Stormur - 11.04.1929, Blaðsíða 1

STORMUR
Ritstjóri Magnús Magrnússon
Fimtudaginn 11. apríl 1929.
12. blað.
©
©
©
Timburkaup.
H Stór timburfarmur væntanlegur innan skamms.
j Hvergi betra timbur.
§ Hvergi hagkvæmari skilmálar.
Verölækkun.
Talið sem fyrst við
Timburversl. Páls Ólafssonar.
Skrifstofa Vesturg. 4, sími 1799. Afgreiðsla Mýrag. 6, sími 2201.
©
©
©
©
©
©
©
©
©
©
©
©
©
©
©
©
©
©
©
©
©
©
©
©
©
©
V. árg.
Alit
R-yg'g’S bankastjóra
og
blekkingar stýfingarmanna
Aftan við stýfingarfrv. það sem
þingmaður Vestur-ísfirðinga, Ásgeir
Asgeirsson, ber fram, eru prentuð um-
mæli nokkurra manna, sem flutn-
ingsm. frv. heflr átt tal við og borið
undir, hvort ráðlegt væri að stýfa
myntina eða ekki. Einn þessara
manna er Rygg, bankastjóri ríkis-
bankans norska. — Ummæli þessa
manns hafa svo flutningsmaður og
aðrir stýfingarmenn viljað skýra svo,
að Rygg ráðlegði oss að stýfa krón-
una, en þessi skilningur þeirra á
ummælum hans er annaðhvort af
fáfræði sprottin eða visvitandi blekk-
ing, sem enda er ekkert undarlegt þar
sem Rygg var einn af ákveðnustu
talsmönnum þess að norska krónan
kæmist í fult gullgildi.
1 þessu áliti sinu rekur Rygg fyrst
það sem gerst hefir í þessu máli hjer
á undanförnum árum og endar á því
að tilfæra »orð þau eða viðtal, sem
Politiken« hafði eftir forsætisráðherra
Tryggva Pórhallssyni á s. 1. ári, en
þau voru þessi:
»Ég álit að islenska krónan muni
•ekki komast í gamla gullgildiðj og eigi
ekki að gera það. Síðan haustið 1925
hefir hún staðið stöðug i 80 — 82 af
gamla gullgildinu og eftir skoðun
minni og fiokks míns á að verðfesta
hana þar. Við gengum til kosninga
upp á þetta i haust (sic) er leið, en
íhaldsraenn og jafnaðarmenn voru
yfirleitt fylgjandi hækkunarstefnunni.
Ea skoðun okkar varð sigursælll.
{Auðk. hér). Alþingi hefir skipað geng-
isnefnd, sem á að rannsaka hvernig
ísland getur fest krónu sína þar sem
liún stendur nú«.
Eins og áður hefir verið bent á hér
blaðinu, eru þessi ummæli forsætis-
ráðherrans í almennum skikiiugi röng
og fölsk þótt ekki séu þau fleiri en
þetta. Fyrst og fremst var ekki gengið
til kosninga um þetta mál siðast, en
ef svo hetði verið, þá hefði hækkun-
arstefnan orðið slórum sigursœlli held-
ur en lækkunarstefnan, þvi að eins og
allir vita hlutu jafnaðarmenn og í-
baldsmenn yfirgnæfandi meiri hluta
atkvæða og því sýnt að þjóðin kaus
það, að krónan kæmist upp í gull-
gildi. Frá hvaða sjónarmiði sem lilið
er á orð forsætisráðherrans eru þau
þvi eintómur uppspuni eða hugsunar-
villa.
Eftir að Rygg bankastjóri er nú
búinn að vitna til þessara ummæla
sem hann auðvitað heldur að megi
treysta á, því að hingað til munu
Norðmenn ekki hafa átt þann mann
fyrir forsætisráðherra sem fer með
staðlausa stafi og engu orði má treysta,
kemst hann svo að orði í áliti sinu:
»Með tilliti til þessara ákveðnu um-
mæla, sem benda á að málinu sé
í raun og veru þegar ráðið til lykta,
þá skal ég ekki fara nánar inn á þ ið,
huort rétt sé að lögfesta krónugildið i
8Ó — 82°lo (auðk. hér). Um þnlta atriði
eru það iyist og fremst íslrmlingar
sjáiflr, sem verða að fella dómino,
enda hefi ég ekki i höndum þau gögn
um það, hvernig til hagar á Islandi,
að álit mitt um þetta efni verði svo
sérlega merkilegt«.
Ummæli þessi eru mjög gætilega
orðuð, en tæplega verður þó annað
út úr þeim dregið en það, að Rygg
sé andvigur slýíingu, en af þeim for-
sendum sem hann hefir við að styðj-
ast, að þegar Sé ákveðið að stýfa krón-
una þykir honum tilgangslausi að
fara að rökræða það atriði. — Og svo
bætir hann við, að íslendingar verði
sjálfir fyrst og fremst að fella dóminn
í þessu máli. Eru þessi orð Ryggs
nokkuð þungur dómur um framkomu
flutningsmannsins sjálfs i þessu máli,
sem slær sifelt um sig með ummæl-
um erlendra manna, sem litið eða
ekkert þekkja til staðhátta hér og eru
auk þess ákveðnir lækkunarmenn.
Síðar í áliti sínu kemst Rygg þó
þannig að orði, að enn öruggara er
að leggja þar þann skilning i ummæli
hans heldur en þau, sem tilfærð eru
hér að framan, að hann telji stýfing
neyðarúrræði. — t*ar segir hann að:
»Sé það nú talið ókleift. (auðk. hér)
að ná aftur gamla gullgildinu og heil
þrjú ár eru liðin með föstu gengi, þá
er rélt að tryggja sér ag gjaldeyririnn
fari ekki út af sporinu aftur«. — Og
svo bætir hann við, að með þessum
forsendum hljóti hann að svara því
játandi að festa eigi krónuna.
Hér kveður bankastjórinn svo sferkt
að orði að hann telur því aðeins
rétt að lögfesta krónuna í núverandi
gullverði að y>ókleift« verði að teijast
að koma krónunni upp í fult gullgildi.
— Rað mun því nokkurnveginn mega
segja það með fullri vissu að ef Rvgg
bankastjóri hefði verið spurður að því
hvort hann teldi rétt eða ekki, eins
og nú standa raunverulegar sakir hjá
oss að lögfesta krónuna i núverandi
gildi, og hann hefði verið nægilega
kunnugur Öltum málavöxtum og rað-
andi hér, að þá hefði hann eindregið
ráðið oss frá að stýfa krónuna. —