Alþýðubandalagsblaðið - 16.05.1975, Qupperneq 1

19. tölublað Föstudaginn 16. maí 1975 6. árgangur.
SIGÖLDUMÁLIÐ:
Starfsmenn tóku öll völd á
vinnusvæðinu —
Eins og kunnugt er, er nýlega lokið skyndiverkfalli við Sig-
öldu. Verkfallinu lauk með bráðabirgðasamkomulagi við hina
júgóslavensku verktaka, en þessa dagana er verið að ljúka við
gerð ítarlegri samnings um lausn deilumálana þar á svæðinu.
Deilan hefur aðallega snúist um aðbúnað og öryggismál. Hefur
hvort tveggja verið í hinum megnasta ólestri, og hinir erlendu
verktakar sýnt reglum um allt slíkt, hina megnustu fyrirlitn-
ingu.
Samkomulag án samráðs við
starfsmenn
Eitt af þeim málum, sem
mjög hefur ýtt á um aðgerðir
starfsmanna við virkjunar-
framkvæmdirnar er, að starfs-
maður verkalýðsfélaganna í
Rangárvallasýslu hefur gert
samninga um málefni verka-
manna á vinnustaðnum við
Sigöldu, án þess að nauðsyn-
legt samráð hafi verið haft við
starfsmennina sjálfa. Þetta hef
ur meðal annars valdið því,
að verkamennirnir hafa séð
sig knúða til að taka málin í
eigin hendur. í þeim samninga
viðræðum sem nú standa yfir
taka fulltrúar starfsmannanna
þátt, en þeim til aðstoðar eru
starfsmenn landssambanda,
eins og Sambands bygginga-
manna.
)
Algjör samstaða
Samkvæmt upplýsingum,
sem blaðið hefur aflað sér hjá
Framhald á bls. 3.
Fundir um orkumál
Alþýðubandalagsfálögin á Akureyri og Dalvík gangast fyr-
ir almennum fundum um orkumá! og fleira, sem hátt ber
í þjóðlífinu.
Framsögumenn verða alþingismennirnir Magnús Kjart-
ansson og Stefán Jónsson.
Að loknum framsöguerindum verða frjáisar umræður
og fyrirspurnum svarað.
Fundurinn á Dalvík verður í Víkurröst, laugardaginn
24. maí og hefst kl. 4.00 e. h.
Fundurinn á Akureyri verður sunnudaginn 25. maí í
Alþýðuhúsinu, og hefst kl. 2 eftir hádegi.
Selfossmálið á Alþingi
Loksins kom Selfossmálið til
umræðu á Alþingi. Soffía Guð
mundsdóttir flutti þingsálykt-
unartillögu ásamt Kagnari
Arnalds um réttindi og skyld-
ur starfsfólks. í greinargerð
með tillögunni vék Soffía
nokkuð að Selfossverkfallinu,
sem nú er lokið með fullum
sigri verkfallsmanna.
Þingmenn Framsóknar-
flokksins, Einar Ágústsson
(viknaði í ræðustól) og Ólafur
Ólafsson, kaupfélagsstjóri á
Hvolsvelli, tóku upp hansk-
ann fyrir kaupfélagsstjórann
á Selfossi ásamt íhaldsmann-
inum Albert Guðmundssyni.
Ólafur á Hvolsvelli flutti
reyndar jómfrúrræðu sína á
þingi um þetta mál. Varð for-
seti að áminna hann tvisvar
sakir lítt prenthæfs orðalags
en auk þess einkenndist ræð-
an í flestu af sjónarmiðum, al
gerlega andstæðum hugsjón-
um Samvinnuhreyfingarinnar
eins og þær voru í upphafi.
Viðtal v/ð Kolbein Friðbjamarson:
Þeir sem hirða gróðann
verða að bera ábyrgðina
Á miðvikudaginn var haldinn samningafundur á Akureyri milli
samninganefnda Alþýðusambands Norðurlands og atvinnu-
rekenda. Kolbeinn Friðbjarnarson, formaður verkalýðsfélagsins
Vöku á Siglufirði, á sæti í samninganefndinni, og AB-blaðið
náði tali af honum eftir fundinn.
— Varð einhver árangur af
þessum fundi, Kolbeinn?
— Ég veit nú ekki, hvernig
á að meta það. Á sínum tíma
lögðum við fram kröfur í 5
liðum. Það var í fyrsta lagi
sjálft kaupgjaldið. Við gerum
kröfu að fá leiðrétta þá kjara-
skerðingu, sem orðið hefur,
síðan í mars 1974. í öðru lagi
gerum við kröfu um að vísi-
talan verði sett í gang á nýjan
Fjársöfnun
Ekki hefur enn tekist að
fylla þá einu milljón
króna, sem Víetnam-
nefndin á íslandi ásetti
sér á sínum tíma að safna
fyrir 1. maí.
Þeir akureyringar, sem
vildu leggja þessu máli lið
geta komið framlögum
sínum til ritnefndar-
manna AB-blaðsins eða á
skrifstofuna, Geislagötu
10, sími 2-18-75.
leik. í þriðja lagi viljum við
fá stjórnunarréttinn yfir líf-
eyrissjóðunum. í fjórða lagi er
svo breytt fyrirkomulag or-
lofsgreiðslna, en með þau mál
hefur verið mikil óánægja
meðal fólks. Og í fimmta lagi
er svo krafan um það að
greiðlsutími til kvenna vegna
barnsburðar yrði lengdur í
þrjá mánuði.
