Þjóðólfur - 11.05.1942, Blaðsíða 4

Yfírlíf Þjóðólfs
Framh. af 3. síðu.
stöðu og engri samvinnu”. —
Hitt má og vera, að sóltn Japana
beinist nú til austurs, inn í Kína
eftir Burmabrautinni, sem svo
oft hefur heyrzt nefnd í frétta-
skeytum.
Fyrir nokrku síðan hittust þeir
Hitler og Mussolini í borginni
Salzburg á Suður-Þýzkalandi. I
fylgd með þeim voru ýmsir sér-
fræðingar þeirra. Er leitt getum
að því, að á þessum fundi hafi
verið gerðar áætlanir
Atokin í um rekstur styrjaldar-
sumar. innar í sumar. Er
ekki laust við, að í ít-
clskum blöðum hafi verið látið
í það skína. Menn þykjast geta
markað það af ýmsu, að Hitler
búizt ekki við að geta knúið fram
úrslit í Rússlandi í sumar. Muni
því e. t. v, ekki verða lagt ofur-
kapp á sóknina þar. En þá er
það fullvíst, að hrikáleg átök
muni eiga sér stað á öðrum víg-
stöðvum. Má gera ráð fyrir, að
þeirri árás yrði annað tveggja
beint gegn Egyftalandi, Súez og
Litlu-Asíu eða gegn siglingum
Bandamanna um norðanvert At-
lantshaf.
X TÚ er gert ráð fyrir því, að
1 ^ kosninágr fari fram í sumar.
Sjálfstæðisflokkurinn og Alþýðu-
flokkurinn hafa komizt að sam-
komulagi um lausn kjördæma-
málsins. Núverandi rík-
. isstjórn fer því frá
Losrungar „ J r
voldum og er svo
skýrt frá í blöðum
stjórnmálaflokkanna, að Sjálf-
stæðismenn muni fara með stjórn
landsins í trausti þess, að þeir
flokkar aðrir, sem fylgjandi .eru
kjördæmamálinu, muni ekki bregða
fæti fyrir stjórnina.
I kosningum í vor verða vænt-
anlega nokukr önnur viðhorf en
verið hefur. Fylgi flokkanna er
mjög á reiki. Hjá sumum þeirra
hafa orðið veruleg stefnuhvörf
síðan kosið var síðast. Þannig
hefur t. d. Framsóknarflokkurinn
sveigzt mjög frá þeirri stefnu,
sem mótuð var með orðunum:
,,Allt er betra en íhaldið!” — Við
margar undangengnar kosningar
hefur mikið af svokölluðu
;,vinsfra”fylgi stutt
Tillaga Sigurí Framsóknarflokk-
ar Jónassonaiinn, án þess að um
hreint flokksfylgi
væri að ræða. Á því liði verða
sennilega slæmar heimtur Fram-
sóknarflokksins við kosningar i
sumar. Má sjálfsagt gera ráð fyr-
ir, að ófáir vinstrimenn, sem stutt
hafa Framsóknarflokkinn, séu
sammála tillögu þeirri, sem Sig-
urður Jónasson bar upp á fundi
Framsóknarmanna nú fyrir
skömmu. En hún var á þessa
leið:
,,Með því að Jónas Jónsson al-
þingismaður hefur nú um nokkurt
skeið bæði í ræðu og riti og með
öðrum athöfnum sínum á sviði
stjórnmálanna,starfað gegn anda
þeirar stefnu Framsóknai'flokks-
ins að vera pólitískur umbóta-
flokkur frjálslyndra vinstrimanna
í Iandinu ályktar sameiginlegur
fundur iniðstjómar Framsóknar-
flokksins, þingmanna flokksins og
fulltrúaráðs Framsóknarfélaganna
í Reykjavík að skoi'a á liann að
segja nú þegar af sér formanns-
starfi í Framsóknarflokknum”.
Tillögu þessa vildi formaður
flokksins ekki bera upp til at-
kvæða á lögformlegan hátt og
lýsti Sigurður Jónasson því þá
yfir að hann segði sig úr flokkn-
um. Það má mikið vera, ef kjör-
seðlar ýmissa vinstrimanna, sem
áður hafa stutt Framsóknarflokk-
inn, bera ekki vitni um líka af-
síöðu og mörkuð er í tillögu Sig-
ui’ðar.
