Tímin - 06.09.1946, Blaðsíða 2

Nr. 34. 4. árg.
TIMIN
6. september 1946
*
% i m i n Nr-34
Fríggjadagin 6. september 1946.
Útgevari: Havnar Framburðsfelag.
Ábyrgdarrnaður:
Einar Joensen
Avgreiðsla: Telei'on nr. 143.
Prentsmiðja:
P.f Landsprentsmiðjan. Tlf. 143
Haldaragjald: 2 kr. órsfjórðingin,
f leyssølu: 15 oyru eintakið.
Lýsingarprísur: 12 oyrii pr. mm
á forsíðuni, aðrastaðni: lOoyru.
(Avsláttur fyri fastar lýsingar
eftir avtalu).
Sambandsagn
Sambandsbløðini Dimmal. og
Føroyal. dríva á við at egna
upp undir fólkaatkvøðuna. Ser-
ligan alsk liava tej' fingið til
allan tann §ludning og vilan, ið
føroyingar bava fingið úr Dan-
mark í 800 ára samveru. Allan
benda skúlaskap siga Sambands-
bløðini at vit missa um vit loysa
frá Danmark. Hetta er ein lítið
umbugsaður pástandur, tí tað
vil jú eisini siga at Danmark
so syndarliga bevurmisrøkl sína
skyldu móti Føroyum, sum
einum parti av Danmark. Hevði
donsk skipan unt føroyingum so
væl, sum besi bløð siga, hevði
meira sæst eftir av liægri skúlum
í landinum, settir á føroyskum
botni. Men úrslitið úr hesi skipan
er skaðilig: Tey evnaligu úr
Føroyum, sum skuldu liava bægri
lærdóm, bava verið noydd at
fara til Danmarkar al fáa sær
hann á reinum donskum skúla,
og ofta hevur henda danska
ávirkan verið so slerk, al besi
nngmenni eru tikin heilt av fótum
sum føroyingar, og barvió hevur
føroysk mentan og menning
mist teir stuðlarnar, sum annars
høvdu verið føðilandinum lil
bata um føroyskir skúlar høvdu
verið í Føroyum.
Vit liava t( bara alt at vinna
sum føroyingar um vit sjálvir
velja at laka okkara skúlaskap
14. seplember. Gera vit ikki
tað, er bert eitl stutt áramál
inntil vit ikki longur kunna
roknast sum tjóð við føroyskum
sermerkjum.
Eilt annað evni sum sam-
bandsbløðini ofta hava á máli,
eru okkara sjómenn, suni hava
tikið slýrimanna og skiparaprógv.
Tey tosa sum um teir ongar
aðrar møguleikar hava enn at
doyggja, tá ið sambandið verður
sliliðvið Danmark, tí al vil liava
eingi skip, og danskir reióarar
geva teimum sum nú sigla í
Danmark fótin í afturpartin.
Hartil er at siga, al ein av
okkara høvuðsvinnum, má vera
handilssiglingin í útbeiminum,
og hartil liggur vegurin fríur
fyri okkum, sum fyri aðrar tjóðir;
tað má lí vera umráðandi hjá
okkum at fáa heimaftur hesar
dugnaligu føroysku yvirmenn,
sum nú manna ein stóran part
av danska handilsllotanum; teir
eru ein ogn, sum vit nú læna
danská tlolanum fyri einki, men
sjálvir liava harðliga brúk íyri.
Ivasamt er um donsku reiðar-
arnir eru so fegnir við at missa
føroyingarnar, sum sambands-
bløðini vilja vera við.
Hvørt skilafólk ber á lanđi
fer at vísa 14. september al
sambandsku skrímslini kunna
ikki halda okkum frá at seta
X fyri loysing.
Dómur
Orsakað av lí út av lagi ljótu
og sannleiksreingjandi grein, har
Dimmalælling 19. juni legði
Rikard Eong undir al hava ført
falskan vitnisburð móti donsku
ríkisstjórnini, legði bann sak
móti blaðstjóra Dimmalætlingar.
