Fram - 11.10.1919, Side 2

172
FRAM
Nr. 42
Hein
mótorar
bestir ódýrastir.
Versl. Sn. Jónssonar.
frá Norðfirði, og druknuðu allir mennirn-
ir 4 en nöfn þeirra höfum vér eigi frétt.
S/áturverð eystra. Á Seyðisfirði
eru dilkaslátur á 1,50, slátur af fullorðnu
3,00, af sauðum 4-4,50.
Samanber hér norðanlands. Dilkaslátur
2—3 kr. Rolluslátur 4—5 kr. og svo af
skárri kindum upp í 10 króntir.
Feit-síldarfiski í Noregi er
mjög gott um þessar mundir. Hafa nokk-
ur af skipum þeim sem hér voru uppi
í sumar þegar aflað fyrir alt að 100 þús.
króna síðan þau komu heim í byrjun sept.
Heyrst hefir að Einar Arnórsson
prófessor sé orðinn pólítískur meðritsjóri
»Morgunbláðsins« og »ísafoldar.«
Fjáriögin. í frumvarpi stjórnar-
innar voru tekjur áætlaðar c. 7 3|4 miljón
kr. en útgjöldin rúmar 8 milj., eða tekju-
halli nær 350 þús. kr. Eins og fjárlögin
fara frá þinginu eru tekjurnar áætlaðar
rúm 10112 milj. en gjöldin rúmar 93|4
milj. Er því tekjuafgangurinn c. 3|4 milj.
kr. NB. »fyrst um sinn áætlað.«
Borg kom til Akureyrar í dag, vænt-
anleg hingað á mánudag.
Eri. símfregnir.
—09—
Kpmh. 30. sept. ítalir ákveðið setja
Fiume undir herstjórn.
Ping ítala leyst upp.
4. okt. Á friðarfundinum hafa
friðarsamningarnir verið staðfestir
með 372 atkv. gegn 53.
Berlín 5. okt. Demokratar hafa
komið tveim mönnurn í nýju stjórn-
ina. Schiffer dómsmálaráðherra og
Kock utanríkisráðherra.
London 5. okt. Wilson er veikur.
Járnbrautarverkfallinu enska lokið.
París 6. okt. Friðarfundurinn krefst
þess að stofníundur Alþjóðabanda-
lagsins verði haldinn strax í París.
Berlín 7. okt. ítalir og Rúmenar
hafa gert með sér samninga.
Rúmenar herja á Jugo-slava,
Frá Madrid símað 7. okt. að alls-
herjarverkfall sé þar yfirvofandi.
Bandamenn afvopna flota sína.
Atkvæðagreiðslunni um algert vín-
bann í Noregi er lokið. Og varmik-
ill meiri hluti með banninu.
Innl. símfregnir.
1. okt. drukna tveir menn í þing-
vallavatni.
Kíghóstinn er í ó húsum í Rvík.
Guilfoss fór frá Höfn 8. þ. m.
Um framboð til Alþingis er frétt
úr tveim sýslum, Gullbringu og
Kjósarsýslu ogeru þar 5 frambjóð-
endur: Jóhann Brautarholti, Bogi
Lágafelli, Björn Grafarholti, Einar
Rorgilsson, og Davíð Kristjánsson.
Mýrasýslu, ogeru þartveir komnir.
Davíð Borsteinsson Arnbjargarlæk,
og Andrés, Síðumúla.
A hverju byggist
framtíð ísl. þjóðarinnar?
Eftir Jóh. Sch. Jóhannesson.
—OO
Niðurl.
Flestir segja meiri peninga, En sum-
ir telja uppeldi æskulýðsins og gott
siðferði þýðingarmest. Peir svara
þessari spurningu á marga vegu.
Guðm. Guðmundsson skáld segir:
>Par sem siðgæði er sþilt og um
sakleysi vilt,
þar er siðferðisþrot, frelsi og menn-
ingin dauð,
því er hlutverk vort það, best að
hlúum vér að
æskuhreinleiknum, þjóðanna fram-
tíðarauð.«
Hann telur því siðgæði meginstyrk
þjóðfélagsins.
Vér íslendingar höfum sem bet-
ur fer, ekkert að segja af hinum
verstu hörmungum og sumum glæp-
um sem viðgengst víða utanlands.
En mannúðar starfsemi var hér lengi
Iítil. Fórn fúsir mannvinir hafa verið
hér næsta fáir, en þeim fjölgar,
Fleiri og fleiri segja með Sig. Júl.
