Stjórnartíðindi fyrir Ísland: C-deild - 01.12.1890, Side 44

40
Yfirlit
yfir búnaðarskýrslurnar árin 1888 og 1889
eptir
Indriða Einarsson.
Tala nautpenings hefur ávalh farið smá minnkandi í þær tvær aldir sem búnaðar-
skýrslur eru til frá, eins og sjá má af eptirfylgjandi tölum :
Árin. Tala naut- 1 gripa eptir skýrlunum. Árin. Tala naut- gripa eptir skýrslunum.
1703 35860 1858—59 meðaltal 26803
1770 31179 1861 65 22429
1783 21457 1866 69 18918
1804 20325 1871 75 20727
24541 1876 80 20777
1826 30 25752 1881 85 18828
1831 33 27659 1886 17145
1840 45 23202 1888 16989
1849 25523 1889 18546
1852—55 meðaltal 23908
Frá 1703—1849 eru kálfar meðtaldir, sömuleiðis 1889, en árin 1853—1888 eru þeir
ekki taldir með.
það hlýtur að vekja eptirtekt, hversu mjög nautpeningi fækkar hjer á landi. Að
því sem hjer er kunnugt var tala hatis áður lægst 1883, enn hefur þó lækkað síðan þannig:
1883 var tala veturgamalla nautgripa og eldri 17968
1886 — — ---- ------------— — 17141
1888 — —--------- ------------ — — 16989
1889 — — ---- ------------— — 16091
Árið 1889, eða síðasta árið sem skýrslur eru til fyrir, verður þannig það lægsta
ár sem hjer er kunnugt að þessu leyti. Eptir hallærið milli 1780 og 1790 hafa naut-
gripir þó líklega verið færri um tíma. þessi fækkun verður víst ekki kennd vaxandi tí-
undarBvikum, því nautpeningur mun 'að öllum jafnaði vera talinn fram, eins og hann er,
heldur mun í raun og veru þessi fækkun eiga sjer stað, og hafa rót sína á breyttum
landsástæðum.
Síðan fje á fæti fór að seljast fyrir hátt verð hefur komið upp ný verzlun, sem
menn ekki þekktu áður, og sem ár frá ári grípur meira um sig. Afleiðingin af þessari
verzlun er sú, að það borgar sig betur nú orðið að ala upp sauðfje, en að ala upp naut-
gripi, og þar af leiðaudi er kappkostað að koma upp fje, meðan elur sveitabóndinn því
að eins upp nautgripi, að hann þurfi þeirra sjálfur, eða að jörðin sem hann býr á sje
miklu hentugri fyrir þá.
Tala sauðfjár á öllu landinu hefur verið eptir þeim skýrslum sem hjer eru kunnar.