Landvörn - 06.04.1946, Side 2

2
LÁNDVÖRN
„Lœrdóms-
menn".
Nokkrir af kennurum og
nemendum háskólans hafa 1
vetur tekið undir með komm-
únistum, um að ísland skuli
bíða varnarlaust eftir innrás
landvinningaþ j óðar.
Meiri hluti kennara og nem-
enda í þessari menntastofnun
eru þó lafusir við þessa hreyf-
ingu en stallbræður kommún-
ista hafa þó verið nokkuð at-
hafnasamir Ffafa nemendur
úr háskólanum gefið út ritlinga
um þetta efni tveim sinnum.
Eitt sinn komið kennara úr
lagadeild í útvarp með ávarp
um þessi mál, og í öðru sinni
haldið útifund í porti í Reykja-
vík. Nokkurs yfirlætis kennir í
ræðum og ritlingum sumra
þessara manna. Lét einn þeirra
svo um mælt, að lítið væri sinnt
orðræðum „lærdómsmanna“ í
þessum hóp. Þar sem Land-
vörn er stofnuð til að greiða
götu réttra skýringa á varnar-
leysi íslands, þykir rétt að at-
huga stuttlega kenningu þess-
ara manna, sem vonast eftir
að frá þeim komi mikill lær-
dómur um mesta vandamál Is-
lendinga. Skal vikið að þessum
kenningum í svipaðri röð eílis
og þær hafa komið fram.
I. Kunnur fræðimaður full-
yrðir varðandi hernaðarástand
nútímans að eldflaugar Þjóð-
verja hafi farið með ljóshraða.
Samkvæmt því hefði slíkt skot
átt að geta ferðast til sólar-
innar á nokkrum mínútum.
Raunverulega myndi ferð eld-
flauganna þessa vegalengd hafa
tekið nokkur missiri. Hér var
sýnilega ekki nógu grundaður
dómur, úr því að farið var út
í skýringar á nútíma hertækni.
II. Næsti fræðimaður lagði
til að ísland gengi beint í
Þjóðabandalagið. Skömmu síð-
ar lá við áflogum milli helztu
manna þeirrar stofnunar, þeg-
ar rætt var um vandamál. Síð-
an leystust fundir forráða-
mannanna upp, án ályktana
sökum ólæknandi ósamkomu-
lags. Að lokum kom Persíu-
málið þar sem liggur við að
heimsstríð hefjist út af landi,
þar sem bandalagið á að
tryggja ævarandi frið.
III. Enn gekk fram skap-
styggur en glöggur fræðimað-
ur. Honum þótti sýnilega mið-
ur að kommúnistar fengu ekki
meirihluta aðstöðu í Reykjavík,
en vildi láta þjóðina fá öll
nauðsynleg skilríki um vernd-
arleysið, og leggja úrslitin und-
ir atkvæði þjóðarinnar. Sú til-
laga var áður komin fram frá
ritstjóra Landvarnar.
IV. Áhugasamur guðfræð-
ingur komst að þeirri niður-
stöðu að ef ísland heldi þeirri
hervernd sem það samdi um
1941, þá myndi þjóðih glata
Einari bónda á Þverá, Jóni
Sigurðssyni, og afmælisdegi
hans 1944. Sjálfsagt hefir þessi
„kennimaður“ gleymt því, að
líðræðisríkin þrjú, austan við
Eystrasalt, áttu söguhetjur,
minningar og helga daga. En
þær glötuðu öllu þessu á fá-
einum vikum. Gráðug landvinn-
ingaþjóð lét her sinn flæða yfir
löndin, eyða frelsi þeirra,
þurrka út menningu þeirra og
helgar minningar og helga
daga. Ef þessar þjóðir hefðu
átt kost á þeirri vörn, sem ís-
landi hefir staðið til boða
myndi hvert mannsbarn í þess-
um löndum hafa kropið á kné
og þakkað skapara sínum fyrir
að bjarga landi og þjóð frá
tímanlegri tortýming.
V. Enn kom einn fræðimað-
ur til sögunnar. Hann segir að
herverndin hafi verið „ill nauð-
syn“. Var það „nauðsyn“ af
því að ísland hefði annars hlot-
ið örlög Noregs og Danmerk-
ur? Úr því fræðimaðurinn er
þakklátur fyrir að sleppa lif-
andi með auð, frelsi, alsnægtir
og sjálfstæði út úr þessu stríði,
ætti að vera æskilegt, að glata
ekki gæfunni fyrir blábera
grunnhygni. Enn segir hann:
„Loksins rann upp sá dagur,
að ísland varð sjálfstætt full-
valda ríki, og vakti það al-
mennan fögnuð í landinu. Þó
var sá hængur á að erlendir
herir voru enn í landinu.“ Hvað
gerði „hængurinn“. Hann varði
ísland. Hann flutti hingað auð-
inn og efnið í háskólabygging-
una. I hans skjóli kom frelsi,
fullveldið, og viðurkenning
stórveldanna, nema Rússa. Sta-
lin lét þegja á Þingvöllum.
Fræðimaðurinn er vongóður um
framtíðina. „Ef til vill gæti
hún“ (þ. e. njesta heimsstyrj-
öld) „farið fram hjá okkur.“
Það vefst sýnilega fyrir höf-
undi hversvegna Rússar þurfa
tylft smáríkja í skjólgarð í
næsta stríði. Auk þess hefir
flotablað Rússa sagt að floti
Stalins þurfi höfn á íslandi.
Að lokum segir þessi lærdóms-
maður um Rússa: „Það er
ósennilegt að þeir eða aðrir
komi hingað óboðnir..“ Höfund-
ur hefir sýnilega ekki fylgst
með atburðum síðustu ára.