ÞJOBOLFDR
Mánudaginn 11. maí 1912
nmup eða higaöiF Wup
|-vEIR eru víst ekki miklir lista-
‘ menn, þessir, sem kallaðireru
húseiigendur. Að minnsta kosti
virðast þeir tregir til að berjast
fyrir réttindum sínum, svó sem
listamenn vorir gera og svo að
segja 611 þjóðin með þeim.
Hin illræmdu húsaaleigulög eru
orðin sæmdarskerðing bæði fyrir
leigjendur og húseigendur. Þeir
fyrrnefndu verða að sitja eins
og niðursetningarnir í gamla
daga, hvort sem þeir vilja eða
ekki, því að allt er - nú komið í
sjálfheldu á þessu sviði Þeir síð-
arnefndu hafa verið gerðir að
ánauðugum þrælum húsaleigu-
nefndar. Bendir þetta ótvírætt til
þess, að nútíma íslendingar þeir,
er með völd fara, séu hlyntari
þrælastefnuphi en frelsinu, og
kuni betur við að hafa einhvers-
staðar fígúru, sem minni á Har-
ald hárfagra,
Mikil er úrkynjun íslendinga,
ef þeir þora eigi lengur að fylgja
réttu máli, og hirða eigi lengur
um að halda rétti sínum ogsæmd.
Eg hefði nú haldið, að margir
þeirra, sem taldir eru húseigend-
ur, væru mikilhæfir menn, og eru
þeir vitanlega af öllum flokkum
og stéttum. Samt þegja þeir eins
og þeim sé borgað fyrir það. Eða
er þeim kannske varnað máls af
hinni pólitísku martröð, sem vill
hafa sannleikann í fjötrum? —3
I félagi húseigenda eru nú tólf
hundruð manns. „En hinir, eru
þeir allir ánægðir?” spyrja bless-
aðir þingmennirnir okkar. Já, það
er von að þeir spyrji um það,
hvort þeir séu ánægðir. En ég
idl beina spurningunni til hátt-
virtra þingmanna sjálfra. Eruþeir
ánægðir, telja þeir húsaleigulögin
harla góð? Það er þessi persónu-
lega afstaða, sem vér viljum að
komi skýrt í ljós, alveg eins, þó
að málefnin snerti einstaklinginn
ekki persónulega. Það ætti að
vera metnaðarmál allra sannra
Islendinga að hafa þor til að
fylgja sannleika og réttlæti á öll-
um sviðum þjóðlífsins.
Nú er mikið talað um fólkseklu
og það ekki að ástæðulausu, én
ég er alveg viss um það, að
margur maðurinn mundi vera fús
til þess að leggja fram krafta
sína við að byggja hús, sem hann
gæti svo sjálfur fengiö leigt.
Eg er hræddur urs, að húseig-
endur dragi til sín meira og
meira af útleigðu húsnæði, ef
þing og stjórn fyrirlítur kröfur
þeirra um fjálsa miðlun húsnæðis.
í gær átti ég tal við hjón, sem
hafa orðið að hýrast vetrarlangt
i eínu lierbergi með fjögur börn.
Þfjú barnanna stunduðu nám í
barnaskóla, og geta allir skilið
hvívílík aðstaða það hefur verið.
Hjón þessi sögðu meðal annars:
-,Við höfum ekki eini á a.ð bjora
fram mörg hundruð króna mútu-
fe, sem nú virðist vera eina leiðin
til þess að fá íbúð”»
Húsaleigulögin og múturnar.
Nægtasöfnun eða ,,stríðsgróði”
byggist mjög á hækkuðu kaupi,
löngum vinutíma og kyrrstöðu-
verði á lífsnauðsynjum. En hvað
um nægtasöfnun húseigenda? Á
hún einkum að vera fólgin í
mútufeng? Svo svívirðileg eru
spor þessara laga, að jafnvel
mútutilboð vaða uppi í skjóli
þeirra.
