Utanríkisverslun eftir tollskrárnúmerum - 01.08.1997, Blaðsíða 9

Inngangur
lntroduction
Gagnasöfnun
Upplýsingar um utanríkisverslun byggjast að mestu leyti á
aðflutningsskýrslum innflytjenda og útflutningsskýrslum út-
flytjenda. Aðflutningsskýrslureru tölvuskráðarhjátollstjórum
og hefur Hagstofan aðgang að gagnaskrám Ríkistollstjóra og
sækir þangað upplýsingar með vélrænum hætti. Þessar upp-
lýsingar eru yfirfarnar og leiðréttar eins og kostur er. Oft er
haft samband við viðkomandi innflytjendur og útflytjendur
til nánari útskýringa eða til leiðréttingar. Tollyfirvöld hafa
ekki hafið tölvuskráningu útflutningsskýrslna og því fór
skráning þeirra enn fram á Hagstofunni á árinu 1996 eins og
verið hefur. Hagstofan skráir einnig aðsendar aðflutnings-
skýrslur frá Tollpóststofu.
Víðar er leitað upplýsinga um utanríkisverslun en af toll-
skýrslum. Má þar nefna að Siglingastofnun íslands (Skipa-
skrá) og Flugmálastjórn, Loftferðaeftirlit, gefa upplýsingar
um kaup og sölu á flugvélum og skipum og er haft samband
við viðkomandi kaupendur og seljendur til nánari upplýsinga.
Hjá Fiskveiðasjóði íslands er leitað upplýsinga um lán til
innlendra útgerðarfyrirtækja til endurbóta á íslenskum fiski-
skipum og Siglingastofnun gefur upplýsingarum hvaða skip
fara utan til breytinga. í framhaldi af því er haft samband við
hlutaðeigandi fyrirtæki til nánari upplýsinga. Sendar eru
fyrirspurnir til fyrirtækja í viðkomandi atvinnugrein um
endurbætur framkvæmdar af íslenskum fyrirtækjum á
erlendum skipum. Fiskifélag Islands gefur upplýsingar um
landanir íslenskra fiskiskipa í erlendum höfnum og fiski-
skipa í eigu íslenskra aðila sem eru skráð erlendis (þ.e. sigla
undir hentifána).
Umfang
Hagstofan fylgir að mestu leiðbeiningum Sameinuðu
þjóðanna um skilgreiningu og meðferð talnaefnis um utan-
ríkisverslun (United Nations: International Trade Statistics,
Concepts andDefinitions), þ.e. hvaðertekið með, hvernig og
hvenær. Um er að ræða vöruviðskipti og er almenna skil-
greiningin sú að allur innflutningur og útflutningur sem
eykur eða skerðir efnislegar auðlindir lands á að teljast með
í utanríkisverslunartölum. Venja er að greina á milli tvenns
konar grundvallarreglna um skýrslur varðandi utanríkis-
verslun, almennra verslunarreglna (general trade system) og
sértækra verslunarreglna (special trade system). Munur á
þessum reglum felst aðallega í skráningu á vöru sem flutt er
í tollvörugeymslu og á frísvæði. Samkvæmt almennu
verslunarreglunum er vara skráð í utanríkisverslun þegar hún
kemurinn ítollvörugeymslu/frísvæði, ensamkvæmt sértæku
verslunarreglunum er varan skráð þegar hún fer úr tollvöru-
geymslu/frísvæði inn í landið. Hérlendis hefur verið fylgt
almennu verslunarreglunum.
Dæmi um liði sem eru meðtaldir í íslenskum skýrslum um
utanríkisverslun:
- Gull til almennra nota
- Vörur sendar í pósti, að verðmæti meira en 25.000
krónur
Data collection
Information on external trade is primarily based on customs
declarations for imports and exports. The customs authori-
ties register import declarations and the data is available on-
line to Statistics Iceland. This information is checked and
corrected as far as possible. Frequently the importer or
exporter concerned is contacted in order to obtain further
information or make corrections. The customs authorities
have not yet started computerized registration of export
declarations and as a result these were registered at Statistics
Iceland for 1996 as before. Statistics Iceland also registers
import declarations received from the Customs Post Office.
Data on external trade is gathered from other sources as
well. The Icelandic Directorate of Shipping (Register of
Vessels) and the Civil Aviation Administration, Flight Safety
Department, supply information regarding purchases and
sales of ships and aircraft and the importers or exporters
concerned are contacted for further details. In cases of
improvements of ftshing vessels, the Fisheries Loan Fund
supplies information on loans to fishing companies for this
purpose and the Directorate of Shipping provides informa-
tion on ships sent for conversion abroad. The companies
concerned are subsequently contacted for closer details.
Information on improvements of foreign vessels in Iceland is
sought from the relevant Icelandic companies. The Fisheries
Association of Iceland provides data on the fish landed from
Icelandic fishing vessels in foreign ports as well as fish from
vessels owned by Icelandic nationals and registered abroad
(i.e. sailing under a convenience flag).
Coverage
Statistics Iceland follows in general the guidelines contained
in the “United Nations: International Trade Statistics, Con-
cepts and Definitions” as regards what is included in external
trade statistics, how and when. The statistics extend to trade
in merchandise, and by a general definition any imports or
exports which add to or subtract from the stock of material
resources of a country should be included in external trade
statistics. A distinction is made between two systems of
international trade statistics, general trade system and spe-
cial trade system. The main difference between these sys-
tems involves the method of registering goods imported to
customs bonded warehouses and free zones. According to
the general trade system an item of goods is registered in
external trade on entry into a bonded warehouse/free zone,
whereas according to the special trade system such an item
would be registered on entry into a country from a bonded
warehouse or free zone. In Iceland the general trade system
is employed.
The following is a list of examples of items included in the
Icelandic external trade statistics:
- Non-monetary gold
- Postal items exceeding the value of ISK 25,000
- Goods for processing