Fréttablaðið - 24.07.2019, Síða 32

Hvað?
Hvenær?
Hvar?
Miðvikudagur
hvar@frettabladid.is
24. JÚLÍ 2019
Tónlist
Hvað? Tónleikar
Svavars Knúts
Hvenær? 21.00
Hvar? Nor­
ræna húsið.
Hvað? Hádegis­
tónleikar
Hvenær? 12.00
Hvar? Hallgrímskirkja
Kammerkórinn Schola cant orum
með fjölbreytta dagskrá.
Hvað? Jazz með útsýni.
Hvenær? 21.00
Hvar? Björtuloft í Hörpu
Brasilíski gítarleikarinn, söngvarinn
og lagasmiðurinn Ife Tolentino
skemmtir ásamt íslenskum tón-
listarmönnum.
Hvað? Sumartónleikar í Skapandi
sumarstörfum, Garðabæ.
Hvenær? 19.30.
Hvar? Tónlistarskóli Garðabæjar.
Anna Katrín Hálfdanardóttir, 18
ára fiðluleikari, f lytur verk eftir J.S.
Bach, Schumann, Jón Nordal, Bruch
og Beethoven.
Sér grefur gröf eftir Yrsu Sigurðar-
dóttur, Snjóblinda eftir Ragnar
Jónasson og Grafarþögn eftir Arn-
ald Indriðason eru á meðal hundrað
bestu glæpasagna sem skrifaðar
hafa verið, samkvæmt lista bresku
bókabúðakeðjunnar Blackwell’s.
Auk íslensku glæpasagnanna
þriggja eru á lista Blackwell‘s-keðj-
unnar bækur eftir höfunda á borð
við Arthur Conan Doyle, Umberto
Eco, Sjöwall og Wahlöö, Ian Rank-
in, Patriciu Cornwell, Jo NesbØ,
Stieg Larsson, Raymond Chandler,
Aghöthu Christie og John Grisham,
svo fáeinir séu nefndir.
Á dögunum birti Sunday Times
lista yfir 100 bestu glæpasögur sem
komið hafa út frá stríðslokum og
þar áttu íslensku höfundarnir þrír
líka bækur en þó ekki þær sömu
heldur voru það Brakið eftir Yrsu,
Dimma eftir Ragnar og Furðu-
strandir eftir Arnald.
Það er Richard Reynolds sem tók
saman listann fyrir Blackwell’s en
hann er þekktur sérfræðingur í
glæpasögum í Bretlandi, hefur setið
í dómnefndinni um Gullrýtinginn,
auk þess að vera gagnrýnandi, rit-
stjóri og bóksali. – kb
Aftur á meðal
hundrað bestu
Hin þrjú fræknu vinna stöðuga sigra
jafnt erlendis sem hér á landi.
Kolbrún
Bergþórsdóttir
kolbrunb@frettabladid.is
BÆKUR
Olga
Bernhard Schlink
Þýðandi: Elísa Björg
Þorsteinsdóttir
Útgefandi: Mál og Menning
Blaðsíður: 260
Olga er saga af ást tveggja einstakl-
inga af mismunandi stétt með mis-
munandi drauma og lífsviðhorf.
Olga er munaðarlaus fátæklingur
af pólskum uppruna í Þýskalandi
um aldamótin 1900. Herbert er
sonur ríkasta mannsins í þorpinu,
hann er ævintýragjarn, stórhuga og
fullur af þjóðernisstolti. Sagan er þó
mun fremur saga Olgu en Herberts,
eins og nafnið gefur til kynna, þar
sem ævi hennar er rakin, bæði með
Herberti og án hans.
Sagan er sögð í
þremur hlutum og
kemur það mjög á
óvart þegar skyndi-
lega er skipt um
sjónar horn í öðrum
hluta og opinberar
sögumaður sig þar.
Ævi Olgu er þannig
rakin tvisvar sinnum
í sitthvorum hlutan-
um, með mismunandi
áherslum, en þriðja
hlutanum er í raun
varið í ævi annarrar
persónu og samskipti
hennar við Olgu.
Sögusviðið er það sem heillaði
mest við lesturinn. Ekki endilega
sögusviðið og hinn þýski menn-
ingar heimur í upphafi 20.  aldar
heldur frekar stemningin í kringum
stríðsárin, sem höf-
undi tekst að koma
vel til skila, og hug-
myndafræðin sem var
uppi meðal almenn-
ings á þessum tíma.
Olga horfir á hverja
kynslóð karlmanna á
fætur annarri heillast
af stórum draumum.
Þýskaland á að vera
stórt, þjóðin á að vera
stór og hugmynda-
fræðin á að teygja
anga sína til næstu
heimsálfa, helst að
breiðast út um allan
heim. Olgu er fyrirmunað að átta sig
á heimsku fólks og hvernig sagan
endurtekur sig í sífellu. Og hún getur
aðeins kennt einum manni um alla
þá ógæfu er drifið hefur á daga
Þýskalands og þeirra karlmanna
sem hún hefur elskað: Bismarck.
Þetta hófst allt saman með honum
og má í raun segja að skáldsagan
endi með honum líka.
Það sem var þó nokkuð pirr-
andi við lesturinn var hraði frá-
sagnarinnar. Höfundur gefur sér
lítinn tíma til að staldra við einstaka
æviatriði Olgu og þá er lítið komið
inn á tilfinningar persónunnar sem
hefðu mátt skipa mun stærri sess
í frásögninni. Það er þannig ekki
fyrr en í síðasta hluta sögunnar sem
lesandinn nær almennilegri teng-
ingu við aðalpersónuna í gegnum
bréfaskrif hennar en það hefði mátt
gerast mun fyrr við lesturinn.
