Skessuhorn - 08.05.2013, Blaðsíða 18

18 MIÐVIKUDAGUR 8. MAÍ 2013
Í dag er tals vert rætt um að þjóð­
ar sátt þurfi í land inu. Kannski er
kom inn grund völl ur fyr ir ein hvers­
kon ar þjóð ar sátt eft ir hálf gert upp­
lausn ar á stand síð ustu árin, allt ént
geta marg ir ver ið sam mála um að
já kvæðni og bjart sýni hef ur skort
víða, ekki síst í op in berri um ræðu.
Á árs þingi ÍA á dög un um kom
Stur laug ur Stur laugs son for mað­
ur banda lags ins inn á þessa hluti í
á varpi sínu til þings ins. Stur laug­
ur hef ur í ára tugi starf að að í þrótta­
mál um á Akra nesi en lengst af æv­
inn ar hef ur hann starf að við sjáv­
ar út veg. „Það er þetta tvennt sem
líf mitt hef ur að mestu snú ist um;
í þrótt irn ar, sjáv ar út veg ur inn og
að sjálf sögðu stór fjöl skyld an,"
sagði Stur laug ur þeg ar blaða mað­
ur Skessu horns átti spjall við hann
á dög un um. Stur laug ur er nú sölu­
og mark aðs stjóri hjá Skag an um á
Akra nesi en margt spenn andi er að
ger ast hjá því fyr ir tæki þessi miss er­
in eins og fram kom í Skessu horni
í síð ustu viku. Skag inn hef ur með
tækni lausn um tengd um vinnslu í
upp sjáv ar fiski oll ið allt að því bylt­
ingu í grein inni og nú eru einnig í
aug sýn hjá Skag an um lausn ir varð­
andi bol fisk inn og lax inn sem vald­
ið gætu þátta skil um í grein inni.
Kom ið að seinni
hálf leikn um
Þeg ar blaða mað ur hitti Stur laug að
máli í síð ustu viku á heim ili hans að
Bjark ar grund 30 barst talið þó fyrst
að þeim þátt um lífs ins og til ver­
unn ar sem hann gerði að um tals­
efni í á varpi sínu á árs þingi ÍA um
dag inn. Þar fjall aði Stur laug ur m.a.
um það hvenær fólk tæki far sæl ustu
á kvarð an irn ar í líf inu sem og að já­
kvæðni væri und ir staða þess að fólk
gæti öðl ast þá innri ró sem flest ir
vilji öðl ast í líf inu.
„Ég held að fólk fari að hugsa
mik ið um þessa hluti þeg ar kom­
ið er að seinni hálf leikn um eins og
ég kalla það, um og eft ir miðj an
ald ur. Sem bet ur fer þroskast fólk
með aldr in um. Ég dreif mig í nám
í hug rænni at ferl is með ferð í end­
ur mennt un Há skóla Ís lands. Þar
var sam an kom inn mjög fjöl breytt­
ur og skemmti leg ur hóp ur, alls
kyns fræð ing ar og fólk með breiða
skírskot un í líf inu. Þetta nám snýst
að miklu leyti um að leið rétta hugs­
ana skekkj ur og beina hugs un inni
inn á já kvæð ar og upp byggj andi
braut ir. Nám ið hef ur styrkt mig
per sónu lega og víkk að sjón deild­
ar hring minn. Ég held að ekki síst
hafi skort á þetta eft ir hrun ið. Reiði,
for dóm ar, sorg, dóm harka og dep­
urð hef ur ver ið svo mik ið ráð andi
hjá okk ur Ís lend ing um. Jó hanna
Sig urð ar dótt ir hefði gert vel með
skip an lands liðsnefnd ar í að öðl ast
innri ró, já kvæðni og upp bygg ingu
í mann leg um sam skipt um í þjóð­
fé lag inu. Frá þeim tíma hafa ver ið
skip að ar marg ar nefnd ir sem fjall að
hafa um krón ur og aura. En þeg ar
upp er stað ið tel ur það í krón um og
aur um að fólk sé já kvætt, þrátt fyr ir
sanna erf ið leika, og í góðu jafn vægi
þeg ar það tek ur mik il væg ar á kvarð­
an ir, hvort sem það er í einka líf­
inu eða við stjórn un fyr ir tækja. Við
meg um gera meira af því að meta
hvað hver og einn ger ir rétt og já­
kvætt frek ar en rangt, sem sagt sjá
styrk leika fólks og reyna að styrkja
við kom andi þá enn frek ar í því. Við
það er al veg eins mögu leiki á því að
veik leiki við kom andi hverfi án þess
að hamra enda laust á því sem við
ger um vit laust í líf inu. Eng inn er
eins og eng inn er full kom inn."
