Nýi tíminn - 17.01.1957, Blaðsíða 2

2) — NÝI TtMINN — Fimmtudagur 17. janúar 1957 ------------------------------------------------ ------
ullnrkömbum
musturlenzko
//
í
Long væri eitthvað að fást við
kvikmyndagerð í fiskhúsi uppi
á Flatahrauni við Hafnarf jörð.
Sumir hristu höfuðið dolfalln-
ir: kvikmyndir gerðar í fisk-
húsi! Nei, slíkt
Kvikmynda- hlaut að vera
ver í fisk- fásinna. Öðrum
húsi fannst þetta á-
kaflega róman-
tískt — um að tala. Vafa-
i— Þú hefur byrjað snemma
að taka myndir?
— Já, ég var kominn með
,,myndadellu“ þegar ég var
smástrákur og tók óhemju af
myndum.
-— Hvenær tókstu sjómanna-
myndina?
— Ég fór taeint á sjóinn úr
Vélstjóraskólanum og tók
myndina á næstu tveim árum.
Hér er Gilitrutt (til liœgri) að krefja hina dreymnu,
lötu húsfreyju endurgjaldsins.
laust hefur svo verið þriðji
hópurinn sem gerði sér ljóst
að þannig eru vinnuskilyrði
þeirra sem í dag vilja fást við
kvikmyndagerð á íslandi. Svo
gleymdist þetta aftur þar til
nokkrir hjartagóðir menn
sýndu Reykvíkingum þá um-
byggju að stytta þeim stundir
í byrjuðum haustrigningum
með því að sýna þeim konu-
hold gegn hæfilegu gjaldi. Þá
vitnaðist í framhjáhlaupi að
hvorki meira né minna en
tveir ,,árgangar“ af fegurðar-
di'ottningum léku í mynd
þeirri sem Ásgeir Long hafði
~vérið að taka í fiskhúsinu á
Flatahrauni.
Og nú er að því komið að
sýningar myndarinnar hefjist,
sennilega um næstu mánaða-
mót. Eitt kvöldið sezt ég inn
hjá Ásgeiri til þess að fá
meira að heyra um þessa um-
töluðu mynd.
Sjómannalíf Fyrst nota ég
þó tækifærið til
að spyrja Ásgeir um sjó-
mannamyndina hans.
— Var hún sýnd víða?
— Hún var fyrst sýnd í
Bæjarbíói, svo í Austurbæjar-
bíói og seinna sýndi ég hana
allvíða úti um land.
—- Og hvernig atvikaðist
það að þú byrjaðir á Gili-
truttmyndinni ?
•— Ég var lengi búinn að
hugsa um þetta, ásamt Val-
garð Runólfssyni. Síðan eru
liklega liðin
Hófst í þrjú ár. Ég sló
gamni þessu fyrst
fram í gamni,
-— sem úr varð alvara. Við
ræddum fyrst við Friðrik
Ólafsson skólastjóra, sem tók
máli okkar mjög vel, og í
húsakynnum Sjómannaskólans
æfðum við öll leikatriðin, þótt
við tækjum þau annarsstaðar.
— Hvar tókuð þið það sem
úti gerist?
— Við tókum það uppi í
Hvalfirði og
í Hvalfirði austur á Keld-
og á Keldum um á Rangár-
völlum. Þar var
okkur sérlega vinsamlega tek-
ið. Landslagið er þar gott og
mjög hyskin við tóyinnuna.
, j 1 stað
A]íí$urlepzk kemba
höll í spinna lá
fiskhúsi bókum og lét
sig dreyma. Við
tókum draum húsfreyjunnar
í frystihúsinu á Flatahrauni.
— Var það ekki dálítið
erfitt?
— Ekki er hægt að neita
því. Við smíðuðum þar höll
sem var 10X14 melrar. Við
vorum þrjá mánuði að koma
þeirri byggingu upp, en not-
uðum hana ekki nema í 3
daga. Og daginn eftir að við
lukum myndatökunni urðum
við að rífa þessa höll okkar,
því þá var hún að verða fyrir
í húsinu.
Vitanlega höfðum við ekki
hugmynd um hvernig myndin
hefði tekizt, en urðum að bíða
5 vikur eftir því að sjá það
— og þá áttum við á hættu
að allt sem við höfðum gert
hefði orðið ónýtt og við
neyddumst til að leggja upp í
hallarlcostnaðinn að nýju.
— Eru margir leikendur í
myndinni?
— Það koma fram í henni
25—30 manns. Fjölmennasti
hópurinn er í hallarþættinum.
Við auglýstum eftir fólki og
það gáfu sig fram um 80.
Frá töku kvikmyndarinnar Gilitrutt. Höfundar myndar-
innar að starfi. Ásgeir Long með kvikmyndavélina, skrúð-
klœddi maðurinn mun vera Valgarð Runólfsson.
