Ljósmæðrablaðið - 01.08.1960, Blaðsíða 11

LJÓSMÆ5ÐRABLAÐIÐ
45
ir til sögunnar. Fæðingarhjálp var hér lengi á frumstæðu
stigi, og er ekki tími til þess hér að rekja þá sögu. En
ekki er ósennilegt, að það, sem áunnizt hefur erlendis, hafi
líka borizt út til íslands, en helzt hafa það verið einfaldar
aðgerðir, sem lítilla eða engra verkfæra þurfti við. Eina
slíka aðgerð kannast ég við og hef meira að segja þekkt
mann, sem hjálpað var í heiminn á þann hátt. Það var
kallað að ,,draga barn á seil“, líkt og þegar seilaður var
fiskur. Þetta mun hafa verið gert, þegar lengi stóð á koll-
inum, aðallega hjá frumbyrjum, sem orðnar voru sóttlitlar.
Þá var tekin skónál og þræddur í þvengur og þvengurinn
dreginn gegnum fellingu í hársverðinum og höfuðið dregið
fram á honum.
Annað ráð er það, sem ég tel ekki ósennilegt, að hafi um
langan aldur verið gamalt húsráð við erfiðar fæðingar og
þekkzt frá fornu fari sem sérstakt afbrigði af liggjandi
stellingu fæðandi konu. Það er á þann hátt, að konan ligg-
ur á bakinu fram á brún og lætur fætuma hanga. Seinna
hefur þessi stelling komið fram í fæðingarhjálpinni sem
Walchers-hengilega og aðallega verið notuð við þrönga
grind og tangartak, vegna þess, að halli grindarinnar
breyttist og við það vinnast nokkrir millímetrar til lenging-
ar á þykktarvíddinni.
Hér á landi hafa ef til vill fáeinir menn þekkt þessa
stellingu og kallað bakfæðingu. Um það er til saga, sem
Steingrímur Matthíasson læknir kunni og setti einu sinni
í Læknablaðið: Kona var í bamsnauð uppi á Kjalarnesi
eða í Kjós og gat ekki fætt. Nú voru sóttir læknar til
Reykjavíkur, landlæknirinn og aðstoðarmenn með honum,
sennilega úr Læknaskólanum. En til vara var líka sóttur
Magnús á Dysjum, sem þótti heppinn við að hjálpa konum
í bamsnauð. Hann var geymdur frammi í eldhúsi. Lækn-
arnir í baðstofunni gátu ekkert að gert og gekk svo um
hríð. Loksins þótti tiltækilegt að láta Magnús koma inn,
enda munu læknarnir hafa verið orðnir auðmjúkir af sínu