Helgarpósturinn - 24.04.1980, Side 19

he/garpOSfurínrL. Föstudagur 25. apríl 1980
19
þar, siftustu árin og áhrifa hans
reyndar gætt mun viðar. Ýmsir
hafa þar af leiBandi oröiö til aB
nefna hann „GuBföBur
pönksins”.
8. áratugurinn -
3. kynslóðin
MeB Velvet
Underground og
eftir upplausn
hennar kom. fram
fjöldi hljómsveita
er reyndu aö
keppa viö Californíu
hljómsveitarirnar
og skapa ein hver ja
álika séreinkennandi
N.Y ,-menningu. Mistókst
þessum hljómsveitum gjörsam-
lega og fátt tengir þekktustu
hljómsveitir N.Y. þess tima,
Vanilla Fudge og Mountain, viö
borgina.
Fyrri hluta sIBasta áratugar
var litiö aö gerast i rokktónlist
N.Y.-borgar. Má segja aö
þróunin þá hafi veriö samstiga
,,glitter”-æöi þvi er gekk I Bret-
landi. Helztu fulltrúar þessa
timabils má nefna New York
Dolls, Kiss og Blue Oyster Cult.
Spannar hámark timabilsins
rúmlega tvö ár en skilur fátt
markvert eftir.
Meö komu hinnar svonefndu
þriöju kynslóBar tónlistar-
manna áttunda áratugsins I
N.Y. snemma á árinu 1975, uröu
mikil umskipti I tónlist og
menningu borgarinnar og var
markaö upphaf nýs tima. Nú
Lou Reed
fyrst átti sérstæö rokktónlist
borgarinnar ákveöna samleiö
meö tónlistarmönnum annarra
stórborga og þá einkum borgum
Noröurrikjanna. Nú fyrst i
rúman áratug tóku listamenn
aftur aöstreyma til borgarinnar
og hefur borgin á ný eignast
sinar stórstjörnur, sem lita á
N.Y. sem miBpunkt sinnar tón-
listar. Þekktastir þeirra tón-
listarmanna er þá komu eigin-
lega fyrst fram eru Bruce
Springsteen og Patti Smith. Af
öörum tónlistarmönnum má
nefna Tom Verlain. Hann var
stofnandi hljómsveitarinnar
Television, sem skilur eftir sig
tvær af helztu plötum slöari ára.
Þótt hvorki plötur Television né
sólóplata Tom Verlains hafi
hlotið hylli fjöldans, stendur
tónlistin
eftir sem
áhrifamikil og
einkennandi
rokktónlist
frá
New York.
Rétt er
hér aö geta
hljómsveit
arinnar
Talking
Heads
sem sögulega
stendur á
milli þessarar þriöju kynslóöar
og þeirrar næstu.en stendur þó
tónlistarlega nær þeirri þriöju.
4. kynslóðin
Uppgangur pönksins hefur
fætt af sér nýja kynslóö tón-
listarmanna I New York. Sú tón-
list, sem hin nýja kynslóð flytur,
hljómar framandi og ólik hefö-
bundinni rokktónlist. Ahrifin
koma viöa aö m.a. frá hinum
ólikustu tónlistarafbrigöum
frjálsrar samtimatónlistar.
Engu aö siöur er tónlistin
óneitanlega rokk dagsins i dag.
Þaö setur eölilega svip sinn á
tónlistina aö nú, sem ávallt er
rokkiö upprunniö hjá hinum
lægri stéttum þjóöfélagsins. Sú
tónlist, er N.Y.-pönkarnir flytja
er vissulega hrokafull og
hávaðasöm I kröfunni um breyt-
ingar. Þessi bylgja hefur eign-
ast sinar hetjur sem helztar eru
James Chance leiötogi Contorti-
ons, söngkonan Lydia Lunch og
hljómsveitirnar D.N.A. og
Mars.
Eölilega hefur veriö stiklaö
hér á stóru og ber greinin aö
skoöast sem slik. Þetta siöasta
timabil I rokkmenningu New
York-borgar er I dag lifandi og
ferskt og þvi ærin ástæöa til aö
fjalla nánar um þaö en gert er
hér aö framan og mun væntan-
lega bætt úr þvi hið fyrsta.
Til viöbótar þeim hljómplöt-
um sem þegar hafa veriö upp-
taidar og skipta sköpum I rokk-
tónlist storborgarinnar New
York, skal nefna:
Bruce Springsteen — The
Wild, The Innocent & The E
Street Shuffle. — Born To Run
Patti Smith — Horses.
Talking Heads — More Songs
About Buildings And Food.
Lou Reed— Berlin. — Coney
Island Baby.
Concortions, DNA ofl. — No
New York (safnplata)
Concortions — Buy The
Contortions.
Lydia Lunch — The Queen Of
Siam.
James Chance
sérstæöar hljómsveitir s.s.
Fugs.
