Fregnir - 02.12.1931, Síða 1

I. árg.
2. des. 1931.
1. tbl.
Þ Ý S K A M A R K I Ð
Það hefir margur undrað sig á, á Þessum
síðastliðnu mánuðum viðskiftakreppunnar,
sem leitt hefir til verðhruns á peningum
svo að segja flestra Evrópulandanna, og Það
svo að sjalft enska sterlingspundið, tákn
öryggis í peningamálunum, er nú orðið einna
reikulast í gildi,- Þá skuli standa óhögguð
að verðgildi mynt Þeirrar Þjóðar, sem að
flestra áliti hefir minst pólitiskt og fjár-
hagslegt öryggi a ð baki sjer, sem sje Þýska
markið.
Plestir munu hafa haft Þá skoð\m, að ef
nokkurri af myntum NorðurálfuÞjóðanna væri
hætt við falli, Þá væri Það í fyrsta. lagi
Þýska markinu. Það er Því ekki nema. nokkur
von, að Þeir verði hissa, Þegar myntir fjöl-
margra lando, sem hingað til hafa verið
álitin mjög f járhagslega. sterk, eins og t.d.
SvíÞjóð, falla stórum i verði, en Þýska.
markið stendur óhaggað. Gagnvart erlendum
viðskiftun Þjóðverja er Þetta svo, en nán-
ari athuganir á innanlandsviðskiftalifi
Þjóðverja leiða i ljós, að markið er Þegar
raunverulega fallið i verði i inanlandsvið-
skiftalifinu, og viðburðir siðustu mána.ða
leiða Þær staðreyndir fram á sjónarsviðið,
að ekki getur verið að ræða nema um örstutt
timabil, Þar til verðfall Þess nasr einnig
yfir á skráningu Þess i alÞjoðaviðskiftum,
og að' verðgildi Þess Þá hrynji á mjög skömm-
um tima.
Þýsku hagskýrslurnar sýna að árið 1929,
siðasta "normala" árið fyrir heimskreppuna,
voru seðlar i urnferð i Þýskalandi 5981 milj.
marka, en 30. se^tember i ár er upphæðin
6334 miljónir, eða að nokkru meiro en 1929.
En ef athugaðar eru skýrslurnar vim verslunar
| umsetningu Þessara tveggja ára kemur i Ijós,
að hún hefir minkað um meira en Þriðjung,
hvað utanrikisverslmina. snertir, og kaup-
geta innanlandsmarkaðsins alt að helmingi.
Samkvæmt skýrslum um framleiðsluna i landinu
hefir hún á timabilinu 1929 til 1931 minkað
um 36% Viðskiftalif ársins 1931, sem ekki
er nema tæpir tveir Þriðju af viðskiftum
ársins 1929, krefst meiri seðlaumferðar,og
Þrátt fyrir raunverulegt vöruverðfall (endur-
bætur á. framleiðslunni, sem gera hana ódýr-
ari, mælda i vinnueiningum). Þessar tölur
segja Þvi beint út, að á inna.nlandsmarkað-
inum er markið Þegar fallið um l/3.
Jafnframt er Það Þekt staðreynd, að a.ukin
eða minkuð vixlaumferð i viðskiftalifinu
hefir sömu áhrif og getur að nokkru komið i
stað samdráttar eða aukningar seðlaumferðar.
Ef athuguð er Þessi hlió viðskiftanna i
Þýskalandi kemur fram enn ægilegri mynd af
ástandinu Þar. í septemberlok 1930 er vixla-
umferðin 1,9 milljarðar marka. En á sama
tima i ár 4 milljarðar, eða meira en tvöfcl-
uð. Ennfremur hefir rikisbankinn minkað
gulltryggingu seðlanna úr 41/ niður i 31/,
og skiftimyntin (sem ekki hefir Það verð-
gildi, sem hún hljóðar upp á) tvöfölduð.
Að Þjóðverjar hafa getað haldið uppi mark-
inu i ár er Þvi að Þakka., að Þeir hafa haft
3 milljörðum marka meiri útflutning en inn-
flutning, og ekki greitt neitt af erlendum
lánum sinum i ár, og sem nema yfir 10 milli.
jarða marka, er Þeir fengu greiðslufrest á
til seinni hluta, febrúar ræsta á.r, auk hern-
aðarskaðabótanna. En Þessi hagstæði verslun-
arjöfnuður stafar ekki af aukntan útflutningi,
heldur af niðurskurði á innflutningi og
notkun innfluttra hráefna frá árinu 1930,
sem nú eru sem Óðast gengin tii Þurðar. Þar
sem að hið háa gengi á. markinu hefir Þær af-
leiðingar, að óumflýjanlega hlýtur að draga
-mjög úr Þýskum útflutningi á næstunni,getur