Prentarinn - 01.10.1910, Blaðsíða 1

£>
PRENTARINN
O I. ÁR ) 7 ( OKTÓBER 1910 ) — ( 6. BL. ö
N-
SAMNINGA-UPPSÖGN.
Hinn 30. september síðastl. sagði stjórn
Prenlarafélagsins upp samningi peim, sem
nú er gildandi milli prentsmiðjueigenda i
Reykjavík og félagsins; gildir samningur
pessi til nœstu áramóta, en var undirskrif-
aður fyrir árslok 1908. Uppsögninni fj'lgdi
að sjálfsögðu nýjar tillögur til samnings. Er
uppsögn pessi samkvæmt ákvörðun félags-
ins, og er liöfuðástæðan til hennar sú, að
koma inn í liinn væntanlega samning regl-
um handa peim setjuruin, er vinna »akkorðs«-
vinnu; peir liafa verið settir hjá í samning-
um undanfarið. Að visu eru ýmsar aðrar
brej'tingar í hinum nýju tillögum, er félagið
væntir að komist á, — en ekki pykir rétt að
minnast á pær hér i blaðinu að svo stöddu,
pví óvíst er um forlög peirra. — Er pað ósk
Prentarans, að máli pessu farnist vel og að
hyggni og gott samkomulag hafi forræði hjá
báðum málspörtum.
ÖRFÁ ORÐ UM »AKKORЫ.
í prentsmiðjum er pað kallað að vinna
upp á »akkorð«, pegar setjari fær ákveðið
verð fyrir ákveðinn fjölda stafa, er liann
setur. — Er pá kaupgjaldið venjulegast mið-
að við hverja eitt púsund stafi í livaða let-
urfieti sem er.
Eins og að líkum lætur, er aðallega undir
iðni komið og útsjón, hvort setjari nær góðu
kaupi í »akkorði«, en sjaldan, eða miklu
siður, undir vandvirkni. —
Hefur petta fyrirkomulag verið tíðkað hér
langa stund, og líklega alt frá peim tíma, cr
prentsmiðjur tóku að starfa hér í höfuð-
staðnum. — Pað er pví gamalt í liettunni,
»akkorðið«, enda venjan til skamms tíma
helgað pví allháan sess.
A ýmsum tímum, síðan Prentarafélagið
kom til sögunnar, og sjálfsagt fj'r, hafa kom-
ið fram raddir um pað, að »akkorðs«-fyrir-
komulagið væri ekki lieppilegt í prentsmiðj-
um. Fyrst og fremst væri pað fjarri pví að
vera æskilegt fyrir prentsmiðjurnar sjálfar,
og í annan stað hvergi nærri réttlátur vinnu-
launagrundvöllur gagnvart setjurunum.
Petta liefir jafnan við mikil rök að styðj-
ast. Og vildi eg leyfa mér að minnast ofur-
lítið á báðar pessar hliðar málsins til athug-
unar bæði fj'rir, setjara og prentsmiðjueig-
endur, — enda munu skoðanir um pær vera
nokkuð skiftar hjá livorum um sig.
Sjálfur hefi eg að vísu aldrei unnið »akk-
orðs«-vinnu, en aftur á móti umgengist »akk-
orðs«-menn og liaft eftirlit með verki peirra.
Og pótt reynsla min sé lítil á pessu sviði,
pá hefir hún pó fullvissað mig um pað, að
»akkorðs«-mönnum er miklu gjarnara á að
»róta upp einhvernveginn« heldur en að
gæta vandvirkninnar samhliða. Annars vegar
er petta mikill galli, og mjög illur viðfangs
fyrir pann, er um verk á að sjá; jafnvel ó-
viðráðanlegur; — og hins vegar alveg óafsak-
anlegur fyrir prentsmiðjurnar, ef »akkorðs«-
verkin væru t. d. tekin og gagnrýnd frá
sjónarmiði listar, smekkvísi og vandvirkni;
pá j'rði petta til skaða og álitshnekkis fyrir
pær, — ekki síst á pessum tímum, er sam-
kepnin kallar til livers manns og heimtar