Jóhannssyni
»Guð minn, ef skæðir skuggar
skyggja um lönd og ál,
gjör mig að litlu Ijósi,
lýsandi hverri sál.
Guð minn, ef einhver grætur,
grátur ber vott um sár,
gjör mig að mjúkri hendi,
megnandi að þerra tár.«
En þetta erkjarni kristindómsins.
»Látið sama lunderni búa í yður
sem var í Kristi,« segir einn vitur
og vel kristinn maður. Pað er eng-
inn efi á því að ef menn kapp-
kostuðu það, yrði lífið betra og
bjartara en það nú er.
Pað er undarleg sérviska, eg vil
segja sérheimska, sem loðir við all-
an fjölda þjóðarinnar, að hann kann
ekki við að aðrir en prestar tali
um guðsorð og góða hluti. En
þetta er algengt utanlands að leik-
menn og menn í ýmsuin stéttum
haldi kristilega fyrirlestra og ræður
til vakningar og uppbyggingar og
hefir mörgum orðið vel ágengt með
að snúa fólki til betri vegar og
unnið mannfélaginu mikið gagn.
Og flestir slíkir menn gera það af
þrá og endurbótaviðleitni en ekki
til að fá fé fyrir. En auðvitað þurfa
trúboðar og umferðapredikarar tölu-
verða peninga til að lifa. Eru víða
til sjóðir stofnaðir af efnuðum mann-
vinum, sem þeir fá styrk úr er vinna
fyrir þetta málefni. Hér á landi veit
eg ekki af öðrum sjóði, sem miðar
í þessa dtt, en smáritssjóði Jóns
lærða, sem styrkir útgáfu kristilegra
smárita. Pað þykir líklega sumum
það lítilfjörleg framfaraviðleitni að
leggja krafta sína fram til þess að
kristna land og lýð. En það er meira
virði en margur hyggur, Trúmála-
ástandið er hvorki meira né minna
en undirstaðan undir siðferðisþroska
þjóðarinnar og hamingju. Pað álíta
sumir ýms trúarbrögð jafn góð og
kristindómurinn er. En þetta er fjar-
stæða. Merkir menn segja að Búdda-
trúin hafi t. d„ þrátt fyrir hina
fögru kenningu sína og þekkingu
á mannlegum þörfum og lífi, að
miklu leyti glatað tækifæri sínu til
þess að nota það sem best er í
sögu hennar. Og þó vald hennar
sé enn þá mjög mikið, þá geti hún
ekki haldið sér uppi og því síður
útbreiðst með því að lifa á fortíð
sinni. Hinduisminn kvað líka bók-
stafl. vera að þorna, að minsta kosti
hvað snertir veruleg áhrif á siðferði
fólksins. Innanlands trúarbrögðin á
Indlandi eru að tapa afli sínu og
áhrifum og svo er víðar. — Aðrar
þjóðir ieggja mikið fé og marga
góða menn fram til þess árlega að
útbreiða kristindóminn í fjarlægum
löndum. íslendingar leggja hvorki
til fólk né fé til þessa nauðsynlega
verks. Prestarnir eru fáir, óvíða haft
guðsorð um hönd í heimahúsum
og trúleysi alment sýnist, mér. Lýgi
og slúður og ærumeiðandi umtal
orðið algengt. Pjóðin er ekki eins
göfug og hún var. Drenglyndi, vin-
festa og frægðarlöngun hennarminni.
En nú eru margir vaknaðir til um-
hugsunar um nauðsyn á endurbót-
um hugsunarháttarins og ræktun
sálarlífsins og vinna að því. Pví
andlegar endurbætur eru eins nauð-
synlegar og þær verklegu.
Skartgripir drotn-
inganna.
—00—
Um þessar mundir er, eíns og
kunnugt er, æði-margt af konung-
bornu fólki hér í Evrópu, sem hvergi
á eiginlega höfði sínu að að halla,
þar á meðal drotningar, keisarafrúr
og prinsessur, sem nú neyðast til
að selja skartgripi sína sér til fram-
færslu. Er ekki ólíklegt að perlur
þeirra og gimsteinar komist í hend-
ur amerískum auðjöfrum og annars
bágt að segja, hvað um þá kann
að verða. En hvað sem því líður,
þá er ekki ófróðlegt að heyra hvern-
ig Katrín Radziwill furstafrú lýsir
liðinna tíma glysi og skarti viðýms-
ar hirðirnar hér í álfu og ber sú
lýsing hennar vott nm slíka ógegnd
í klæðaburði og lífsháttum öllum,
að annað eins mundi hver almenn-
ur nútímamaður álíta, að hvergi ætti
sér stað nema í heimi æfintýranna
eða meðal hálfvitlausra miljónara og
miljarðara.
