Framfari - 23.10.1879, Blaðsíða 2

140
IE e i 6 a i* It se a- i as ai»
,.Hv»r iinuur pii oil pessi ber, Gudda?
Jeg or enn pa ekki biiimi ab fylla krukkuna mina
til halfs,” sagbi Benidikt vib Gubbjorgu, systur
slna. ban voru bsebi 1 berjamd asamt fleiri born-
iim. sett) voru a vib og drcyf vi6 berjapufurn-
ar. Benidikt og Gubbjorg iittu heima hja in<56-
ur sinni, er Gubny lijet; linn var ekkja og bjb
i kof'a einum undir heibinni, sem var n edict ur
Heibarbierinii. og lifbi most a pvi ab hysa ferba-
nienn og Ijiv peim fylgd. ..Jeg hef fundib pessi
ber hjerna uni mdana.” sagbi Gudda litla; ..pab
kemur ekki til af pvi. ab pab sje sVo litib af
berjum hjer, ab pu Iinuur svo litib, lieldur ert
pu svo latur; pu varst aoan svo lengi ab leika
pjer vib drengina, en a meban tindi jeg rnikib.”
Skildu pau pa talib og foru hvert i sina att-
ina. Seinna uni daginu kom allur hdpurinn sain-
an a leiti einu, og slo pa i leik mcb peim, en
liann endabi a pann hatt, ab sum misstu nibur
berin. A iriebal peirra var Pall, sonar prestsins,
lrsendi peirra syskina og jal'naldri. Eins og vor-
ir fyrstu foreldr'ar ibrubust, er peir hol'bu neytt for-
' bobna eplisins, t ins urbu mi blrnin hrygg. er
pau sau Hat sin halftom. peim liaffi verib sagt,
ab vera sibsu'rn og gob bt.rn, og ab pau fengju
aldrei ab fara til berja, ef pau ekki tlndu rnikib
og hegbubu sjer vel. pau vissu, ab pab mundi
verba grennslast eptir orsbkinni, er pau kamiu meb
svona litib lieim. Ab tegja bib sauna vildu pau
ekki. ab skrdkya leist peim lieldur ekki rab-
legt, pvi enn var samviskan svo ung og bliorbn-
ub. pau tdku pvi pab til bragbs ab fara ab
tina aptur i skarbib, nema Pall nennti pvi ekki
og sat liju. En pegar pau loksins voru biiin til
heimferbar, bibur Pall Gubbjurgu ab gefa sjer
af hennar berjum. Hun hal'bi tint rnikib, en
ekkert inisst, en sakir leti bans vildi bun ekki
verba vib bon bans. En pa sietti hann lagi, er
bun hafbi sett fra sjer kvukkuna og var a tali
vib Cnnur born, ljet greipum sopa uin eigur
hennar og fyllti sitt flat; siban laeddist hann hurt,
half bogiun, meb klut bundinn urn hOl'ubib, til fje-
laga sinna. Nokkru slbar kom Gudda, fra sjer
numinn af harmi, til liinna barnanria, og sagbi ab
611 berin sin vairu liorfiu; bun kvabst bafa sjeb
utilegudreng tils^ndar meb grimu fyrir andliti,
og mundi hann vera valdur ab verkinu, ..og lull-
egi hnifurinn, sem jeg faun, .er 1 ilea horiinn.” sagbi
bun gratandi. Ab pessu lildgu sum bornin, en
sum urbu skelkub, og uu lijeldu pau oil heim-
leibis, nema Gubbjorg, sem atti einna skernmst
lieim: luiu l‘6f aptur halfkjo-krandi ab tina 1 skarb-
ib. Hun var litib bujnn ab tina, pegai ribandi
mabur kemur til hennar og segir: „Getur pu
stulka litla sagt mjer. live langt er til manna-
byggba?” ..Hun mamma byr hjerna skammt fra”,
og bun benti lionuia i attina par sem kofinn var.
( .Viltufylgja mjer pangabog gefa mjer ab drekka?”
Mjer pykir skeint ab koma lieim, tyr en jeg
er buinn ab fylla krukkuna mlna,” sagbi bun.
