Stýrimaðurinn - 04.05.1938, Blaðsíða 1

STÝRIMAÐURINN
MIÐVIKUDAGINN 4. MAÍ 1938
Greinagerð stjórnar og samninga-
nefndar Stýrimannafélags íslands
um deiluna við atvinnurekendur.
Stjórn og samninganefnd
Stýrimannafélags Islands þyk-
ir hlýða að gera nokkuö nán-
ari grein fyrir deilu þeirri,
sem stýrimenn á verzlunar-
skipaflotanum eiga nú í við
atvinnurekendur, en áður hef-'
ir komið fram opinberlega.
Þykir okkur þetta því fremur
sjálfsagt, þar sem fram hafa
komið ýmsar rangfærslur í
blöðum og verulegar tilraun-
ir verið gerðar til að blekkja
almenning.
Vinna stýrimanna.
Á verzlunarskipunum, að
varðskipunum meðtöldum,
munu vera starfandi um 40
stýrimenn. Þessir menn eru
allir í Stýrimannafélagi ís-
lands. Félagið var stofnað ár-
ið 1919 og telur það nú milli
60 og 70 félagsmenn, og eru
í því svo að segja allir þeir,
sem lokið hafa meira prófi,
og hafa réttindi til að vera
stýrimenn í utanlandssigling-
um.
Til þess að geta orðið stýri-
menn þurfa menn auk þriggja
vetra skólanáms nú, áður
tveggja, að hafa verið hásetar
í þrjú ár.
Með þjóðum, þar sem mikið
er um siglingar og mörg skip
eru menn skamman tíma
þriðju stýrimenn,' en á því er
venjulega byrjað, og komast
því mjög fljótt upp í það að
verða aðrir stýrimenn, aðrir
stýrimenn fyrstu stýrimenn
og fyrstu stýrimenn skipstjór-
ar, en með okkur íslending-
um er allt öðru máli að gegna,
hér er skipakostur lítill, og því
lítið um breytingar, og stýri-
menn hækka ekki í stöðum.
Þannig er það, að hjá Eim-
skipafélagi Islands eru sumir
fyrstu stýrimenn komnir að
sextugu, en aldurshámarkið er
60 ár, þriðju stýrimennirnir
sumir eru menn um fertugt,
og sjá ekki fram á, að neinar
breytingar geti orðið á stöðu
þeirra og þá einkum eftir að
stjórn Eimskipafélagsins gekk
inn á þá braut, að veita ein-
um skipstjóra, sem er orðinn
sextugur, leyfi til að halda
áfram starfi og hélt stjórn fé-
lagsins þar með sig ekki að
reglugerð, sem hún sjálf á sín-
um tíma samdi. Afleiðingin af
þessari ráðstöfun er vitanlega
sú, að sá stýrimaður, sem hafði
átt að verða skipstjóri við
brottför þessa manns, heldur
áfram að vera 1. stýrimaður,
sá annar stýrimaður, sem
hefði átt að fá stöðu fyrsta
stýrimanns heldur áfram að
vera annar stýrimaður og
þriðji stýrimaður, sem hefði
átt að vera annar stýrimaður
sá vonir sínar að engu orðn-
ar og verður áfram að vera
í sinni stöðu.
Með þessu þykjumst við
hafa sýnt fram á það, að
framamöguleikar stýrimanna
eru afar litlir, og alt aðrir
en stjórn Eimskipafélagsins
hefir viljað vera láta á und-
anförnum árum, þegar hún
hefir samið við stýrimenn.
Kaup stýrimanna og kjör.
í samningum stýrimanna,
við Eimskipafélögin, er vinnu-
tíma þeirra engin takmörk
sett, nema þegar skipin liggja
1 Reykjavík, þá eiga þeir 2.
og 3. stýrimaður að vera um
borð sinn sólarhringinn hvor.
