Einherji - 29.11.1967, Page 2

2
EINHERJI
rs#‘>*s#i^r>#\#N#s#N#v#\#v#s#\#s#'*\#\#\#\#N*s#s#\#^#^#s#v#N#\#'^#s#'#s#s#v#s#s#'*v#v#\#sr^#\#\#\#s#\#\#\#\#s#\#\#\#-
Blað Framsóknarmanna
í Norðurlandskjördæmi vestra
Ábyrgðarmaður
Jóhann Þorvaldsson;
Árgjald kr. 50,00
Gjalddagi 1. júlí
Siglufjarðarprentsmiðja
„STðRiaiAN BJARGAr
Sjávarafli á síðustu vetrarvertíð var nokkru minni en
árið áður og verðlag lægra, þótt hærra væri til muna en
fyrir fáum árum. Þetta veldur að sjálfsögðu erfiðleikum,
þótt undan væri farið margra ára samfellt góðæri um afla
brögð og markaðsverð.
Alir vissu um aflabrest og verðfall fyrir kosningar. En
þetta voru smámunir einir. Svo vel hafði verið stjórnað að
undanfömu, að fráleitt var að ætla, að koma þyrfti til
nokkurrar lífskjaraskerðingar, þrátt fyrir nokkurn aftur-
kipp í aflabrögðum og útflutningsverði. Allt var í indælis
lagi, svo var stjórninni fyrir að þakka. Atvinnuvegirnir
stóðu styrkari fótum en nolíkm sinni áður. Einn ráðherrt-
anna hélt dómadagsræðu og var svo mikið niðri fyrir, að
naumast mátti ná andanum; svo fast mddust afrek ríkis-
stjórnarinnar mn í hugskoti hans. Manni skildist helzt, að
svo frábær hefði fyrirhyggja stjórnarinnar verið, að enda
þótt himinn og jörð kynni að forganga, þá mundi þó ís-
land alltaf rísa sem klettur úr hafi þeirra ragnaraka.
Og hver skyldi svo sem efast um að stjórnin hafi sagt
satt? Hvers vegna þrástagast stjómarblöðin á því dag
eftir dag og viku eftir viku, að hún hafi lagt öll spilin á
borðið og leitt okkur í allan sannleika fyrir kosningar?
Eins og við vitum þetta ekki! Eða óttast þau ef til vill að
okkur, fávísa kjósendur, kunni að gmna, að hér sé ekki
allt með felldu, og því sé vissara að endurtaka íhaldssann-
leikann bæði kvölds og morgna? Þetta er gamalkunn að-
ferð. Göbbels heitinn notaði liana á sínum tíma — og
gafst vel.
Nú vill svo hlálega til, að lýsing íhaldsins á efnahags-
ástandinu hefur verið að smábreytast frá kosningum, og
ljókkað nokkuð með lækkandi sól. Fram yfir mitt sumar
var þó eigi ástæða til að æðrast. Framundan voru að vísu
vaxandi erfiðleikar. En sú var bót í máli, að — „Sjaldan
hafa íslendingar verið eins vel undir það búnir að mæta
erfiðu ári og einmitt nú og er það bæði að þakka farsæl'-
um stjórnarháttum undanfarinna ára og sæmilegu ár-
ferði.“
Þannig hljóðaði pistill Morgunblaðsins 15 vikur af
sumri.
Skömmu síðar talar blaðið um „mikla erfiðleika,“ sem
„óhjákvæmilega hefðu þýtt stórvægilega skerðingu á lífs-
kjöram abnennings“ ef ekki hefði svo hamingjusamlega
til tekizt, „að við höfxun búið þannig í haginn, að yfir
þessa erfiðleika á að vera hægt að komast án þess að
menn finni mjög fyrir því. . . . “
Hvernig höfum við þá „húið þannig í haginn“?
Svarið er stutt og laggott og stórletrað sem kaflafyrir-
sögn í sömu grein:
„STÓRIÐJAN BJARGAR.“
Þetta var 4. ágúst.
En jafnvel krosstré kunna að bregðast — í bili. I ofan-
verðum septembermán. segir sjálfur forsætisráðherrann
(í Reykjavíkurbréfi) að „íslenzkir ráðamenn fari utan til
að sjá hagsmunum þjóðarinnar borgið.“ I landinu sjálfu
verða sem sé ekki ráðin þau ráð, er þjóðinni megi koma
að fullu haldi. Mikið lán er það lítilli þjóð að eiga „ráða-
menn“, sem eru svo slitviljugir að endasendast um allar
trissur fyrir ættjörðina.
