Eining - 01.03.1944, Qupperneq 2

2
E I N I N G
Þdttur fræðslu-
stjóra Stórstúk-
unnar
Sumir halda því fram í fullri alvöru,
að áfengi sé skaðlaust fyrir heilsuna.
En læknavísindin hafa aðra sögu að
segja. Þau fullyrða, að engin hóf-
drykkja sé til, sem sé skaðlaus, og það
er augljóst mál, að oft greiðir áfengið
götu fjölda sjúkdóma, veldur geðbilun
og sjálfsmorðum, glæpum og slysum.
Og áfengisnautnin er völd að miklu
fleiri dauðsföllum, en sést á dánarvott-
orðum.
Hér verða nú tilfærð nokkur ummæli
erlendra manna, sem byggð eru á
reynslu og rannsóknum um þetta efni.
Áfengi og sjúkdómar.
Danskur læknir Dr. Povl Heiberg
skrifar árið 1932 um áhrif áfengis á
sjúkdóma: „Sennilega er óhætt að
reikna með, að fyrir alla fulltíða vinn-
andi menn í landinu, myndu veikinda-
dagar fækka um 1/8, ef hægt væri að
útrýma áfenginu. Augljóst er, hve mik-
ilvægt það væri fyrir alla þjóðina í
efnalegu tilliti. Fyrir nokkrum árum
var álitið að 8 milljónir vinnudaga töp-
uðust árlega vegna veikinda, — 1/8 af
því yrði þá 1 milljón vinnudagar".
Frægur enskur læknir Sir William
Gull kemst að svipaðri niðurstöðu um
þetta efni í skýrslu til enska þingsins.
Honum farast svo orð: „Það er mjög
algengt í hinu enska þjóðfélagi, að
hverri þjóð en „úáran“ í ríki náttúr-
unnar, — og
„öllum hafís verri er hjartans ís,
er heltekur skyldunnar þor,
ef hann grípur þjóð, þá er glötunin vís,
þá gagnar ei sól né vor“.
þá er þjóðin í háska.
Þjóðin er í háska, ef einstaklingarnir
hugsa fyrst um sjálfa sig, en síðast
um hag fósturjarðarinnar, ef kuldi
kærleiksleysis kemst inn að hjörtum
sona hennar og dætra. — Hún er í
háska, ef börn hennar hætta að berj-
ast fyrir því, sem fagurt er, satt og
rétt, án tillits til þess, hvort það er
þakkað eða vanþakkað. Hún er í háska,
er menn gleyma því, að vegurinn til
fullkomnimar er vegur karlmennsku
og drenskapar, vegur sjálfsafneitunar
og þegnskapar, vegur brekkusækinna
hugsjóna- og baráttumanna. —
Reglan er hópur áhugamanna, er
vilja sækja á brattann, er vilja starfa
að því, að fegra og bæta félagslíf
manna, siði, háttu og samkvæmislíf,
hópur hugsjónamanna, er vilja vinna
að auknu bræðralagi, — hópur, sem
efla vill heill Islands og Islendinga.
Gefi það gifta lands vors, að sá flokk-
ur verði ávallt sem fjölmennastur og
fríðastur.
Island lengi lifi!
menn bíða tjón á heilsunni vegna á-
fengisnautnar, án þess þó þeir geti tal-
izt drykkjumenn. Það gerist hægt og'
hljóðlega, svo að menn veita því ekki
eftirtekt. Menn bíða mikið tjón á heils-
unni við stöðuga áfengisnautn, þó að
hún sé í hófi. Það skemmir vefi lík-
amans, eyðileggur heilsuna og andlega
hæfileika. Ég þekki varla nokkra á-
hrifameiri orsök til hinna ýmsu sjúk-
dóma en áfengið."
Hinn nafnkunni vísindamaður, pró-
fessor Ágúst Ford, fullyrðir út frá
rannsóknum sínum, að 60—70% af
öllum kynsjúkdómum stafi af áfengis-
nautn.
Á geðveikrahælunum er fjöldi manna,
sem þar eru komnir vegna áfengis-
nautnar. Skýrslur frá geðveikrahælum
í Danmörku frá árunum 1899—1903
sýna, að áfengisnautn. er talin bein or-
sök geðbilunar þessi ár á 29% af karl-
mönnum og 6.3% af konum. Við þetta
bætast svo fjöldi geðveikissjúklinga,
þar sem áfengið hefur verið að verki
ásamt öðrum ástæðum, svo að þessar
tölur eru sennilega alltof lágar. Enda
telur þekktur geðveikralæknir danskur,
að helmingur allrar geðveiki í Dan-
mörku eigi rót sína að rekja til of-
drykkju, að minnsta kosti í hinum
stærri bæjum.
Áfengi og glæpir.
