Landvörn - 06.04.1946, Qupperneq 1
I. árg.
Reykjavík, 6. apríl 1946.
1. tbl.
LANDVÖRN
í byrjun yfirstandandi aldar
gaf Einar Benediktsson og
nokkrir aðrir áhugasamir ís-
lenzkir frelsisvinir út blaðið
Landvörn. Það var lítið blað.
Það lifði fremur stutta stund.
En það hafði meiri áhrif held-
ur en mörg önnur blöð, sem
lifað hafa lengi og án þess að
skilja eftir veruleg spor. Sam-
herjar Einars Benediktssonar
sem stóðu að Landvörn voru
kallaðir Landvarnamenn. Það
var ekki mjög margmennur
hópur, en hann grundvallaði
það pólitíska frelsi, sem ís-
lenzka þjóðin býr nú við. Land-
varnamenn litp réttilega svo á,
að Danir vildu bæði ráða ís-
landi stjómarfarslega, og hafa
hagnað af framleiðslu lands-
ins og verzlun. ísland hafði
öldum saman verið gróðalind
fyrir danska menn. Ekki fáar
af stórbyggingum þeim, sem
prýða Kaupmannahöfn eru
reistar fyrir óhæfilegan gróða
frá íslandi. Landvarnamenn
litu svo á, að Danir væru,
vegna metnaðar og hagsmuna-
vona, ásæknir um aðstöðu sína
á íslandi. Félagsskapur og
blaðaútgáfa Landvarnarmanna
laut að því að taka upp and-
legar varnir í frelsismáli þjóð-
arinnar, fræða íslendinga um
rétt þeirra og skyldur, um
hættuna af áleitni Dana, en þó
allra helzt um framtíðartak-
markið. En það var alger skiln-
aður Islands og Danmerkur, og
alger stöðvun þeirrar háskalegu
aldagömlu venju að ísland væri
mergsogið og vanstýrt af út-
lendum mönnum. Landvama-
hreyfingunni tókst að ná tak-
marki sínu. Hún bjó þjóðina
undir hið mikla átak 1908, þeg-
ar íslendingar lýstu hátíðlega
yfir að þeir vildu vera alger-
lega frjálsir, og að þeir myndu
með engu móti sætta sig við
að vera hluti af veldi Danakon-
ungs. íslendingar ákváðu skiln-
að við Danmörku með kosning-
um 1908. Þeir framkvæmdu síð-
asta þátt þessa formlega skiln-
aðar 17. júní 1944, með vel-
viljaðri aðstoð tveggja mestu
manna, yfirstandandi tíma,
Roosevelts og Churchills.
En þó að ísland hefði end-
urreist þjóðveldið, þá var enn
eftir að leysa mesta vandann:
Hervörn íslands. Þjóðin hafði
aldrei reynt að gera sér grein
fyrir hættu varnarleysisins.
Enski flotinn hafði öldum sam-
an haldið uppí lögreglustarfi
á Atlantshafi norðanverðu,
vegna öryggis eyríkisins við
Ermarsund. En vorið 1941 til-
kynnti stjórn Bretlands íslend-
ingum, að nú væru svo breytt-
ar aðstæður í stjórnmálum
heimsins, að þeir gætu ekki
skapað íslandi nægilegt öryggi.
Bretar ráðlögðu Islendingum að
óska eftir að Bandaríkin tækju
að sér þessa vernd, a. m. k. í
foili. Borgaraflokkarnir á Al-
þingi fylgdu ráðum Breta, en
flokkur kommúnista reis á
móti þessari ákvörðun. Þá
kom strax fram sú skipting
um hervernd íslands sem enn
er ráðandi í landinu. Sú skoð-
un manna mun halda áfram
næstu vikur og mánuði, þangað
til ísland hefir tryggt frelsi
sitt og framtíð, eða glatað
hvorutveggja.