Piltur, sem liggur uti hjerna a heibinni, stal
fra mjer svo miklu af berjum.” ..Svo hjer eru
pa utilegumenn,” sagbi komumabur og brosti;
taktu vib pessuni skilding og gef mjer svo ab
drekka.” Litlu stulkunni leist vel a silfrib, og
liuggabist nu alveg eptir berjamissinu. Ab stund-
arkorni libnu voru pau biebi komiri lieim a
lilabib hja ekkjunni, en Benidikt litli var kominn
lieim fyrir stuntlu. par mobir peirra hafbi gengib
ab heirnan, bubu bornin gestimun nasturvisi, en
liann vildi ekki piggja, pott l'ramorbib vaeri orbib,-
lieldur lijelt rakleibis afrarn leibar sinnar, og er
liann ur sogunni uin stund.
Nu libu arin, hvert a fsetur obru, og fatt
bar til tlbinda meb unga ftSlkinu, sem vjer kynnt-
umst vib a berjamonum, Ekkjan bjb enn i Heibar-
baenum meb bornum sinum. Gubbjorg hafbi ver-
ib feroid meb prestssyninum framda sinuni og
fleixi bornum. Opt hOfbu pau verib;! berjamo, en
aldrei varb Gubbjorg frr mar vi'.r vib utilegudreng -
inn, enda hafbi hann gjf.rt nog til saka, er liann
tbk fra henni berin forbum og forkunnar-lagran
tvlblababan sjalfskeibing, sem bun hafbi fundib
pa uni morguninu. Hun hafbi lagt liann a
krukkubotninn undir berin, og nu spur?ist n.itt-
urlega aldrei fra ilia r til bans, pab liaffi lika hor-
io til ii pessu timabili. ab g.unall maurapuki.
brobir Gubnyjar gOurlu. do; erfbi Inin pa allmik-
ib lausaijo eptir liann og vib pab hsettist toluvert
hagur peirra Heif arbsejarbua. Skolnpiltar gistu lija
peim ab vanda,. og or fram libustundir urbu mare,-
ir heldri manna jsynir til ab bibja Gubbjargar,
sem var efnileg stulka, en hun ljet sjer haegt 1
pessu efni. Enin af peini var Pall, sonur prests-
ins. og lysti mobir hennar liana heist til pess
rabahngs, en bun ljet sjer Jatt urn finnast, po
ekki taski bun af meb ollu. p6 kom par ab
umsibir, ab bun loiabi ab ciga Pal, og atti
pegar ab fara ab lysa. Nokkru fyr, en lj-st yrbi
i l'yrsta sinn, gekk Gubbjorg ab gomlum barns-
vana upp a halsinn ab tina ber; veit bun pa ekki
fyr til en ribandi mabur kemur til hennar.
Hlin pekkir pegar ab pab' var sami maburinn, sem
forbum hitti liana a heibinni; hann pekkti liana
lika. stigur af baki og spvr liana juiisra tibinda.
Seinast kemur neban par ltibur. ab hann spyr
urn hagi peirra nnebgna. Hun leysir ur bib greib-
asta og segir hoimm ab naesta sunnudag eigi ab
lj:sa meb sjer og Pali svni prestsins, ungum og
efnilegum manni. pegar hann lieyrir petta, hljobn-
ar hann vib i hrab. en pa segir hann. (.Jeg
aetla ab gamni minu ab spyrja ybur nokkurra
spurninga, stulka min. Erub pjer harsarar?”
linn leit til bans stormn ailgum og sagbi: ,,Hvi
spyrjib pjer mig ab pvi?” uAb gamni minu, en
hverju svarib pjer?” (iJii!jegaer svo hiirsar ab mjer
vi.knar uin augu; ef'jeg slit eitt'har af hiifbi mjer.”
(_pa megib pjer ekki eiga Pal. Erub pjer orlat?”
(iEkki mjog. en jeg vil hjajpa peim sem hjalpar
purfa.” (lpa megib pjer ekki eiga Pal.
