Árroði - 01.05.1948, Blaðsíða 14

Launeskjör í Rússlandi
' Launakerfi það, sem ríkir í Ráðstjórnar-
ríkjunum er mjög umrætt. A það hefur verið
bent, að hvergi í víðri veröld, sé ósamræmi
/ í launagreiðslum jafn gífurlegt og einmitt
þar. Mismunurinn á launum manna í einni
og sömu verksmiðju, getur skipt mörg hundr-
uð prósentum og bilið á milli sérþekkingar-
manna og venjulegra verkamanna geysibreitt.
L«nin rökræddi oft launamálin. I bók sinni:
„Rílli og bylting", fer (hann inn á braut
Parísarkommúnunnar, og telur, að engum
embættismanni beri meiri laun en þeim verka-
mönnum, sem mest bera úr býtum. Og í grein,
sem birtist í septembermánuði 1917, segir
hann:
„Vér munum smám saman koma á launa-
jafnrétti, í þessa'orðs fyllstu merkingu, en
sérfræðingum munu goldin hærri laun, á
meðan verið er að hrinda því í fram-
kvæmd . . .“
En þetta fór öðruvísi eftir rússnesku bylt-
inguna. Smám saman var ekki komið á launa-
jafnrétti,'heldur launakerfi, er hafði í för með
sér, að nokkrir verkamanna hlutu mjög lá
laun en aðrir mjög há.
Það er Stalin, sem barizt hefur ötullega
gegn launajafnréttinu, og það er forustu hans
að kenna, að komizt hefur á launakerfi, er
hefur slikan greiðslumun í för með sér.
A þingi kommúnistaflokks ráðstjórnnrríkj-
anna í janúar 1934, ræddi Stalin meðhl annars
launamálin, og kvað svo sterkt að orði, að
hann nefndi þá _ „þorpara“, sem að'hyllasl
launajafnrétti. Hann sagði:
„Það verður ekki vefengt ættarmótið með
skoðanavillu sumra flokksmanna hvað snertir
\ , /
14 ÁRROÐl
'hinn marxistíska sosíalisma og aðdáun þeirra
á jafnréttiskuklhneigð landbúnaðarkommún-
anna annarsvegar, og á skoðunum ’hinna „rót-
tæku“ fimbulfambara í öllum sínum smá-
borgarabrag, þessum mönnum, sem gengu
meira að segja svo langt í aðdáun sinni á
samyrkjubúunurri, að þeir gerðu tilraun til
að stæla fyrirkomulag þeirra, jafnvel í verk-
smiðjum og við fyrirtæki, urðu þá valdir og
óvaidir verkamenn allir að leggja kaup sitt
í sameiginlegan sjóð, sem svo síðan var skipt
jafnt milli allra hlutaðeigenda. Okkur er öll-
um kunnugt 'hversu mikið tjón iðnaður vor
hefur beðið við hið barnalega jafnréttiskukl
þessara „róttæku" þorpara . . ..“
14 herbergi, billjardsalur og tónleikasalur.
Við skulum nu kynna okkur nokkrar
markverðar umsagnir úr mörgum bókum, er
ræða launamisréttið í Ráðstjórnarríkjunum.
I bók John Scott „Rússland handan Ural-
fjalla“, segir, að forstjóri stáliðjuversins í
Magnitogorsk búi í einka stórhýsi með fjór-
tán herbergjum og billjardsal og tónlistasal
að auki, en að baki stórhúsinu sé l.’till dýra-
garður. Verkamennirnir búa hinsvegar, segir
John Scott, sumir í tjöldum, aðrir í moldar-
hreysum og margir í bráðabirgðaskýlum úr
tré.
Eftir að staðgengill Roosevelts Wendel
Wilkie hafði, er styrjöldin stóð sem hæst
farið umhverfis jörðina, reit hann bókina
„Einn 'heimur“. I bók þessari eru kaflar, sem
fjalla um Rússland, og leizt Wilkie vel á
margt, er þar bar fyrir ihann. Hann rekur sam-