Hver bauð Hitler inn í Austur-
ríki, Tjekkóslovakiu og Pól-
land? Hver bauð Stalin að
rjúfa griðasáttmála við Pól-
verja, Rúmena, Lithaen, Let-
land, Estland og Finnland ?
Hver lokkaði Hitler inn í Dan-
mörku, Noreg, Belgíu, Holland,
Júgoslaviu og Grikklaryl ? Hver
kom hinum skakkeygðu Japön-
um til að rjúfa orð og eiða með
árásum á Perluhöfn? öllu
þessu og ýmsu fleira þarf „lær-
dómsmaðurinn“ að svara þjóð-
inni.
Nú kemur röðin að hinum
ungu „lærdómsmönnum,“ sem
reyna svo sem vera ber að
feta í fótspor lærifeðra sinna.
A. Fyrsti nemandi valdi
sér og sínum að kjörorði yfir-
lýsingu Jóns Sigurðssonar frá
Þjóðfundinum 1851 „Vér mót-
mælum allir.“ Þegar Jón mælti
þessi orð, hafði hann um langt
skeið helgað krafta sína frelsis-
baráttu landsins, og grund-
vallað framfarir og þjóðleg
vísindi á íslandi. Verk hans
höfðu talað. Hann var orðinn
foringi þjóðar sinnar sakir
yfirburða og athafna. Djarf-
mæli. hans fór honum vel og
hæfði aðstöðu hans allri. Hins-
vegar hafa nemendur þeir, sem
hér eiga hlut að máli, setið í
sæmd og friði í skólum ríkisins,
numið ýmislegt, en ekki sýnt
orku sína í verki utan skóla-
veggjanna fyr en nú. Fylgir
jafnan nokkur áhætta að taka
sér í hönd vopn afreksmanna.
Er það frægt, þegar Gustaf IV.
Svíakonungur greip sverð Karls
XII. og gekk vígamannlegur
um konungshöllina í Stokk-
hólmi. Aldrei fór sá konungur í
stríð. Ekki vann hann sigra, en
var settur af og lauk dögum
sínum á friðsömu gamalmenna-
hæli. Ibsen orti um vopnaburð
hans.
B. Annar nemandi segir, að
ísland þurfi að vera varnar-
laust, af því að „íslendingar
hljóta að taka tillit til alheims-
ins og eflingu friðar, sem er
engum nauðsynlegri en smá-
þjóðunum.“
Það verður erfið ganga
fyrir þennan unga mann að
endurbæta alheiminn, eins og
sýnilega vakir þó fyrir honum
Sami höfundur segir að ef
Islendingar trygðu sér her-
vernd Bandaríkjamanna
það ala á tortryggni og mis-
klið milli“ stórvelda. Eftir
þessu hefir það verið dauða-
synd þegar íslenzka ríkið
gerði verndarsáttmálann við
Bandaríkin 1941. Enn segir
sami nemandi, að við slíka
hervernd „myndi íslenzka þjóð-
in baka sér abyrgð í augum
alls heims.“ Þessi ungi Iær-
dómsmaður hefir svo mikla
þörf fyrir að ráðstafa alheimin
um, að það væri velgemíngur
að senda hann til annara
stjarna í blýhólk með hraða
Ijóssins.
C. Nýr nemandi segir: „Hlut-
leysi myndi herjum sterkara.
Engin . hemaðarþjóð . niyndi
varpa atomsprengjum á ís-
land til að myrða hlutlausa íbúa
þess.“ Pilturinn ætti að spyrja
Vilhelmínu drotningu um Hitler
og Rotterdam vorið 1940. Enn
segir sami nemandi: íslenzka
þjóðin veit að hún hefir ríka
skyldu við umheiminn.“ Þessi
nemandi ætti að spyrja Nordal
hvort umheimurinn beri um-
hyggju fyrir íslandi, úr því
að grunt er í „græskumat“
norrænu þjóðanna.
#
„Lærdómsmennirnir“ hafa
borið þessar „umþenkingar“ á
borð fyrir þjóðina í stað rök-
semda, auk nokkurra fleiri at-
hugasemda af sama tagi, sem
verða skýrðar síðar. Það væri
mjög æskilegt vegna álits
háskólans að þessir bandamenn
kommúnistaflokksins sýndu x
ræðu og riti enn meiri „lær-
dóm, og enn meiri staðgóða
þekkingu heldur en í þessum
byrjunaraðgerðum um endan-
lega lausn sjálfstæðisbaráttunn-
ar. Varnarlaust ríki hefir ætíð
verið og er enn dæmt til dauða
og tortímingar.
FYRIRLESTUR
í Gomla Bsó
17, marz s. I.
•
Ég hefi í vetur ritað allýtar-
lega grein um landvarnarmál
þjóðarinnar. Nokkur hluti
greinarinnar birtist fyrst sem
þingskjal. Síðan kom hún í 11.
og 12. hefti Ófeigs árið sem
leið og að lokum í sérprentun,
sem er seld í bókabúðum út um
land. Mönnum féll efni þessar-
ar ritgerðar svo vel í geð, að
hún var gefin út að nýju í
stærra upplagi heldur en áður
hefur verið gert með annað
ritað mál á Islandi. Með þess-
um hætti á greinin að geta
komist inn á svo að segja hvert
heimili í landinu. Ég fylgdi
máli þessu eftir með fyrirlestri
í Gamla Bíó 17. marz. Inngang-
ur var seldur og komu inn rúm-
lega 1800 kr. Renna tekjur
þær í sjóð sem verja á til að
gera fullkominn leikvang á
Þingvöllum. Stór og góður á-
heyrendahópur kom í Gamla
Bíó. Rakti ég þar þá hættu,
sem stafar af algerðu vamar-
leysi lancfeins, þar sem það er