Austurland - 17.01.1953, Qupperneq 1

Málgagn sósíalista á Austurlandi
Þetta er austfirzkt
blað
Austfirðingar
kaupið það og lesið
B'SffirHKSCSHS
2, tölu.blað
BBTHMÍHT
FjifhagsMun í slenzkur her
Neskaupstaöar
í gær var tiíl fyrri umræðu í
bæjarstjórn fjárhagsáætlun bæj-
arsjóð og fyrirtækja hans,. Niður
stöðutölur fjárh,agsáætlunar bæj-
arsjóðs eru kr,. 1,691,000.00, en
voru í fyrra 1,544,000.00, og hafa
þvi hækkað um kn. 147,000.00, .þar
af um 25 þúsund vegna, breytts
fyrirkomulags á áætlun, en raun-
veruleg hækkun er 122 þús, kr-
Stærstu gjaildaliðir eru stjórn
kaupstaðarins 130 þús., vegamál
175 þús.,, menntamál 215 þús., al-
þýðutryggingar 230 þús., afborg-
anir lána, 150 þús., sjúkrahússbygg
ing 100 þús. og til togarakaupa
150 iþús. Er það fé ætlað tiil kaupa
á b/v Goðanes.
Tekjurnar eru enn sem fyrr að-
Nefndarkosning
ar i Bæjarstjörn
A bæjarstjórnarfundi í gær var
kosið 1 fastar nefndir bæjarstjórn
arinnan
Forseti, var: kosinn Lúðvík
Jósepsson og varaforseti Jóhannes
Stefánson.
1 helztu fastnefndir voru kjörn-
ir:
I'járhagsnefnd: Jóhannes Stefáns-
son, Lúðvík Jósepsson og Eyþór
Lórðarson.
Hafnarnefnd: Vigfús Guttormsson,
Jón S. Sigurðsson, Sveinn Magnús-
son, óskar Jónsson og Níels Ignv-
arsson.
Lyggingarnefnd: Bjarni Sveinsson,
Jóhannes Stefánsson, fvar Krist-
insson og Níels Ingvarsson,. Bæj-
arstjóri er sjálfkjörinn.
Veganefnd: Vigfús Guttormsson,
Jóhannes Stefánsson og Eyþór
þórðarson.
liafveitustjórn: Lúðvík Jósepsson,
son, Bjarni Þórðarson og Níels
Ingvarsson.
I atnsveftunefnd: Bjarni Þórðar-
son, Jón S. Sigurðsson og Eyþór
Þórðarson.
Dagheimilisstjórn: Anna Jónsdótt-
Guðný Pórðardóttir og ólöf
Gísladðttir,
allega útsvörin, Nema, þau kr„
1,315,000.00: og er það sama upp-
hæð og s. 1, ár. Tekjur af ýmsum
rekstri og eignum (húseignuni1,
jarðeignum, vélum, vatnsveitu,
skólum og bókasafni) eru áætlaðar
kr. 216 þús., endurgreiddur framr
færslustyrkur kr. 10 iþús,, skemmt
anaskattur 20 þús., og ýmsar tekj
ur 10 þúsund krcnun
Hrekkun fasteignaskatts.
í fyrra samþykkti Alþingi eftir
beiðni bæjarstjórnar Akureyrar
heimild til handa sveitarfélögum
til að innheimta fasteignaskatt
með al,lt að 400% álagi. Akureyri
og Hafnarfjörður notfærðu sér
þessa heimild til fullnustu þegar
í fyrra. Reykjavík samþykkti nú
fyrir áramótin að notfæra sér
þessa heimild f ár, þó þannig, að
skatturinn skuli aðeins innhedmt-
ur með 200% álagi, enda eru fast-
eignir þar miklu hærra metnar,
en annarsstaðar, sem og eðlilegt
er, þar sem, fasteignir eru þar í
hærra verði: en annarsstaðar.
Má ljðsast sjá þetta, á því, að
borgarstjórinn upplýsti við um-
ræður um máilið, að 200% hækkun
fasteignaskatts nemi 350 kr, á
smáíbúðir þær, sem menn hafa
verið að byggja að undanförnu (80
fermetra). Virðast sllk fbúðarhús
þar metin á um 17,500,00, en hér
inundu slíkar íbúðir án efa metn-
ar á miklu lægra, verði,.
Fyrir bæjarstjórn lá tilílaga um
að innheimta, með viðauka fast-
eignaskatt 1953 og er.u tekjur af
skattinum áætlaður 120 þús. kr,.
