Tímin - 08.04.1943, Page 2

Nr. 6. 1. árg.
TÍMIN
8. a.príl 1943

t m x n L
Hósđagiu 8. april 1943.
Nr.6
Útgevari: Havnar Framburðsfelag.
Ábyrgd hevur formaðurin í
blaðnevnđini: Einar J'oensen.
Avgreiðsla: Telefon nr. 259.
Prentsniiðja: B. Z. Jensens.
Haldaragjald: 2 kr. ársljórðingin,
í leyssølu: 15 oyru eintakið.
Lýsingarprfsur: 12oyrupr. mm
áforsíðuni, aðrastaðni: lOoyru.
(Avslóttur fyri fastar lýsingar
eftir avtalu).
„T11 hvllken Sitfe
hveranden Gang -!“
F'yri nøkrum árum síðani —
lað mundi vera í 1938 ella 39 —
var formaðurin fyri hin konser-
valiva fólkaflokkin í Danmark
eina ferð til íslands, og á niður-
túrinum steðgaði hann nakað í
Føroyum.
Tá ið hann kom niður aftur,
gjørdi hann í hinum donsku
bløðunum nógv burtur úr tí
framburði, ið verió hevði f Is-
landi ley seinastu tjúgu árini,
og — legði hann ógviliga rám-
andi aftrat — har kundi ein
síggja, hvat Neitt fólk kundi út-
inna, lá ið- lað ráddi sær sjálv-
um. Vióvíkjandi F’øroyum gjørdi
liann kanska ikki so nógv burt-
ur úr — og liar var so sanniliga
ikki nógv burlurúr at gera —
men so mikið segði hann tó, at
einum Danskara kravdi ikki
leingi at vera” í lanđi í Føroy-
um fyri at síggja, at Føroyingar
vóru ein serstøk tjóð.
Hetta gleddi sjálvandi Føroy-
ingar, tí — væl nýttist ikki nakar
at siga okkum tað — men tað
er so sjáldan ein danskur leió-
andi polilikkari hevur viljað
latið eyguni so mikið upp og
verið við tað, hann hevur sæð.
Tó, er tað nakar danskur flokkur,
sum eftir síni stevnuskrá ogsín-
um virkishátti skuldi haft Jíkindi
til at skilt F’øroyingar og virl
teir menn, ið hava staðiðáodda
í føroyskum frælsisslríði, so
skuldi tað væl verið hin konser-
valivi. Tað var tí ikkí undarligt,
tá ió tað frætlist, at Christmas
Møller var sloppin til London,
at menn vóru fegnir, at tað nett-
upp var hann, ið nú kom til at
hava eitt stórt oró at siga í re-
ellum og formellum donskum
viðurskiftum utlan fyri Dan-
mørk, — hann sum framum
aðrar danskar slatsmenn hevði
viðgingið, at Føroyingar vóru
eilt fólk og tí sjálvandf høvdu
øll tey rætlindi, eitt fólk natlúr-
liga eigur.
Men so kom Christmas Møl-
ler til Føroya. Vit kenna øll
ta søguna — vit vita, hvørjum
hann kom saman við, vilkundu
hugsa okkum, hvat honum varð
tutlað inn í oyrað, og vit fingu
eitt vist prógv fyri tí, tá hann
seinni í kringkastingini Talaði

Hvnssu skjótt gonynr ein tingakrossor úr
Tjørnuvik tii Havnar?
^ Skótar gera manngarí) eftir allari Streymoynni.
í gornlum døgum, tá ið forfedrar okkara vildu Iiava
boð úr bygd í bygd, út um landið, sendu teir ein iingakross
ella ein ørv —alt eftir sum lað vóru friðar- ella ófriðarboð,
ið út skuldu verða borin — stim var handaður frá manni
til manns. frá býlingi lil býlings, frá bijðstað til búslað, so langl
sum 'hann var íetlaður al fara.
I teirri fyrstu tíðini kundi tað síggjast á sjálvum tinga-
krossinum, hvørji boð hann bar,stundum vóru rúnur kanska
ristar í hann, men í teirri seinni líðini var ein skrivlig frá-
gieiðing send við.
, Flesin frásagnarháttur er orsakað av frambuióinum
sjálvandi bnrturdotlin, men hann hevur tó ein slerkan at-
drátl í sfnum einfalda, men ló so hátíðarliga dámi.
