Stormur - 08.08.1939, Side 2

2
STORMUR
Ferðasaga.
i.
Ég var orðinn einmana.
Einmana — ósköp er eitthvað ömurlegur hljómur í orð-
inu, og þó leggur drottinn það á suma að vera einmana alt
sitt líf, án þess að þeir vilji vera það, og svo eru líka til
einstöku undarlegar sálir, sem sækjast eftir einveru, vilja
/
vera einmana, enda þótt þeim bjóðist fjöldi förunauta á hiii-
um grýtta vegi hérvistar lífsins.
Ég er í raun og veru þannig gerður, að mér líkar bæði
einveran illa, til lengdar að minsta kosti, og sömuleiðis
margmennið. Helst kýs ég að hafa einn eða tvo og í hæsta
lagi þrjá til fjóra einhversstaðar í námunda við mig, en þó
helst ekki mjög nærri mér, nema alveg sérstaklega standi á,
sem ég útskýri ekki nánar. Annars er mér bölvanlega við
það, ef menn eru eitthvað að dinglum danglast útan í mér.
Ég vil helst vera í friði með mína hluti, og gæti þess líka
nokkurn veginn, að vera ekki að kássast upp á annara manna
jússur. Satt að segja skil ég ekkert í eðli þess fólks, sem
altaf er að skifta sér af annara manna högum og er lifandi
dagbók um einkalíf og háttu fólks, sem því kemur ekki lif-
andi vitund við, og því hefi ég aldrei skilið almennilega hann
Jónas minn, eða þennan þáttinn í innræti hans, en líklega er
það umhyggjan fyrir hag og velferð meðbræðranna, sem
skapað hefir eða alið þetta eirðarleysi hnýsninnar í honum
blessuðum.
Já, nú var ég orðinn einmana, og í raun og veru var
það eg, sem hafði búið mér þessi örlög. Og þó var það í
raun og veru aðeins einn þátturinn af sjálfum mér, sem
hafði orðið öðrum yfirsterkari — þáttur sem altaf hefir
verið nokkuð ríltur í mér frá því ég komst yfir unglings-
árin — undanlátssemin eða ósjálfstæðið, ef kvenmenn eru
annarsvegar. — Blessuð konan mín hafði sem sé gefið mér
það í skyn í hálfkveðinni vísu, að þótt það væri auðvitað
íþróttir. Allur sá mannfjöldi sem lifir í því loftslagi er lítt
eða ekki vinnandi fólk. Þeim brotum þjóðar vorrar er út-
varpið helgað að miklu leyti — um sjálfan síldveiðitímann
og um hásláttinn.
Þessi fagnaðarerindi og sá gleðiboðskapur bergmálar um
alt landið á kveldin þegar lúið fólk kemur heim af engjum,
og þær hinar framandi tungur, vinnulýðnum óviðkomandi,
hljóma í hádegisútvarpinu.
Það er eigi undarlegt þó að „Jón í kotinu“ verði ras-
bögur á vörum, þegar hann á tal ,,um daginn og veginn“ við
ungu kynslóðina, sem talar við hann mál, sem er líkara apa-
máli eða tóuhvolpa skrækjum, en íslensku.
Og þaðan af síður er undarlegt, að vinnandi stéttir lands-
ins una hag sínum því verr sem fleiri ný tungl kvikna yfir
höfðum þeirra, þegar þær heyra og sjá jafnt um hádegi sem
að náttmálum, að meirihluti þjóðar vorrar lifir áhyggju-
lausu skemtanalífi alt árið, sýkna daga og helga og hefir
sinn hlut á þurru landi, samtímis því, að vinnulýðurinn á
„alt sitt undir sól og regni“. En þar eru mörg og misjöfn
veður í lofti, þar sem þrumuguðinn ekur bifreiðum sínum
yfir landi bænda og ógnar þeim. En úti á fiskimiðum bítur
Miðgarðsormur í sporð sér og hefir alla sjómenn í kryppu
sinni — uppgefna og andvaka.