Gert er ráð fyrir að skattur af
íbúðarhúsum, sem metin eru
1942, svo og skattur af verksmiðj
um, verzlunarhúsum o>. þ. h., hve-
nær sem metin eru, verð'i inn,-
heimtur með 400% álagi, en, af
íbúðarhúsum, sem metin eru 1943
— 1949 með 300% viðauka, og
loks að skattur af íbúðarhúsum,
sem metin eru eftir 1949 skuili
innheimtur með 200% álagi.
Pessi skipting í flokka grund-
vallast á þvf, að yngri mötin virð-
ast miklu hærri en þa,u eldri,.
Sjállfsagt stafar þetta, að sumu
leyti af vandaðri byggingum, en
án efa hafa verðhækkanir haft
einhver áhrif á matsupphæðirnar.
Hinu verður svo ekki neitað, að
bað er að sumu leyti dýrara að
búa í eldri húsunum. Viðhald
iþeirra er, að öllum jafnaði dýrara,
brunabótagjald hærra ef um timb-
Það hefir vakið almenna atbygli
að f áramótahugleiðingum tveggja
stjór.nmálaforystumanna hér á
Iandi var allmikið um það ræt’t að
Jsiendingar færu að koma sér
upp innlendum her. Stjórnmála-
forystumenn þessir voru Bjarni
Benediktsson, sem skrifaði I Morg-
unblaðið, og Hermann Jónasson,
sem skrifaði I Tímann,.
Bjarni Benediktsson segir í
grein sinni að, s,ú skoðun fái vax-
andi fylgi meðal fslendinga, að
þjóðin komi sér sjálf upp innlendu
her.liði, sem taki að sér hervarnir
landsins. Þessi fullyrðdng ráðh,err
ans mun koma, mörgum Jslendingi
heldur einkennilega fyrir sjónir..
I Hermann Jónasson, heldur þessu
| sama. fram, en ræðir auk þess urn
það að' na.uðsynlegt sé fyrir þjóðfé
lagið að eignast öflugt innlent
herlið, m. ai. til þess að halda
uppi »lögum og reglu« I verkföll-
UlUu
Pessi skrif ráðh,erranna bera
það glögglega með sér, að rfkds-
stjórnin ræðir nú um að efna hér
til herþjónustu Islendinga.
óvinsaaldir amerfska hersins,
sem stöðugt fara vaxandi aðal,-
lega í Reykjavík og nágrenni, eiga
urhús er að ræða o. þ. h. —
Þetta mælir að vfsu gegn þvf
að skatturinn sé hafður mismun-
andi, en þó telur flutningsmaður
tillögunnar, sem er bæjarstjóri, að
þau rök, sem mæla með mismun-
andi fasteignaskatti sóu sterkari.
Verið getur að bæjarstjórn
breyti þessu, en mtálið hefir að-
eins verið ti.l, fyrri umræðu,.
Það er ekki ósennilegt, að ýms-
ir telji skat’t þennan óbilgjarnan,
en þess ber að gæta, að Alþingi
hefir fengið sveitarfélögunum
þennan tekjustofn, o-g þau geta
tæpast látið vera að notfæra
sér hann, Þá má og fullyrða, að
f lestar húseignir hafa, hækkað
mjög í verði sfðan þær voru byggð
ar og eigendur þvf raunverulega
hagnast stórlega, og hefir sá óbeini
hagnaður, sem þannig hefir orðið
til, ekki verið skattilagður..
Mönnum til glöggvunar ska.1 h r
frá því skýrt hvernig þessi skatt-
ur kemur til meðí að verka.
Hús, sem metið er 1942 á 10
þús. kr. verður skattlagt álls um
500 kr, Sé það metið 1943 — 1949
verður skatturinn alls 400 kr„, en
sé það metið eftir 1949 verður
Framhald á 4, síín.
að verða grundvöl’ur þe.s að]
í zíkja Islendinga I herþjónustu,.
Margt be.ndir ti.l þess, að á-
rekstrar fslendinga, við hinn er-
lenda her séu þegar orðnir þess
eðlis, að stjónrmálamenn þeir, er
ábyrgð bera á hernáminu, telji
ekki hættulaust fyrir fylgi sitt,
að halda, hernáminu áfram í sama
formi.
Þegar óánægja almennings er
orðin nægilega miki.l með »ástand-
ið« og yfirgang herraþjóðarinnar,
þá á að losa fslendinga við útlendu
hermennina að nafni til, en, koma
á fót innlendu herliði, sem lands-
menn kosta, sjálfi.r„
Auðvitað dettur engum f h,ug,
að Ameríkanar flytji I burtu her-
stöðvar sfnar frá íslandi fyrst um
sinn. En komið getur til mála, að
fslendingar verði klæddir í h,er-
mannabúninga og látnir þjóna und
ir amerfska herforingja og létta
eitthvað á Ameríkumönnum þeirn,
vanda, að hýrast á afskekktum
stöðum eða, við.lálegan aðbúnað,.