Dóniur er nú fallin og verður
her prentaóur.
I Foraaret 1946 vedtog Fær-
øernes Lagting at søge al oplage
et Laan i England paa indtil
500,000 Pd. Strl. Denne Lag-
tingsbeslutning blev ved Lag-
tingskonlorets Skrivelse af 18.
Maj 1946 medđelt lil Færø Amt,
der derpaa i Skrivelse af 26.
Maj 1946 lil Laglingel henledte
Opmærksombeden paa, »at Lag-
tinget ikke gyldigt paa egen
Haand for Amtskommunens
Regning vil kunne optage Laan
hos eller afgive Garanti overfor
Personer eller Inslilutioner,
lijemmebørende i Udlandet, jfr.
den i Afskrift vedlagte Skrivelse
af 3. April 1936 fra Statsmini-
steriet til Færøernes Lagling.« I
den citerede Skrivelse af 3. April
1936 fra Slatsministeriet til Fær-
øe'rnes Lagting liedder det bl. a.
følgende: »Forsaavidt der maatte
blive Spørgsmaal om for Amts-
kommunens Regning at optage
Laan hos eller afgive Garanti
overfor Personer eller Institu-
tioner, bjemmebørende i Ud-
landel, maa Stalsminisleiiels
Godkendelse heraf søges ind-
bentel.«
/ Om del saaledes passerede
bragle »Dagblaðið« for den 7.
Juni 1946 en Meddelelse, bvoraf
del — efler det under nuvæ-
rende Sag oplysle fremgik, at
man fra dansk Side har skyndt
sig at meddele, at Færinger ingen
Ret har til al optage Laan uđen-
for Riget. Denne seneste Medde-
lelse blev derpaa imødegaaet af
»DimmaIætting« i en Arlikel i
Avisens Udgave for den 8. Juni
1946. Artilden indebolder bl. a.
en kort Redegørelse for det fak-
ti.sk mellem Amt og Lagting
passerede.
I en Arlikel i Avisen »Tímin«
for den 13. Juni 1946 fremsatte
Sagsøgeren under denne Sag,
Lærer Ricbard Long, der er bo-
sat i Thorshavn derefter nogle
Bemærkninger om den forestaa-
ende Afstemning om Færøernes
slatsretslige Stilling indenfor
Rigel og søgte berved særligt en
Forklaring paa det Forhold, at
Lagtingets Vedtagelse om Af-
stemningen endnu ikke var slađ-
fæslet og kundgjort. Det hedder
derefter i Artiklen:
»Sambandsmenn og javnaðar-
menn hildu seg bava gjørt
kvettið, tá ið teir við neyð og
deyð bjargaðu atkvøðuuppskot-
inum upp á turt. Men munnu
Føroyingar yvirbøvur vera glaðir
fyri taó, sum henl er síðani?
Hvat siga íiskimenn og drívandí
menn yvirhøvur til tær treytir,
amtið leggur á okkum, ikki at
sleppa at læna neyðturviligan
pening í Bretlandi, tá ið vit
hava fingið nei at læna í Dan-
mark? Vit vita ikki enn, um
đanska ríkisstjórnin stendur aft-
anfyri hesari noktan • eg liugsi
tað ikki — men bon má taka
støðu til hennara, lí tað hastar
hjá okkum al fáa benda pening.«
Arliklen slutter endelig med
nogle Remærkninger om Nød-
vendigheden af at tilvejebringe
Trawlere m. v. nu og om, at
Færinger, saafreml der lægges
Hindringer i Vejen herfor, ikke
vil vende tilbage til Levevilkaa-
rene, saaledes som disse var for-
inden den seneste Verdenskrig.
Denne Arlikel besvares i
»Dimmalætting« i en Artikel i
Avisen for den 19. Juni 1946.
