Ísland - 07.12.1934, Blaðsíða 1

Hrynup Fisksolusamlagið?
Hvad tekur við?
Fisksölusamlagið bað sjálft um
fyrstu einkasöluna á fiski og fékk
hana staðfesta með lögum frá Ólafi
Thors. — Nú hrópa þessir sömu
menn út til þjóðarinnar ekkert
annað en fals og blekkingar í
þessu máli og vilja fá sérréttindi
handa sér og engum öðrum. Sama
gera hinir stjórnmálaflokkarnir.
Peir vilja ekkert annað enn sér-
réttindi og einkasölu handa sér
og sínum, svo þar hallast ekki á.
Kjósendur og þingmenn eru keflaðir þannig, að það
má helzt eoginn hafa sjálfstæða skoðun og koma
fram með hana á opinberum vettvangi, án þess að
eiga ofsóknir á hættu.
Öskar Halldársson.
Það munu vera hér um bil rétt tvö ár
síðan Ólafur Thors var ráðherra og kom
hann þá á fót fyrstu fiskeinkasölunni
hér á landi.
Eg man að það kom mörgum á óvart,
að hann skyldi verða til þess, en það
var Fisksölusamlagið sjálft, sem bað um
einkasöluna, og þegar fundið var að
þessu við ólaf, voru svörin fúin og ónýt
eins og skal sýnt fram á betur síðar i
þessari grein.
Ég sá strax um leið og einkasölulögin
voru gefin út í desember 1932, að þau
mundu gera útgerðarmönnum bölvun, og'
skrifaði ég þá um það tvær greinir í
Morgunblaðið, er komu út í janúar 1933.
önnur greinin lá hálfsmánaðar tíma hjá
ritstjórn blaðsins og var svo loksins birt,
en þá var látin fylg'ja henni athuga-
semd frá Ólafi Thors. Eins og ég sýndi
fram á í þessum greinum, var óþarfi að
setja einkasölu á saltfiskinn (blautfisk-
inn). Þegar kom til framkvæmda á lög-
unum, mun einkasalan (Sölusamlagið)
hafa séð það sjálft smátt og smátt, að
gefa varð einstaklingum útflutningsleyíi
á saltfiskinum, en einkasalan tafði fyrir
útflutningi og hafði beinlínis sölu af
mönnum. Einu mennirnir, sem slógu
í borðið og heimtuðu sölu á saltfiskin-
um, voru Vestmannaeyingar. Ég skrif-
aði þessar tvær greinir áður en einka-
sala Ólafs var komin í framkvæmd og
benti á, að einkasalan mundi aldrei selja
eins mikinn fisk einsömul eins og ef út-
flytjendurnir væru fleiri, sem með fisk-
söluna færu. Þetta fékk lítinn bvr hjá
mönnum þá, en til fróðleiks skal ég taka
kafla úr grein Ólafs Thors 5. jan. 1932
um hvers vegna hann setti fiskeinkasöl-
una á stofn.
Hann segir: »Það er kunnugt, að
bráðabirgðalögin eru að efni til sarnin
nákvæmlega eftir bréflegum einróma
förnu með að koma fram réttmætum
aðfinnslum opinberlega.
Það á að vera til bóta, að bent sé á
gallana og það er hin mesta fásinna, að
ætla að lemja það allt niður með þögn-
inni eða neita mönnwm um að koma
fram með athugasemdir sinar í rivaða
blaði sem er og hvaða stjórnmálaflokki
sem menn fylgja.
Það bar margt á góma í fisksölumál-
inu á fundi þeim, sem haldinn var í
Keflavík nú nýlega. Fiskeigendur kvört-
uðu sáran undan 5 króna gjaldinu, sem
ætlað er í markaðsleita- og verðjöfnun-
arsjóð og allir þingflokkarnir gáfu sv>i
óskýr og ómerkileg svör við fyrirspurn-
um fiskeigenda, að það hálfa var nóg.
