Bergmálið - 20.02.1899, Qupperneq 1

Berqmalid is pub-
iished tliree times
per month att.he
SVAVÁ PIUNT.ÖFFICE
Gimli, Man.
Suhscription price:
$ 1,00 per year.
Eates of advertise-
ments sent on
applieation.
,,Þi;í feðranna dáðleijsi' er barnanna böl og b'ólvun l nútið er framtíðarkvöl.“
II, 4.
GIMLI, MAN.ITOBA, MÁNUD.AGINN 20. FEBRÚAE
\\ 1899.
FRETTIR.
H VADANÆFA
—Frakkar halda, að Jap&n muni
hjiílpa uppi cistanuönmmi á Philipine-
°y.jtuium, eins og Bandamenn lijálp-
uðu Cubamönnnm ti! að losast undan
y li i í'áð u in Spán v c rja.
■—I orsætisráðhevra Spánverja, Slic-
asta, hefir ákveðið að kalla saman
jiing-ið. Hann gcrir íáð fyrir að
ftiðarsainningarnir á milli Banda-
nianna og Spánverja verði samjiyktir
af þinginu með 30 atkvæða inoiri
liluta.
— íia Stokkhólini koma þær fregn-
U', að Rússakeisari súmí orðinn meir
vinveittur Gyðingum en hann heíir
aður verið. Hann kvað nú hafa, í
gegnnm landstjóra sinn í Finnlandi,
rúðið lögþingi (Landdag) Finna til
«ð semja þau lög, stm væru betri í
garð Gyðinga, en þau sern nú eru í
g'ildi. Hingað til hefir það verið ó-
mögulegt fyrir Gyðinga í Finulandi
að geta orðið fmskir borg'arar; og lög'-
'u hafa bannað, að Gvðingur og finsk
stúlka g-engu í hjónaband. Nú ætlar
i'eisarinn, með nýjum lagaákvæðum,
að setja Gyðinga ' jafnfætis Fjnn-
um.
—Látinn er í Frankfurt, greiti v.
1 -apiivi, er tók við stjórntaunuiniim
sem ííkiskunslari, cftir Bismarck.
Hann var fæddtu' 1831
— Skipsmíðaverkstæði Cramps í
IJliiladelphiu, lietir tekið ið sér að
^yggja bryndreka fyrir BandaríUja-
stjórn, sem á að heita eftir ,,Maine‘í,
e>’ var sprengdur upp á Ilavanahöfn
1 %l'ta lö febrúar. Það átti að byrja
að byggja skipið L5. þ. m., 0g skip-
smíðaverkstæðið ætlar að hraða svo
''erkiíiu, að hægt verði að lirinda
'‘iuum nýja bryndrekaá íiot 15. febr.
1900. Þú eru tvö ár liðiu síðan hin
sorglegu leikslok urðu, er 26G manns
létu lífið.
Nýjustu blöð (11. þ. m.) sog'ja, að
í bardaganum á milli Bandaríkjahers-
ins og uppreistarmanna á Philiphine-
eyjunum, sem átti sér stað á laugar-
daginn 4. þ. m., í Maniluborg, hafi
2,000 fallið af eyjarskeggjnm, 2,500
legið særðir á vigvellinum, og 5,000
verið teknir til fanga. Af Banda-
mönnum fóllu 50 og 150 er særðust.
— Admíráll Dewey hefir tilkynt
hermáladeildinni í Washjngton, að
hann hafi tekið til fanga „skonnortu“,
sem var hlaðin vopnum og skotfær-
um til Aguinaldo, foringja uppreistar-
nianna á Philiphine-eyjunum.
Bandaríkjastjórn heldur þar afleið-
andi, að konsúll Þjóðyerja í Hong-
kong, hafi verið frutnkvöðull að þess-
ari styrjöld á Philiphjne-eyjunum;
að minsta kosti hafi hann stutt þá
með því, að senda þeim vopnabyrgðir.
Þó er sagt, að atbygli Þjóðverja hafi
verið leitt nð þessu háttalagi konsúls
þeirra, en &ð þeir hafl Jýst því yíir,
að það hafi verið án viinndar og viija
liinnar þýzku stjórnar, að konsúll-
inn ræki slíka vcrzlun við eyjar-
skeggja.
Island s-frjettir.
Skag-ifirði (Fljótuin) 19. nóv.
Aimenuar fréttir fremur góðar að
því leyti til,að huustveðrátta var fram-
úrskarandi st'lt og góð, og haustver-
tíð- af fiskafla þess vegna í fullkomnu
meðailagi, þótt víða sé kvartaö um
liana iýra hér við Norðuriand. Mjög
lítil sujókoma orðiu enn og öll vötn
ófrosin.