Arliklen lyder i sin Hellied
saaledes:
»Regeringen og Millionlaanet
Mod bedre Vidende afgiver
Rikard Long falsk Vidnes-
byrd mod Regeringen.
Medlem af Lagtingets Lands-
liævn og af Bestyrelsen for Lag-
lingets Vinnulánsgrunn, Hr. Ri-
kard Long, gentager i en Arlikel
i »Tímin« sidsle Torsdag den af
»I)agblaðið« lidligere fremsatle
Beskyldning, at Regeringen har
sal sig imod Lagtingels Beslut-
ning om at optage det store
Sterlinglaan i England.
Hr. Long fastslaar, at det nu
alene staar til Danmark at af-
gøre, om del skal blive muligt
al skaffe de Millioner, som Fiske-
rierhvervet har Brug for.
Fra den ene Ende til den
anden er liele Hr. Longs Frem-
slilling af Forholdet en eneste
grov Usandheđ. Den danske Re-
gering bar ikke med et eneste
Ord, det være sig skriftligt, lele-
gralisk eller mundtligt, tilkende-
givet nogetsomhelst vedrørende
Lagtingets Sterlinglaan.
Regeringen har nemlig ikke
kunnet tage Stilling til Spørgs-
maalet, alene af den gode Grund,
at hverken Laglinget, som Hr.
Long cr Medlem af, eller Lands-
nævnet, som Hr. Long ogsaa er
Medlem af, ikke har saa meget
som underrettel Regeringen om,
at man har beslutlet sig til at
optage noget Laan i England.
Der kan ikke herske Tvivl
M.s „MOGENS S6Í
fermur í Keypmannabavn um 21. september til Føroya.
P.f Skipafelagið Føroyar
Otbjóðing
Við hesum verður úlboðið lil kappingar tekning av báli,
hóskandi til al sigla í Sundalagið—Skálafjørðin.
Longdin á bátinum má ikki fara upp um 75 føtur og
bann má ikfíi vera meira enn 8 føtur djúpur. Hann skal
kunna fáa ferðaloyvi fyri 150 ferðafólk, og eini 25—30 tons
av vøru, harumframt skal hann hava rúm á dekkinum fyri
einum lastvogni ella tveimum persónvognum. Hann skal
kúnna sigla o. u. einar 10—11 mfl, og fyriutlan at hann skal
kunna fáa ferðaloyvi lil at sigla allar staðir í Føroyum, skal
liann sum lieild kunna góðkennasl av skipasýninum.
Tekningarnar verða dømđar av nevrid, har hesir sita:
Navigatiónsskúlasljóri Jens Pauli í Dali, skipasýnismaður Joen
Zachariasen, Fuglafjørður, navigatiónsskúlalærari Eli Christi-
ansen, keypmaður Jens M. Poulsen, Skopun, og formaður
partafelagsins Vald. Lúlzen.
Felagið gevur í premiu kr. 2.500 sum nevndin lelur til
bøvundarnar av trimum leim bestu tekningum. Tær premi-
eraðu tekningarnar eru ogn felagsins, og felagið bevur rælt,
men ikki skyldu, lil at kanna sær ognarrættin til ikki pre-
mieraðar tekningar fyri kr. 200. Tekningarnar mugu vera
skrivstovu felagsins í liendi áðrenn 18. desember kl. 12 í inn-
sigldum brævbjálva, innilialdandi tekningina umframl full-
fíggjaða frágreiðing antin á føroyskum ella á donskum, og
eisini annan bjálva innihaldandi navn og bústað.
Tekning og frágreiðing mugu ikki vera merktar við navni
og bústað, ella á annan bátt vera kennilig.
Felagið ognar sær rætl til at kunngera tekningarnar, eis-
ini tær ikki premieraðu.
Tórshavn. tann 25. august 1946.
A.S Thorshavns Mællceforsyniug & Margarinefabrik
Setið X fyri loysingl