Stormur - 13.03.1942, Qupperneq 2

STORMUK
sem enga reynslu hefir við að styðjast. önnur bæjarfélög
hafa notið þess mikla hagræðis að láta Reykjavík gera hinar
kostnaðarsömu byrjunartilraunir, og þau hafa getað sneitt
hjá þeim mistökum, sem þeim hafa orðið samfara.
IV.
Enginn veit hversu lengi þau Hjaðningavíg standa, sem
heimurinn heyir nú, en líkindi eru þó til að þeim ljúki á næstu
2—3 árum og jafnvel fyrr. Ef engar skelfingar dynja yfir
Reykjavík, og þeir sigra, sem nú hafa tekið landið í vernd
sína, mun mikill auðui' yerða samansafnaður hjá þessum bæ
og borgurum hans, er styrjöldinni lýkui-. Æskilegt væri að
vísu, að hægt væri þegar að hefjast handa um miklar fram-
kvæmdir, því að mjög er hætt við því að verðlag fari hækk-
andi að styrjöldinni lokinni eins og raunin varð eftir síðustu
styrjöld. En þessar framkvæmdir geta naumast orðið mikl-
ar, bæði vegna skorts á efni og vinnuafli. Það er því Reyk-
víkingum geysi áríðandi, að góðir menn og glöggir fari með
stjórn málefna þeirra er þetta framkvæmdatímabil hefst —
sennilega mesta framkvæmdaöldin sem orðið hefir í sögu
þessa bæjar.
Reykvíkingar ættu því að spyrja sjálfa sig nú, hvorum
þeir treysti betur að standa fyrir þessum framkvæmdum og
ráðstafa þessu fé: Sjálfstæðismönnum eða rauðliðum. —
Hvort þeir treysti betur reyndum fésýslumönnum eða ævin-
týra- og eyðsluseggjunum, sem allstaðar hafa verið eins og
melur í fé bæjarfélaganna og borgai’anna, þar sem þeir hafa
farið með völdin.
Sjálfstæðismenn ættu líka að gæta þess, að ef ílokkur
*
þeirra missir völdin, þá verða það þrír flokkar, sem við þeim
taka. — Flokkar sem setið hafa á svikráðum hver við annan
og reynslan af tveimur þeirra á undanförnum árum hefir
verið sú, að aðaláhugamál forvígismanna þeirra hafa verið
að afla sjálfum sér stórtekna og tryggja sér bestu embættin,
en þó hafa sumir þessara stórauðugu manna, sem í hæstu
embættunum sitja, gerst þau frámunalegu lítilmenni, að
telja sjálfa sig eignalausa og svíkja með þvi stórlega undan
skatti.
Skattþegnar Reykjavíkur mættu vera mikilli blindu slegn-
ir, ef þeir færu að fela þessum stórauðugu singirnismönnum
og skattræningjum fjármál sín, þegar mest er undir því
komið, að heiðarlegir fésýslumenn fari með þau.
Og hverir eru það svo í andstöðuflokkum Sjálfstæðismanna
sem líklegastir væru til þess að taka við borðarstjórastöð-
unni af hinum gáfaða og duglega manni, sem nú gegnir henni ?
Vér skulum nefna nöfn nokkurra, sem líklegastir væru.
Úr Alþýðuflokknum myndu þeir einna líklegastir Haraldur,
Stefán Jóhann og Sigurjón Á. Ólafsson. Hinn fyrst taldi er
vel geíinn maður, en athafnalaus hóglífismaður, sem sér til-
veruna alla í svaúu cigarettureyksins. Röggsemi Stefáns Jó-
hanns þekkja alir frá því að hann var utanríkismálaráðherra,
er þeim, sem best þekkja manninn, það mæta vel ljóst, að
honum lætur best að drekka vín hjá öðrum mönnum og það.
sem hann fær gefins hjá ríkinu. — Sá þriðji mun hafa nokk-
urt vit á grásleppuútgerð, en þótt hrognkelsaveiði sé einn
af atvinnuvegum Reykvíkinga, þá er hann naumast svo stór,
að velja megi borgarstjórann einvörðungu með hliðsjón af
honum. — Felix gæti að vísu líka komið til mála, en er það
rétt að ganga á hlut hinna dauðu vegna hinna lifandi og
svifta þá þessum dygga forsjármanni þein-a?