Skynj aði sveifl urn ar
Stur laug ur er einn margra barna
Stur laugs H. Böðv ars son ar og
Rann veig ar Pálma dótt ur. Stur laug­
ur fað ir hans var sem kunn ugt er
son ur Har ald ar Böðv ars son ar sem
HB, eitt mesta sjáv ar út vegs fyr ir­
tæki lands ins var kennt við á sín um
tíma og er enn í dag, reynd ar með
við skeyt inu Granda í seinni tíð, eft­
ir sam ein ingu fyr ir tækj anna. Stur­
laug ur seg ist snemma hafa byrj að
að vinna í fisk in um. „Ég byrj aði í
fisk þurrk un í Heima skaga og síð­
an fór ég á Eyr ina og var þar hjá
Sigga Gísla, mik ið í lönd un ar vinnu
og þess á milli í skreið inni og salt­
fisk in um, og frysti hús inu hjá Gústa
Sveins. Bræð ur mín ir Har ald ur og
Sveinn störf uðu við hlið föð ur míns
í fyr ir tæk inu og síð an kom ég að
því borði þeg ar ég lauk námi í við­
skipta fræði við há skól ann. Í minn­
ing unni úr barn æsku var pabbi
alltaf í sím an um og mamma að taka
á móti við skipta mönn um í mat. Ég
var ekki gam all þeg ar ég var far in
að skynja sveifl urn ar í sjáv ar út vegi
í gegn um pabba. Mað ur náði nú
ekki í marg ar stund ir með hon um
í barn æsku en sú ljúfasta var þeg ar
ég fékk að labba með hon um hönd
í hönd nið ur í vinnu og við fór um
sam an með morg un bæn ina. Nú er
ég klædd ur og kom inn á ról, svo líki
þér...."
Ó væg in gagn rýni á
kvóta kerf ið
Stur laug ur seg ist hafa kynnst bæði
upp gangs tím um og nið ur sveifl um í
sjáv ar út veg in um. „Marg ir hafa orð­
ið til að gagn rýna kvóta kerf ið og
þær breyt ing ar sem það hef ur vald­
ið. Mér hef ur oft fund ist gagn rýn­
in á kerf ið ó væg in. Mönn um hætt ir
til að horfa fram hjá því mikla erf ið­
leika tíma bili sem var í sjáv ar út vegi
á síð ustu ára tug um lið inn ar ald­
ar. Geng is­ og mark aðs mál in voru
þá út veg in um erf ið og við vor um
að drag ast stór lega aft ur úr. Við­
haldi skipa og að bún að ar bæði á sjó
og í landi var á bóta vant og grein in
þurfti að tækni væð ast. Við vor um
í harðri sam keppni á öll um svið­
um, á mörk uð um við ann an fisk og
kjöt og um vinnu afl bæði í vinnsl­
un um í landi og úti á sjó. Fjár þurrð
var í grein inni, menn höfðu á þess­
um tíma ekki á huga fyr ir að fjár­
festa í sjáv ar út vegi. Lána stofn an­
ir gerð ust ó þol in móð ar og ótt uð­
ust um sinn hag. Af stað fóru sam­
ein ing ar fyr ir tækja, í sum um til fell­
um að und ir lagi bank anna. Póli­
tík in á ní unda ára tugn um treysti
sér ekki til að á kveða hvaða fyr ir­
tæki ættu að lifa og deyja, m.a. þess
vegna var kvót inn sett ur á og grein­
in átti að sjá um það sjálf með hags­
muna skipt um, upp kaup um og sér­
hæf ingu. Sem bet ur fer skil ar sjáv­
ar út veg ur inn arði í dag til að veita
í sam eig in lega sjóði lands manna en
það er ekki beint sjálf gef ið að það
sé hægt."
Stórt fjöl skyldu fyr ir tæki
í litlu bæj ar fé lagi
Stur laug ur seg ir að þetta hafi ver ið
á stæð an fyr ir því að HB fór á hluta­
bréfa mark að. „Eitt mesta á hyggju­
efni þeirra sem reka stór fyr ir tæki
og eru með fjölda fólks í vinnu,
eru á hyggj urn ar af því að hafa fyr ir
laun um um hver mán aða mót. Hjá
okk ur í HB var stað an líka þannig
að við vor um stórt fjöl skyldu fyr ir­
tæki í frem ur litlu bæj ar fé lagi. Það
var að okk ar mati ekki eft ir sókn ar­
verð staða. Við trúð um því að með
því að fá inn nýja eig end ur, nýtt
fjár magn, gæt um við eflt og treyst
starf semi fyr ir tæk is ins á Akra nesi.
