Fréttablaðið - 24.07.2019, Qupperneq 4

www.hókuspókus.is
Verslun og vefverslun
Laugavegi 69 S. 551-7955
Grímur og skraut
Helíum frá 2990
K JARAMÁL  Í vor setti VR á lagg-
irnar framtíðarnefnd og tekur hún
til starfa í ágúst. Ástæðan er fjórða
iðnbyltingin og aukin sjálfvirkni í
atvinnulífinu. Friðrik Boði Ólafs-
son, nefndarmaður og tölvunar-
fræðingur, segir meginhlutverk
framtíðarnefndarinnar að gæta
þess að fjórða iðnbyltingin verði
ekki aðeins atvinnurekendum til
hagsbóta.
„Eftir því sem tækninni f leytir
fram, á síauknum hraða, verður
erfiðara að finna jafnvægi á vinnu-
markaði,“ segir Friðrik. „Fjöldi
starfa mun glatast og önnur skapast
í staðinn. Það þarf að greina hvaða
störf þetta eru og aðstoða fólk við að
laga sig að því.“
Eiginleg stefnumótun nefndar-
innar hefur ekki farið fram en að
sögn Friðriks standa vonir til þess
að hún muni hafa leiðandi áhrif
á störf félagsins á komandi árum.
Önnur verkalýðsfélög hafa ekki
enn stigið þetta skref en þessi mál-
efni voru þó rædd á síðasta þingi
Alþýðusambandsins. Fyrir rúmu
ári setti ríkisstjórnin slíka nefnd á
laggirnar til að takast á við tækni-
breytingar.
„Það sem við munum leggja
áherslu á er að sjálfvæðingin skili
sér í þágu launafólks. Til dæmis í
styttingu vinnuvikunnar,“ segir
Friðrik. Launaþróun mun einnig
horfa til verri vegar fyrir verkafólk
verði ekkert að gert, það sýni sagan.
„Hraðinn á sjálfvæðingunni núna
er hins vegar fordæmalaus og við
þurfum að grípa þá sem finna sig
ekki í þessu breytta hagkerfi.“
Friðrik segir að einhæf störf séu í
mestri hættu á að hverfa fyrst. Þetta
eru til dæmis afgreiðslustörf og sú
þróun er þegar hafin í stórversl-
unum, með sjálfsafgreiðslukössum.
Hafa ber í huga að afgreiðslufólk
hefur í áratugi verið bakbeinið í VR.
„Það sem kemur kannski á óvart
er að þessi störf eru alls ekki alltaf
láglaunastörf,“ segir Friðrik. „Þetta
á við um til dæmis fólk sem starfar
í lögfræðigeiranum og lækna. Stór
hluti þeirra vinnu mun verða sjálf-
væddur í framtíðinni.“
Ef störf sem glatast verða mun
fleiri en þau sem skapast mun verða
mikið atvinnuleysi. Friðrik bendir á
að svörtustu spár segi að 28 prósent
íslensks vinnumarkaðar eigi veru-
lega á hættu að verða sjálfvæddur á
næstu 15 árum og önnur 60 prósent
séu í nokkurri hættu.
„Hér má ekki myndast samfélag
þar sem yfirstéttin þarf ekki á
starfsfólki að halda og aðrir verði
bæði atvinnulausir og valdalausir,“
segir Friðrik. „Ég sé ekki hvernig
hægt er að hafa samfélagslegan
stöðugleika með svo hátt atvinnu-
leysi.“
Leiðir til að takast á við fjórðu
iðnbyltinguna, að mati Friðriks, eru
endurmenntun og að gefa starfs-
fólki meiri rödd á vinnustöðunum.
Sjálfvæðingin verði að vera inn-
leidd á þann hátt að starfsfólk geti
aðlagast henni.
kristinnhaukur@frettabladid.is
Hætta á að atvinnuleysi fari í 28
prósent á næstu fimmtán árum
Friðrik Boði segir að sjálfvæðingin eigi ekki aðeins við um láglaunastörf, störf lögfræðinga og lækna gætu horfið.
