Nýi tíminn - 11.07.1957, Side 3

Fimmtudag-ur 11. júlí 1957 — NÝI TÍMINN
(3
Ljótunnarstöðuin, hvíta-
sunnydag, 1957.
Jón minn góður.
Þá er nú til máls að taka, er
irá 'var horfið í mínu síðasta
bréfi, frá liðnum vetri önd-
verðum.
Það mun hafa endað .á þessa
ieið: Kirkjan gnæfir fögur og
stílhrein, fullsmíðuð, yfir sauð-
iausa og næstum mannlausa
sveit, bíðandi eftir sinni vígslu,
eins og brúðir eftir sínum
brúðguma.
Sauðleysið varir enn, þótt
íólkinu hafi nokkuð fjölgað
með vorinu. En það var á
sunnudaginn, þann fimmta á
eftir páska, sjálfan bænadag-
inn, að sú stóra stund rann
upp, er kirkjan hlaut sína
vígslu.
Ö)1 sveitin komst einhvem-
veginn á hreyfingu dagana áð-
ur en þessi merkisatburður
gerðist. Konurnar bökuðu og
brösuðu, því sóknarnefndin
ætlaði að gefa öllum kirkju-
gestum kaffi. Og þær settu
krullupinna í hárið hver á ann-
arri til þess að líta betur út,
sjálfan vígsludaginn. Innan
sviga: Heimild: sveitasíminn.
Gamla kirkjan var rifin nið-
ur af miklu harðfylgi, flutt
burt, jafnað yfir grunninn
með jarðýtu og borin möl of-
anyfir.
Kunnáttumaður að sunnan
kom til að búa kirkjukórinn
undir athöfnina, eða safna
saman kröftum undir kirkju-
vígsluna, eins og formaður
sóknarnefndarinnar kallaði
það.
★ Svo rann sá
tnikli dagur
Svo rann ,sá mikli dag-
ur upp, með vestan
strekkingi, en miklu sólskini.
Fólk þyrptist að, hvaðan-
æfa og gekk í kirkju. Að lolt-
um gekk §vp þiskup í kirkju
og með honum klerkar fimm
skrýddir og báru kirkjunnar
gripi, er þe.ir komu fyrir á
altari. í spor þeirra fylgdi svo
sóknarnefnd og stóð hjá og
horfði á, meðan gripunum var
komið fyrir.
Að þyí búnu gat svo athöfn-
in sjálf hafizt og mun hafa að
öllu farið fram samkvæmt ritú-
ali, með sálmnsöng, ræðuhöld-
um og tóni, svo sem ritúal ger-
jr ráð fyrir.
Að þessari athöfn lokinni
gengu allir til hins nýja
prestshúss og var þar drukkið
.kaffi sóknarnefndarinnar, og
tók alllangan tírna, því kirkju-
gestir munu hafa verið tölu-
vert á annað hundrað.
★ Þá var enn sung-
inn sálmur
Er kaífidrykkju var
lokið, gengu menn
til hinnar nýju kirkju á nýj-
an leik og hófst þar sálma-
söngur og ræðuhöid að nýju.
Fyrst var sunginn sálmur,
• þá flutti formaður sóknar-
nefndar frumort vígsluljóð, þá
var sunginn sálmur, svo
flutti formaður sóknaraefndar
ræðu, þá var enn sunginn sálm-
ur, en að því búnu flutti gjald-
keri kirkjubyggingarnefndar
ræðu og greindi frá fjárhags-
hlið byggingarinnar, og minnt-
ist að lokum eitthvað á guð.
Svo var sunginn sálmur, en að
honiun loknum talaði sóknar-
prestur og ávarpaði biskup.
Svo var sunginn sálmur, en
að honum loknum tilkynnti
formaður sóknarnefndar, að
dagskrá væri tæmd og að nú
yrði sunginn útgöngusálmur.
