Stormur - 30.05.1941, Page 1

STORMU R
Ritstjóri: Magnús Magnússon
XVII. árg. Reykjavík, 30. maí 1941. 13. tbl.
JEREMIASARBRÉF
Gamli kunningi!
Reykjavík í maí 1941.
Jæja, svona fór það, eins og okkur hafði að vísu báða
grunað, að hinir vísu feður, alþingismennirnir, ákvörðuðu
sjálfa sig eina færa um það að standa vörð og vera í fylk-
ingarbrjósti fyrir ættjörðina á meðan hún á í höggi við Bret-
ann og Hitler.
Ef þú kæmir hingað til höfuðstaðarins og litir inn í hið
virðulega Alþingi, mundir þú líka fljótt sannfærast um það,
að sjálfsálit þessara sjálfkjörnu þjóðarfulltrúa er síst of
mikið. Það er mikið mannvit, sem er samansafnað í þessum
49 heilum (þeir eru nú raunar ekki nema 47eins og stendur.
því að Thor er í Ameríku en Einar í Konunglega ættjarðar-
vinnufélaginu í Bretlandi, og var það óneitanlega sniðugt
hjá Jóni Bola að vista hann þar), eins og líka allt yfirbragð
mannanna ber fegurstan vott um. Hvaða vitsmunamenn
skyldu t. d. Árnesingar og Rangæingar eiga á móts við þá
Laugarvatns Bjarna og Helga lækni Og ef þú hefir séð Ingvar
Pálmason, veit ég að þú ert sannfærður um, að yfirskeggið
eitt ber þess gleggstan vottinn, hvílík vitsmunagróska er
inni fyrir hjá þeim manni.
Ef til vill yrðu það ekki fyrst og fremst vitsmunaein-
kennin, sem vektu athygli þína á ásjónu Finns Jónssonar,
heldur öllu fremúr heiðríkja yfirbragðsins og þróttur og ein-
lægni raddarinnar. Fljótt mundir þú líka sannfærast um
það, hve ósérplægin, hrein og soralaus ættjarðarást þeirra
Framsóknarmannanna Jónasar Jónssonar, Hermanns Jónas-
sonar, Sveinbjarnar Högnasonar og Pálma Hannessonar er.
Þótt sumir þessara manna gegni ef til vill nokkuð mörgum
störfum og þiggi sæmileg laun fyrir, þá kemur það ekki til
af því, að þeir séu ágjarnir í þessa heims gæði, heldur er
það glögg dómgreind á sínum eigin hæfileikum, sem hefir
sagt þeim, að ættjörðin krefðist þess að þeir legðu fram alla
krafta sína í þjónustu hennar. En sannfærðastur mundir þú
þó verða um það, er þú litir yfir þenna glæsilega hóp þing-
manna og ráðherra, að enginn sonur þjóðarinnar væi'i hæf-
ari til þess að fara með ábyrgðar og vandamestu mál hennar
— utanríkismálin — heldur en Stefán Jóhann. — Á hvapa
og hvelju þess manns geta engin tundurskeyti Hitlers eða
Churchills unnið. Hann er sá Ögmundur flóki, sem allir
Örvar-Oddar Norðurálfunnar a. m. k. sökkva í.
Og hvað finnst þér svo eðlilegra en það, að þessi útvaldi
hópur ættjarðarvinanna tæki sér dæmi Bretans til eftir-
breytni og brytu stjórnarskrána, eins og sigurvegarinn hafði
leyft sér að gera?
Talsvert er nú i*ætt um hver muni verða bankastjóri í
stað Georgs heitins Ólafssonar. Jónas okkar er eins og vænta
mátti eft-ir hugarfarsbreytinguna, ekkert annað en sanngirni
og þvertekur fyrir það, að nokkur maður úr sínum flokki
setjist í það sæti. Almennt munu menn hér, sem telja sig til
Sjálfstæðisflokksins, telja Pétur Magnússon sjálfsagðan, svo
framarlega sem hann vil gefa kost á sér til þess. Fara þar
saman þekking, vitsmunir og mannkostir, og þótt vafalaust,
séu miklar gnægtir af öllum þessum eiginleikum hjá þeim
Magnúsi og Vilhjálmi Þór, þá ætti þó að vera óhætt, einkum
þegar bankinn hefir aukið salarkynni sín, að bæta nokkru
við þessa eiginleika.
Við fljóta yfirsýn mun nú flestum mönnum virðast svo,
að lánið leiki við okkur. — Náttúran veitir okkur öll þau
gæði, sem hún hefir yfir að ráða og pappírspeningarnir
frá Bretanum streyma svo inn til margra, að þeir vita ekki,
hvernig þeir eiga að koma þeim í ló. Og þó — þó er, þrátt
fyrir alla velgengnina og velmegunina, einhver vá í lofti. —.
Enginn veit, hversu lengi hann fær að njóta hinna skjót-
fengnu auðæfa sinna, hversu lengi hann getur veitt sér þann
munað að drekka Svartadauða fyrir 35 krónur flöskuna, og
sitja á Borg við vín og hljóðfæraleik. Að ári liðnu, eða ef
til vill eftir enn skemmri tíma, getur sá, sem á tugi og
hundrað þúsunda í dag, verið orðinn fátækur maður, og það
getur líka verið, að hann verði kominn þangað, sem þúsundir
hans verða honum að engu liði og engan Svartadauða, ekk-
ert whisky og enga lúxusbíla er hægt að fá.
Og jafnvel þeir, sem hvorki óttast um líf sitt eða eignir,
geta þó verið áhyggjufullir. — Þeir geta þjáðst af ugg um
það, hvernig fara muni um sjálfstæði þjóðarinnar og hag
allan, þegar þessum hildarleik lýkur. Og það getur líka verið,
að í augum sumra manna sé öll velgengnin aðeins gylling,
svikafarði. Hvers virði eru okkur allir seðlarnir og öll sterl-
ingspundin úti í Englandi, þegar landið er að heita má alls-
laust af brýnustu lífsnauðsynjun og því, sem varanleg verð-
mæti getur skapað. Nú fæst hér ekkert byggingarefni, ekkert
sement, ekkert járn„ ekkert timbur. Engar nýbyggingar í'ísa
upp, og þær byggingar, sem fyrir eru, grotna niður af við-
haldsleysi. Tugir og jafnvel hundruð þúsunda af erlendum
hermönnum fylla landið. Þessa menn verður íslenska þjóðin
að fæða að nokkru leyti, og nú þegar er svo komið, að sum-
ar fæðutegundir eru á þrotum. Og þrátt fyrir allan þenna
erlenda fjölda, þurfa „gestirnir“ á svo miklu innlendu vinnu-
afli að halda, að helst lítur út fyrir að framleiðsla landbún-
aðarins verði stórum minni en fyr. Er því ekki sannleikur-
inn í raun og veru sá: að við höfum aldrei ríkari verið af
pappírsseðlum og erlendum inneignum — verðmætum, sem
geta orðið verðlaus eða því sem næst á haða stundu sem er
— en aldrei fátækari — eða a. m. k. nú um langt skeið —
af þeim verðmætum, sem fallvalt gengi peninganna hefir