Erub pjer hneigbar til punglyndis?” ” svar-
ab huu. lspa megib pjer ekki eiga Pal”. ,tUnu-
ib pjer rdsjinu lili?" tiJa! jeg er lika sifellt von
vib frib og eindraggni og jeg veit ab mjer fjelli
ekki vel ab Jifa an pess, eg gaeti pa lieldur ekki
gegnt kollun minni.” [(lljett er pab, stulka min,
en pa megib pjer lieldur enganveginn ganga ab
eiga Pal. pab segi jeg ybur satt.” A meban
hann inielti petta, lor hann hi.ndum um hofub
henni. >spjer lialdib pa ab Pall sje gjorbur af
staur eba steini, ” sagbi Gubbjorg, tlog ab liann
hali enga goba tillinningu til ab bera.” ,,tnb
voru ekki min orb, ” sagbi liann, ^heldur ab pib
eigib ekki saman. Jegskal vebja gullhring pessum”
-hann tok um leib upp hja sjer stdran steinhring-
,ab innan priggja ai|a skal jeg hafn fairtiybur sfmn-
ur a pab, sem jeg nil lieii sagt. Hverju vebjib
pjer aptur?” (lJeg a ekkert svo^fjemastt til ab
leggja a moti,” svarabi Inin brosaudi. ^Altjend
eigib pjer po pessa luind, jeg elast ekki um, ab
bun sje mikilsvirbi.” Ab pessu mseltu tok hann
1 hiind hennar og kvaddi, an pess bun vissi svo
rnikib sem nafn bans, pegar hun kom lieim, frjetti
hun ab hann hafbi ekki komib par vib, eins og
llestir abrir, er liigbu upp a heibina, og eiiginn
hatbi sjeb til ferba bans. Hun for pvi ab halda,
ab petta hefbi verib huldu- eba utilegu-
mabur, en ekki markabi hun svo spasagnir bans,
ab henni dytti 1 hug ab bregba heiti vib Pal.
Seinni part vikunnor kom brubguminn og var hon-
um fagnab bib besta. Gubbjorg spurbi hann eins
og abra, hvort enginn utapsveitarmabur hefbi kom-
ib til haus fyrir skiiinmu. (.Enginn kom lieim,”
sagbi hann, t.en mabur hitti mig vib hey iit;i vib
ijarhus hjerna um daginn; pab var ribandi mab-
ur fremur tigulegur. Hann tdk mig tali og spurbi
um- alia lieima og geima, og pab potti mjer
undarlegast, ab hann strauk um allt hofubib a
mjer, eins og liann vairi ab leita, jeg veit ekki
livers. Jeg held annars, ab hann hali ekki verib
meb ollum mjalla.” ((Hvenser var petta?” spurbi
Gubbjorg, j.pftb var snemma a .manudaginu.”
..Hann hitti mig lika uti i berjamo,” .sagbi hun.
..Hverju spurbi hann pig heist ab?” pab var heist
um forelclra min, en ekki vildi hann koma lieim,
pd jeg bybi lionuin pab.” Meban pau tolubu
panuig, lor Pall af nengli ab taiga spytu meb vasa-
hnlf sinum, en Gubbjorg var i djupum hugsunum.
Loksins litur him upp og hrdpar allt 1 einu:
..Ilvar helurbu fengib pennan hnif, sem jeg missti
fyrir m.'rgum arum, um leib og berin, sem strak-
urinn tok fra mjer?” . () elskulega GuSbjiirg min.
jeg hef alltaf gleynit ::b segja pjer fra pvi
hrekkjabragbi minu, pvi {jab var jeg, sem var
utilegupilturinn, en nu er svo langt siban, ab —
..Hrekkjahragb.” endurtdk him. og varb litverp
i andliti, ..hnifuum liefbir pu po ab minnsta kosti
att ab skila. liann var po peningavirbi. pa var
po berjastuldi-.rinn fyrirgcfanlegri. po hann vreri
nogiir til ab s^na Ijdtan og orabvandan liugsunar-
liatt; jeg segi pjer pab satt, ab jeg ajtla mjer ekki
ab binda - tru niina vib sllkan odreng og pit ert.”
Um leib og him sagbi petta, dro him hnifinn ur
liendi bans svo opyrmilega, ab hann skar alia
fingurna ab innanverbu. Harm sprettur upp. rek-
henni librung og niKlti: ..Jeg hrosa happi ab
verba laus vibslikt flagb 1 tima; hali pab nu liver
sem vill.” j\b svo mseltu rank hann iit og a
hestbak, og kvaddi hvorki kong nje fru. Svona
snerist (ijdtt pessi astiu. pab fer hverju aptur,
sem er Ip)] fa rib fram. Gubnyju gondii, sem var
frumkvi.bull pessarar cndasleppu triilofunar, gebj-
abist ekki ab leikslokum, eii gjirt verbur ekki
apturtekib.