En þá bað biskup um orðið
og fékk það. Þá var enn sung-
inn sálmur, en að honum lokn-
um bað Júlíus Hafstein, fyrr-
verandi sýslumaður um orðið,
en hapn var í fylgd með bisk-
upi. Svo var sunginn sálmur,
en að honum loknum talaði
fyrrverandi sóknarprestur. Svo
þakkaðj foraiaður sóknarnefnd-
ar öllum ræðumönnum og að
lokum var svo sunginn út-
göngusálmur.
★ Þá koni heilag-
tir axuli
Og þar með var þess-
ari eftirminnilegu at-
höfn lokið.
En þar sem ég sat á fremsta
Skúli GuðjÓRSSOK:
eins og fjármálamennirnir
mjmdu kalla það. Og óarðbær
fjárfesting er, að þeirra dómi,
eitthvert hið voðalegasta slys,
sem hent getur þjóðfélagið.
Hún leiðir af sér verðbólgu
og hvers kyns öngþveiti og
vandræði í fjármálalifinu og
er í stuttu máli visasti vegur-
inn til þess, að leiða hrun yf-
ir allt og alla.
eitthvað sem ber þó ekki sé
nema snefil af óeigingjömum
tilgangi,þá og aðeins þá geta
þeir glaðzt af heilum hug og
orðið í gleði sinni eins og lít-
il börn. Það skiptir engu máli,
hvort þetta óskynsamlega heit-
ir kirkja, eða eitthvað annað.
Ég' er nú að vísu farinn að
ryðga allmjög í mínum bárria-
lærdómi, en þó rámar mig
eitthvað í, að einhverstaðar
I
þar sé um það rætt, að það se
alveg bráðnauðsynlegt fyrir
menn ef þeir vilja komast inn
í guðsríki, að verða eins og
lítil börn.
Og ef ég, sem er svo illa
kristinn, að ég hef aðeins
pínuiitla nasasjón af guði
endrum og eins og tel mig
hiklaust til hinna visnu trjáa
í víngarði hans, ef ég get
glaðst eins og barn yfir þessu
nýja kirkjuhúsi, hvað mun_þá
ekki vera um þau hin grænu tré,
um þá, sem eru brennandi í
andanum og geyma guð í
hjarta sínu, líkt og menn
geyma sparisjóðsbók með skatt-
gnæfir - yfir sauðiausa og
næstum mannlausa sveit
bekk kirkjunnar og hiýddi á
allar þessar ræður og á all-
an þeiman sálmasöng, þá kom
heilagur andj yfir mig og mér
fannst, að einnig ég gæti hald-
ið ræðu.
En það var hvorttveggja að
ég vissi, að kominn.var fjósa-
tími og vel það, en hitt þó eigi
siður, að ég óttaðisi, að ég
gæti ekki korniÖ orðum min-
um í kirkjulegan búning. Þess
vegna lét ég i'æðuhaldið niður
falla, en flýtti mér út að at-
höfn lokinni.
HeiLagur andi yfirgaf mig
fljótlega, en ræðan sem hann
innblés mér hefur setið í
hálsinum á mér síðan, Og til
þess að hún sitji þar ekki til
eijífðarnóns, I.æt ég hana flakka
hér, .eins og ég held að ég
myndi hafa f.lutt hana, meðan
heilagur andi var enn yfir mér,
þar í kirkjunni.
Ég myndi hafa viljað mæla
eitthvað á þessa leið —
★ Óarðbær
Já, svona erum við, kæru
bræð.ur og systur, langt leidd,
frá vegi heilbrigðrar skynsemi
hér í kjördæmi Hermauns.
★ Eins og lít-
il böm
n hvernig stendur þá
á því að við erum
ÖD svo innilega glöð yfir nýju
Mrkjunni okkar?
Það er af því að við erum
svo vel kristin, mtmið J?ið
kannski svara.
Við skuium nú láta krístin-
dóminn okkar llggja miUi
hluta nú í bili.
Því er nefnilega þann veg
farið með okkur mennina,
bæði þá sem eru vel kristriir
sem og hina sem eru illa
kristnir, að ef þeir gera eitt-
hvað verulega óskynsamlegt,
eítthvað sem ekki borgar sig,
frjálsri innstæðu niðri' skrif-
borðsskúffu.
