Norðurslóð - 25.09.1990, Side 5

NORÐURSLÓÐ - 5
Reiðhöllín í Ytra-Holti
- Draumur hestamannsins
í ágúst 8.1. keyptu dalvískir
hestamenn refaskálann í Ytra-
Holti af Landsbanka Islands.
Húsið kostaði 8.5 milljónir. A
fundi sem haldinn var 18. sept.
s.I. var síðan formlega stofnað
Hesthúseigendafélagið Ytra-
Holti. A fundinum voru sam-
þykkt drög að Iögum félagsins
en jafnframt samþykkt að
endurskoða þau fyrir næsta
aðalfund sem haldinn verður á
útmánuðum. Formaður félags-
ins var kosinn Sveinbjörn
Njálsson en með honum í
stjórn eru Arni Óskarsson,
Rúnar Búason, Steinþór
Steingrímsson og Skarphéðinn
Pétursson sem tilnefndur var
af hestamannafélaginu Hring.
Jónas Vigfússon verkfræðing-
ur hefur verið fenginn til að
gera teikningu af húsinu og nú
þegar Iiggja allar helstu útlínur
fyrir.
Tíðindamaður Norðurslóðar
fór á staðinn s.l. laugardag til að
skoða herlegheitin. Par voru þá
nokkrir hestamenn þegar komnir
á fulla ferð við að innrétta sína
„bása“ í húsinu. Þar var staddur
meðal annarra Rafn Arnbjörns-
son sem manna ötulast hefur un
nið að þessunr máium og féllst
hann góðfúslega á að segja okkur
frá því sem þarna er í uppsigl-
ingu.
Vettvangslýsing
Húsið er ca. 27 x 170 metrar og
verður sjálfsagt heimsins stærsta
hesthús þegar þar að kemur. í
gegn urn húsið endilangt, undir
mæni. verður breiður gangur,
einskonar aðalbraut þar sem
hægt verður að aka inn með hey í
hlöður og aðrar vistir. Þar geta
menn lagt á gæðinga sína og riðið
út í gerði eða guðsgræna náttúr-
una ef svo ber undir. Til beggja
handa verða svo hesthús og
hlöður. Fyrir miðju húsi er frá
fyrri tíð ágæt kaffistofa og hrein-
iætisaðstaða og góðir möguleikar
á að innrétta veitingasal og fund-
arherbergi fyrir hestamannafé-
lagið. I norðurendanum er fyrir-
hugað að útbúa löglegt reiðgerði
ca. 40 x 20 m. sem nýtist til þjálf-
unar, kennslu og sýninga ef svo
ber undir. Nú þegar hafa 28 aðlar
keypt sér piáss í húsinu ýmist
einn eða fleiri saman um plássið.
Svo getur hver innréttað sitt pláss
eftir eigin höfði. Utan við hest-
húsin hefur hver sitt gerði en
norðan við húsið er gert ráð fyrir
reiðvelli og sýningaraðstöðu
Framtíðarsýn
Og hver er svo framtíðarsýn
Rafns Arnbjörnssonar í þessari
reiðhöli Svarfdælinga?:
„Það er engin spurning að hér
er að rísa einhver albesta aðstaða
til hestamennsku á öllu landinu
og þó víðar væri leitað. Hér er
pláss fyrir alla hesta Dalvíkinga
og auk þess alla félagsstarfsemi
hestamanna á svæðinu. Ég sé fyr-
ir mér að hér geti orði ð kennslu-
miðstöð fyrir allt hestahald á
norðurlandi. Hingað getum við
boðið kennurum. erlendum sem
innlendum og lagt sjálfir til hesta,
hesthús og alla aðstöðu fyrir
námskeið. Nú eru skólar farnir
að taka upp hestamennsku sem
valgrein. Þar ættu nú að vera
hæg heimatökin hjá okkur þar
sem formaður húseigendafélags-
ins er yfirkennari grunnskólans á
Dalvík. Það má gera ráð fyrir að
bætt aðstaða laði að fleira fólk og
auki samheldnina.
Hér hittist fólk eftir vinnu á
daginn og sinnir hrossum sínum.
A eftir fara menn svo og fá sér
kaffi í veitingasalnum og spjalla
við náungann urn daginn og
veginn. Hingað er leitt 20 gráðu
heitt vatn hér ofan úr hlíðinni
sem við höfum hug á að nýta t
sturtur - þ.e.a.s. fyrir hestana.
Nú eru kontnar sturtur í öll fínni
hesthús. Hluta af húsinu má
leggja undir sjúkraaðstöðu fyrir
hross sem sérstakrar aðhlynning-
ar þurfa með. Hér gæti dýra-
læknir sett á stofn hrossaspítaia
sem þjónaði þá öllu Norðurlandi
ef út í það færi. Möguleikarnir
eru endalausir".
