Stormur - 01.05.1947, Side 1
STORMU
4
Ritstjóri: Magnús Magnússon
XXIII. árg. Reykjavík, í maí 1947. \ 2. tbl.
JEREMÍASARBRÉF
Gamli kunningi
Mikla ást hlýtur guð almáttugur að hafa á Pálma Hannes-
sjmi að hann skuli láta Heklu gjósa hans vegna, enda þótt að
það komi hart niður á lambfullum ám og bændun^í Fljóts-
hlíðinni og undir Eyjafjöllum vestanverðum.
En í rauninni gerir nú drottinn þetta fyrir fleiri en rektor
menntaskólans. Mikið af þeim mýgrút af dokturum og alls-
konar „fræðingum", sem sprottið hafa upp eins og gorkúlur
á mykjuskán síðustu árin, njóta einnig góðs af þessari hugul-
semi við Pálma. Eins og þú sjálfsagt veitzt er hin svonefnda
atvinnudeild Háskólans orðin eins og geysi stórt æxli á hon-
um, eða eins og nefið á Sumarliða pósti eins og einn fyndinn
maður komst að orði nýlega. Nú hafa allir þessir doktorar
og „vísindamenn“ getað belgt sig upp og eru eins og úttroðin
hlandblaðra, sem börn léku sér að í gamla daga. — Þeir fara
í loftinu austur að þessu furðuverki náttúrunnar og ganga
svo yfir glóandi hraunstrauminn, upp á þetta eldgjósandi
víti, sem spýr upp úr sér björgum, sem að sögn þeirra er tíu
sinnum stærra en landssímahúsið. Það glóir í eimyrjuna
undir fótum þeirra og jörð öll leikur á reiðiskjálfi. En
vísindaáhuginn hjá þessum hetjum feykir burt öllum ótta
og í gneista og grjótflugi klifa þeir og skríða upp brennandi
fjallið og „gera sínar athuganir".
Og svo þegar til Reykjavíkur er komið með hinn dýrmæta
feng — athuganirnar, vikurmola og öskuduft, hópast blaða-
mennirnir utan um þessa frægu og hugdjörfu könnuði og
fylla blöð sín dag eftir dag og viku eftir viku með frásögn-
um þeirra og spádómum.
En sjálfir setjast svo doktoramir við „að vinna úr“ rann-
sóknum sínum, auka ofurlítið við þekkingu mannsandans,
eins og þeir komast svo hógværlega að orði.
Og auðvitað verður allt það starf, sem þessir menn eru
notaðir til að inna af höndum og þiggja laun fyrir, að víkja
fyrir þessum vísindalegu athugunum. Skólastjórinn skeytir
engu um stjóm skóla síns, kennarinn mætir ekki í tímum
o. s. frv. — Og svo koma kvartanir um, hversu illa þing og
stjóra farist við vísindamenn vora, þeir lifi á sultarlaunum
og geti ekki notið hinna miklu gáfna sem náttúran hefur
gefið þeim, né lærdóms síns, sem þeir hafa aflað sér og jafn-
framt er svo krafist hærri fjárframlaga til atvinnudeildar-
innar — nefið á Sumarliða verður að stækka um helming
að minnsta kosti.
En á meðan vísindamennirnir setja hálfbognir.yfir athug-
unum sínum brýna veslings bændurnir í Fljótshlíðinni hníf-
ana sína. En hinn þolni og þrautseigi íslenzki bóndi, sem
búið hefur við eldgos og hafís í þúsund ár gefst ekki upp.
Hann ætlar að brjótast með kýraar og hrossin gegnum ösku
og vikurlagið 4 centimetra þykkt út í Hvolhreppinn og Holtin.
— Ó, þú íslenzki Fljótshlíðarbóndi niðji bændanna, sem
bjuggu í grennd við Heklu í þúsund ár, hnarreistur með
sigurbros á vör, getur þú litið framan í þessa ættfeður þína,
þegar þú mætir þeim á gróðurlöndum Himnarikis, þar sem
aldrei fellur aska né vikur og aldrei er hnífur brýndur til
þess að skera ær sem komnar eru að burði.