Og böLmóðurinn vex með hverjum degi — að sama
skapi og síldin nálgast landið. 3. október birtir Morgunbl.
forystugrein um hið ægilega ástand — og ekki nema þrír
og hálfur mánuður liðinn frá kosningum! „Islenzk stjórn-
arvöld fá ekki ráðið við þetta mikla verðfall á afurðum
okkar eða aflabrestinn, það er væntanlega öllum ljóst.“
„Fólk verður að búa sig undir að taka afleiðingum minnk-
andi afla og lækkandi verðs, það er óhjákvæmilegt“, segir
blaðið.
8. október talar forsætisráðherrann um „gífurlegt áfall“
og er svo göfuglyndur í garð Framsóknarmanna að eigna
þeim þær hvatir, að þeir „fagni örðugleikunum“ — örðug-
leikum þjóðarinnar!
Ég minnist þess ekki, að fyrir kosningar töluðu ráða-
menn stjórnarflokkanna í neinum vælutón, þótt aflaföng
hefðu minnkað og verðlag lækkað. Nú er annar uppi. For-
sætisráðherrann er kjökrandi út af því, að torvelt kunni
að reynast „að fá erlend stóriðjufyrirtæki til þess að
koma starfsmei sinni fyrir hérlendis.“ Lífsbjörgin frá I
ágúst, alúminbræðslan, er ekki lengur einhlít. Fleiri þess
konar fyrirtæki þurfa að koma-, fleiri erlend stóriðjufyrir-
tæki á íslenzkri grand. Hverju skiptir það, þótt við verð-
um „þjónustulýður útlendinga“, eins og einn af forystu-
mönnum íslenzks iðnaðar komst að orði?
Aflabrestur og verðfall em alvarlegir hlutir. En það er
DAGINN
VEGINN
Slátrað 35 þús. fjár hjá
KVH — Féð vænna en í
fyrra — Tíð köld en snjó-
lítið
Hvammstanga, 13. nóv.
Hér ©r stiUt veður og bjart í
dag, en nokkurt frost. Snjór er
ekki rmkill en vel grátt í rót út
með sjónum en eitthvað meira
fram til dala. Féð er víðast hýst
og eitthvað gefið, að minnsta
kosti lömbum. Sauðfjárslátrun er
lokið, en hrossaslátrun stendur
yfir. Siátrað var hjá KVH um 35
þús. fjár. Meðalvigt dilka varð
um 15.17 kg, og er það um 0.4 kg
meira en í fyrra. Hrossaslátrun
stendur yfir og ekki vitað enn
hve miklu verður fargað af hross-
um. Nokkru minni mjólk hefur
borizt til mjólkurbúsins, það sem
af er þessu ári, en var í fyrra á
sama tíma. Fiskmeti, nýtt og
fryst, fáum við hér frá fiskikaup-
mönnum á Akranesi. — G.S.
Slátrað var um 300 stór-
gripum. — Hrossaslátrun
stendur yfir.
Blönduósi, 13. nóv.
Hér er að verða olíulaust, strav
á öðrum degi farmannaverkfalls-
ins. I’á er dieselstöðin við Faxár-
veituna, sem er raunar varastöð,
nú að verða olíulaus og mun
stöðvast annað kvöld, ef ekki
rætist úr. Varastöðin hefur orðið
að ganga undanfarna mánuði og
er það óvenjulegt, en stafar af
nokkrum þurrkum og kuldum í
sept. og okt. Litlafellið var vænt-
anlegt með oliu hingað fyrir helg-
ina, en því seinkaði og lenti í
verkfaUinu, en nú í dag fékkst
undanþága svo líklega kemur það
næstu daga.
Veður er hér stiUt með frosti. Á
laugardag gerði hríðarskot, sem
stóð stutt. Snjór er lítUI. Féð hýst
og eitthvað gefið sums staðar.
Sauðfjárslátrun er lokið. Slátrað
var 45 þús. fjár. Er það heldur
fleira en I fyrra. Meðalþungi dilka
varð 14.42 kg og er það um 0.72
kg meira en í fyrra. Þyngsti dilk-
ur vóg 34 kg. I fyrra var þyngsti
dUkur 32 kg, undan sömu ánni.
Er ærin heimagangur og gengur
í túni og heimahögum aUt sum-
arið. Eigandi hennar er Skafti
Kristófersson, HnjúkahUð.
