Feykir - 15.03.1995, Blaðsíða 4

4FEYKIR 11/1995
„Komið að tíma-
mótum og ekki
verður aftur snúið"
Spjallað við Arnar Einarsson skólastjóra á
Húnavöllum um kennaraverkfall og fleira
,Já þaó er nú írekar dauflegt hér
um að litast, lítið umleikis og við
snjóum bara í kaf nánast. Við lát-
um ekki hreinsa snjó af leiksvæð-
um eöa plönum á meðan svona er,
hreinsuóum reyndar af rusla-
gámnum í gær“, sagói Amar Ein-
arsson skólastjóri á Húnavöllum
þegar Feykir sló á þráóinn til hans
sl. föstudag, en þá var hann eins
og aðrir skólastjórar í verkfallinu
aó vinnu í skólanum. ,Jú, jú vió
sitjum vaktina, en endalaus vinna
er náttúrlega ekki fyrir hendi. Ef
eitthvaö hefur legið eftir þá er því
fljótlega lokió þegar verkfall
stendur svona lengi. Þaó eru 16
dagar búnir í verkfallinu í dag.
Það má segja aö maður sitji jafn-
vel og horfí í gaupnir sér“, sagói
Amar.
En hvemig líst þér á stööu mála?
„Mér líst þunglega á hana og hef mikl-
ar áhyggjur. Það er ekkert sem bendir til
þess að deildan leysist í bráð, því miður,
en eins og Eiríkur Jónsson sagði í sjón-
varpinu í fyrrakvöld, aö þegar menn finna
einhvem flöt þá virðist fljótlegt að leysa
málin þannig að starf geti hafist að nýju“.
Þú stendur alveg fastur með kennumm
í þessu verkfalli eða hvað?
,Já ég geri þaó. Ég tel að það sé komið
að ákveðnum tímamótum þar sem verður
ekki aftur snúið og það verði að skila okk-
ur því sem við eigum inni frá gamalli tíð.
Nú er ég búinn að kenna frá 1966 og ég
tel að með olíusamningnum 1974, sem
kallaðir vom þegar kennarar og opinberir
starfsmenn tóku sérstaklega tillit til 100%
hækkunar sem varð á olíu, þegar fatan
hækkaði úr 11 dollurum í 22 dollara. Við
gerðum samninga við ríkið þar sem var
slegið vemlega af en aðrir launahópar
gerðu það ekki. Þessa leiðréttingu höfum
við aldrei fengið, í 21 ár, og ég tel að það
sé verið að sækja þessa leiðréttingu núna.
Og nú var lag. Við vomm búin að safna í
verkfallssjóð í 11 ár til þess að undirbúa
okkur að sækja þessa leiðréttingu ef til
þess þyrfti harðar aðgerðif‘.
Komið verri vetur en þessi
En hefur þessi vetur verið með þeim
erfiðari hvað tíðarfar og samgöngur varó-
ar?
,,Nei, þeir hafa nú komið verri en þessi.
Þetta var ósköp ágætt fram yfir áramótin
og rættist þar innyflaspá blaðsins frá því í
haust ef ég man rétt. Ein vika var mjög
erfið hjá okkur í janúar og síðan um mán-
aðamót janúar-febrúar em þetta búnir að
vera meira og minna erfiðleikar. Við höf-
um verið með nemendur úr 7.-10. bekk af
snjóaþyngstu svæðunum í heimavist í
tvær vikur eftir áramótin. í verkfallinu
hefur langt í frá verið greiðfært um hérað-
inu og ófærð verið það mikil að við hefð-
um sjálfsagt lent í basli á hverjum degi að
koma nemendum í skólann. Þaö hefur
líka gerst í vetur að vegimir hafa yfirleitt
teppst um helgar, gjaman á sunnudögum,
sem hefur gert okkur erfitt fyrir að ná
saman fólkinu, jafnvel bara til að ná því
inn í heimavistina. Það hefúr verið gert á
sleðum og allar aðferðir notaðar."
Þú crt borinn og bamfæddur í Vest-
mannaeyjum, varst síðan lengi á Akur-
eyri, en hvað ertu búinn að vera lengi á
Húnavöllum?
„Þetta er áttundi veturinn minn hér,
kom hingað haustið 1987."
Og ertu að verða Húnvetningur?
„Það segi ég náttúrulega ekki. Ég svo
sem verð aldrei annað en Vestmannaey-
ingur, en mér líður afskaplega vel í Húna-
þingi. Mér líður alls staðar vel þar sem ég
hef vinnu og nóg að gera“.
Raungott fólk
Tekurðu eftir einhverjum séreinkenn-
um hjá Húnvetningum?
„Það hafa allir sín einkenni. Maður
tekur eftir ákveðnum hlutum hér sem
kannski eru ekki eins áberandi annars
staðar, og það byggist sjálfsagt á sögunni.
Hér hafa verið stórbýli og stórbændur og
sumir bera keim af því. Menn er meiri
einstaklingar hér en víða annars staðar, og
kannski meiri einstaklingshyggjumenn
þar af leiðandi, en afskaplega raungóóir
samt".
Þannig að þú ert ekkert á fömm?