T. d. á íundinum i Garði stóðu allir prir
pingmennirnir, diaiur Tliors, Páll Dorbjörnsson og
Gisli Eugmundsson að sömu tillögunum, en hún
féKk aðeins átta atkvæði og var felld, en aftur á
móti kom fram tiflaga frá Finnboga Guðmundssyni,
útvegsmanni í Gerðum, sem gekk á móti tillögu
pessera pingmanna, og fékk hún 46 atkvæði.
Þegar frásagnir af þessum fundi
komu í stjórnarblöðunum og Morg-
unblaðinu næstu daga, var þagað yfir
l>essu, sem var kjarni málsins, en aftur
tekið upp ýmislegt glamur þingmanna
sjálfra eftir þá sjálfa. Halda menn nú,
að t. d. slíkar frásagnir geri þá menn
ekki tortryggna, sem viðstaddir voru og
þekkja alla málavexti?
Bergur sýslumaður hélt því fram á
fundi í Keflavík, að Fisksölusamlagið
og allir þingmenn Sjálfstæðisflokksins
hefðu á þinginu 1933 viljað koma öðrum
fiskútflytjendum fyrir kattarnef með
því að leggja 5% aukaskatt á andvirði
Frh. á bls 4.
V ér mótmælum allirl
tillögum Fisksölusambandsstjórnarinn-
ar.«
Það, sem margur hefir furðað sig á,
er hvað Fisksölusamlagið hefir gert lít-
ið til að afla nýrra markaða, þar sem
það hefir næstum alla sölu fiskjarins með
höndum. Það var bein skylda Samlags-
ins að vanrækja þetta ekki. Það er al-
mannarómur, að Fisksölusamlagið hafi
oft verið stirt í viðskiptum og neitaó
kaupendunum í markaðslöndunum um
íslenzkan fisk. Þannig hafði t. d. einn
fiskinnflytjandi í Genova orðið mjög sár
yfir því, að fram hjá sér skyldi gengið,
og að hann skyldi engan fisk geta fengið
keyptan af Samlaginu, en í Stað pess
hafi svo Fisksölusamlagið greitt honum fleiri
hundruð púsund krónur, til pess að verzla ekki
með íslenzkan fisk i eitt ár.
Þessu var haldið fram og fullyrt á
kosningafundum í vor og var hvergi
mótmælt, svo ég vissi til.
Af þessum staðreyndum er ljóst, að
nauðsynlegt er að breyta til og hafa SÖlu-
samlögin fleiri, er flytja út fisk, svo að
betur notist af kröftum kaupenda í
markaðslöndunum til að koma fiski vor-
um til neytenda, svo að þeir neyðist ekki
til að kaupa annarra þjóða fisk handa
viðskiptavinum sínum, þegar Sölusam-
lagið vill ekki selja þeim.
Það er kunnugt, að Söiusamlagið hefir
haft tilstyrk langflestra blaða í land-
inu til að halda óánægjuöldu framleið-
enda niðri og slá niður réttlátar að-
finnslur og er mjög mikið vafamál, hvort
slíkt ekki hefnir sín síðar.
Það er mikið talað um handjárn nú á
síðustu tímum. Mætti þá ekki alveg eins
halda því fram, að Sjálfstæðismenn að
viðbættum viðskiptamönnum Fisksölu-
samlagsins og jafnvel stjórnendum þess
sumum hafi verið keflaðir að undan-
Aldrei fyr hefur íslenzka þjóðin ver-
ið í eins augljósri hættu og nú. Eigin-
gjörn varmenni sitja að ,völdum. At-
vinnuleysi og neyð stendur við dyrnar
hjá almenningi, vaxandi skuldir og
minnkandi sölumöguleikar á afurðum
vorum ógna hinu unga sjálfstæði þjóð-
arinnar. Engir af hinum ráðandi stétta-
flokkum eru megnugir að reisa við það,
er þeir hafa brotið niður á undanförn-
um árum. Þvert á móti gerast flokk-
arnir svo ósvífnir, að reyna að nota
ráðagerðir Englendinga, um að hneppa
þjóðina í ánauðarfjötra, til framdrátt-
ar sínum eigin flokkshagsmunum.