TVENN HEIÐURSHJÓN
KVEÐJA HÚNAÞING
Húnvetningar efndu til mikiLs
kveðjusamsætis í félagsheimUinu
á Biönduósi um síðustu helgi.
Voru þar kvödd tvenn sæmdar-
hjón; prófasthjónin frá Steinnesi,
frú ÓUna Benediktsdóttir og séra
Uorsteinn Gíslason, prófastur, og
Þingeyrarhjónin, frú Hulda Stef-
ánsdóttir, skólastýra, og Jón S.
Pálmason, frá Þingeyrum.
Þeir, sem að samsætinu stóðu
voru: Sýslunefnd, Kaupfélag Hún-
vetninga og sóknarnefndir í Þing-
eyrarklaustursprestakaUi.
Fjölmenni var í hófinu og
margar ræður íluttar og þeim
prófasti og frú Huldu þökkuð
löng og góð þjónusta við Hún-
vetninga. Séra Þorsteinn hefur
verið þjónandi prestur í Stein-
nesi í 45 ár og prófastur um
mörg ár. Þau hjón flytjast nú tíl
Rvíkur. Óráðið er enn hver við
tekur í Steinnesi og verður það
ekki ráðið fyrr en með vordögum.
Frú Hulda hefur verið skólastýra
um aldarfjórðung við kvennaskól-
ann á Blönduósi, en lét af störf-
um sl. haust vegna aldurs. — Ó.S.
Sauðfjárslátrun loltið. —
Afli sæmilegur
Skagaströnd, 13. nóv.
Sauðf járslátrun er lokið. Slátr-
að var 6352 kindum. Meðalþungi
dilka varð 13.80 kg. Er það um
0.18 kg minna en í fyrra. Er Iík-
legt að orsakanna fyrir minnk-
andi meðalfaUþunga sé að leita í
köldu vori og mistökum í vor-
fóðrun. Þyngsti dilkur vóg 24.5
kg. Var hann frá Tjömum, en
þar búa bræðurnir Sveinn og
Pétur. Slátrað var 90 nautgripum
fleira en í fyrra. Hrossaslátrun
stendur yfir. Hér hefur verið
köld tið og slæm snjóalög á jörðu
og illt til beitar fyrir sauðfé,
enda flest í húsi.
AfU er sæmilegur þegar á sjó
gefur, 4—6 tonn i róðri. Tveir
bátar Ieggja upp afla sinn hjá ís-
eins og mig minni að útgerðin þyrfti á opinberum stuðn-
ingi að halda þegar hvort tveggja var í hámarki, afla-
magn og markaðsverð. Rennir það ekki stoðum undir þá
skoðun ílialdsins, að ekki sé treystandi á íslenzka atvinnu-
vegi sem neina bjargræðisvegi, og því þurfi að kaupa er-
lenda auðkónga til að hreiðra hér um sig með marghátt-
aðan stórrekstur.
Eða er hitt heldur, að eitthvað hafi verið bogið við
stjórnarstefnuua og atvinnuvegimir goldið þess — einnig
í góðæri?
Eftir að þetta var skrifað liefur ríkisstjórnin birt bjarg-
ráðatillögur sínar og með þeim fært sönnur á þau um-
mæli Morgunbl., „að við höfum búið þannig í haginn, að
yfir þessa erfiðleika á að vera hægt að komast án þess að
menn finni mjög fyrir því.“
Iðnaðarmálaráðherrann hélt ræðu á iðnþingi á dögun-
um og var hress í bragði að vanda, ekki síður en í vor.
Haim kvað ríkisstjórnina þegar fyrir nokkm hafa hrist
fram úr erminni tillögur sínar til viðhlítandi ráðstafana
til að mæta örðugleikum atvinnuveganna. Ekki vildi hann
láta uppi hver bjargráðin væm — utan eitt, sem manni
skildist að væri þeirra veigamest: Verðstöðvun yrði liald-
ið áfram.
Þetta má til sanns vegar færa, svo sem nú er ljóst orðí-
ið. Áður var í gildi verðstöðvun á vöra, en vinnulaun
óbundin. Nú er bara „skipt yfir“: Verð á neyzluvöru
hækkað, sjúkragjöld m.m., en vinnulaun bundin. Fer vel
á því að flokkur, sem kennir sig við alþýðuna, standi að
slíkum ráðstöfunum.
Svona einfalt og auðvelt getur það verið að sigrast á
erfiðleikunum „án þess að menn finni mjög fyrir því“,
þegar snjallir menn halda um taumana.