Það er kunnugt að náið samband er
á milli áfengis og glæpa. Áfengis-
varnarnefndin danska hefur rannsak-
að þetta í Danmörku, og komizt að
þeirri niðurstöðu, að helmingur allra
glæpamanna séu drykkjumenn, og af
hinum helmingnum drýgi fjórði hluti
glæpina undir áhrifum áfengis. Rann-
sókn nefndarinnar nær yfir 1 ár. Á
því ári voru 4741 menn dæmdir fyrir
glæpi, betl o. fl. Af þessum 4741
mönnum voru 2039 drykkjumenn, 1945
voru ekki drykkjumenn, en 453 af þeim
höfðu þó drýgt glæpinn undir áhrifum
áfengis. Greinilegar upplýsingar feng-
ust ekki um 757.
A. Goll danskur málaflutningsmaður
segir: ,Níu tíundu hlutar af öllum of-
beldisverltum, og yfir helmingur af
öðrum glæpum, eru framin undir á-
hrifum áfengis".
Svipuð er reynslan í öðrum löndum.
Ensk nefnd, sem rannsakaði þessi mál
1931 fullyrti, að 50% af öllum árás-
um, 25% af öllum ofbeldisverkum og
15% af glæpum gagnvart börnum, séu
vegna áfengisnautnar.
Af þessum fáu dæmum, sem hér
eru nefnd, má ljóst verða, að baráttan
gegn áfenginu, er jafnframt barátta
gegn sjúkdómum, geðveiki og glæpum.
Það er barátta fyrir betri og heilbrigð-
ari sambúð manna. Ef breytt væri í
samræmi við reynsluna, vísindin og
heilbrigða skynsemi, ætti ekki að
þekkjast áfengi í neinu siðmenntuðu
þjóðfélagi. Baráttan gegn áfenginu er
barátta fyrir nýjum og betri heimi.
Eiríkur Sigurðsson.
Hirm æskilegasti
hjúskapur
Hörmung er að vita, hve mönnum eru
búin ill kjör, sem ættu að vera, og gætu
verið góð. Líf manna gæti verið sælu-
líf og dáðaríkt, en er oft ófarsælt ves-
aldarlíf. Veldur þessu margt: Léleg eða
engin mannrækt, gallað uppeldi, sam-
vizkuleysi sérgóðra valdabraskara og á-
gjarnra manna, vanþekking og illt þjóð-
skipulag og margt fleira.
Hjúskaparlíf og heimilislíf manna
þarf að vera að minnsta kosti notalegt
líf, helzt sælulíf. Iljón ættu að geta
lifað 2—3 áratugi yndislegu lífi eftir
að þau hafa komið börnum sínum upp.
En þetta getur ekki orðið almennt nema
hyggni og þekking ráði nokkru um upp-
eldi og lifnaðarvenjur kynslóðanna.
Byrjum á byrjuninni: Aðeins hraust
og kyngott fólk á að eiga börn. Þau börn
eru frísk, séu þau rétt fóðruð og hyggi-
lega upp alin. Fulltíða eiga þau að hefja
hjúskaparlíf á hentugum tíma. Ekki
seinna en svo, að konan eigi sitt síð-
asta barn um 35 ára aldur. Á árunum
frá 23—35 á hún að ljúka sér af
að eiga börn sín, og bezt fyrir hana, að
þau séu ekki fleiri en 3—5. Þá er yngsta
barn hennar 20 ára, þegar hún er 55
ára. Þá á hennar verki að vera lokið
með börnin, og geta þá hafizt á ný
þægilegir og yndislegir dagar.
Það er hinn ömurlegasti misskilning-
ur, að líf manna eigi, og þurfi að vera,
þrotlaust basl og strit. Eg ber mikla
virðingu fyrir þeim, sem hafa baslað
og búið við erfið kjör, komið upp stór-
um fjölskyldum og sýnt oft frábæran
dugnað. En nú eiga menn orðið aðgang
að slíkri þekkingu og kunnáttu á öllum
sviðum, að hægt er að gerbreyta lífi
allra manna til hins betra. Að slíku ber
auðvitað að stefna.
Unglingsárin eiga ekki að vera þrot-
laust námsbókastagl og flótti frá alvöru
og raunveruleik lífsins, hjúskaparárin
hvíldarlaust strit innanum krakkaarg
og basl, og konan á ekki að vera orðin
útslitin og óhæf til að njóta lífsins, þeg
ar hún er á sextugsaldri og hefur komið
bömum sínum á legg. Það er eintóm
vitleysa, að fólk sé orðið gamalt á þeim
aldri. Þetta er bezti aldurinn. Þá eiga
einmitt að hefjast ánægjulegir og þægi-
legir dagar. Þá er skorpunni lokið, börn-
in orðin sjálfbjarga og veita mikla
gleði, ef um bamalán er að ræða, hin
reyndu hjón kunna nú orðið betur tökin
á viðfangsefnunum, þau eru orðin sjálf-
stæð í hugsun og allri breytni, eiga
helzt að geta verið sjálfstæð efnalega,
yfir líf þeirra fer að færast ró og unað-
ur, en þau eru enn vel hæf til þess að
njóta lífsins og gleðjast yfir góðum
dögum. Þetta þarf ekki að vera neinn
skáldskapur, heldur rammur raunveru-
leiki.