Guðmundur Fnðjónsson.
yndislegt að búa með öðrum eins fyrirmyndar eiginmanni
og mér, reglusömum, trúum og fyrirhyggjusömum, þá gæti
það samt verið dálítið hressandi að yfii’gefa mig svo sem
fimm til sex vikna tíma á meðan sólin vær: hæst á lofti, og
svo mundi hún þá enn betur en áður finna til þess, hversu
ómissandi ég væri henni! Mér fannst þessi röksemdaleiðsla
hennar, sérstaklega síðari hlutinn, mjög skynsamlegur, og
eitt andartak fanst mér jafnvel sjálfum, að mér mundi vera
líkt farið og henni, og að þetta yrði dálítil tilbreyting í þjóð-
stjórnar-tilbreytingarleysinu, og vegna þess að ég hefi ávalt
verið fljótur að afráða hlutina við mig, þá samþykti ég sam-
stundis þennan skilnað að borði og sæng um fimm til sex
vikna tíma, og fór svo alveg ósjálfrátt að hugsa um það, hvar
mundi nú búa í bænum Ijómandi falleg stúlka, sem ég hafði
orðið málkunnugur fyrir nokkrum árum á ferðalagi.
Og s^o fór konan mín í ferðalagið og ég fylgdi henni
niður á farþegaskipið Fagranes, sem er alveg skip við okkar
hæfi að dómi hans JJónasar míns, einn fagran júnímorgun, og
þar kvaddi ég hana með handabandi á þilfarinu, en við hlið-
ina á okkur 'kvöddust hjón með svo mörgum og innilegum
kossum, að vel hefði mátt halda, að þetta væru síðustu skiln-
aðarkossarnir, en svo var þó ekki, því að þegar hið skraut-
búna skip rendi frá landi, veifaði konan, hnellin og blóðrík
hnyðja á fertugsaldri, til mannsins og kallaði: „Ég kem á-
reiðanlega í kvöld aftur, elskan mín“.
Mikill dæmalaus kærleikur, tautaði ég um leig og ég
gekk upp eftir bryggjunni.
Ég gekk heim til mín og hallaði mér aftur á bak í dí-
vaninn, þarfasta hlutnum, sem mennirnir enn hafa fundið
upp í allri sinni uppfyndingasýki. Ég hefi átt þennan dívan
lengi og fjaðrirnar í honum eru farnar að láta sig, en það
brakar samt aldrei í honum, það er eins og hann viti það
að mér er meinilla við alla slíka bresti, eins og mér er raunar
við allan hávaða því að ég er hljóðlátur að eðlisfari. — En
hvað alt er kyrt og hljótt í herberginu. Mig langar til að
sofna því að ég hefi vaknað óvenjulega snemma vegna þess
að ég fylgdi konunni minni til skips. En sú náttúra hefir
ávalt fylgt mér, að geta aldrei sofið á daginn, svo a& ég gríp
bókina hans Péturs míns Sigurðssonar: Ástalíf hjóna, og fer
að blaða í henni. — Mér finst það svo vel við eigandi, þegar
konan mín er farin, og svo hefi ég heldur ekki lesið bókina,
þótt hún hafi legið á borðinu hjá mér vikum saman. Og nú
vill svo einkennilega til, að ég er ekki fyr búinn að lesa nokkr-
ar línur, en ég oltinn út af steinsofandi, og sef í fulla þrjá
tíma, værum og föstum svefni. — Þvílík dásamleg bók! Ég
vil ráðleggja öllum til að fá hana, sem eiga bágt með svefn,
og ég tel jafnvel, að læknar ættu að nota hana í stað klóró-
forms við sjúklinga, sem eru bilaðir fyrir hjarta vegna of-
di’ykkju og þola því illa svæfingu. Ég þori næstum því að
ábyrgjast, að þeir myndu ekki vakna, þótt gerður væri á
þeim holskurður. — Og svo eru engin eftirköst eftir svefn-
inn, ekki einu sinni, að það sem maður hefir lesið í bókinni,
sé að þvælast í huganum, eins og efnið í sumum bókum er að
gera. — Já, þetta er alveg dásamleg bók hjá honum Pétri
mínum, og Pétur er líka alveg óviðjafnanlegur, því að sál-
ardjúp hans eru botnlaus og óþrjótandi eins og pytturinn í
Ægissíðutúninu.
En nú er mig farið að dauðlanga í kaffi eftir allan þennan
svefn. Ég kalla upp: Góða mín, gefðu mér kaffi, en í sömu