Nú kemur það oft fyrir, að
meðan skipin eiga að vera í
Reykjavík, eru þau send til
Akraness og Keflavíkur og
falla frídagarnir þá niður hjá
stýrimönnum, sem eru þó ekki
raunverulegir frídagar, vegna
þess að hlutaðeigandi stýri-
maður hefir áður verið 24
klst. um borð við eftirlit á
skipi og farmi. Það er því hin
herfilegasta blekking, þegar
því er haldið fram, að stýri-
menn fái á þennan hátt 30
daga frí á ári, eða hvað
mundi almenningur segja um
það, ef hann að vinnu lokinni
að deginum, ætti svo að gæta
vinnustaðarins að nóttunni og
það ætti að teljast honum
hvíld og frí?
Á öðrum stað hér í blaðinu
eru birtar tvær töflur, er sýna
vinnutíma stýrimanna á tveim-
ur skipum. Samkvæmt þeim er
meðal vinnutími stýrimann-
anna á sólarhring 12,5 klst.
eða meira en helmingur sólar-
hrings alla daga mánaðarins,
— eða milli 14 og 15 klst. á
hverjum rúmhelgum degi
mánaðarins.
Er nauðsynlegt að vinnu-
tíminn sé svona langur hjá
stýrimönnum? Að okkar áliti
er það alveg óþarft og ó-
heppilegt með tilliti til örygg-
is skipa og farþega. Enda er
deila sú, er við stöndum nú
í fyrst og fremst um það, að
fá þessu breytt, fá vinnu-i
tíma stýrimanna ákveðinn,
eins og hjá öðrum mönnum.
Uppsögn samninganna.
Samningar stýrimanna voru
isíðast gerðir 1934.
Þessum samningum var
sagt upp einróma af stýri-
mönnum fyrir síðustu áramót
og áttu samningar að vera
komnir á aftur fyrir 1. apríl.
Þegar samningaumleitanir
skyldu hefjast, stóð togara-
deilan, sem hæst, og töldu
báðir aðilar að rétt væri að
láta viðræður ekki hefjast fyr
en henni væri lokið. Viðræður
hófust ekki fyr en síðast í
marz.
Á fyrsta samningaumleit-
ana fundinum, lögðum við,
sem skipum stjórn og samn-
inganefnd Stýrimannafélags-
ins fram uppkast að samningi
milli Stýrimannafélagsins og
Eimskipafélagsins og lýstum
því jafnframt yfir, að höfuð-
áhersluna legðum við á tak-
mörkun vinnutímans og að
vinnutíminn yrði ákveðinn
svipaður því, sem hann er á
norskum, dönskum og sænsk-
um skipum, og loks það, að
fyrir það, sem unnið væri fram
yfir hinn ákveðna vinnutíma
væri greitt aukalega. Þá
gerðum við kröfu til þess, að
þegar stýrimenn gengju ekki
upp í stöðum, vegna þess að
skipstjórar halda áfram
starfi, eftir tilskilið aldurshá-
mark 60 ár, þá hækki laun
stýrimanna um 5 af hundraði
og sú launauppbót héldist
meðan umrætt fyrirkomulag
væri.
Einnig gerðum við kröfu
til þess, að þegar stýrimenn
leysa af í fríum eða af öðrum
orsökum, þá fái sá stýrimaður,
er leysir af, sömu laun og sá
er gegndi starfinu. Og loks
g^erðum við kröfu til þess að
laun stýrimanna hækkuðu,
sem svaraði því, er dýrtíðin
hefði aukist frá því 1934, til-
tölulega mest hjá 3. stýri-
manni, sem var lægst launað-
ur, en minna hjá 1. og 2.
stýrimanni, sem hafði hærri
laun, en þannig að heildar-
hækkunin á öllu kaupinu sam-
svaraði því, sem dýrtíðin hefði
aukist.
Alla tíð, meðan samninga-
umleitanirnar fóru fram var
því þó stöðugt lýst yfir, af
okkur, að væri unt að leysa
vinnutímaspursmálið á viðun-
andi hátt, myndu önnur atriði
auðleystari. En við þessu var
ávalt sama svarið, eins og
raunar öllu því, sem farið var
fram á, að Eimskipafélags-
stjómin væri fús til þess að
1