Freyr - 01.06.1939, Side 11

F R E Y R
89
bakkinn" að bresta“. Á einum stað í
greininni er þessi setning: „Bændastétt
iandsins var með í hinni lífrænu skipu-
lagsbreytingu 1934“. „Hin lífræna skipu-
lagsbreyting“ sem höfundurinn á við, er
víst sú, að komið var á löggiltu fyrir-
komulagi með sölu á landbúnaðarvörum
til kaupstaða og sjávarþorpa. Okkur
bændum finnst nú harla lítið „lífrænt“
við það að lögfesta afurðir okkar á inn-
lendum markaði, á því verðiagi, sem er
neðan við framleiðslukostnaðarverð, og
verkar til niðurdreps landbúnaðmum.
Rótið, sem komst á þetta mál 1984, var
eingöngu bændanna framtak.
Kaupfél. og S. 1. S. höfðu alltaf lækk-
að afurðlv bænda á innlendum markaði,
á sama tíma og allt annað fór hækkandi.
Þau höfðu algerlega brugðist bændum í
verðlagsbaráttunni innanlands, er hófst
hér aðallega í ófriðarlokin.
1932 fengu bændur hér í Suður-Þing.
7—10 krónur fyrir dilkinn, en þá kostaði
hann í framleiðslu um 24 kr.
Á aðalfundi K. Þ. 1933, las form. fél.
upp fréf frá Jóni Árnasyni í S. I. S. Þar
sem hann tjáir fundarmönnum að enn
beri að lækka áætlunar.verð dilkakjötsins.
Þá, á þessum sama fundi, var hafið máls
á því, að þetta verðlag mundi, á skömm-
um tíma, leggja landbúnað Þingeyinga í
rústir og að bændur yrðu að gera kröfu
til þess, að fá framleiðslukostnaðarverð
á innlendum markaði fyrir dilkakjöt sitt,
og það verð, er samsvaraði öðru verðlagi
í landinu. Var á fundi þessum kosin 5
manna nefnd til að vinna fyrir málið.
Stjórn búnaðarsambands sýslunnar tók
og málið að sér og lagði mikla vinnu í
það að leita eftir því, hvað væri hið raun-
verulega framleiðsluverð dilkakjötsins í
Suður-Þing. Niðurstaðan varð sú, að
kostnaðarverð hjá bændum væri 140 aur-
ar á kíló. Voru síðan haldnir fundir um
allt héraðið, á þeim fundi mætti maður
frá K. Þ. og annar frá Samb. Á fund-
inum mátti heita, að bændur stæðu sem
einn maður í því að krefjast framleiðslu-
kostnaðarverðs fyrir dilkakjötið á inn-
lendum markaði, enda væri það í sam-
ræmi við annað verðlag í landinu. Kröf-
um þessum var beint til S. í. S. og mun
það hafa fengið svipaðar ábendingar víð-
ar að. Vegna þessa boðaði svo S. í. S. til
aukafundar 1934. J. J„ sem aiitaf ha.fði
verið í verðlagsbaráttunni fyrir verka-
menn, varð kvumsa við þessum kröfum
og brá bændum um barlóm, þegar þeir
vildu bera úr bítum fyrir dilkakjötið það
sern þeir höfðu kostað til þess. Fljótlega
snéri hann þó við blaðinu á þá lund, að
þakka, fyrir bændanna hönd, Jóni Árna-
syni fyrir þessa hreyfingu, sem leiddi til
hinnar „lífrænu skipulagsbreytingar
1934“. Það á alls ekki við að nota þetta
„lífræna“ orð hér. Bændur fá enn ekki
kostnaðarverð fyrir kjötið á innlendum
markaði. Verðið er enn ólífvænlegt fyrir
bændur og ekki í samræmi við annao
verðlag í iandinu.
Bændur þurfa einbeitta og þekkingar-
góða menn, um landbúnað sveitanna hér,
til að vinna fyrir mál landbúnaðarins. —
Rit og ræður þeirra manna, sem ekki
vita raunverulega hvað landbúnaður er,
géra bölvun eina.
Jón. H. Þorbergsson.
K-itstj. getui' ekki fallist á það „fyrírvaralaust",
aS ekki sé hægt aö reisa þjóðlega menningu á
sjávarútvegi, því að menning getur vevið þjóðleg,
þótt ])að sé ekki bændamenning.
Hitt telur rit-stj. þó iniklu fjær sanni, að lialda
- því fram, eins og gert var nú á s.jómannadaginn,
að sjómennirnir hafi borið uppi íslenzka menn-
ingu allt frá upphafi, til þessa dags.