Þaö má segja aö fjöllistamaö-
urinn Andy Warhol hafi komiö
Velvet Underground saman I
þeirri mynd, sem hljómsveitin
endanlega birtist I áriö 1966. En
þá tók hljómsveitin þátt i mjög
fjölbreyttri sýningu sem Warhol
setti upp. Áriö 1967 gaf
hljómsveitin út sina fyrstu plötu
sem nefnist Velvet Under-
ground and Nico Pruduced By
Andy Warhol. Platan ber þess
ótvirætt vitni hver leiötoginn
var og semur Lou Reed nánast
allt efni plötunnar. Tónlist og
textar Lou Reeds endurspegla
hina sérstöku menningu stór-
borgarinnar, yrkisefni sem á
þeim tima átti sér fáar hliö-
stæöur I rokktónlistinni. Þessi
stemmning I listsköpun Lou
Reeds hefur fylgt honum allar
götur siöan. Hliöstæö er um-
fjöllun rokktónlistarmanna
N.Y. á stórborginni I dag. Lou
Reed hefur þvi veriö mótandi
afl á bak viö tónlistarþróunina
verk, þar sem mannlegri eymd er
lýst af frábærri snilld, næmleik og
samúð. Oddur Björnsson hefur i
uppsetningu sinni valið þann kost
að fara milliveginn milli þessara
tveggja þátta, fáránleikans og
raunsæisins. Honum hefur einkar
vel tekist að draga fram hin ýmsu
óliku blæbrigði leiksins allt frá
hádramatiskum skapgeröarleik
til trúöleiks i stil gamanleikara
þöglu myndanna. Hverjum detta
ekki I hug snillingar á borö við
Laurel og Hardy þegar horft er á
sum atriöin i samskiptum um-
renninganna tveggja. Einkar
skemmleg leikmynd Magnúsar
Tómassonar, og ljósbeiting Ingv-
ars B. Björnssonar, undirstrika
enn betur þennan milliveg fárán-
leika og raunsæis. Leikur er yfir-
leitt með ágætum. Að sjálfsögöu
mæöir mest á þeim Arna
Tryggvasyni og Bjarna Stein-
grimssyni i hlutverkum umrenn-
inganna tveggja Estragons og
Vladimirs, þessara tveggja full-
trúa mannkynsins i öllum sinum
margbreytileika. Estragon er
viðkvæmur og liklega fremur
huglaus, en Vladimir er aftur á
móti hörkutól sem er þó besta sál
inn við beinið ef vel er gáð. Þessir
tveir óliku persónuleikar geta i
raun og veru tæpast búið saman,
þó kringumstæðurnar neyöi þá til
þess, og þannig er einnig mann-
kynið dæmt til að lifa saman þótt
það gangi oft helst til brösuglega.
Arni Tryggvason gjörþekkir auö-
sjáanlega hlutverk Estragons, en
mótleikur Bjarna Steingrimsson
ar stendur honum litt eða ekki að
baki. Theodór Júliussoner ágæt-
ur sem sviðingurinn Pozzo i fyrri
þættinum, en ekki eins sannfær-
andi i niðurlægingu sinni i siðari
þættinum, hugsanlega af ásettu
ráðivegna þeirar spurnar um það
hvort um niðurlægingu sé yfir
höfuð um að ræða, og ef svo er þá
hversu mikla, sem fram er sett.
Viöar Eggertsson.er frábær sem
hiö útpiskaða „tölvumenni”,
Lucky. Hann er beinlinis ógn-
vekjandi i staðreyndaupptalning-
unni i fyrra þætti. Ef þetta er það
sem koma skal er ekki furöa þó
ugg setji að sumum. Laurent
Jónsson skilar sinu litla en þýð-
ingarmikla hlutverki af stakri
prýði þó ungur sé að árum.
Fyrirhugað er að fara með
Godot til sýningar i Reykjavik á
Listahátið á sumri komanda, og
er ekkert nema gott um þaö aö
segja. Höfuðstaðarbúar fá þá
tækifæri til að kynnast þvi að
menning getur þrifist víöar en
þar, en að skaðlausu mættu for-
ráðamenn nefndrarListahátiöar i
staðinn velja Akureyri sem staö
fyrir eitthvert af toppatriðum
hennar. Oddur Björnsson lætur
nú af störfum sem leikhússtjóri
hjá L.A. eftir tveggja ára farsælt
starf. Hann hefur látið hafa eftir
sér að framtið atvinnuleikhúss á
Akureyri sé undir þvi komið
hvernig að þvi veröi búiö af hinu
opinbera, og hefur hann komið
með ýmsar athyglisveröar hug-
myndir i þvi sambandi. Hvernig
væri nú ef menntamálaráðherra,
sem sjálfur er Akureyringur, liti
eitt augnablik af húsagrunnunum
fyrir sunnan og hyggði aö þessu
hagsmunamáli heimabæjar sins.
Þaö ætti aö vera metnaðarmál
hvers Akureyrings að hér megi
áfram þróast atvinnuleikhús, og
ættu bæjarbúar að styðja þessa
viðleitni með þvi að sækja þær
ágætu sýningar sem uppá er boð-
ið.
3* Símsvari sími 32075.
A
GARÐINUM
Ný mjög hrottafengin og at-
hyglisverö bresk mynd um
ungiinga á „betrúnarstofn-
un”.
Aðalhlutverk: Ray Winston,
Mick Ford og Julian Firth.
tsl. texti.
Leikstjóri: Alan Clarke.
Sýnd kl. 5,7,9 og 11.
Stranglega bönnuö innan 16
ára.
Hvar annars staöarfærdu
heila hljómsveit?
Vorum að taka upp nýja sendingu af Howard orgelum.
244 KT
Efraborð' Fluteló'— Flute8'— Flute4' — Trombone 16' —
Trumpet 8' — Oboe 8' — Clarinet 8' — Violin 8' —
Piccolo 4' — Reverb — Stustain (workable with
all registers). Piano present — Harpsicord
Present — Vibrato — Delay.
Neðra borð* French Horn 8' — Tuba Horn 8' — Melodia 8' —
Diapason 8' - Cello 8'
Pedall: Bourdon 16' — Flute 8' — String Bass — Sustain.
Trommuheili: meðPiano°9 9ítarog sjálfvirkum bassa. 12takt-
Kassi: Ekta hnota.
Tegund 245 er með tremulant og eins fingurs undirleik.
Hljóðfæraverslun
P4LNÍXRS
GRENSÁSVEGI 12 SIMI 32845