VR stofnaði nýlega fram-
tíðarnefnd sem mun
takast á við fjórðu iðn-
byltinguna. Nefndarmað-
ur segir að aðlaga verði
vinnumarkaðinn og passa
upp á að launafólk njóti
góðs af sjálfvæðingunni.
Hér má ekki mynd-
ast samfélag þar
sem yfirstéttin þarf ekki á
starfsfólki að halda og aðrir
verði bæði atvinnulausir og
valdalausir
Friðrik Boði Ólafsson. tölvunarfræð-
ingur og nefndarmaður í framtíðar-
nefnd VR.
LANDBÚNAÐUR Framleiðsla á jarðar-
berjum í Sólbyrgi á Kleppjárnsreykj-
um í Borgarfirði hefur legið niðri eftir
að plönturnar drápust er gróðurhúsið
splundraðist í vetrarveðri og gríðar-
legt rigningarsumar fylgdi í kjölfarið.
„Við lentum í óveðri í febrúar í
fyrra og þá drápust plönturnar sem
við ætluðum að nota um vorið. Svo
fengum við seint og síðar meir loks-
ins plöntur fyrir náð og miskunn og
þá stytti ekki upp í níutíu daga. Við
vorum því að lýsa allt sumarið. Og
þá bara situr ekkert eftir af þessu,“
segir Einar Pálsson, garðyrkjubóndi
í Sólbyrgi.
Einar segir þó standa til að vera í
meiri garðyrkju. „En við höfðum bara
ekki ráð á að kaupa plöntur í vetur
eftir svona lélegt ár þannig að það er
bara verið að reyna að redda sér dag
fyrir dag,“ segir hann.
Einhver ræktun er þó enn í gangi
í Sólbyrgi. Segir Einar að þau hafi
fengið jarðarber í eitt lítið hús. Einn-
ig er eitt hús með tómötum og að auki
eru ræktaðar gúrkur.
„Við fórum í mikla fjárfestingu til
að vera í vetrarræktun en rafmagnið
hjá Rarik bara hækkar og hækkar og
hækkar og við erum því miður bara
hætt að sjá grundvöllinn fyrir því.
Maður er fram á miðjan dag að vinna
fyrir Rarik og þá er allt hitt eftir. Við
erum ekki með neitt starfsfólk, erum
bara í þessu, við og dóttir okkar.“
Einar er bifvélavirki og kveðst hafa
dustað rykið af þeirri menntun. „Við
opnuðum bílaverkstæði í vetur og
erum bara að reyna að lifa af. Svo er
hugmyndin að geyma hjólhýsi og
fellihýsi í vetur og sinna viðhaldi á
því. Við ætlum að reyna að vera farin
að standa í lappirnar næsta vor svo
við getum verið með jarðarber næsta
sumar í einhverju alvöru magni.“ – gar
Jarðarberjahúsið sprakk og Einar bóndi opnaði bílaverkstæði
Einar Pálsson og garðyrkjufjöl-
skyldan í Sólbyrgi siglir nú í mótbyr.
FRÉTTABLAÐIÐ/ERNIR
UMHVERFISMÁL Hluti landeigenda
Seljaness í Reykhólasveit hefur sent
Vegagerðinni bréf þar sem einhliða
yfirtöku á vegi um Seljanesland
er mótmælt. Fram kemur að land-
eigendur hafi ekki heimilað Vega-
gerðinni þau afnot af veginum sem
nú hafi verið framseld til einka-
hlutafélags.
Í samningi um framsal vegarins
frá 19. júní síðastliðnum sé um að
ræða allt önnur not en voru grund-
völlur yfirtöku stjórnvaldsins á
veginum og veghaldi árið 2004. Með
þessu sé verið að breyta landsvegi í
virkjanaveg vegna Hvalárvirkjunar.
