Mateno - 01.07.1936, Page 1

= M A K S I M G 0 R K I J
Li estis naskita la 16-an de _mar-
to de la jaro 1868 en la urbo Rijnij
Rovgorod. Lia tuta nomo estis Aleksej
Maksimovitsj Pesijkof.
Frue li perdis la gepatrojn kaj
restis su;b zorgo de sia avo. La avo
instruis al Gorkij legoscion.
Havante ok jarojn, Gorkij estis ak-
ceptita kiel metilernanto en sumaga-
zenon. Li anka'íi estis kuiristo, 'sar-
gbportisto, bakisto, lernanto de de-
segnisto, laboristo, kontoristo, ak-
toro, kantisto, jiirnalisto k. t. £..
Ankorau dum infaneco aperinta ce
li aspiro al scienco konstante kresk-
is. Malgrau vagado kaj vivo &e fremd’- •
uIoq, Gorkij trovis en diversaj lokoj
librojn kaj ebrieme legadis ilin.
Fine, en ITijnij Hovgorod, Gorkij
sukcesis enoficigi kiel skribisto.
llur tiam li ricevis eblecon serioze
legi kaj lerni.
^ La un\ia rakonto de Gorkij " Makar
Cudra " estis presita en la jaro 1892
Li estis tiam 2A jara. Poiome, publi-
kigante unu rakonton post la alia, li
pli kajipli eni^is rusan literaturon.
La fameco de Gorkij kiel verkisto,
kreskadis tial, ke li havante grandan
talenton, direktis §in ne la\í la ku-
tima vojo, sed laii vojo nova: li far-
igis verkisto de la subnremita Rusio.
Sed por Gorkij ne sufiö'is la nura
verkado. lom post iom li pli kaj pli
partoprenis revolucian agadon. Pro
tio la cara polico multfoje arestis
Gorkij'n.
Unuan fojon li estis arestita en
l'Jijhij en la óaro 1890, la duan - en
la jaro 1892 en Majkop.
En la j. 1897 li ree estis arest-
ita kaj ekzilita en malliberejon de
Tiflis. En la «j. 1901 ankoraufoje
Gorkij ástis arestita en llijliij Nov-
gorod. ^
Post la pafado kontrau la demon-
etracion la 9-an de januaro de la
jaro 1905 en Peterburgo, Gorkij
verkis alvokon, pro kiu li estis
jetita en fortika^on " Petropavlov-
skaja ", Poste Gorkij, forveturinte
eksterlanden en Ámerikon, elpa^is
en Francio kontrau pruntedono al la
cara registaro.
De post la jaro I9O6 Gorkij ag~c‘
adis eksterlande kune kun la bolísfe-
vika partio. En la sama jaro li
verkis " PATRINOIT " - libron plej
s'atatan de laborularo - unu el la
plej grandaj liaj verkoj. Estas kon-
ate, kiel talcsis Lenin aperon de
" La patrino* " kaj kiun signifon
havis la verko por la rusa kaj okci-
dentlanda prolekaro. Ep la okcidenta
Europo gi estis ^isvsÆtigjt^iei al-
dono por laboristaj furnaloj en mi-
lionoj da.ekzemplero'.
Malpli feliGa estis la rusa la-
borist-leganto. La cara registaro
lau propra vidpunkto taksis " La pa-
trinon ". Gi konfiskis la unuan re-
vuon,en kiu aperis komenco de la
novelo elálris ei la aliaj grandeg-
ajn pecojn kaj malpermesis apartan
eidonon tute, tial plene " La patr-
ino " aperis en Rusio nur post la
x’evolucio 1917.
La granda proleta verkisto '•
Gorkij ciam estis karno el karno de
la laborista klaso. En la j. I9O6
komenci^is lia granda korespondado
kun V. I. Lenin, kiu ciam treege
éstimis Gorkij'n. La tutmonda mi-
lito 191A estis tre indigne renkont-
ita de Gorkij. Li estis partiano de
malvenko de la cara Rusio.
post la Oktobra revolucio Gorkij
aktive partoprenis la laboron de
multaj sovetaj organizoj.
Kiel verkisto kaj politika bata-
lanto, Gorkij estis fama en la tuta
mondo. Sed lia gloro ne disigis lin
de la laboristaro.
Kvank.am li ne estis esperantisto
li sciigis sian opinion pri la ling-
vo, komparu " Maksim Gorkij pri Es-
peranto " pajgb 3 - kaj diversaj
liaj skribajoj estastradukitaó cn
Esperantbn.