Það blað sem nú hefur göngu
sína, er lítið fyrirtæki eins og
hin fyrri Landvorn. Að því
standa enn sem komið er ekki
nema fáeinir áhugamenn, sem
með þegnskap- og þegnskyldu-
vinnu reyna að fræða þjóðina,
á yfirstandandi hættutíma um
mesta pólitíska málið, sem fs-
lendingar hafa nokkurn tíma
átt að ráða fram úr. Hér er um
að ræða síðasta stigið í frelsis-
baráttu hverrar þjóðar: Örygg-
ið móti innrás og kúgun grimm-
lyndra og ágjarnra nábúa. Við
íslendingar erum að vonum
glaðir yfir frelsissigrum þeim,
sem unnir hafa verið og leitt
hafa til þess, að ísland er nú
þjóðveldi, og viðurkent alger-
lega sjálfstætt ríki. En þetta
sjálfstæði er ekki meira virði
en sá pappír sem lýðveldis-
stjórnarskráin er rituð á, ef
þjóðin býr ekki við hervernd,
sem veitir ýtrustu tryggingu
móti innrás framandi herþjóð-
ar. íslendingar áttu mikið í
húfi í glímunni við Hákon
gamla, og við Kristján III. er
hann sölsaði undir stjórn Dana
mikið af eignum fslendinga á
siðaskiftatímanum. íslendir.gar
áttu um sárt að binda þegar
einokuninni var komið á 1602
og 60 árum síðar, þegar Kópa-
vogsfundurinn var haldinn. Alt
þetta og marg fleira var háska-
legt. En íslenzka þjóðin lifði
samt, þó að hún væri þjökuð
og í margháttaðri áþján. En
öll þessi kúgun var svipur hjá
sjón í samanburði við örlög
Eystrasaltsríkjanna þriggja,
þar sem sál þjóðanna er þurk-
uð út með hugvitssamlegri
tækni, svo að ekki séu nefnd
fleiri dæmi um hina algerðu
kúgun sem einræðis-valdhafar
nútímans beita við minnimátt-
ar þjóðir.
Nú vill svo vel til að ísland
getur á næstu vikum eða mán-
uðum stigið lokasporið í Sjálf-
stæðisbaráttunni.
íslendingum stendur til boða
hervernd máttarmestu þjóðar-
innar í heiminum, þjóðar sem
hefir í meir en eina öld vernd-
að frelsi allra hinna vanmátt-
ugu lýðvelda í Ameríku, án
þess að misbeita verndarvaldi
sínu í eitt einasta skifti. Land-
vörn álítur að íslenzka þjóðin
eigi rétt á að fá fulla vitneskju
um þetta mál. Kommúnistar
skýra það í málgögnum sínum
frá sjónarmiði hins austræna
einræðis. Fram að þessu hefir
ekki verið nægileg aðstaða til
að skýra málið frá sjónarmiði
íslendinga. Landvörn vill fyrir
sitt leyti reyna að bæta úr
þessari vöntun, til að greiða
fyrir því að allir sannir ís-
lendingar geti í vor og sumar
staðið saman, þegar hægt er
að stíga lokasporið í frelsis-
málinu, með því að tryggja ís-
lendinga fyrir þeirri útsloknun
sem bíður hverrar þeirrar þjóð-
ar, sem verður einræði að bráð.
Kunnur prestur í Reykjavík
heldur ræðu um að þjóðin glati
Einari á Þverá og Jóni Sig-
urðssyni, ef hún gerist ekki al-
gerlega varnarlaus gegn árás-
um einræðisherra. Eftir þessu
ættu Jón og Einar að vera al-
gerlega glataðir íslenzku ætt-
jörðinni frá 1941 og til þessa
dags vegna hervarnarsáttmál-
ans við Bandaríkin.
Ti! lesenda
Landvamar.
Aðstandendur þessa blaðs
geta að einu leyti tekið sér
til fyrirmyndar höfuðand-
stæðinga sína, sem auglýsa
eftir aðstoð og stuðningi við
málefni sín.
Takmark Landvarnar er
að vinna að samstarfi sem
flestra góðra íslendinga,
um að þjóðin tryggi sér með
skipulegum og vel undir-
búnum samningi, sem stað-
festur sé með leynilegri at-
kvæðagreiðslu kjósenda í
landinu, hervernd Banda-
ríkjanna um tilsett árabil,
móti hverskonar hernaðar-
aðgerðum framandi þjóða.
Til þess að tryggja þetta
Jj#ál, þarf að rita og ræða
um landvörnina og síðan að
taka heilbrigða og þjóðholla
ályktun.
Útgáfa blaðsins, útsend-
ing og ýmiss konar önnur
fyrirgreiðsla kostar fé og
vinnu. Ég leyfi mér þess
vegna að óska eftir hvers-
konar stuðningi, sem hægt
er að veita í þessu efni.
Koma þar að góðu haldi
jöfnum höndum fjárfram-
lög, sjálfboðavinna og stutt-
ar skýringar um málið, eink-
um í bréfsformi. Menn, sem
vilja styðja landvarnamálið
á einn eða annan hátt, eru
beðnir að snúa sér til f jár-
haldsmanns Landvarnar,
Helga Lárussonar, Vestur-
götu 5 eða til undirritaðs
ritstjóra blaðsins, Hávalla-
götu 24.
Jónas Jónsson.
frá Hriflu.
Þegar nemandi úr háskólan-
um hélt því fram í portinu, að
Islendingar ættu að hafa her á
flugvöllum landsins og verjast
innrás frá einræðislandi, fór
kuldahrollur um lið kommún-
ista niður á asfaltinu. Þeim
fanst nóg að tala um hetju-
dáðir.