Landeigendur mótmæla einnig
harðlega að samkvæmt samningn-
um sé gert ráð fyrir að akbraut og
vegsvæði kunni að verða allt að tólf
metra breitt. Slíkt athafnasvæði sé
algjörlega órökstutt og styðjist ekki
við nein málefnaleg sjónarmið.
Þá benda landeigendur á að
eignarrétturinn að landinu til-
heyri þeim samkvæmt stjórnarskrá.
Umræddir landeigendur eru afkom-
endur síðustu ábúenda í Seljanesi
og segjast vinna að náttúruvernd í
anda foreldra sinna. Þeir hafni því
alfarið að land sitt sé notað í virkj-
anatilgangi.
Í niðurlagi bréfsins er óskað tafar-
lausra viðbragða Vegagerðarinnar
þar sem fram komi gögn sem styðji
sjónarmið um eign þeirra á vegin-
um, auk rökstuðnings fyrir framsali
á tólf metra breiðri spildu úr landi
Seljaness með framsali veghalds til
þriðja aðila. – sar
Landeigendur krefja Vegagerðina svara
REYK JAVÍK Þórdís Lóa Þórhalls-
dóttir, oddviti Viðreisnar í Reykja-
vík, segir það áherslu f lokksins að
losna við markaðshindranir á leigu-
bílamarkaði.
„Í okkar huga snýst þetta ekki um
eitthvert einstakt fyrirtæki, Uber
eða eitthvert annað fyrirtæki, held-
ur snýst þetta um markaðshindr-
anir. Það er okkar stóra afstaða í
þessu, við viljum náttúrulega ekki
vera með markaðshindranir líkt
og fyrirkomulagið er í dag. Það er
fyrst og síðast það sem
við viljum laga,“ segir
Þórdís Lóa.
„ L o f t s l a g s m á l ,
u m f e r ð a r m á l í
borginni og f leira
er í r au n i n n i
a n n a r s e ðl i s
og allt önnur
umræða.“
– ab
Öll áhersla á að
minnka hömlur
Svo fengum við
seint og síðar meir
loksins plöntur fyrir náð og
miskunn og þá stytti ekki
upp í níutíu daga.
Einar Pálsson, garðyrkjubóndi
í Sólbyrgi
Landeigendurnir eru ósáttir við framkvæmdirnar og vilja ekki að vegur sem
fer í gegnum þeirra land verði notaður. MYND/GUÐMUNDUR ARNGRÍMSSON
Þórdís Lóa
Þórhallsdóttir.
VIÐSKIPTI Alþjóðlega lánshæfis-
matsfyrirtækið S&P Global Ratings
staðfesti í gær lánshæfismat Íslands-
banka, Arion Banka og Lands-
bankans í BBB+/A-2. Þrátt fyrir það
breyttust horfur allra bankanna
þriggja úr stöðugum í neikvæðar.
Ástæðurnar f y rir breyttum
horfum má rekja til krefjandi
rekstrarumhverfis fyrir íslenskar
bankastofnanir sem einkennist
af kólnandi hagkerfi, lækkandi
vaxta umhverfi, hárri skattlagningu
og ójafnri samkeppnisstöðu við
íslenska lífeyrissjóði. Mun þetta
allt hafa leitt til lækkandi arðsemi
hjá bönkunum.
Heilt yfir sé efnahagsleg áhætta
íslenskra banka metin stöðug. – ab
Horfur úr
stöðugum í
neikvæðar
2 4 . J Ú L Í 2 0 1 9 M I Ð V I K U D A G U R4 F R É T T I R ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
2
4
-0
7
-2
0
1
9

0
4
:5
5
F
B
0
4
0
s
_
P
0
3
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
3
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
0
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
0
9
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
3
7
7
-7
F
9
4
2
3
7
7
-7
E
5
8
2
3
7
7
-7
D
1
C
2
3
7
7
-7
B
E
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
3
B

F
B
0
4
0
s
_
2
3
_
7
_
2
0
1
9
C
M
Y
K