Tímin - 13.12.1945, Blaðsíða 2

Nr. 49. 3. árg.
TIMIN
13. december 1945.
KANTÓRPLÁSS
Ungur muður, við kunnleiku í bókførslu, kann fáa pláss
beinan vegin.
P.f Skipafelaglð Føroyar
Havnar Arbeiðsmannafelag
heldur uðalfund frígggjadagin 28. desember kl. 8 í Sjónleik-
urhúsinuni.
Dagsskrá: 1. Eftir lógini gr. 25 (sum umfalar val av
nevnd o. a.) 2. Ymisl.
NEVNDIN
Z. HEINESEN VÁGSBOTNI TELF. 240 & 83
Gummislangur i/2“. 5/8». 3/4“. 1«. ji/4*>. ji/2“. 2“
OljuklæSir,
dansar (einkultir og dupullir), troyggjur, skjúrt,
svintur og sydvestar.
C. C. JOHANSEN, telf. 30
® i rø £ tt
Hósdagin 13. december 1945.
Útgevari: Havnar Framburðstelag.
Ábyrgdarmaður:
Einar Joensen
Avgreiðsla: Telefon nr. 143.
Prentsmiðja:
P.f Landsprentsmiðjan. Tlf. 143
Haldaragjald: 2 kr, ársfjórðingin,
í leyssølu: 15 oyru eintakið.
Lýsingarprísur: 12oyru pr. mm
á forsíðuni, aðrastaðni: lOoyru.
(Avsláttur fyri fastar lýsingar
eí'tir avtalu).
1)11 er Føroya tjull
Tá ið 5000 fólk búðu í Føroy-
um, livdu tey av landbúnað og
livdu vist væl eftir tíðini. Tey
høvdu ikki nógvan pening um
hendi og keyptu ikki nógv uttan-
landa, tí tað nýttist ikki. Fólkið
arbeiddi jørðina, velti korn og
aðra grøði, tey fingu nógva mjólk
og ull til klæðir, tey virkaðu ull-
ina í pløgg til útflutning og fingu
gullvirði fyri tey, kjøt fingu tey
ivaleyst av og so fisk.
Hvussu er nú vorðið í Føroy-
um? •
Menn fara á sjógvin og koma
heim aftur við peningi — summir
við nógvum peningi — her verður
ikki tikið til fíggjarlig viðurskifti.
Fyri henda pening kunnu teir
keypa alt millum himmal og jørð
— so langt hann røkkur — kjøt
úr Argentina, ris úr Kina, silki úr
Fraklandi og alt, ið upp kann
roknast, men eitt kann hann
neyvan keypa: mjólk úr Føroyum.
Far ikki og ørkimla okkum við
mjólk, barnaføði, vit hava annað
at hugsa um enn rnjólk, nei, vit
skulu hava skip — nýmótans
skip — vit skulu ravmagnisera,
vit skulu hava ídnaða og virkir
og mangt annað. Børnini mega
møðurnar hugsa um, tað liggur
uttan fyri okkara virkiøki.
O Føroyar, mín móðir, hvussu
verður blóman vorðin, tá ið ar-
móð er komin í rótina?
Hygg runt landið, gakk gjøgn-
um eina størri bygd, har 15—25
fólk eru um hvørja kúgv, hvussu
trívst barnið? Gev tí kálk, gev tí
lýsi, tablettir og pulvur. Hví? Tí
tað fær ovlitla mjóllc. Barnið —
rótin, ið fólkið veksur upp av —
fær ikki mat, ið tí gagnast. Eg
rópi hetta út! Eg taki upp aftur:
Barnið fær ilcki mjólk!
Tit gera nymótans skip og virki,
men hvør skal taka aftur? Ein
vantrivin mannafjøld! Hví er
hon vantrivin? Tí móðir okkara
liggur í órøkt! Jørðin liggur í
mosa og mýru.
Landsins kosnu menn, tit sum
hava ábyrgd av Iandastýrinum,
takið tykkum um reiggj. Gott er,
at tey gomlu og sjúku kunnu
hava Iivilig kor, men barnið má
ilcki verða gloymt. Tað er ikki
nóg mikið, at móðurin gongur
upp og niður um gólvið við sín-
um sjúka barnið og biður faðirin
fara eftir lækna, og hann sq
gevur tí pulvur og medisin, tað
er bert bráfengis linni, armóðin
— vantrivnaðurin — kemur aftur
og tað í ólukku máta. Nei! her
má hondin takast í. Tað má skip-
ast so f landi, at faðirin kann
keypa mjólk fyri medisinpeningin
og meira afturat.
Tað má ikki bert vera faðir og
móðir, ið hugsa um barnið.
Landastýrið má hugsa um tað
uppvaksandi ættarliðið, so tað
verða likams- og andsfrískir menn,
ið taka eftir, har gamlir sleptu.
Gloymið ikki, at Føroya jørð
er Føroya gull.
H.