Strandasýslu sunnv. 9. des.
Það er nú orðið langt síðan fréttir
hér úr Hrútatirði hafa hirst í blöðun-
um, enda hefir fátt markvert borið
til tíðinda.
Síðastliðið sumar var uð veðráttu
til miklu fremur hagstætt, þó oft
væri kalt. Skepnuhöld allgóð í vor
og grasvöxtur i sumar í góðu l&gi.
Þurkar v'oru aligóðir fyrri hluta slátt-
arius, þar til seint í ágústmán. að brá
til votviðra, er béldust kringum 3
viktti'. Eftir miðjan sept. brá aftur
til þurrviðra, svo hey náðust, iítt
skemd, og varð heyfengur yrirleitt í
betra lagi bæði að vöxtum og gæð-
um. Haustið alt fram í nóvember var
afbragðs gott, oftast logn og þurviðri
og mjög frostlítið lengi fram eftir.
Nú í nærfelt mánuð hafa verið hvass-
viði'i mikil ýinist at’ norðvestri eða
útsuðri, og oft snjógangur; enda er
nú fé alstaðar komið á gjöf og hross
víða líka.
Kvillasamt hefir verið í haust, eiuk-
urn hefu' gengið þungt lcvef í börnum
og svo ýmsir aðrir kvjllar bæði í ung-
um og gömlurn. Engir nafnkendir
hafa samt látist í þessu bygðarlagi.
Vöruverð á Borðeyri í sumar og
haust var þannig: rúgur kr. 8,50;
bankabygg 12,00; hrísgrjón 13—14,-
00; baunir 12,50, alt 100 pd. Kaffi
0,65 pd.; kandis 0,33; hvítasykur 0,32.
Hvítvorull 0,55 , h&ustull 0,50 (þveg-
in) ; mislit uli 0,35. Kjötverð 12—
18 aura pd. Verð á lifandi fé geldu
9—12 aura pundið eftir þyngd kind-
arjnnar. Ær voiu í nokkuð lœgra
verði.
FINNLAND SKAL
VERÐA KÚSSNESKT.
Það verður stór skaði fyrir liinn
noiræna þjóðttokk, ef að 200,000 Sví-
ar, sem búa í Finnlandi, verða-ásamt
Finnum sjálfum, kúgaðir til að leggja
niður tungu síua og- þjóðerni.
Rússakeisari hefir nefnilega gefið út
tvær lagafyrirskipanir. Sú fyrri
skipar svo fyrir, að öll kensla 1 nðal
námsgreinum, á ölium skúium í land-
iim, skuli iara fram á rúSsnesku.
Svenzka og Finska má ekki yera við-
höfð á skólunum, þótt að önuurhvor
þessara tunga sé móðurmál barnanna.
Þ.ið á að venja ungdóminn af þvi, að
tala og skiifa sama tungumál, sem for-
feður haus gerðu, og þar afleiðandi
þvinga lnmn til að læra rússuesku.
Hin önnur skipar svo fyi’ir, að hið
finska herlið skuli hér eftir ekki
deppa með tveggja ára herþj uustu
undir finskri stjórn, heldur að það
skuli einnig vera skyldugt til her-
þjónustu í her Kússa og undir þeirra
stjórn. Þessar íyrirskipanir breyta
öllu ástandiuu í landinu og ræna
stórfurstadæmið því litla frelsi, seni
það iiiugað til hefir haft. Eins og
eðlilegt er, fá þær töluverða mót-
spyrnu. F’oreldrar og kennarar eru
æstir vít af þessum þvingandi Iaga-
skipunum, og týua allan jainn mót-
þróa, sem þeim er unt. llitsíma-
skeytin liafa enn þá ekki minst á
hættuna, sem hinni iútiiersku kirkju
er ’búin í Finnlandi; en það er auð-
sætt, að einvaldur allra Ilússa ætlar
sér líka að undiroka hana. Hann
er aðal-höfuð hinnar rússnesku kirkju
—einskonar páfi, og þess vegna er
það eðlilcgt, að hann átíti það skyldu
síua, að snúa öllum kristnum þogn-
um sínum til grísk-kaþólskrar trúar.
Dagmar dóttir Kristjáns IX. og Vikt-
oria af Hessen, voru báðar uppaldar
lútherskri trú; en til þoss þær gætu
orðið rússneskar keisarafrúr, þá urðu
þær aö afneita með ciði sinni barna-
trú, og taka grísk-kaþólska trú.—Trú-
frelsi þekkist ekki á Kússlandi.
---o----
SVAVA
7. hefti (Janúar 1899)
INNIHALD:
L Nýjustu rannsóknir um mentun
fornaldarinnar.
2. Kvæði: („Hulda")
3. Sögur.
©^Árg. $1.00