Austurland - 01.05.1975, Page 1

ÆJSTURLAND
MALGA6N ALÞÝÐUBANDALAGSIWS A AUSTUBUWDI
25. árgangur. Neskaupstað, 1. maí 1975. ,19. tölublað.
1. maí
1. maí samkoma Verkalýðs-
félagsins og Málm- og skipa-
smiðafélagsins í Neskaupstað
var mjög vel sótt. Húsfyllir var
á samkomunni og ræðumönnum
og öðrum sem þarna komu fram,
vap mjög vel tekið.
Helgi Seljan:
BYggðasiefnan
í vegamálum
Enginn flokkur hérlendis hef-
ur skreytt sig meira með fjöðr-
um hyggðajafnvægis — byggða-
stefnu en einmitt Framsóknar-
flokkurinn. Fögur voru þau líka
fyrirheitin. sem á sl. sumri voru
gefin við myndun núv. ríkis-
stjórnar, þó fátt væri þar, sem
hönd væri á festandi, utan hækk
að framlag til Byggðasjóðs. Ef
annað hefði eftir fylgt, hefði
ekkert verið nema gott um það
að segja.
En því lengra sem líður frá
þessum ijúfa tíma fagurra fyr-
irneita verður fra'mlagið til
Byggðasjóðs grátbroslegra.
Ekkert hefur þó sýnt það í
jafn glöggu ljósi og tugmilljarða-
framkvæmdin uppi í Hvalfirði,
á sama tíma og talað er um
milljarða niðurskurð á fi’amlög-
um til verklegra framkvæmda
hv: r v etna á landsbyggðinni. á
fcrrna tíma og framkvæmdagildi
þeirra rýrnar þó stöðugt vegna
tveggja gengisfellinga, á sama
t’ma og stofnlánasjóðir virðast
eiga að standa tómir, ófærir um
að sinna öllum nýjum fram-
kvæmdum.
Ekkert dæmj um þessa sér-
stæðu byggðastefnu eða rang-
hverfu réttrar byggðas-tefnu er
þó skýrara en vegaáætlun sú,
sem nú nýlega hefur séð dagsins
ljós. Og svo vel eða illa vill til,
að þar ræður framsókn svo
sannarlega ferðinni. Vegaáætlun
in er því afar lýsandi dæmi um
stórhug framsóknar í fram-
kvæmd byggðastefnu. Saman-
burðar og sannana er ekki langt
að leita. þegar sanna skal, hve
hrapallega hér er að verki stað-
ið á öllum sviðum. Á sl. vori
var lögð fram tillaga til vega-
áætlunar. sem var því helsta
marki brennd að vera af nokkr-
um vanefnum gjörð, þar sem þá-
verandi stjórnarandstaða stóð í
vegi fyrir eðiilegri og sanngjam-
ari tekjuöflun til vegasjóðs og
rlkisstjórnin hafði ekki nauð-
synlegan þingmeirihluta til að
aka þar eins vel á málum og
hún vildi og ætlaði sér.
Af þessari augljósu staðreynd
mörkuðust yegaframkvæmdir
allmikið á sl. ári, auk þess, sem
til nokkurs samdráttar kom.
Aukinna tekna til vegasjóðs var
fyrst afiað eftir myndun nýrrar
ríkisstjórnar, en þá var það líka
í ríkara lagi en ráð hafði verið
gert fyrir af fyrri stjórn, en
dugði þó á því ári ekki til að
jafna metin. þar sem svo áliðið
var 'árs. þegar tekjuöflunin
.komst í framkvæmd.
Skv. vegaáætlun og skýrslu
fóru nú til framkvæmda í nýj-
um þjóðvegum á sl. ári 1706
rnillj. kr.
Það er forvitnilegt að skoða
hiiðstæða tölu á áætluninni í
dag fyrir þetta ár, hafandi
tvennt í huga: hærri tekjustofn
vegasjóðs og vitanlega 40—50%
kostnaðarhækkun miðað við sl.