Óttar Kolbeinsson Proppé
NIÐURSTAÐA: Höfundi tekst vel að
fanga stemninguna í kringum stríðsárin
en meinið er að frásögnin er of hröð á
kostnað tengingar við aðalpersónuna.
Stórir draumar
Systkinin Mikael Máni og Lilja María Ásmundsbörn halda í tónleikaferðalag um landið í lok júlí og byrjun ágúst. Tónleikaröðin hefst í Ólafs-
fjarðarkirkju 27. júlí, síðan spila þau
í Alþýðuhúsinu á Siglufirði, í Akur-
eyrarkirkju, Reykjahlíðarkirkju
í Mývatnssveit og enda í Mengi,
Reykjavík, föstudaginn 9. ágúst. Á
efnisskrá er verk sem þau sömdu í
sameiningu sérstaklega fyrir þessa
tónleikaferð.
Mikael er nýfluttur heim frá Sví-
þjóð en Lilja býr í Hollandi en flytur
til London í haust þar sem hún hefur
doktorsnám í tónsmíðum. Þau voru
hvort í sínu landinu þegar þau sömdu
verkið sem þau flytja í tónleikaferða-
laginu.
„Við búum á sitt hvorum staðnum
og sömdum sjö lög hvort. Það skipti
okkur miklu máli að hafa heildarsvip
á verkinu og við sömdum því sögu í
þjóðsagnastíl og byggðum verkið á
Blanda
saman
tveimur
ólíkum
heimum
Systkinin Mikael
Máni og Lilja
María halda í tón-
leikaferð um land-
ið og flytja verk
sem þau sömdu í
sameiningu. Lög
sem eru ólík en
mynda samt heild.
Mikael og Lilja eru að undirbúa tónleikaferð um landið þar sem þau flytja eigið efni. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
framvindu sögunnar. Þannig gátum
við unnið sitt í hvoru lagi að sama
efniviði. Lilja vinnur aðallega í sam-
tímaklassík og ég er með djassbak-
grunn og tónlistin okkar blandar
þessum tveimur ólíku heimum
saman,“ segir Mikael.
Ákveðin heild
Spurð hvort lög þeirra séu lík eða
gjörólík segir Lilja: „Þau eru ólík
en mér finnst þau um leið mynda
ákveðna heild. Stundum tók ég stef úr
lögum Mikaels og vann þau á nýjan
hátt þannig að það má greina laglínur
hans en lögin eru samt allt öðruvísi
en lög hans.“
Mikael spilar á gítar og spiladós og
syngur. Lilja spilar á píanó og fiðlu og
syngur og stýrir rafparti tónlistarinn-
ar sem er byggður á umhverfishljóð-
um og hljóðum úr hljóðfærum, þar
á meðal heimagerðum spiladósum.
„Þessi rafheimur blandast saman við
hljóðheim hljóðfæranna,“ segir hún.
Spurð hvort þau hafi áður unnið
saman segir Lilja: „Í fyrra þegar ég
var að gera meistaraverkefnið mitt
þá samdi ég verk fyrir Mikael. Þar
vorum við að vinna náið saman
og skoða samband tónskáldsins
og f lytjandans. Þetta nýja verk
kviknaði út frá því að okkur lang-
aði til að gera meira og skoða enn
frekar línurnar á milli tónskáldsins
og f lytjandans. Vegna þess að við
höfum fylgst með sköpunarferli
hvort annars frá byrjun og þekkjum
tónlist hvort annars mjög vel þá fær
flytjandinn mjög frjálsar hendur í
þessu verki og það myndast ákveðn-
ir spunakaflar út frá því.“
Engar hindranir
„Það er mjög sérstakt fyrir mig að
spila tónlistina hennar Lilju,“ segir
Mikael. „Þegar ég spila djasstónlist
og sönglög þá eru alls konar hindr-
anir í harmóníu og laglínu sem ég
þarf að veita athygli. Tónlist Lilju
er mjög tær og abstrakt og þegar
maður spilar hana þarf maður að
setja alla athyglina í tilfinninguna.
Það er það sem maður vill gera í
allri tónlist en það er mjög auðvelt í
tónlist Lilju því þar eru engar hindr-
anir.“
„Ég finn mjög sterka tengingu við
verkin hans Mikaels. Ég hef fengið
að fylgjast með sköpunarferlinu og
tengi vel við hugmyndir hans,“ segir
Lilja. „Hann hefur einstakt lag á að
finna fallegar laglínur og harmóníur
og byggir upp mörg lög af ryþmum
og áferðum sem mynda fallega heild
í samspili. Hann veit svo vel hvað
hann vill gera og það er afskaplega
gaman að vinna með honum.“
ÞAÐ SKIPTI OKKUR
MIKLU MÁLI AÐ HAFA
HEILDARSVIP Á VERKINU OG VIÐ
SÖMDUM ÞVÍ SÖGU Í ÞJÓÐSAGNA-
STÍL OG BYGGÐUM VERKIÐ Á
FRAMVINDU SÖGUNNAR.
2 4 . J Ú L Í 2 0 1 9 M I Ð V I K U D A G U R16 M E N N I N G ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
MENNING
2
4
-0
7
-2
0
1
9
0
4
:5
5
F
B
0
4
0
s
_
P
0
3
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
3
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
0
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
0
9
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 2
3
7
7
-7
F
9
4
2
3
7
7
-7
E
5
8
2
3
7
7
-7
D
1
C
2
3
7
7
-7
B
E
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
3
B

F
B
0
4
0
s
_
2
3
_
7
_
2
0
1
9
C
M
Y
K