Bændablaðið - 10.02.2011, Blaðsíða 10

 

   
  
/  (#  
  

  . 8 
(

  2   $ 

    
# &  

  (  #
 
% #
 

# $
 $      
   )  #.$ 
  2$($$%8
" $
$  
$   $ 2    
   ( $ 2 

 .  ($
( $
/9  ? 

A


  

   
 #  

# 
   
I , H 
$
 
  

 " 
 $


9
 = O

O 
8   ,   
# 


9
   

,  
 ,     
 ' # 

56 "
 #
  
7
/9  
        $
  
        %   A






  
# 

;5
'
% 
  

    
    
  +  
  #
,
     

 ,
  
-
 9

  
 9 '

 
 14  '  
  
     
  '
#

  
,% 
  )6    
9 '    >
/9 

 


 
 ,  

'   

 
 
 

% # 
 

   % + 


 
      

, * 
 
 # $

  
9  
 
 
 
 

  + 

*  
#   %

 
 
  # 
 - 
  
 
 
-  ] ' 
 


% 
8
 

 "
 
  

/9 
 
  
 
 
    


 
 9   

;&
   
  
  
%
%  
 

  # 
     ,  

    

%
  
 H
    
      

 >
94

 #

5   =  $ # $
% 0 
   (44(
  
 ,    '
 
   #     
,9    # 
 
 9 
 #    #


 9   , ' 





 
 , 
 


  
    ,$
'

 & 
 

   
   
   $

  

 
,% 
 9 '

, 
8 


 
?   I
 ' $
    

  
  '    
   
   
   
  
# 
  I , H 
 
 9
#  
  $

     5
?   


 
 #
 #   
    

 
 
 #  
 

    

 
9  I9    *   
 '
  # 
   9   
 9
  - 
 ?    

  
      D 

 #     
   * 
 
   ,%
         , 
#  %-     $

      
' 
     *    
  ,   #      
   %   #     
       ,  

,
 ,%
   
 -  
 


 , 

 
# 
# 
 
$
 
 

, 
01
 


;-  %*   9
 
    
    

 %* '
     #   $
%*  -9
%*
  
   
   
#   %  ,%   
 

D           !6
%)6%>
?  
 *
 
   %*
  26  )4%  

;=9        %*'
    
9
-  


  -    
,
 


,

   '%9 
  
 
    
 
  >
?  
  $
  #   


 *      - 
  
 * 


%  
%   
,%
   
,%  
   
 
94

 


=
      
 
  =   

  , 
 
!^' 2 
 1  
 ' 
 
 
 
   8 #    # 
 
      # * D$

 
 '  %
 

    

#  , 
.     ,%   
 #  * D
 
$
 , L*_4261M
  

    36W


  
      
    
     ,$

  

 
8

  
,         
          
   '  
 
   =  0, 
 

  
 %* L $
%*M         '
9 
 
      
%
  
  0, 
  
  
  
 =
    
      
,      8 
  

** 
 '    
   
  
  -       '
 ' 
 ** 
    
+   
      


H

     , 

    

,,%
             
-           
  ,   
 
,
     

         '
 ,  =  

        
 #   

  
 ( Útflutningur á skinnum
hrundi 1983
Á síðari hluta 19. aldar hófst
útflutningur selskinna, aðal-
lega kópaskinna af landsel.
Jókst þá veiði landsmanna og
var orðin 6.593 dýr árið 1912
samkvæmt útflutningsskýrslum.
Veiðarnar hafa síðan sveiflast
upp og niður, í takt við markaðs-
verð skinnanna, þar til 1982 er
hefðbundnar vorkópaveiðar hér
við land til hlunnindanýtingar
lögðust að mestu niður vegna
áróðursherferðar dýra- og nátt-
úruverndarsamtaka í Evrópu og
Norður-Ameríku gegn veiðum
Kanadamanna og Norðmanna
á vöðuselum og blöðrusel-
um á ísnum við Labrador og
Nýfundnaland. Í kjölfarið var
sett bann við sölu selskinna í
Evrópubandalagsríkjum árið
1983. Þrátt fyrir bannið héldu
veiðar á sel áfram á Íslandi af
krafti en undir öðrum formerkj-
um en nýtingu á skinnum, kjöti
og spiki.
Seladráp fyrir
Hringormanefnd
Vorið 1982 hóf Hringormanefnd
verðlaunagreiðslur og hvatti til
seladráps í stórum stíl á þeim
forsendum að hringormur ylli
fiskvinnslunni miklum kostnaði
við hreinsun á honum úr fisk-
holdi. Skiluðu veiðimenn þá
kjálkum af selum sem greitt var
fyrir, en selshrækju var að öðru
leyti yfirleitt hent enda skinn
að mestu verðlaus. Veiðarnar
höfðu því ekkert með nýtingu á
selaafurðum að gera.
Samkvæmt gögnum
Hringormanefndar, sem vitnað
er til í skýrslu Landverndar árið
1985, var greitt fyrir 634 full-
orðna landseli og 2.367 landsel-
skópa á árinu 1982. Sama ár var
greitt fyrir 488 fullorðna útseli
og 1.154 útselskópa. Samtals
voru þetta 4.643 dýr sem greitt
var fyrir árið 1982 og um 4.000
dýr árið 1983. Landvernd taldi
þó ýmislegt við þessar tölur
að athuga og að raunverulegt
seladráp hefði verið talsvert
meira, þar sem selir sem skotnir
voru á sundi hefðu verið fljótir að
sökkva ef veiðimenn náðu ekki
til þeirra strax.
Metár í selveiði árið 1970
Í gögnum sem til eru hjá
Bændasamtökum Íslands um
veiðar á sel frá 1912 til 1985
kemur fram að mest hefur verið
veitt árið 1970 eða samtals 7.236
selir, bæði fullorðin dýr og kópar.
Minnst var veiðin hinsvegar
skráð árið 1955 eða einungis 3
selir en engin skýring fylgir þeirri
tölu. Árið 1982 veiddust 4.656
selir og 6.094 árið 1985. Þarna er
í öllum tilvikum átt við landsel,
útsel og kópa þessara tegunda.
Félagið Matur - saga - menning og selabændur kynna nýtingu á selaafurðum:
Alþýðumatur fyrri tíma
orðinn veislukostur sælkera
A   C

((:
 ( (
 ) %
 
 (( :.( )((
%  
(#(# ( &C)$
%& 6
 & 

!() %
#  . (
( 
 %
#%  ,
((4
 –(

–  *
;$