Rússnesku keisarafrúrnar fengu
hæstan lífeyri allra þjóðhöfðingja
hér í álfu. Amma Nikulásar 2. eyddi
árlega 10 -lf miljónum króna í
sínar eigin þarfir og álíka upphæð
í líknarstarfsemi. María Alexand-
równa var framúrskarandi gjöful,
en - jafnframt því sóttist hún ákaft
eftir gimsteinum og kniplingum og
var þvi í sífeldu peningahraki, sem
Alexander keisari 2. varð að bjarga
henni úr. Einkum ágirntist hún
perlur og átti slík kynstur af þeim,
að þegar hún raðaði þeim öllum á
sig, þá huldu þær hana alla frá
hvirfli til ilja. Pegar hún sálaðist,
urðu börn hennar mjög ósátt um,
hvernig skifta skyldi skartgripum
hennar milli ættingjanna. Lauk þeirri
deilu svo, að perlunum var, að boði
keisarans, skift sem jafnast milli
Nokkrir duglegir sjómemi geta
fengið pláss á m.k. »Njáll« í há-
karlalegur i vetur ef þeir koma og
ráða sig strax.
Sf. 11. okt. 1919.
pr. H.f. Hin. satn. ísi. versl,
Jón Guðmundsson.
allra barna hennar og nánustu ætt-
ingja, en þetta mislíkaði þó stórum
ýmsuin af keisaraættinni.
Auk þessa átti drotningin háls-
men og höfuðdjásn af demöntum
gert og perlur nokkrar peru-mynd-
aðar, er sagt var að væru þær
stærstu perlur, sem nokkur maður
hefði augum litið. Hálsmenið náði
alla leið ofan að mitti og gaf hún
það tengdadóttur sinni Maríu Pál-
ównu, sem giftist Vladínn'r stórher-
toga, næst elsta syni hennar. Petta
tiltæki hennar varð einnig að deilu-
efni milli hennar og ríkiserfingjans,
er seinna varð Alexander 3. — en
hann hélt því fram, að þessir dýr-
mætu demantar ættu að sameinast
fjársjóðum Rómanoff ættarinnar.Peg-
ar eftir stjórnarbyltinguna flaug það
íyrir, að stórhertogafrúin væri að
semja við gimsteinaverslun í London
um sölu á skartgrip þessum.
Rússneskar stórhöfðingjakonur
hafa ávalt verið gefnar fyrir prýði-
leg nærklæði. Pegar María ekkju-
drotning giftiat, fékk hún meðal
annars í heimanfylgju 24 tyiftir nær-
klæða, er öll máttu heita einskonar
listaverk, og var þetta samkvæmt
ganialli venju gjöf frá keisaranum
og drotningu hans. Auk þess fékk
hún 5 tylftir af ýmislegum knipling-
um og kostuðu þeir út af fyrir sig
3 eða 4 miljónir króna.
Þá var grávaran ekki síðri og var
þar á meðal kápa úr safalaskinni,
er kostaði 750 þús. krónur. En
þegar drotningin var krýnd, árið
1883, var henni þó gefin búnaður
úr svörtu safalaskinni, sem var enn
dýrmætari. Þegar hún fór brúðarför
sína til Moskva, varð kaupmaður
einn vellauðugur svo hrifinn af feg-
urð hennar, að hann bauðst til að
gefa henni brúðargjöf, en því boði
var skýlaust hafnað. Kaupmaður
þessi var hniginn að aldri, ókvænt-
ur og frámunalega sérvitur. Gerði
hann þá erfðaskrá sína . og ákvað
þar, að verja skyldi 7L/S miljón kr.
til þess að kaupa hið prýðilegasta
safalaskinn, sem hægt væri að fá.
Gjöf þessa átti svo að færa Maríu
Feódórównu þegar hún yrði krýnd
en það sem þá var afgangs eigum
karls og var auðvitað stórfé, skyldi
sömuleiðis gefið henni til líknar-
starfsemi. En vildi hún ekki þessar
gjafir þiggja, þá skyldi aleigu hans
varið til að sjá flækingsköttum í
Moskva farborða. Fáum mánuðum
síðar dó kaupmaðurinn og leyfði
keisari þá, að drotning hans þægi
gjöfina.
Frainh.
Komið tímanlega
með auglýsingar.