Á samkomu þeirri, sem falið er lög-
gjafarvald þjóðarinnar, er leikinn sami
skrípaleikurinn dag eftir dag. Þar er
ekki leitazt við að leysa þau vandamál,
sem bíða úrlausnar. Þar er eklfi lyft
hinum minnsta fingri til varnar fjár-
hagslegu sjálfstæði þjóðarinnar. Þar er
stöðug't stefnt dýpra og dýpra í stjórn-
laust stéttahatur og siðlausa valdabai-
áttu. Þeir fáu einstaklingar, sem ennþá
hafa kjark og vilja til að halda uppi
atvinnurekstri og framleiðslu þjóðar-
innar, eru ofsóttir sem glæpamenn, og
þeir, sem mótmæla þessu ástandi og
krefjast réttar síns að lifa sem frjáls-
ir menn í frjálsu landi, þeir eru per-
sónulega ofsóttir, sviftir atvinnu og lífs-
möguleikum, þeir eru gegn vilja sín-
um knúðir til að velta drottnandi villi-
mennsku frá völdum með afli, ef önnur
ráð duga ekki.
Sú framtíð, sem uppvaxandi kynslóð
er búin af núverandi valdamönnum
þjóðarinnar, hlýtur að vekja hana til
starfa, hlýtur að skipa öllum íslenzk-
um æskulýð til sameiginlegrar baráttu
fyrir betra lífi, fyrir því, að fá að njóta
allra þeirra gæða, sem ættland vort
geymir í skauti sínu, og allra þeirra
Ábyrgðin er peirra,
framfara, sem feður vorir skópu.
Öldum saman hefur þjóðin sótt fram
— yfir erfiðar torfærur — erlenda á-
þján, hallæri, ís og drepsóttir, en nú,
þegar vér eigum síðasta áfangann ófar-
inn að fullkomnum sigri, þá eru völdin
í höndum þeirra manna, sem meta frelsi
þjóðarinnar að engu, — og sem eru
samkvæmt stefnu sinni, marxismanum,
reiðubúnir að selja Island í hendur
hæstbjóðanda.
Vér íslenzkir æskumenn hljótum all-
ir að mótmæla, með því að taka upp
baráttu fyrir lífvænlegri framtíð lands-
ins, því sannarlega hvílir ábyrgðin gagn-
vart komandi kynslóðum á vorum herð-
um og engra annarra. Og æskan ein á
þrek og kjark til að berjast fyrir og'
bera nýjar hugsjónir fram til sigurs.
Hún á viljann, og viljinn er hennar
ótæmandi fjársjóður og aflgjafi til
nýrra dáða.
íslenzkir æskumenn af öllum stéttum!
Látum ekki erlendar stéttabaráttukenn-
ingar villa okkur sýn. Sameinumst til
starfa, fyrir brýnustu dægurhagsmun-
um þjcðarinnar, fyrir sjálfstæði hennar
og velferð um ókomna tíma.
Hverjum óspilltum æskumanni hrýs
hugur viðhinu mai'xistíska stéttaofbeldi.
Þessvegna skulum vér allir taka hönd-
um saman og skipa oss undir bið forna
íslenzka þórshamarsmerki og undir kjör-
orð frelsishetjunnar Jóns Sigurðssonar:
»Aldrei að víkja frá réttum og góðum
málstað —«.
Vér mótmælum allir marxistísku stétta-
ofbeldi á (slandi. Vér krefjumst sam-
síarfs milli allra stétta. Vér krefjumst
réttlættis, sem eítt er megnugt að
tryggja og varðveita friðinn í landinu
Ef réttlæti til handa öllum stéttum
fæst ekki, þá er friðurinn rofinn.
sem ranglætið dýrka.
Helgi S. Jónsson.