Tímin hevur vent sær til skótarnar í Havn og spurt
teir, um teir ikki kundu liaft hug til at handað ein tinga-
kross úr Tjørnuvík suður til Flavnar, og teir hava við eld-
huga tikið unđir. Teir ætla at sela menn upp við hálvfjórð-
ingi og fjórðingi ímiilum allan vegin suður eftir, og er tað
ællanin at fara í holt vió lað skírhósdag hin 22. apríl, so-
framt veður veióur lil lað.
Skótaliðini, ið skulu lntlaka, er »Skótalið Sigmunđs
Bretissonar« og »R. S.-flokkur Kára«, og konia lað ætlandi
at luttaka um 44 manns í renningini. Tað kann sjálvandi
nógv broytas! enn í uppslillingini, men eftir einum fyribils
yvirliti verðúr hon henda:
Tjørnuvík—Haldórsvík ............ 3 manns
Flaldórsvík—Langasand............ 3 —
Langasandur—Nesvík.............. 3 —
Nesvík—Hvalvík .................. 2 —
Hvalvík—Hósvík................... 4 —
Plósvík—Sjógv.................... 3 —
Sjógv—Oyraeingir................. 2 —
Oyraeingir og Hórisgøtu upp ..... 6 —
Hórisgøtu—Sunđsháls............. 11 —
Sundshálsur—Tórshavn............. 7 —
Ætlandi vi! Timin kunna siga fóllci f Havn frásjálvan
Skírhósdag, hvtissu tað gongsl suður eftir, men greidligári
um hetta í næsta blað.
um, at hann hevði verið á
>í>dansk Jord«, kallaði F'øroyar
»denne Del af vorl F'ædieland«
og nevndi nøkur donsk handils-
hús og danskar menn,ið høvdu
liøvdið upp um all liilt fólkið,
— og ikki minst tá ið hann
seinni tyktist al tveila eill skin
av týsksinni yvir tann mannin,
ið útheimurin kennir sum ođda-
mann í føroyskari frælsisrørslu,
.Tóannes Patursson. Chrislmas
Møller hevði stillað seg upp við
síðuna av Moltke, Stauningi og
Hilberl!
*
Henda tíðin er full av merki-
ligum tilburðum. Fyri einum
mánaða síðani hell sami Christ-
mas Møller • røðu fyri norð-
monnum í British-Norwegian
Institute, og eftir hvat »Norsk
Tiddíld« veit at siga,hevur hann
í hesi síni røðu hildið fram, at
„Norden . . . bestdr qv seks
stater: Norge, Danmark, Sve-
rige, Finnland, Islandog Fær-
øyene'. Færøyene er et eget
folk og har rett til at be-
stemme over seg selvK!
Oyrað hoyrir mangan lað, ið
tað vil hoyra, og ikki er tað
óhugsanđi, al »Norsk Tidende
endurgevur orðini eilt sindur
vakrari enn tey eru søgd; men
hevur Ghristmas Møller virku-
liga sagt hatta, —sohevnrhann
fingið nógv burlur úr sínum
Amerikatúril
Mltr.
PERSÓNKOYRINQ
WILLIAM SLOAN
327
Hví steig hann ikki sofeiðis í
land í Føroyum seinasta ár?
Hví segði hann ilcki okkum bart
út, hvat hann lonkli, at hvørki
fyrrverandi amtmenn ella mi-
nislarar kundju loysa ella binda
Føroyar — al táð einans var
F'øroya fóllc, ið ráddi fyri síni
egnu lagnu? So vildi navnið
Christmas Møller verið betur
ansluivað hjá Føroyingíim ídag
— sjálvt um tað kanska hevði
fallið honitm fyri bróstið, ió ikki
vildi, at Føroyingar skuldu sleppa
at avgera, hvat flagg leir skuldu
hava á skipunum, men einans
vildi boyggja segfyri hermaktini,
og sum ósmæðin lorir at siga
alment, al føroyskt mál skal
vera bannh'st úr realskúlanum.
Men td hevði Chrislmas Møller
ivaleyst havl vall hin belra lnlin!
Skipsltandilin
hevur enn sum dóur
skips- og bdtaútgerð,
, sprittkumpassir til bát-
ar, logg og logglínur.
Snøri, teymar og stórt
upplag av hújcum nr.