Með þeirn orðum kveðjum við
“Rabba" og aðra hestamenn sem
halda áfram eitthvað fram eftir
kvöldinu að innrétta reiðhöliina
sína, þessa verðandi paradís
hesta og hestamanna. Hj.Hj.
Framhald af bls. 2
og hálsa suðureftir Austurey og
sýnist ótrúlega þéttbýlt, þorp við
þorp á ströndinni. Loks er komið
í bæinn Saltaravík. Þar býr
íslensk kona, sem við þekkjum.
gift Færeyingi. Þau hjón segja
okkur margt og mikið um land og
þjóð.
Tungan
Óneitanlega er færeyska líkari
íslensku en nokkurt annað
tungumál. Við skiljum mest af
því, sem við sjáum á prenti. En
þegar kemur til þess að tala við
fólk og skilja, hvað sagt er, kem-
ur babb í bátinn. Málið hljómar
ekki eins og það er skrifað, eða
svo finnst okkur. Skýringin er
m.a. þessi: Færeyskt ritmál varð
ekki til fyrr en á 19. öld, ótrúlegt
en satt. Að því unnu færeyskir
menntamenn, búsettir í Kaup-
mannahöfn og nutu mjög aðstoð-
ar íslendinga þar. íslenskar staf-
setningarreglur urðu því mjög
ríkjandi og meir en sjálfur fram-
burður málsins gaf tilefni til.
Dæmi: Ð er algengur stafur í fær-
eysku ritmáli. Samt er ð-hljóðið
ekki til í talmálinu. Góður er t.d.
skrifað alveg eins og á íslensku,
en borið fram góur. Svo eru sér-
hljóðin öll önnur en samsvarandi
stafur er borinn fram á íslensku.
T.d. er stafurinn í borinn frarn
eins og við værum að reyna að
segja í einu hljóði úíj. Þannig
verður t.d. orðið tíð, sem svona
er skrifað á færeysku, borið fram
túíj. Þetta er bara eitt dæmi um
að færeyska er ekki alveg eins lík
íslensku og ritaða málið gefur
okkur til kynna. Og tilfellið er.
að erfitt er að skilja fólkið í byrj-
un a.m.k. svo maður hyllist til að
bera fyrir sig dönsku. sem flestir
virðast tala þokkalega (og betur
en Danir sjálfir liggur mér við að
segja).
Færeyingar leggja nú mikla
rækt við mál sitt og bókmenntir
og hafa stofnað nokkurskonar
vísi að háskóla, Fróðskaparsetr-
ið, þar sem m.a. eru stunduð slík
þjóðleg fræði.
Annað menningarsetur skal
nefnt Norðurlandahúsið, sem að
flestu leyti samsvarar Norræna
húsinu í Reykjavík. Byggingin er
þó harla ólík og skartar fagurlega
grónu torfþaki.
Kirkjubær
12. ágúst, sunnudagur. Það rignir
drjúgan stinning. Og nú förum
við í kirkju, sem er rétt hjá Hótel
Hafnía þar sem við búum. í
kirkjum reynist oftast best að
skilja erlend mál, sem maður er
ekki sterkur í. Kirkjan er nánast
full, enda Færeyingar miklir
trúmenn. Við sátum nokkuð
aftarlega í kirjunni og það verður
að viðurkennast, að ekki skildi
niaður mikið fyrr en kom að trú-
arjátningunni, svo ekki sé minnst
á faðirvorið. Þá var vandalaust
að fylgjast með.
Margir sálmar voru sungnir og
flestir okkur ókunnugir með öllu.
Samt var reynt að raula með og
gott að geta stuðst við sálmabók-
ina.
Eftir hádegið komu þeir
Jóhannes og Friðleifur og tóku
okkur með í kynnisför til Kirkju-
bæjar (Kirkjuböer), sem er við
sjóinn nærri syðst á Straumey.
Við sáum þangað úr loftinu í
fyrradag. Útifyrir ströndinni eru
smáeyjarnar Hestur og Koltur
(folinn) báðar í byggð. Þar tekur
á móti okkur bóndinn Páll Paturs-
son. Hann mun vera sonar-sonar-
sonur Jóhannesar Paturssonar,
kóngsbónda á Kirkjubæ, þess
sem íslendingar af gamla skólan-
um kannast vel við og muna eftir
vegna stjórnmálabaráttu hans.
Hann átti íslenska konu,
Guðnýju Eiríksdótur frá Karls-
skála við Reyðarfjörð. Einn sona
þeirra var Erlendur, sem hélt
uppi merki ættarinnar og barðist
hart fyrir auknu sjálfstæði eyj-
anna og sótti fyrirmynd og hvatn-
ingu til íslands. Ein dætra
Jóhannesar og Guðnýjar var
Bergljót, sem varð kona Júlíusar
Sigurjónssonar læknis í Árgerði
og eiga þau afkomendur fyrir
sunnan.