Hundruð herbergja, og jafnvel
íbúða, verða ekki leigð á meðán
lögleg uppsögn húseigenda á
leigðu húsnæði er ekki leyfð,
hvað sem öllum þeim mútutilboð-
um líður, sem hvarvetna blasa
við augum, ef litið er í dagblað.
Múturnar eru eitt afkvæmi hinna
örmu húsaleigulaga, en það sýn-
ir bezt, hversu óhæf þau eru og
iila þokkuð, að fjöldi fólks hefur
látið svo um mælt, að það leigði
alls ekki óþekktu fólki auð her-
bergi, eða herbergi, sem það gæti
misst, hvað sem í boði væri, á
meðan húsaleigulögin stæðu ó-
breytt. Lög þessi eru þannig sú
grýla, sem eykur stórum á vand-
ræðin í húsnæðismálunum. Þau
draga alveg óútreiknanlega mikið
úr framboði húsnæðisins. Og
mútumar eru óviðeigandi
hneyksli, sem aldrei hefur þekkzt
á þessu sviði, fyrr en húsaleigu-
lögin héldu innreið sína í íslenzkt
réttarfar. Eg skil annars ekkert
í, að ekki skuli fyrir löngu stofn-
uð hvít hersveit íögfróðra manna,
sem hafi það hlutverk að hreinsa
i'éttarafarið í landinu og vemda
þjóðina frá slíkum heimskulögum
sem þessum, þar sem helzt virð-
ist eiga að lækna ranglæti með
öðru ranglæti. Þetta getur ekki
stafað af hugsunarleysi, heldur
miklu fremur kæruleysi eða þá
því, að einhverjir ráðandi menn
vilji hafa sora í löggjöfinni.
S. E. Hjörleifsson.
Efsf á baugí
Framh. af 1. síöu.
er þarflaust að rökstyðja það nán-
ar. Það er því enginn ávinningur,
þótt núverandi stjórn víki úr sæti
fyrir veikum bráðabirgðarstjórn-
um, sem væntanlega yrðu enn ó-
líklegri til að fara með stjórn
landsins á hættutímum en núvcr-
andi stjórn — svo mikiíi. sem
með því er sagt. Jafnskjótt og
þjóðin er tilbúin að skapa sér
rýja þ.jóðfélagshætti — og ytri
ástæður leyfa — verður það gert.
Og þá verður þeini mönnum, sem
nú hafa hrsiðrað um sig í valda-
stöðum þjóðfélagsins áreiðanlega
vikið til hliðar. Fyrst um sinn er
þjóðin neydd til að lúta alræðis-
valdi hinna sérgóðu og illa þokk-
uðu aiginhagsmunaflokka. Það
hefur því næsta litla þýðingu,
hvort stjórn þeirra er nefnd
„þjóðstjórn”, „sjálfstæðisstjórn”
oða „framsóknarstjórn”.
• • •
OVIGURMÆLI Alþýðublaðsins
^ til Þjóðólfs vegna þessarar
afstöðu er þarílaust að fjölyrða
Einar M. Elnrssin
Framhald af 1. síðu.
hafi stundað gæzluna of vel. Ann
ars rækti ég hana eins og skipanir
stóðu til, þessa tíma eins og aðra.
Hins vegar hefur Hermann Jón-
asson, sem vék mér frá störfum,
aldrei fengizt til að færa fyrir því
ástæður, þrátt fyrir ítrekaðar eft-
irgrennslanir frá minni hendi. —
Hann hefur einnig færzt undan
að gefa sjávarútvegsnefnd þings-
ins, sem þessi mál heyra undir,
nokkrar skýringar á brottvikning-
unni.
— Hvað tókuð þér marga tog-
ara meðan þér voruð skipherra á
Ægi ? ^
— Ég tók 48 togara árin 1929
—32 og 1934—37 og bjargaði nær
tuttugu skipum á sama tíma.
— Hefur kveðið mikið að land-
helgisgæzlu Ægis síðan þér létuð
af störfum ?