Jafn framt gerð um við okk ur grein
fyr ir því að sá tíma punkt ur gæti
kom ið að við misst um eign ar hald­
ið á fyr ir tæk inu eins og gerð ist en
samt tókst okk ur að vera við stjórn­
völ inn í um 100 far sæl ár," seg ir
Stur laug ur. Hann tel ur að kvóta­
kerf ið hafi kom ið sjáv ar út veg in um
til góða að mörgu leyti. Til koma
hans hafi hrund ið af stað mik illi
tækni væð ingu í grein inni, sem fyr­
ir löngu hafi ver ið orð in tíma bær.
Þá hafi með ferð hrá efn is batn að
til stórra muna. „Núna í dag eru
af urð ir unn ar úr öll um fisk in um,
nán ast engu hent. Það eru marg ir
stór kost leg ir hlut ir að ger ast í sjáv­
ar út veg in um í dag. Mesta hætt an
sem steðj ar að hon um er að of mik­
il krafa verði gerð til auð lind arent­
unn ar af hálfu rík is ins. Út veg ur­
inn þarf sína rentu til að geta vax­
ið og dafn að, ef skor ið er of mik­
ið af henni er stór hætta á hnign­
un í grein inni. Ég held líka að það
sé hollt að spyrja sig að því hvar sé
lík leg ast að skapa störf eða út flutn­
ings verð mæti. Er það í ráðu neyt inu
eða út í at vinnu líf inu?" seg ir Stur­
laug ur.
Árin í bank an um
Eft ir að Grandi í Reykja vík keypti
HB bauðst Stur laugi starf úti bús­
stjóra í Lands bank an um á Akra nesi
og þar starf aði hann í um fjög ur ár,
einmitt á svoköll uð um bólu tíma.
„ Þetta var að mörgu leyti skemmti­
leg ur tími en líka mjög sér stak­
ur. Það var skemmti leg til breyt ing
að fara hin um meg in við borð ið en
áður hafði ég oft kom ið í Lands­
bank ann sem lán þegi fyr ir okk ar
fyr ir tæki og sjálf an mig en nú var
ég í því hlut verki að lána pen inga til
Lands liðsnefnd hef ur vant að
í já kvæðni og upp bygg ingu
Stur laug ur Stur laugs son for mað ur ÍA kem ur inn á margt í spjalli við Skessu horn
Stur laug ur heima á Bjark ar grund inni.
Sund fólk af Akra nesi 1971­1972. Mynd in er tek in í Bjarna laug á Akra nesi. Efri röð
f.v: Guð rún M. Hall dórs dótt ir, Sig ríð ur Guð munds dótt ir, Ing unn Rík harðs dótt ir,
Hall bera Jó hann es dótt ir, Krist ín Krist jáns dótt ir, Jó hanna Jó hann es dótt ir, Guð jón
Guð munds son, Ari Gunn laugs son, Hörð ur Sverr is son og El var Rík harðs son. Neðri
röð f.v: Guð laug M. Sverr is dótt ir, Guð ríð ur Guð munds dótt ir, Snorri Guð jóns son,
Har ald ur Hregg viðs son, Stef án Sig urðs son, Frið rik Frið riks son. Guð mund ur Páll
Jóns son, Stur laug ur Stur laugs son, Pét ur Pét urs son, Ó laf ur Hall gríms son og Þor­
kell Ol geirs son.
Lið SA bik ar meist ar ar í sundi 1988. Aft ari röð f.v: Þor berg ur Við ars son, Ey leif ur
Jó hann es son, Ósk ar Guð brands son, Að al steinn Jó hanns son, Ár sæll Bjarna son,
Hann es Sig urðs son, Guð mund ur Reyn is son, Gunn ar Ár sæls son og Jó hann P. Hilm­
ars son. Fremri röð f.v: Hugi Harð ar son þjálf ari, Ing unn Guð laugs dótt ir, Krist jana
Þor valds dótt ir, Mar ía Valdi mars dótt ir, Alda Þöll Vikt ors dótt ir, Sig ur laug K. Guð­
munds dótt ir, Ragn heið ur Run ólfs dótt ir, Díana Jón as dótt ir og Stur laug ur Stur­
laugs son, for mað ur Sund fé lags Akra ness.