Nu er ab segja fra Pali, pegar allra mesta
reibin var ur honum, for hann ab liiegja lerbina
og athuga malib. ..Skarri er pab nil svivirbingin”
sagbi hann vib sjaifan sig, ..og allir vita ab pab
a ab h'sa a suunudaginn. Gott og vel, pab skal
verba lyst saint, .ekki er undir einum skjol,
annan stein ina fmna.’ Jeg strengi pess heit,
ab hverrar konu, sem insetir mjer fyrst, skal jeg
bibja, sje him dgipt.” Einrnitt pegar hann var ab
hugsa urn petta, fueldist hestur bans af lnmdga
fra naista bar; honum gekk ilia ab stobva hann,
oa' er pab var bind, voru biebi istobin slitin fra
og ty iid. Harm rjeb pvi af ab riba lieim ab b^n-
uin og fa eiuhverja lijalp, en er hann stigur af
baki, niaitir honum kona meb meisa, pvi seint
var orbib og farib ab slcyggja. ..liver er pessi
kvennmabur?” rnailti hann. . Jeg .heiti Katrin,”
svarabi su, sem ab var spurb. ..pii ert pa ekki
konan hjerna.” ..Nei.” ..Hvab ertu gomul?”
pab |ygg jeg pig varbi litlu.” ..Vertu ekki
svona afundinn; spyr sa, er ekki veit.” ..Ef ein-
hver hefir bebib pig ab spyrja ab pvi, geturbu
sagt honum, ab pu vitir pab ekki,” segir Katrfn.
1 pessu kemur bondi lit brosandi. Hann hafbi
lieyrt sann;sebu peirra og segir. ..Katrfn er yfir
pritugt; hun lieldur ab him sje komin a 6r-
vamtingararin; og pessvegna er liimjafr.an stutt
1 spuna. er hun er spurb, live gomul him sje.
En pab er mesta vitleysa: pessi aldur er henni
miklu fremur til abata en skaba, en hvab viltu
pvi Pall minn?” ..-Jeg var ab hugsa um ab festa
mjer liana, jeg er eiiginn buniabur, en him kann
ab skammta gripum, pab sje jeg.” ..Mcira en
svo, pab kann him, en jeg hef heyrt, ab pa5
ictti brabum ab fara ab tysa meb pjer.” ..Ja,
a sunnudaginn, — en pareb Heibabaejar-brub-
inni hefir suit ist hugui, pa hef jeg asett mjer ab
giptast hinni fyrstu, er jeg siei, pvi l^sa skal a
sunnudaginn, eins og tilstob.” ,.Mjer list pa best
Katrin min,” sagbi bondi. ..ab pu l’arir ab mykja
m:\lr6rninn, pegar pu att ab fara ab verba tengda-
dottir prestsins.” Katrin ljet sjer petta ab kenn-
ingii -verba. Him foipib verba pybari, og vinatt*
an byrjabi meb pvi ab biebi foru ab leita ab Istob-
unum, eh bondi tdk sjalfur vib heymeisunum.
Ab litilli stundu libinni komu pau aptur og
voru pa harbtrulofub. pau kvoddust nil 1 biab
meb miklum kserleikum. Og Pall reib lieim til sin.
Nmsta snnnudag var lyst meb Pali og Katrinu
Albertsdbttur fra Fossi. Alla rak 1 rogastans,
en po fCbur bans einna mest. Hann vissi nefni-
lega ekki neitt urn neitt, pvi liann var til altaris
pann dag, en annar prestur embiettabi. Hann
varb ab la sjer vatn til hressiugar, pvi honum
la vib dglebi og yfirlibi, en um alia framkirkjuna
gekk liljobskraf og lmippingar, pab sem eptir var
gubspjdmlstuejJrbariunar niilli kvennpjobarimiar.
Ungu stulkurnar ofundubu kerlinguna, er pair
liefudu svo, og pottust sjalfar liklegri. po ekki
vmri um mikinn maim ab gjcira, par sem Pall var,
pa var po altjend nokkub, ab komast l nuegb vib
prestimi, og svo var Pall lika laglegar klmddur
en biendapiltar. Konurnar litu nokkub obruvisi