7—8. Undirldæói og
yvirklæói, over-alls-
■ klæði, gular og svartar
oljufrakkar og m. a.
til skip, bátar og mann-
ing.
INNANLANDS
Havnar Framburðsfelag hevur fund
friggjakvøldið 9.' ápríl kl. 8 í Klubba-
nuni.
Til umrøðu:
1. Fólkatingsvalið,
' 2. Ymist.
Feskfiskasølau. Hesi skip hava selt
síðan vit seinast boðaðu frá: »Liljan«
8200 sterl. pund, »Vón« 2133 sterl. ]).
(bert 1200 kurvar), »Skarplijeðin« 3810
st.j)., »Havfrúgvin« 8660 st.p., »Esther«
3700 st. p., »Polarsljørnan« 4600 st.p.,
»Marite« 9478 st. p., »Vesturvarðin«
10450 st. p. og »Leivur Øssursson«
7600 sterliug pund.
Koyrsluvanlukka. Aftur seinasta li’íggj-
akvøld hendi ein syndarlig koyrslli-
.vanlukka, hesa ferð úli <á kaiuni. Kin
ung genta, Karla Djurlnuis, ættað úr
Sumba, var yvirkoyrd av eini motor-
súklu, og kom so illa til skaða, at hon
doyði morgunin eftir.
„Haffari“ er, eftir hvat vit hava frætt,
farin á land í Orknoyum. Manningin
er kortini bjargað, og er tað ikki
óhugsandi, at slcipið fæst út aftuf.
Minuisvarði yvir Símun av Skarði. ílrót-
tarsamband Føroya hevur fyrireikað
eina innsavnan, ið fer frain liesar
komandi 14 dagarnar — frá 5,—20.
apríl. Peningurin, ið lnn kemur, skal
nýtast til eina limleikarholl hjá Før-
oya Fólkaháskúla, og er hon ætlað
sum ein minnisvarði yvir Símun av
Skarði. Vónandi verður henda inn-
savnan væl undirtikin av fólki kring
uiit alt landið.
Tryggingargjaldið fyri uttanlaudssiflliiig,
ið higartil hevur verið 3 prosent er
frá 1. apríl í ár sett niður í 2prosent,
og verður hetta gjaldið at standavið,
so leingi sutn umstøðurnar eru so
frægar, stitn tær nú eru.
Brunnurin-findir Gráasteiní. Sum vit
søgdu frá í seinasta hluði, var hin
nýggi brunnurin undir Gráasteini Iið-
ugur og ætlaðist at verða tikin íbrúk
i hesari vikuni. Nú, hann varnæstan
fylltur við vntni, vísti suðurveggui'in
seg ikki at halda trýstinum, riva kom
á tað eina horni og frnm við í neðra,
og' máttu teir tí sleppa honuin aftur.
Nú stendur hanri tí tyrrur, og nær
hann verður timvældur, er iklci lætt
at siga enn.
Dupult summartíð er siim kunnugt
ásett frá 4. apríl. Nú sær lað kortini
út sum vit samstnndis skulu hava
reiðuligan vetur. Igjáramorgunin var
stórkavi.
Koppseting.
Tað er som kunmigt tvungin
koppsetiug av øllum børnum í
F'øroyum. Henda koppseting
Hyggjar børnumim og teimum
vaksnti ímóli kopnasjúku ío.u.
8—10 ár.
Tó, tess eldrj fóllc verða, less
meiVa hvørvur laó mólevni móli
koppum,tey ltava fingið í blóðið,
og á gamalsaldri er so at siga
all plólevni liorvið.
Av liesurn orsøkum veróa allir
liermenn og ílest allir sjómenir,
sum ferðast bavn úr havn, og
sum frá leiimtm heilu Iondunuin
luinnu draga koppasmilluna vió
sær, koppsellir uppaftur.
F'yri beJurát Iryggja Føroymn
móti koppayandanum undirlies-
um stríði, lieviir Føroya yvir-
heilsunevnd samlykt al krevja
køppseling avøllum sjómonnmn
og øllum ferðafólki lil úllandió,
soleiðis at eingin kann fara úr
føroyskari liavn eftir l.juli í ár,
ullan at hann kann prógva, at
harin er koppsetlnr uppafliir.
Koppselingin fæst hjá øilmn
læknmn í F’oroymn, eisini við
tuberklsirannsóknina í Hoydøl-
um.
P. Dahl,
amtslækni.
/