Framsóknarflokkurinn hefir tæpast aðra fram að bjóða en
Jens Hólmgeirsson, því að mannvalið er lítið í þeim flokki.
Jens þessi er líka sagður einskonar pragtexemplar af Fram-
sóknarflokknum, því að fullyrt er, að hann hafi ekki snefil af
því, sem nefnt er sannfæring. Sagt er, að þegar hann var
bústjóri ísfirðinga hafi hann gengið með hvítt um hálsinn,
er hann sagði verkamönnunum fyrir störfum, en klæddist
verkamannafötum, sem hann ataði mold á, þegar hann fór í
bæinn og gekk fyrir húsbændur sina. — Þórarinn Tímarit-
stjóri gæti ef til vill líka komið til greina, því að nýlega er
sagt að Eysteinn hafi gefið honum lítið slitin jakkaföt af sér.
Frambærilegastir úr hópi kommúnista mundu þeir líldega
vera Brynjólfur guðlausi og Einar Jónasar fóstri. Eru báðir
viðurkendir fésýslumenn og manna sanngjarnastir. — Til
mála ætti Hallgrímur Hallgrímsson líka að geta komið, því
að eftir skrifum lians að dæma virðist hann prýðilega vel fall-
inn til þess að útrýma lús og öðrum óþverra úr híbýlum
manna, og er því einskonar meindýraeyðir flokksins.
Reykvíkingar skera nú úr því þann 15. mars n.k. hvort
þeir vilja heldur einhý^rn þessara manna eða Bjama Bene-
diktsson.
Stjórnmálatiankar.
i.
í 1. liefti I. árg. tímaritsins Vöku, skrifaði Ámi Pálsson
prófessor grein sem hann nefndi: Þingræðið á glapstigum. —
Þessi grein átti fullt erindi til íslendinga 1927 er hún var
skrifuð, en nú, 15 árum síðar, á hún þó enn biýnna erindi,
og því verða nú birtar nokkrar glepsur úr henni.
Eftir að Árni hefir drepið nokkuð á bitlingasýki og eigin-
hagsmunahvatir þingmanna segir hann:
„Ekki stendur mönnum þó síður stuggur af þeirri pólitísku
bardagaaðferð, sem nú tíðkast í flestum þingræðislöndum.
Stjómmálamennirnir láta sér alt að vopni verða. Við kjósend-
ur sína beita þeir ógeðslegum fagurgala, andstæðinga slna
ofsækja þeir og hundbeita á allar lundh-, en lygar og mútur
ráða oft úrslitum mála bæði innan þings og utan. Þessi póli-
tíska spilling eitrar svo andrúmsloftið í þjóðfélögum álfunn-
ar ,að þeim er voði búinn. — Þá telja og flestir vitrir menn
liinn mesta ófagnað að hinni hóflausu lagasmið þinganna.
Þau rembast flest eða öll eins og rjúpa við staur að unga út
nýjum lögum, sem færri eru þörf en óþörf, og hafa vitanleg-
an kostnað og vafstur í för með sér, bæði beinlínis og óbein-
linis. Vinnuaðferðir þinganna eru oft mjög ískyggilegar,
málunum hroðað af eftir því sem best vill verkast og mála-
lok oft undir tilviljun komin. — Þingin virðast og allstaðar
hafa ríka til hneygingu til þess að seilast út fyrir verksvið
sitt. Þau sletta sér fram i umboðsstjómina, skifta sér af
embættaveitingum o. s. frv. og trufla á þann hátt alt heil-
brigt stjómarfar. — Það þykir og víðast við brenna, að
þingsætin séu ekki skipuð úrvalsmönnum. Lítilsháttar menn,
sem að öllu öðru ieyti eru meðalverð allra meðalverða, búa
oft yfir taumlausri metorðagirnd og hirða aldrei, hvað þeir
vinna til að svala henni. Þeir komast því oft langt áleiðis
á stjórnmálasviðinu. Hinsvegar hafa mikilliæfir menn, sem
virðast sjálfkjörnir til þess að vera leiðtogar þjóðar sinnar,
oft slíka óbeit á hinu pólitíska fargani, að þeir vilja hvergi