Páll núverandi bóndi í Kirkju-
bæ er liinn skemmtilegasti maður
og ágætur bóndi með kýr og
kindur og ágæt gripahús og vot-
heyshlöður. Hann sýndi okkur
auðvitað gömlu dómkirkjutóft-
ina, sem stendur þaklaus þarna
rétt hjá bænum, merkust fær-
eyskra fornminja, og fræddi okk-
ur um sögu staðarins. Þá vorum
við leidd í timburskála einn for-
kunnarmikinn og sterklegan.
byggðan upphaflega í kringum
1400 og þar með a.m.k. 300 árurn
eldri en elstu byggingar íslensk-
ar. sem uppi standa. Þennan
skála notar landstjórnin oft sent
móttökusal fyrir tigna gesti, sem
að garði ber.
En við vorunt ekki gestir land-
stjórnarinnar, heldur fremur
búnaðarsamtakanna í Færeyjum
og þar báru þau fram kaffi og
brennivín Páll bóndi og kona
hans Sölva. Þangað inn kontu
líka synir þcirra 3, Páll. Jóhanncs
og Sigert. Páll ætlar að setjast í
Hvanneyrarskóla á íslandi annað
haust, 1991. Ættin ætlar ekki að
sleppa óðalinu úr greipum sér,
sem betur fer.
Að lokum var svo ekið heim til
Jóhannesar Dalsgarð og Ingríðar
konu hans, sem eiga heima
skammt frá, og eru þessir staðir
allir ekki langt frá Þórshöfn.
Þarna var stórveisla með ágætum
kræsingum þ.ám. skerpikjöti og
dönsku Álaborgarákavíti. Þarna
voru allir hinir færeysku vinir
okkar, auk heimamanna, Páll og
Sölva og Friöleifur og Lena kona
hans. Þau töluðu dönsku sín á
milli af tillitssemi við okkur
útlendingana og ræddu mikið
færeysk stjórnmál og efnahags-
ástand. sem er í talsverðum óles-
tri um þessar mundir, svo vægt sé
að orði komist.
Þetta var skilnaðarveisla. Við
kvöddum þetta indælisfólk með
kærleikum, og óskum um að geta
einhverntímann endurgoldiö því
gestrisni þeirra og góðvild í okk-
ar garð og íslands.
I bítið næsta morgun var kjag-
aö niður að höfn með töskurnar í
eftirdragi. Þar var komin fcrjan
Norröna á leið sinni frá Noregi til
Hjaltlandseyja. Þar skyldi vera
næsti áfangi ferðarinnar sem síð-
ar sagt verður.
Við klifrum um borð og ég
raula fyrir munni mér svo sem
best ég kann þjóðsöng Færeyinga
eftir Símun av Skarði og hcfst
meö þessu erindi:
Ættarmót var haldið að
Kongsstöðum í Skíðadal laug-
ardaginn 25. ágúst s.l. Það
voru afkomendur þeirra Snjó-
laugar Aöalsteinsdóttur og
Oskars Júlíussonar síðustu
ábúenda á Kongsstöðum sem
komu þarna saman.
Snjólaug er látin fyrir allmörg-
um árum em Óskar er n ú vist-
maður á Dalbæ Dalvík á 99.
aldursári. Kornið var saman í
Dalvíkurkirkju á föstudagskvöld-
ið 24. ágúst.
Á Kongsstöðum komu saman
á laugardeginum 87 manna hópur
afkomenda og fjölskyldna þeirra,
í yndislegu veðri. Það var farið í
Tú alfagra land mítt/tú dýrasta ogn!
A vctri so randhvítt/á summri við logn.
Tií tckur meg at tær/so tætt i tín favn.
Tit oyggjarso mætar/Gud signi tað navn.
Sum menn tykkum góvu/tá tcir tykkum
sóu.
Ja, Gud signi Föroyar, mitt land!
HEÞ.
fjallgöngu, gengið upp að
Gloppuvatni sem er hátt í fjallinu
við rætur Gloppuhnjúks, og þeir
sem heldur kusu að ganga á lág-
lendi, fengu sér göngutúr fram í
Stekkjarhús (Þ.e. gangnamanna-
skáli) sem er klukkutíma gangur
frá Kóngsstöðum. Hátíðarkaffi
beið svo þegar komið var til
baka.
Urn kvöldið var öllum Skíð-
dælingum svo boðið til kvöld-
verðar að Kóngsstöðum.þar var
matur framreiddur í stóru tjaldi,
og kjöt grillað á útigrilli, var hóp-
urinn þá orðin um 120 manns.
Næsta dag voru tjöld tekin upp
og hópurinn dreifðist eftir vel
heppnaða helgi.
Veislugestir í sól og suniri á Kóngsstöðuin.
Ljósm. Lena f Dæli.
Ættarmót