Prentneminn - 14.02.1927, Blaðsíða 3
PRENTNEMINN
3
VIÐ KASSANN
(Afl mestu úr Typografi E. Selmars)
■ Góð aöstaöa viö vinnuna og róleg, en
rösk, hugsuö handtök eru tvö atriöi, sem
mikilveröust munu vera fyrir setjarann.
En vinnuaöferö margra setjara veldur
meira erfiöi, en nauösyn krefur, og fum
handanna er svo mikiö, aö mikill tími spillist.
Setjarinn veröur aö standa rétt á báö-
um fótum, en hvíla þá ekki til skiftist,
því aö þaö veldur meiri þreytu. Nauö-
synlegt er, að nemar fái aö hreyfa sig
nokkuö, aö minsta kosti fyrst, meöan
þeir venjast stööunum. Pess vegna er
þægilegt, aö þeir fari ýmsar sendiferöir.
Reyna á aö grípa hvern staf réttan og
færa hann styztu leið í mótiö (hakann).
Þar tekur þumalfingur vinstri handar viö
honum, og hin höndin sækir þann næsta.
— Sá er vani sumra setjara, aö láta hönd-
ina gera ýmsar óþarfa hreyfingar, á leiö-
inni til mótsins (hakans), sem skeröa flýt-
inn. Einnig tvístíga sumir, sveigja lík-
amann og setja hann í ýmsar stellingar,
er valda þreytu og töf. Þó aö þeir, sem
taka eftir þessu síöar, vilji færa til betri
vegar, veröur þaö illgerandi eöa ómögu-
legt. »Ekki er ráö, nema í tíma sé tekiö«.
7. H. G.
UM PRENTLISTINA
Uppfinnandi prentlistarinnar var Jóhann
Gutenberg, þýzkur maður aö ætt og upp-
runa, fæddur í Mainz á Þýzkalandi. Hann
var alla æfi fátaekur aö fé, en auöugur
aö áhuga og elju. Hann var af góöu bergi
brotinn. Áriö 1436 er taliö aö hann hafi
fyrst prentaö meö lausa letri. Gutenberg
dó í Mainz áriö 1468.
Fyrsta bók, sem prentuö var í Kaup-
mannahöfn er talin vera prentuö áriö 1493.
Snemma hafa aö líkindum tíöindin um
uppgötvun Gutenbergs borist til íslands,
þar sem þá voru talsveröar samgöngur viö
Þýzkaland.
Áriö 1530 er taliö aö }ón Arason hafi
fengiö hingað sænskan prentara, aö nafni
Jón Matthíasson, til aö setja niöur preni-
smiöju á Hólum. Nokkrar bækur voru þá
þegar prentaðar, en eigi voru verulegar
framfarir í prentlistinni hér á landi, fyr
en Guöbrandur Þorláksson fékk sér prent-
smiöju, áriö 1578. Guöbrandur lét prenta
margar bækur og auk þess hiö mikla verk,
biblíuna. Guöbrandar-biblía ereitthvert hiö
mesta listaverk, sem prentaö hefir verið
á íslenzka tungu, frá prentlistarlegu sjón-
armiöi. — Auk yfirprentarans unnu 7
sveinar aö biblíunni.
Áriö 1593 er talið aö Guöbrandur hafi
keypt prentsmiðju Jóns prentara Jóns-
sonar (Matthíassonar) fyrir 100 spesíudali.
S. Ö.
IÐNSKÓLINN
Iönskólinn er dálítiö breyttur frá því
sem hann hefir veriö undanfarin ár.
Breyting þessi hefir þaö í för meö sér,
aö nemendur hafa meiri tíma til náms
heima, en veriö hefir. Áöur var kent á
hverju kveldi; nú er kent þannig: í 1. og
2. bekk er kent 4 kveld í viku. í 3. og 4.
bekk er kent 5 kveld í viku. Einnig hefir
breyting veriÖ gerö á teiknikenslu hjá
prentnemum. Breytingin er sú, aö allir
prentnemar í 2., 3. og 4. bekk læra nú frí-
hendisteikningu (skuggateikningu). Fram-
vegis þurfa prentnemar aö eins í 1. bekk aö
læra flatarteikningu.
Þessi breyting hefir án efa veriö prent-
nemum mikiö í vil. Þaö er nokkuö eöli-
legra aö prentnemar læri fríhendisteikn-
ingu en aö þeir séu aö læra rúmteikn-
ingu og klossateikningu. Annars finst mér
þaö alt af vera óeölilegt aö helminginn af
öllum skólatímanum skali maöur þurfa aö
vera í teikningu. En þetta gengur líklega
svona, þangaö til aö prentlistardeild kem-
ur í skólann. Aö minsta kosti helmingnum
áf þeim tíma, sem viö erum í teikningu,
gætum viö varið í aö læra tungumál.