En auðvitað sleppa Ameríkanar
ekki hernámslandi sínu og eftir
sem áður verður fsland herstöð
þeirra.
Það er alvörumál fyrir ísílend-
inga, sem um aldir h,afa verið
vopnlaus, þjóð og aldrei haft her-
skyldu í ilandi sfnu, ef nú á að
draga æskulýð landsins út í her-
mennskubrjálæðiði.
Slfk útgjöld höfum við fslend-
ignar ekki haft„ En nú ráðgera
ráðherrárnjr. að leggja, slfkar
drápsklyfjar á þjóðina. Allt er
þetta gert f nafni frelsisins og
lýðræðisinSk
íslenzka ríkisstjómin hefir ekki
geta.ð veitt ölilum landsmönnum
nægilega, vinnu og hún hefir talið
óumflýjanlegt að rýra lífskjör
þjóðarinnar. En hún hugsar sér að
koma, á innilendum h,er með öllum
hans kostnaðii. Peningar til þess
munu finnast ef sæmi.lega er leit
að.
Enn, hefir ekki verið ákveðið að
setja upp innlendan her„ En ný-
ársræður afturhaldsforingjanna
sýna glöggt hvað fyrir þeim yakir.
Þeir: eru, að* þreifa fyrir sér og
ætlunin er a,ð n,ota fyrsta taski-
færi,
Allir landmenn, ungir og gamlir
verða að standa á verði gegn slfk-
um svikráðum og sýna þeim mönn
ura, sem ympra á stofnun hers, al
gjöra fyrirlitningu og svipta þá
traustb
Olíufelagiö
dæmt
Þvf verður ekki trúað, að feður
og mæður, sem nú eiga börn og
unglinga, samþykki nokkurntfma.
hermennsku barna sinna. Her-
skylda er ekkert gamanmáll og
beinn hernaður iþó ennþá verri„
Afsakanir stjórnmálaforingja.
afturhaldsins, sem reyna að halda
því fram að nauðsynleg't sé að
stofna. innjendan h,er, til þess að
verja landið fyrir árás, verða ekki
toknar alvarlega, af neinum hugs-
an-di manni. Varnir landsins með
5 — 6 þúsund íslenzkum, hermönn-
um eru. bdátt áfram hlægilegar.
Pær reu, jafnval ennþá hlægilegri
en þær »hervarn,ir«, sem nú er tal
ið að Amerlkumenn annist hrr.
fsland er ekki f dag varið eða
vcrndað af neinum h.en. Það hefir
ekki orðið fyrir neinni árás og er
ekki ógnað af neinum, nema þeim
sem ,n,ú hafa r.uðs't inn I i’.andið og
hertekið hér flugvelli og mann-
virki, en telja sjálfa sig verndaia
okkar.
fslenzkur íier mundi kosta okk-
ar fámennu þjóð drepandi álögur.
Hernaðarþjóðir þurfa jafnan að
verja miklum hluta af þjóðartekj-
um sínum til hernaðarútgjalda.
Mönnum mun enn í fersku minni
verðlagsbrot, Olíufélagsins h/f í
sambandi við gengislækkunina.
Þjóðviijinn ljóstraðd upp um
fiárdrát’t fyrirtækisins, e.n. stjórn-
arvöldin vor.u ótrúlega hjkandi við
að fyrirskipa málshpfðuni. Þó fór
svo, a,ð ekki, varð til, ilengdar stað-
ið gegn almenningsálitinu, og
varð dómsmálaráðherra að fyrir-
skipa máilssókn,.
Nýlega er dómur fallinn f mál-
inu og var það verðCagsdómur,
sem um málið fjallaði. Fann, hann
Olfufélagið sekt og dæmdi ólög-
legan hagnað að upphæð 1,6 m,il>
ki’. upptækan til rlki&sjóðisi. Þá
voru ráðamenn félagsins dæmdir
í sektir og hlau.t Sigurður Jónas-
son þáverandi framkvæmdastjóri
félagsins 100 þúh. kr. sekt.
Dómunum hefir verið áfrýjað'.
Olíufélagið h/f telur sig sam-
viunufyrirtæki þó rekið sé með
hlutafélagsfyrirkomu'lagi. En æði
mun mönnum þykja það komið
langt frá hugsjón samvinnustefn-
unnar, þegar það gengur á undan
ófyrirleitnustu fjárplógsmönnum í
iþví, að hafa fé af viðskiptamönn,-
um sfnum.
»