— Margir Hafnfirðingar ?
— Nei, aðeins tveir, vörður-
inn Birgir
Fannst í Bj 'rnsson og
Austurstrreti giímumaðurinn
Jón Már.
:— Nokkrir kunnir leikarar?
— Nei, þetta er allt áhuga-
fólk, sem ekki hefur leiklist
að atvinnu. Ágústa, sem leik-
ur húsfreyjuna, var t.d. her-
tekin þegar hún var að stíga
upp í strætisvagn á Lækjar-
torgi. Og Martha Ingimars-
dóttir, sem leikur Gilitrutt,
,,fannst“ á gangi í Austur-
stræti. Bóndann leikur Val-
garö, annar upphafsmaður
myndarinnar, og hefur Val-
garð átt mikinn þátt í handriti
að myndinni. Jónas Jónasson
var leikstjóri og yfirfór einnig
handrit. Hann er smekkmað-
ur, það var hann sem einnig
valdi Guðlaugu, hina fegurð-
ardrottninguna okkar til að
leika í myndinni. Bjarni Jóns-
son kennari og frístundamál-
ari teiknaði fyrir okkur og
Draumux húsfreyjunnar — pannig vildi hún vera.
málaði hin tilbúnu leiksvið.
Það liafa margir lagt okkur
drjúgt lið við þetta. Allir sem
að myndinni unnu eru áhuga-
menn, án vonar um laun fyrir
það sem þeir hafa á sig lagt.
og þótt Hafnfirðingar legðu
ekki til nema tvo leikara
veittu þeir okkur ómetanlega
hjálp við smíði og undirbún-
ing hallarþáttarins.
— Og efni myndarinnar
þjóðsagan ?
— Já, uppistaða myndar-
innar er þjóðsagan um Gili-
trutt. Og all-
Draumur \ið langur kafli í
ullarkamba myndinni er
draumur hús-
freyjunnar. Eins og í þjóð-
sögunni er hún löt við ullar-
vinnuna og les og les, þúsund
og eina nótt — unz hún sofn-
ar út frá bókinni og hinn
glæsti draumur hennar hefst,
sem endar með ónotalegri til-
komu Gilitruttar og veruleik-
ans.
— Og þú valdir þjóðsögu
sem kvikmyndaefni.
— Já, ég er sannfærður um
að í þjóðsögum og ævintýrum
okkar eigum við dásamlegt
efni og ótæm-
Ótæmandi andi auð til gð
auður vinna úr kvik-
myndir. T.d. all-
ar barnamyndirnar sem mætti
gera úr ævintýrum og álfa-
sögum. Við eigum enn það
mikið af óspilltu landi að svið
slíkra ævintýra höfum við
næg, jafnvel þau raunveru-
legu þar sem sögurnar eiga að
hafa gerzt, en þurfum ekki
að þúa þetta til úr málningu,
pappa og tjöldum.
•
Af þessari stuttorðu frá-
sögn Ásgeirs Long geta menn
nokkuð ráðið við hvaða skil-
yrði Qg aðbúnað kvikmyndir
verða til á Islandi í dag. En
áhorfendur gera eftir sem áð-
ur sömu kröfu til íslenzkra
mynda sem væru þær gerðar
Framhald á 11. siðu
<j?; mflian rí Hamrinum lék
f sér drengur. Úti fyrir
. blasti \ið blátt sólstafað
hsif. 1 f jarska var sólin gengin
til; Jökuls. Máski voru fýrstu
kvöldsUuggarnir þegar á
kreiki í dökku lirauninu. Hvað
bjó á bak við hnylííaðár, íhug-
ufar brúnir þessa kyrrláta
drengs? (Máske hefúr öðruni
fundizt hann éinþýbkur og
óstýrlátur/. Það Hðu ár. Og
svo fréítist að íhuguli dreng-
urinn úr brekkunni undir
Hamrinum hefði gert kvik-
mynd, — um líf sjóinanna á
liafinu sem við honum blasti
sumarkvöldið forðum.
®
Það er töluvert á annað ár
frá því það spurðíst að Ásgeir
Húsfreyjan við heyið á
túninu sínu.
bæjarhúsin ágæt, nema. helzt
tli mikil fyrir kotbónda, er.
ekkierum marga bæi að velja.
— Var ekki erfitt að þurfa
að vera á svo mörgum
um ?
— Jú, útisviðin voru komin
undir veðri. Það þýddi að við
urðum að ..vera tilbúin til að
stað þegar gott.
það er auðskilið að
allt vinnur af áhuga
en ekki fyrir laun, eigi
með að hlaupa frá vinnu þeg-
ar því dettur í hug.
— Hvað tókuð þið í fisk-
húsinu á Flatahrauni?
— Við tókum þar draum
húsfreyjunnar. Eins og þú
vafalaust manst úr sögunni
um Gilitrutt var húsfreyjan