★ Aí þvi engúm kom auga
á erfiðleikana
Hið skemmtilegasta
við þessa kirkju-
byggingu frá því hún var á-
kveðin og til þessa dags, er
hve aj.lt. hefur gengið vafninga-
laust. Engin athugun á, hvort
fjárhagsgriindvöllur væri fyrir
hendi, enginn barlómur, eng-
inn kvartar um peningaskQrt.
Og af því enginn kom auga á
neina erfiðleika við fram-
kvæmd verksins, urðum við
ekki yarir við neina erfiðleika,
því erfiðleikarnir eru fyrst og
fremst í okkur sjálfum.
Júlíus Hafstein, sem talaði
hér áðan, kallaði þessa kirkju-
byggingu kraftaverk.
Mér fannst þetta í fyrstu
Leikför Þjóðleikhússins til Norðar-
fjárfestiug
Eg er ekki í sóknar-
nefnd né kirkju-
byggingamefnd °& yfirleitt
eklti í neinni nefnd, hvorki
kristilegri, né ókristilegri.
En þrátt fyrir það, að ég
er einn af hinum óbreytlu og
áhrifalausu meðlimum safnað,-
arins, eða ef til vill vegna
þess að svo er, langar mig til
iil að láta í ljós gleði mína
yfir því kirkjuliúsi, sem hér
stendur fullbúið og hefur hlot-
ið sína vígsiu í dag.
landa fsótti takast mé ágætum
Sýningamar á Gullna hliðinu góð kynning
á þjóðlegri, íslenzkri leikritun og leiklist
För le-ikflokks frá Þjóðleikhúsinu til Danmerkur á dögunum
var vel lieppnuð og gagnleg, fyrst og fremst vegna þess að
með sýámgunum á Gullna liliðinu eftir Davíð Stefánsson var
kyrint þjóðleg, íslenzk leikritun og leiklist, sem áður var lítt
lmnn méðal þessara frændþjóða okkar.
Þannig fóruat Guðlaugi Rós- húsið í Heisinki, Afmælisdagur
inkranz bjóðleikhússtjóra orð Folkeieatrets er 18. september.
Það var upplýst hér áðan, að
þetta hús kosti um tvöhundr-
uð þúsundir króna. Þetta er
mikið fé á mælikvarða fámenns
og fátæks safnaðar í sauð-
lausri sveit.
Og er það nokkuð óeðlilegt
að spyrja: Gelur það talizt
skynsamlegt að verja þessu
fé á þann hátt, sem raun er
á orðin? Og það er hægt að
svara þessu mjög umbúðalaust:
Nei, þetta er áreiðaniega mjög
óskynsamlegt. Það er hægt að
sanna það með óhrekjandi
útreikningum, að þetta hús,
borgar sig aldrei og getur aldr-
ei staðið undir sjálfu sér,
fjárhagslega. Það er með öðr-
um orðum, óarðbær fjárfesting,
þegar hanri ræddi við írétta-
menn ti. i forð leikfiokksins til
Kaupma".'iahafn.ar og Oslóar.
Móttökur mvð afbrigðum góðar.
I frétturn blaðsins hefur áður
verið skýrf aokkuð frá ferðinni,
en hún var f.arin í boði Foike-
teairets í Kaupmannahöfn og
Nai'pnalteatrets í Osló. Foike-
tesfret hafði. boðið öllum þjóð-
leik’.iúsum Norðurlandanna að
senda leikfLokk til sýninga í til-
efni 100 ára afmælis leikhússins
á þessu ári. Sýndu þrjú leik-
húsanna í vor, Dramaien í
Stokkhólmi, Finnska þjóðleik-
húsið og hið íslenzka. Tvö leik-
húsanna sýna í haust, norska
þjóðleikhúsið og sænska leik-
Byltiiigaskáld
og; frelsislietja
Framhald á 3- síðu.
arskáld og frelsishetja, sverð
og logi“. Hann sagði frá deil-
um hans við þýzlta afturhaidið,
útlegð hans og vonbrigðum,
livernig dísir lians urðu nornir
hans — og hvernig hann !?tóð
þó þrátt fyrir allt með pálra-
ann í liendinni að lokum. „í
dauðanum hrósar Iiaun sigri"
— þannig lauk Kristinn máli
sínu.
nokkuð djúpt í árinni tekið,
en við nánari hugun, er eg hon-
um algerlegá sammála.