Reykjavík í apríl 19U7.
Lítið fréttist frá sendinefndunum okkar, hinni rússnesku
og ensku. Erlendur er þó kominn heim frá Moskva og hefur
að sjálfs hans sögn fengið að horfa á hinn smurða líkama
Stalins og skoða Kreml.
Hugsast getur að bæði Bretinn og Rússinn séu tregir
til þess að gefa okkur tvöfallt meira verð fyrir fiskinn, en
þeir þurfa að greiða fyrir fisk annarra þjóða, og það hefur
jafnvel heyrst, að verðið muni verða lægra en í fyrra. —
Allt bendir því til að ríkissjóður verði að greiða útgerðar-
mönnunum nokkra tugi og jafnvel hundruð miljóna króna,
*því að auðvitað heimtar Finnboga í Gerðum, að staðið sé við
gerða samninga og lögunum sé framfylgt, enda þótt aldrei
hafi í elstu manna minnum verið jafn hagstæð vertíð, hvað
veðurfar snertir og nú. — Róið á hverjurp degi í tvo mánuði
samfleytt og aldrei tapast lína eða lóðarspotti. Er það gott
dæmi um hina frábæru forsjálni og vitsmuni löggjafa vorra
og ríkisstjómar að hnýta engum skilyrðum við uppbæturaar
eða fjárveitinguna, og láta alla njóta hins sama, enda þótt
einn útgerðarmaður standi mörgum sinnum betur að vígi
en annar að reka hallalausa útgerð.
En hvar ætlar ríkissjóður að taka þessa tugi eða hundruð
miljóna?
Nú er búið að leggja 6000% eða eitthvað nálægt því á
brennivínið og afleiðingin varð sú að salan í hinum tveim
áfengisverzlunum ríkisins hefur minkað um tugi þúsunda á
dag, þrátt fyrir hina mildu verðhækkun, en hinsvegar farið
að verða tölvert framboð af landa, þrefallt ódýrari en brenni-
vínið, og þrísoðinn þó.
Og nú hafa þingmennirnir setið tvo sólarhringa samfleytt
við að ræða og samþykkja 65% hækkun á verðtollinn,
200% hækkun á vörumagnstollinn og tvítugfalda bensín-
tollinn. Og öll þessi gífurlega hækkun færir þó ekki ríkissjóði
nema 30—40 miljón kr. tekjur eða sennilega litlu meira en
þeir Finnbogi í Gerðum og Suðurnesjamenn (þeir eru að
dansa á borginni þegar þetta er skrifað) munu heimta í upp-
bætirr á fiskinn til sín.
Þingmennirnir verða því að taka betur á honum góða
sínum, ef þeir eiga að standa við þær skuldbindingar, sem
þeir í glapræði sínu og ábyrgðarleysi bökuðu ríkissjóðnum,
sem þeim er trúað fyrir, en þeir fara með eins og ræningjar.
En hvað segirðu annars um þessa þingmenn vora, þessa
umboðsmenn, sem kosnir hafa verið til þess að gæta hags-
muna og sjálfstæðis lands og þjóðar og fylgja eiga sannfær-
ingu sinni og engu öðru?
Öll styrjaldarárin sátu þessir menn þing eftir þing og fár-
uðust um dýrtíðina og þann þjóðarvoða, sem henni væri sam-
fara, en enginn þeirra hafði djörfung til þess vegna kjósenda-
hræðslu að fylgja sannfæringu sinni og bera fram frumvarp
um niðurfærslu hennar með því að lækka kaup og fram-
leiðsluvörur bænda jöfnum höndum. En þingmennirnir visu
— eins og allir skynibornir menn vita — að þetta hefur æ
verið eina i’áðið sem að gagni gat komið, og um annað ráð
verður aldrei að i-æða þótt einhverjir hagfræðingar með litla