— Hann hefur tekið einn tog-
um. Iílaðið býr til forsendur og
leggur síðan út af þeim. Það
heldur því fram, að Þjóðólfur sé
tekinn að lofa mjög Hermann
Jónasson og msgi af því draga
þá álylttun, að hann styðji ráðu-
neyti hans. Þjóðólfur hefur aldrei
lofað Hermann Jónasson og mun
ekki géra. Blaðið hefur gagnrýnt
ráðuneyti hans og stjórnarforustu
og sérstaklega tekið það fram, að
hinir sjálfvöldu foringjar þjóðar-
innar nú, eigi ósldpt mál um van-
traust af hálfu almennings. Þessi
málfiutningur Alþýðublaðsins er í
fnllu samræmi við baráttuaðferð-
ir hinna dauðadæmdu flokka. Skal
ekki um það sakast hér, þótt þeir
reynist trúir tíl hinztu stundar
því hlutverki sínu, að leiða óheið-
aileikann í öndvegissess stjórn-
niálabaráttunnar á tslandi.
ara þessi ár, sem síðan eru lið-
in. Og það er ekki nóg með það,
að raunverulega sé hætt að taka
togara, heldur eru þess einnig
dæmi, að gefnar séu eftir sektir,
sem togarar eru dæmdir í.
— Komust þér aldrei í hann
krappann við togaratökurnar ?
Ekkí svo að því sé nafn gef-
andi. Ákveðin og einörð fram-
koma dugar bezt og er nokkuð
einhlít. Hins vegar verður að telj-
ast rétt, að þeir menn, sem sendir
eru um borð í togarana séu vopn-
aðir. Því hefur þó ekki fengizt
framgengt enn.
— Hverjar eru skoðanir yðar á
landhelgisgæzlunni almennt ?
— Það er tvímælalaust skref
aftur á bak að farga skipunum
og taka á ný báta til gæzlunnar.
Varðskipin verða að vera hrað-
skreiðari en togararnir. — Hvað
mundi þýða, að senda gangandi
mann eftir afbrotamanni í bíl ?
Það er alveg hliðstætf, að ætla
bátunum að hafa höndur í hári
veiðiþjófanna. Bátarnir eru of
ganglitlir. Það er heldur ekki
hægt að halda þeim úti nema ör-
stutt í senn. Þeir verða alltaf að
vera uppi við land til að safna
sér vistum. Ekki geta þeir held-
ur verið úti, ef nokkuð teljandi er
að veðri. Þeir geta ekki sett út
bát til að koma mönnum um
borð í togara í úfnum sjó, enda
hafa þeir orðið að horfa á eftir
togurum burt frá sér af þeim á-
stæðum. — Virðingarleysi fyrir
landhelgisgæzlunni hefur fylgt í
kjölfar bátanna. Það er fyrst eftir
að þeir koma til sögu á ný, að
,,mannarán“ togaranna taka að
færast í vöxt.
— Okkar bíður mikið starf að
endurreisa landhelgisgæzluna að
nýju eftir stríð, segir Einar að lok-
um. Það er ekki einasta, að öll
gæzla sé nú í molum, heldur er
öll framkvæmd laganna fullkom-
lega í handaskolum og víðs fjarri
eðli þeirra og tilgangi.
SETULIÐSSTJÓRNIN TILKYNNIR:
n,'. ,
Skotæfingar fara fram nálægt Reykja-
vík daglega frá kl. 8—16, 10.—16. maí.
Viðskiptaskráin
gefur upplýsíngar um:
539 félög og stofnanir í Reykjavík
1043 félög og stofnanir utan Reykjavíkur
eða samtals
1582 félög og stofnanir víðsvegar á landinu.
1887 fyrirtæki og einstaklinga í Reykjavík
1892 fyrirtæki og einstaklinga utan Reykjavíkur
eða samtals
3779 fyrirtæki og einstaklinga, víðsvegar á
landinu, sem koma á einhvern hátt við
viðskipti.
560 starfs- og vöruflokkar eru í
Varnings- og starfsskrá, með samtals
8760 nöfnum, heimilisföngum og símanúmeri.
411 skip, en það er allur skipastóll íslands 1 942,
1 2 smálestir og stærri (62 eim- og 349 mó-
torskip).