Nú, varðandi spurninguna,
hvort einhver árangur hafi
náðst, þá er þess að geta að
sum þessara atriða sem ég
nefndi, þau hafa nú tekið á
sig nokkuð ákveðnari rnynd
síðan við lögðum þessar kröf-
ur fram. Þannig standa nú
deilur í þinginu um fæðingar-
orlof kvenna og allar líkur
virðast benda til að Alþingi
muni setja löggjöf um það
mál. En um það náðist sam-
komulag milli okkar og full-
trúa atvinnurekenda, þó með
fyrirvara af þeirra hálfu um
samþykki sinna stjórnarstofn-
ana, að við leggðum til við
stjórnvöld, að þetta atriði yrði
leyst gegnum tryggingakerfið,
en ekki atvinnuleysistrygg-
ingasjóð.
— Nú gerið þið kröfu um
fullar bætur fyrir þá kjara-
skerðingu sem orðið hefur frá
samningunum 1974, en sam-
kvæmt upplýsingum um þjóð-
arhag, hafa þjóðartekjur rýrn
að um nokkur prósent. Hver
er afstaða ykkar til þessa at-
riðis?
— Hér get ég nú ekki sagt
annað en mína persónulega af
stöðu, en hún er sú að þessu
tvennu eigi alls ekki að blanda
saman. Við berum ekki
ábyrgð á rekstri atvinnuveg-
anna eða þjóðarbúsins, það
eru aðrir aðilar sem ráðskast
með þá hluti: Ef við ættum at
vinnufyrirtækin og þau væru
rekin á okkar ábyrgð, þá væri
eðlilegt að þetta tvennt væri
bundið saman, en meðan aðr-
ir geta hirt út úr atvinnu-
rekstrinum ómældan ágóða
þegar þannig árar og hafa full
an rétt til þess, þá verða þeir
sjálfir að bera ábyrgð á hon-
um þegar á móti blæs.
— Hverjar eru orsakir fyr-
ir því að þið kjósið að semja
sér hér fyrir norðan þegar for
ysta ASÍ hefur sérstaklega
óskað eftir því að allir samn-
ingar yrðu gerðir á vegum níu
manna nefndarinnar?
— Það liggja margar ástæð
ur til þess að ég tel sterkara
fyrir verkalýðshreyfinguna að
semja í tvennu, þrennu eða
jafnvel fernu lagi. Ein ástæð
an er sú að þegar samið er
suður í Reykjavík fyrir land-
ið allt, þá erum við samninga
menn utan af landsbyggðinni
ekki í neinni snertingu við það
Framhald á bls. 3.
Löggjöf nauðsynleg.
Selfossverkfallið er augljós
vottur þess að nauðsyn ber til
að hið bráðasta verði sett lög-
gjöf um réttindi og skyldur
starfsfólks. Verkalýðshreyfing
in getur ekki lengur unað við
það, að vinnuveitanda sé heim
ilt að segja upp starfsfólki að
eigin geðþótta án þess að til-
greind sé minnsta ástæða fyrir
uppsögninni.
Atburðir eins og sá, sem
varð orsök verkfallsins á Sel-
fossi gerast allt í kringum
okkur og miklu oftar en við
gerum okkur grein fyrir, þótt
þeir vekji sjaldnast jafn mikla
athygli og í þessu tilviki.
Það er ekki yfirtak langt
síðan gróinn og virtur vinnu-
veitandi á Akureyri sagði upp
einni starfsstúlku fyrirtækis
síns með þeim ummælum, að
hann væri orðinn leiður á
„mygluðu andliti11 hennar.
BLÓÐTAKA HJA L.A.
Þrír leikarar hafa sagt
upp starfi sínu hjá Leik-
félagi Akureyrar. Þetta
eru þeir þrír leikarar, sem
hvað mesta starfsreynslu
hafa af þeim, sem nú eru
fastráðnir hjá L. A., Þrá-
inn Karlsson, Arnar Jóns
son og Þórhildur Þorleifs
dóttir.
Þessar uppsagnir hljóta
að vekja furðu manna og
og jafnframt allmargar
spurningar. Hvers vegna
kýs þetta fólk að segja
skilið við L. A. einmitt nú,
þegar tekist hefur að gera
leikhúsið á Akureyri að
atvinnuleikhúsi og að öll
þrjú eru starfandi við leik
húsið, þegar þessi um-
skipti gerast í sögu þess,
og hljóta þar af leiðandi
að hafa haft áhrif á þessa
þróun. Þegar hafðar eru í
huga þær miklu fjárhæð-
ir, sem þessir starfskraft-
ar hafa sparað L. A., með
því að vera m. a. fær um
að annast leikstjórn,
smíða alla leikmuni, en
leikfélagið berst í bökkum
fjárhagslega, þá hlýtur
þetta að vera mikil blóð-
taka fyrir L. A. Getur
Leikfélag Akureyrar stað
ið undir þeim kröfum, sem
verða gerðar til atvinnu-
leikhúss eftir svona missi?