„Nei, nci, á meðan þeir reka mig ekki
þá sit ég hér, en hinsvegar ræður maður
ekki sínum næturstað, þannig aö það er
ekkert á það að reiða sig.“
Eitthvað minnisstæðara öðm fremur af
dvölinni í Húnaþingi?
„Já það má nú segja. Mér em minnis-
stæð ofsaveður og miðað við það aó vera
uppalinn á Stórhöfóa næstum því þá er
það nú kannski svolítið skrítið að upplifa
sín verstu veður í suðvestanátt á Húna-
völlum. Þessi veður koma í raun og vem á
hverju ári, en þó hefur verið minna um
þau nú undanfarið. En við skulum nú sjá
til, ætli það hafi ekki verið fyrir fjómm
ámm eða svo sem febrúarveðrið mikla
gerði. Þá var hér mannskaðaveður, það
versta sem komið hefur og giróingar og
annað lauslegt fauk", sagði Amar að end-
ingu, en hann þakkar jalnframt þessu veóri
þaó að það hafi gefið sér vísbendingu um
að höfúðdælan og heilsa sín þar með, var
ekki eins sterk og hann hugði fyrir.
Staða kvenna í slökkviliðum?
Það hefur mikió verið talað
um jafnrétti á íslandi undanfarin
ár. Sú umræóa hefur stundum
orðið mjög tvíeggjuð svo ekki sé
meira sagt. Hugtakið jafnrétti,
sem er auðvitaó mjög jákvætt að
inntaki, hefur oft verið misnotað
og má nánast segja að allir þeir
sem um það hafa fjallað séu sek-
ir um slíkt athæfi á einn eða ann-
an hátt. Það er eins og með önn-
ur göfug hugtök, að misnotkun
þeirra hefur verið gangandi
vandamál um heim allan - ekki
síst síðustu áratugina. Má þar
nefna orð eins og frelsi og lýó-
ræði. Mjög oft er einhver póli-
tískur tilgangur hnýttur við slíka
misnotkun, enda enginn annars
bróðir í leik þegar slíkt er annars
vegar.
En við skulum halda okkur
við jafnréttið, þó aö margir séu
vafalaust orðnir hundleiðir á öllu
talinu um það. Ég ætla nefnilega
að koma hér inn á mál sem varð-
ar stöðu karla og kvenna og
jafna þjóðfélagslega ábyrgð
þeirra. Það er best að leggja þetta
mál fyrir á frjálsum nótum, ef
það gæti leitt til þess að einhverj-
ir vakni til hugsunar um landsins
gagn og nauðsynjar.
Orð í tíma töluð - eða hvað?
Nýlega var verið að ræða
málin hjá slökkvilióinu á Skaga-
strönd og kom þá fram, að fjölga
þyrfti í liðinu. Margt bar á góma
þessu viðvíkjandi og var umræó-
an þó heldur daufleg, þar til
maður einn sem var vel í takt við
alla jafnréttishugsun kvaddi sér
hljóðs. Taldi hann að nú væri
tímabært að kvenfólkið færi að
leggja fram sinn skerf til þessara
borgaralegu skyldustarfa, sem
reyndar geta orðið nokkuð
hættuleg, ef svo ber undir.
Talaði maður þessi hátt og
snjallt að vanda og lauk svo sinni
ræðu með tilþrifum. Svo brá við
að þriggja mínútna þögn eða þar
um bil fylgdi máli hans. Horfðu
sumir viðstaddir upp í loftið og
virtust víðs fjarri, aðrir horfðu
niður í gólf og sugu heldur vand-
ræðalega upp í nefið. Það var
eins og allir yrðu einhvem veg-
inn öðmvísi en þeir áttu að sér.
Einhverjar slitrings-umræður
komust á eftir grafarþögnina, en
þær vom ekki til þess fallnar að
hefja merki jafnréttisins hátt á
þessum vettvangi.
Hver er staða þessara
mála?
En hver skyldi staða kvenna
vera með tilliti til starfa í
slökkviliðum? Hvað skyldu t.d.
vera margar konur í slökkvilið-
inu á Sauðárkróki? Eru konur
kannski almennt taldar svo eld-
fimar að ekki sé hægt að nota
þær til slökkvistarfa? Spyr sá
sem ekki veit. Hversvegna hafa
konur ekki tekið sér borgaralega
vígstöóu á þessum vettvangi?
Hvað stendur í vegi fyrir því?
Sumir hafa haldið því fram að
konur séu kraftasmáar og því
ekki gjaldgengar í störf sem
kunna að krefjast afls og hreysti.
Því er til að svara að margar
eru þær konumar sem eru síst
orkuminni en karlar. Það em til
mörg dæmi sem hægt er að
nefna því til staðfestingar. Heyrt
hef ég um unga konu sem var á
ferð á bíl sínum í roki miklu.
Bjóst hún við því þá og þegar að
bíllinn fyki af veginum. Tók hún
það til bragðs að bera grjót í far-
angursrými bílsins svo hann yrði
stöðugri. Komst hún klakklaust
leiðar sinnar meö þessu móti.
Síðar ætlaði svo faðir hennar að
ryðja bílinn, enda maður harð-
fengur og týhraustur. Tókst þá
ekki betur til en svo, að hann
fékk hvergi hnikaó stærsta stein-
unum í skottinu. Urðu fleiri að
koma til áður en bjarg það náðist