„Skítt með alla skynsemi“, sagði karlinn forðum. Skítt
með allt samræmi í orðum og athöfnum, segir ríkisstórnin.
Gísli Magnússon.
húsi Hólavers h.f., en einn bátur
hjá kaupfélaginu og er afli hans
saltaður, það sem ekki er selt í
soðið. Enn er unnið við bygging-
arvinnu við að steypa ker.
Fólki fækkar heldur. Tvær stór-
ar fjölskyldur fluttu burt í haust
frá óseldum húsum. — J.P.
Vetur gengur snemma í garð
Bændur fækka kúm og
hrossum.
Ártúni, 13. nóv.
Um síðustu helgi setti hér nið-
ur nokkum snjó, þó fært sé enn
um alla vegi, en nokkurt frost
hefur verið undanfarið. Víðast
hvar er fé úti enn og gott til
jarðar, en sumir hafa Jægar tekið
fé. Graslítið er víða, og hagi því
óvenju rýr. 1 fyrra var heyfengur
fyrir neðan meðallag og nú enn
minni, víðast hvar. Þar við bætist
að engar fyrningar eru til frá
fyrra ári. Eru hey því nú víðast
ónóg, enda fækka bændur hér um
slóðir kúm og hrossum, en sauð-
fjártala mun svipuð og í fyrra.
Vetur gengur snemma í garð og
er hætt við að mikið fóður þurfi
til vordaga. — J.T.
Illviðri — Fé á gjöf
Ási, Vatnsdal, 14. nóv.
Um síðustu helgi var hér
slæmt veður og festi nokkurn
snjó. Allir hýsa þegar fé og sumir
eru farnir að gefa hey. Er það
óvenjusnemma og útlltið kulda-
legt. Hrossaslátrun stendur yfir
en mun sennilega Ijúka í þessari
viku. Hey em með minnsta móti
og því líklegt að hrossum fækki
nokkuð, að minnsta kosti í Ás-
hreppi. — G.J.
Vetur leggst snemma að. —
Heita má jarðlaust fyrir
sauðfé
Haganesvík, 13. nóv.
Sauðfjárslátmn lokið. Lógað var
4340 kindum. Meðalþungi dilka
mun verða heldur meiri en í
fyrra en þá var hann tæp 13 kg.
Hér er engin hrossaslátmn, en
nautgripaslátrun er mun minni. 1
fyrra 150 stórgripir en nú 53. I
fyrra fækkuðu bændur mjög kúm.
SI. þrjár vikur hafa verið jarð-
bönn í Fljótum og allt fé á gjöf.
Þá gerði hér ofsaveður með
bleytuhríð fyrst, sem síðan frysti
í. Er því jafn snjór um aUt, 30—
70 cm þykk klakabrynja. Síma- og
raflínur slitnuðu víða og fjöldi
staura brotnuðu. Var hér raf-
magnslaust og símasamband rofið
um tíma, en er n komiö í samt
lag að mestu. Oft sest vetur
snemma að hér í Fljótum og
snjóalög mikil, en að þessu sinni
er þó vetrarkoman fyrr á ferð-
inni og snjóalög meiri en oftast
áður. Bændur munu yfirleitt sæmi
lega birgir með fóður, en hvað
dugar ef gefa þarf öllum búpen-
ing í 7 mánuði eða lengur.—E.Á.
Dilkar vænni en í fyrra —
Aflabrögð mjög treg
Sauðárkróki, 15. nóv.
....Sauðfjárslátrun er loklð. Alls
var slátrað hjá KS 41718 kindum.
Þar af 37895 dilkum. Meðalfall-
þungi dilka var rúm 14 kg og er
það um 0.7 kg meira en í fyrra.
Þyngsti dilkskr. vóg 33 kg. Eig-
andl Leifur Þórarinsson, Keldu-
dal, Hegranesi. Leifur hafði einn-
ig hæstu meðalvigt, 17.56 kg af
um 180 dilkum, og þar af margt
tvílembingar. Þá var einnig slátr-
að á 5 þús. fjár hjá Slátursam-
Iagi Skagfirðinga h.f.
Aflabrögð eru mjög treg. Tveir
smærri bátar reyna með línu og
einn stærri bátur með net. Frysti-
hús KS hefur því haft mjög lítið
hráefni, síðan dragnótavertíð lauk.
en hún hófst lun miðjan júni.
Mun færri bátar stunduðu drag-
nótaveið í ár en í fyrra, en aftur
mim aflamagn á hvern bát hafa
verið meira, eða alls til frysti-