Við erum svo vanir þvi að
vera með hinar margvíslegr riri
vangaveltur og vafninga, j 'n-
vel þótt um hin smásmi :u-
legustu fyrirlæki sé að ra-ða.
Við felum stjórnum og nefnd-
um að athuga hvert mál frá
öllum hliðum, sem á því eru,
en þó sérstaklega frá þeim
hliðum, sem hvergi eru til,
nema í okkar eigin ímyndun.
Og stjórnirriar og nefndimar
finna svo enn fleiri torléiði,
en við fengum kom:ð atsga á.
Og níðurstaðan verður grát-
lega oft sú að ekkert er hægt
að gera.
Það verður því að tel.iast
hreint kraftaverk, þegar okkur
tekst að byggja kirkju, án þess
að steyta nokkru sinni á
nokkru þeirra óhappaskerja,
sem áður hafa verið nefnd og
hafa orðið svo mörguni góðum
málefnum að grandi.
Og er þessi kirkja, þegar á
allt er lilið, því einhver næf-
tækasta sönnun sem ég hef
fengið fyrir tilveru guðs.
★ Guð fcr ekki i
manngreiuarálit
Og auk þess minnir
hún mig að tiqu
leyti á kýrnar í Rússlandi. .
Þegar það er ákveðið á
flokksþingi kommúnista, þar t
landi, að fitan i þeim skpli
hækka úr þremur og hálfu
prósenti og í fimm prósent, þá
hækkar fitan' úr þremur cig
hálfu prósenti og í fimm prþs-
ent, samkvæmt því s.em 1'or-
maður Búnaðarfélags íslands
segir okkur.
Og þegar við ákveðum pð
byg'gja kirkju, þá ris kirkj-
an íétt eins og af sjálfri ser
og stendur hér íullbúin og
vígð, eiginlega áður en yið i ji-
um af.
Guð fer ekki í manngreinru'-
álit og hann lætur sína sól
skína yfir vonda og' góða pg
rigna yfir rangláta og réU-
láta. Og hann Iætur krarfa-
verkin gei'ast, jafnt í ríki
þeirra Búlganins og Krústj.ofís,
sem hér norður á hjara yey-
aldar,_ í kjördæmi Hermanns,
Skúli Guðjónsspn.
Að sögn Guðlaugs Rósinki" >iz
var með afbrigðum vel tekió á
móti íslpnzka leikflokknum i
Kaupmannahöfn og' Osló. Blaða-
dómar um sýningarnar voru
yfirleitt mjög jákvæðir, og ieik-,
rit Davíðs Stef.ánssonar )- •fti
gefa góða hugmynd um þjóðkga
íslenzka menningu, jafnfrarpt
sem það væri fallegt leikrif. ir
heíði boðskap að ílytja.
Sitja norræní
ri$öfundaþm- u
Nýl. lögðu af stað úleiðL ,il
Fjnnlands þeir Kristján Ben er
formaður Rithöfundafélags ís-
land og Þóroddur Guðmunds-on
foraiaður Félags íslenzkra ritl; :f-
unda. Munu þeir sitja fund K
ræ:na rithöíundaráð: s
sem fulltrúar íslenzku rilh.">f-
undafélaganna, Á fundimnri
verður rætt um þófcnun til rit-
höíunda af hálfu útvarpsstöð
eilistyrk rithöfunda og afgjöld
af útlánum bóka úr söfnum í
ýmsum löndum.
íslenzku fuiltrúunum var
einnig boðið á 60 ára afriiælfe-
hátíð f.innska rithöfundafélags-
ins Suomen Kirjaiiijaliitto í
Savoniinna (Nyslott) er hald ð
var dagana 29. og 30. júní.
Menntamálaráðherra veitti styi’k
til fararinnar.