Málfríður - 15.03.2008, Blaðsíða 6

 MÁLFRÍÐUR
Við erum aldrei of gömul til að leika okkur.
Sólrún Inga Ólafsdóttir, MA í ensku til vinstri og
Ásta Laufey Aðalsteinsdóttir, M.Paed í ensku.
Ásta Laufey Aðalsteinsdóttir og Sólrún Inga Ólafsdóttir
Eru framhaldsskólanemendur
of gamlir fyrir leiki?
Stofa 325 í Borgarholtsskóla kl. 10:42: Ljóshærð
kennslukona með spékoppa og hrossahlátur stjórnar
keppni á milli stráka og stelpna, þar sem slegist er
um að hlaupa og ná bjöllunni og svara spurningum
um kaflana úr ensku skáldsögunni sem þau lásu
yfir um helgina. Spurningum sem þau sömdu sjálf,
nota bene. Hlátrasköllin og spenningurinn gefa til
kynna að í þessari kennslustund sé gaman. Stofa 303
í Borgarholtsskóla á sama tíma. Dökkhærð kennslu­
kona, spékoppalaus með öllu þó að línurnar í kring­
um augun sýni hvert brosið hefur náð í gegnum
tíðina, lætur sér nægja að glotta út í annað á meðan
hún fer yfir dagbækur nemenda og fylgist um leið
með nokkrum fjögurra manna hópum átján ára
nemenda sinna sem keppa sín á milli í samstæðu­
spili með ýmsum dýrasamlíkingum sem nemendur
höfðu verið að læra um stuttu áður. „As brave as
a....” Nemandi leitar að mynd af ljóni en finnur ekki
og ber æstur í borðið. Hinir hlæja og næsti á leik.
Hann er kominn með sex slagi og er að vinna. Nei,
framhaldsskólanemendur eru svo sannarlega ekki
of gamlir til þess að leika sér.
Flestir tungumálakennarar á Íslandi eru eflaust
meðvitaðir um mikilvægi leikja í málanámi. Leikirnir
geta verið af öllum toga, allt eftir aldri og getu nem­
endahópsins. Þar sem við stöllurnar kennum báðar
ensku í framhaldsskóla vildum við gjarnan miðla
svolítið af þeirri reynslu okkar.
Hvernig leikir henta best?
Oftast eru leikirnir sem við notum í kennslustund­
um einhvers konar keppni á milli nemenda. Oft á
tíðum er byrjað að fara yfir námsefnið á „hefðbund­
inn” hátt og síðan er unnið frekar með það í gegnum
leiki, oftast í formi keppni. Það geta verið borðspil
sem við höfum sjálf búið til, t.d. spil sem er með
fjölmörgum reitum sem liggja að markinu og ólíkum
verkefnum á hverjum reit. Spurningar úr texta sem
við lásum, þ.e. bæði efnisspurningar og orðaforða­
spurningar, krafa um að sagnorð séu leikin (action­
ary) svo að viðkomandi fái að halda áfram (kasta
teningnum) og þar fram eftir götunum. Aðrir borð­
leikir eru til dæmis samstæðuspil (memory game)
sem við notum þegar við erum að kenna orðatil­
tæki/„idioms“ („As proud as a...” og svo þurfa þau
að finna mynd af páfugli (peacock), „Veiðimaður”
eða „Go fish!” þar sem nemendur hafa kannski
„did” á hendi og þurfa að eignast „do” og „done” til
þess að fá slag. Þeir þurfa því að kunna að biðja um
rétta tíð sagnarinnar. Kostir borðspila eru að meiri
líkur eru á að hver og einn sé virkur þar sem þeir
spila yfirleitt bara í pörum eða sem einstaklingar.
Leikirnir geta reynt á alla færniþættina í einu, en
stundum er áherslan á einn þátt, s.s. lesskilning.
Einn leikur er til dæmis þannig að nemendur eru
settir í hópa, ca. 3­5 í hóp og eru með ljósritaðar
fræðigreinar sem þeir þurfa að kunna skil á fyrir
munnlegt próf. Þá höfum við búið til krossgátur með
lykilorðum í greinunum og keppni á milli hópa um
það hver er fyrstur að leysa krossgáturnar. Í þessari
keppni má heyra saumnál detta þar sem nemendur
eru á kafi við að lesa greinarnar og reyna að finna út
úr samhengi greinarinnar hvað orðin þýða sem eru
í krossgátunni.
„Actionary” og „pictionary” er hægt að útfæra á
ýmsan hátt, sérstaklega til þess að festa orðaforða
og orðasambönd betur í minni. Þessir leikir hjálpa
nemendum að skilja og muna orð betur heldur en
bara með því að heyra þau eða sjá á prenti. Frægur
(eða kannski alræmdur) er leikurinn okkar þar sem
nemendur eiga að leika ýmsar sjávarskepnur og
fá aðra nemendur til þess að átta sig bæði á enska
og íslenska heitinu. Það reynir virkilega á hugvits­