Jólaboð 1945
jólaheflið hjá K.F.U.M. í Tórs-
havn er nú komið. Tað er eitt
ógviliga .nossligt hefti á úlsjónd,
og innihaldið er ymiskar søgur
og yrkingar av góðum høvund-
um. Helta heflið er vert at
kevpa, lað fæst í bókahondl-
unum fyri 3,50.
hevur sent út jólablað 1945. Tað
er 32 stórar síður. Umframl
greinir um ymis Ilrotlafeløg, vió
nógvum myndnm eru nógvar
vanligar søgur í heflinum, so al
onniir eun ítróllafólk kuniui eisini
hava luig al lesa lað. Pi'ísurin
er 3,50
Fólkaflytingin
Úr Tjekkoslova kíiimm skulu
2^/a niilliónir Týskarar \erða
kovrdir út, hevur sljórnin har
samlvkl, og lað skal gei'asl í
biæði. Teir f\rslu \ognai vórðu
fyllir við lýskarum seinasla
mátiadag og skuldu sendast av
slað siim skjólasl. Fvri ikki al
spilla ov nógva tíð við at fáa
hesi fólk burtur, sum hava búó
har í mong ællailið, er fvgjørl
al 225.000 skulu vera far n um
markió lil jóla. Síðan mugu
teir ráðandi í vestara partinum
av Týsklandi avgera, um tey fáa
innivist har og hvussu.
COOPERS
SEYÐAVASK
Sápur og flótandi
(1 og 2 litir dunkar)
fæsl hjá
JACOB LUTZEN
TELF. 14
DYNAMITT
og annað sprpingievni.
C. C. fOHANSEN,
Tórshavn — telf. 30.
Nobelprísin í kemi
fyri 1944 fekk hin týski pro-
fessarin Hahn í Berlin fyri
síni úrslit við atomgransking.
L.ongu í 1938 kundi liann klúgva
alomkjarnan í Uran og hetla
lievur førl beinleiðis lil al Alom-
biimban kundi gerasl. Um ikki
hansara besli sluðul, proffessarin
Lise Weiln.er, sum var jødi,
i'ýmdi lil S\øríkis, lievði Týsk-
land verið fyrst av øllum við
atombumbtini,siga úllendsk bløð.
Men hon fekk samband við vís-
indamenn í Onglandi og U. S. A.,
sum síóan førdi arbeiði víóari.
Professarin Hahn, sum nú er
66 ár, sigst at hava bjóða Ong-
landi og Amerika vilan og evni
síni fyri framtíðina.
Teir 3 stóru
Tey trý stórveldini, ið nú
slrevast fyri varandi friði, eru
ikki enn komin á samt um mong
avgerandi mál. Ongland og Ame-
rika kunna til neyð semjast,
men Busland er allíð í sjálv-
dráttri, og ger bert tað, íó lí
hóvar besl.
Fvri iit fáa eill úrslit, hava
leir roynt at fingið leir 3 ullan-
ríkisminislararnar al hillasl, so
at leir kundu lala seg til sætlis.
At endanum vóru Russarnir
villigir lil al haldi fund við
hinar báðar um leir vildu koma
lil Moskva. Mánadagin fór so
Byrnes avst.ió úr Amerika, men
hann bevói ikki slórl fylgi, lí
Russaruir sellu strangl forhoð
fyri al amerikanskir blaómenn
komu við. Bevin er eisini farin
til Riisslanđs.
Franski ultanrfkisministarin
inólmæUi beinan vegin, al lianil
ikki var boðin við. Og de Gaulle
helt røðu í fyrradagin; har segði
hann at Frankaríki skuldi ikki
rokna lær avgerðir fyri full, ið
gjørdar fara al vera í Moskva.
So slalt lykjast allir teir stóru
aI vera samdir um at fáa frið,
um leii' sleppa hvør í sær at
sela hinum treylir.
Rnssarar
klaga Onglendingar
Sameinda eftiransingarnevndin i
Berlin hevur fingið bræv frá russ-
isku stjórnini, harí hon klagar
Onglendingar fyri at bróta friðar-
sáttmálan. Eftir honum skuldi
allir týskir kríggsmenn setast;
fastir og vera fangar, men nú
hevur hon fingið frænir av, at i
Onglendingar hava ein týskan her!
við 100,000 monnum í Slesvig-
Holstein. Hesin herur hevur øll
sløg av kríggsamboðum og virk-
ar annars sum ein herur í kriggs-
tíð; fólkið hevur síni kríggsklæði;
við heiðursteknum og fær frítíð
við løn.
Umframt týskar hermenn siga
Russarnir, at Onglendingar lata
fremmandar, sum hava verið í
kríggj við týskinum, hava sinar
herdeildir, sum teir vilja, og allir
hesir fáa alla tilførslu frá Ong-
lendingum. Av hesum útlending-
um, sum eins og týskararnir-háva
høvuðssetur og yvirmenn í øllum
stigum, eru 12,000 ungarar, 3000
estlendingar og 21,000 lithauar.
Onglendingar hava svarað aftur
fyri fyrst, at tað er rætt, at teir
hava týskar soldátar undir týskum
yvirmonnum, men tað er bert fyri
at halda betur skil á. Allir hesir
menn verða sendir heim so við
og við. _