á.. Hækkunin milli ára ætti skv.
byggðakenningunni fögru að
vera ansi myndarleg. En hvað
segja staðreyndir málsins? Hver
ct talan 1975? Hversu hátt yfir
2000 milljónir kynni margur að
spyrja? Margir munu hér skjóta
illilega yfir markið í ágiskunum
sínum, því talan er nær hin sama
og á isl. ári 1711 millj. kr.
Og þó skyldi rúsínunni í pylsu
endanum ekki gleymt, þar af
eru hvorki meira né ’mmna en
500 millj til Norður- og Austur-
vegar skv. sérstakri fjáröflun,
sem gert er ráð fyrr í frv., sem
enn liggur fyrir Alþingi. 500
millj., sem ; upphafi áttu að fara
til þess eins að leggja hraðbraut
frá Reykjavík til Akureyrar, þó
þvj hafi naumlega fengist breytt
í örlítið skynsamari átt,. þannig
t. d. að m. a. s. austfirðingar
gætu þar notið góðs af, ekki til
hraðbrauta, heldiur til að gera
vegina eilítið akfærari en nú er.
í umræðum á Alþingi á dög-
unum benti Lúðvík Jósepsson
glögglega á, hve hér er í raun
um gífurlegan samdrátt fram-
kvæmda að ræða, niðurskurð,
sem kemur harðast niður á þeim
landshlutum og byggðarlögum,
Laugardaginn 26. apríl var
haldin ráðstefna um kjör kvenna
til sjávar og sveita í Gagnfræða-
skólanum í Neskaupstað. Máls-
hefjendur voru frá Neskaupstað
og Eskifirði. Fundarstjóri var
Gerður Óskarsdóttir. 10 manna
hópur Rauðsokka úr Reykjavík
tók þátt í ráðstefnunni, en alls
voru þátttakendur 40 til 50.
Gerður G. Óskarsdóttir setti
ráðstefnuna. Hún ræddi um
mikilvægi samstöðu kvenna í
baráttunni fyrir jafnrétti á við
karla, og það tækifæri sem
kvennaár Sameinuðu þjóðanna
gæfi. Einnig útskýrði hún hvers
vegna konur teldu sig þurfa sér-
stök samtök til þess að berjast
fyrir rétti sínum. Hún taldi sterk
ari hefð fyrir þátttöku kvenna í
atvinnulífinu á stað se'rn Nes-
kaupstað, heldur en t. d. í
Reykjavík.
Hlín Aðalsteinsdóttir sagði
sem fjálglegast er um talað. Það
fer hrollur urn fleiri landsbyggð-
arþingmenn en mig, þegar ég
sé þessar tölur, þegar ég sé t. d.
þær 55 milljónir samtals til
þjóðbrauta og landsbra-uta á
Austurlandi öllu, sem til skipta
munu koma a. ö. 1. nú á þessu
ári þ. e. ef ekki er talið ’með fé
til Austurlandsáætlunar. En þeg
ar þar að kemur, kastar þó fyrst
tólfunum.
Þar er dæmi úr vegaáætlun-
frá könnun um útivinnu kvenna
í Neskaupstað. 58% kvenna á
aldrinum 18 til 67 vinna úti. 4'0%
eru giftar, auk þeirra halda rúm
11% heimili fyrir sig og börn
sin. Hlíf sagði einnig frá könnun
um þátttöku kvenna í opinber-
um nefndum bæjarins. Nefndir
eru 47, í þeim eru 40 konur, en
117 karlar. Tæplega 25% starf-
andi einstaklinga í nefndum
bæjarins eru konur, en athuga
fcer að sumir karlar eru í mörg-
um nefndum. 40 konur eru 63
sinnum í 47 nefndum (1,34 kon-
ur í nefnd. 117 karlar eru 225
sinnum í þessum 47 nefndum
(4,77 karlar í hverri nefnd). Hún
benti á að konur væru ekki í
hvaða nefnd sem er, þær eru t.
d. í leikvallanefnd, bamavernd-
arnefnd eða skólanefnd, en eikki
hafnarnefnd eða bygginga-
nefnd.
Framh. á 2. síðu.
Róðstefna um kjör kvenna
haldin í Neskaupstað
Framhald á 3. síðu