Tíminn - 19.04.1919, Blaðsíða 3

TíMINN
103
J3aer\da5kólirirt á Hólum
kennir:
A. Bóklegar greinir: Móðurmálið, sögu, stærðfræði, eðlis-, efna-,
grasa-, líffæra- og jarðfræði, jarðyrkju, garðyrkju, trjárækt^
búíjárfræði, búfjárlækningar, mjólkur- og hagfræði. Auk
þessa dráttlist, landmælingar, söng og leikfimi.
B. Yerklegar greinir: Smíði, alla jarðabótavinnu, svo sem vinnu
með hestum, sléttun, skurða- og flóðgarðagerð, girðingu,
garðyrkju og fl.
Skólinn hefir gott húsrúm, mikil kensluáhöld og ágætt bókasafn.
Hann hvetur nemendur sína til dugnaðar og framtakssemi og
venur þá við að koma fram og starfa sem sjálfstæðir menn.
Umsóknir sendist til undirritaðs.
Hólum í Hjaltadal 20. marz 1919.
S. Sigarðsson.
framúrskarandi mikil þröngsýni,
að álíta markaðinn mjög takmark-
aðann fyrir gráðaostinn.
En það virðast svo margir af
okkar leiðandi mönnum, jafnvel
þingmennirnir sumir hugsa sér
slíkt.
Þó að 5milj. kg. af mjólk
væri hér árlega notuð í Gráðaosta
og á það þó lengra i land en nú
er fyrirsjáanlegt, yrði framleiðslan
á Gráðaosti ekki nema sem svar-
aði því sem framleiðslan í Roque-
fort óx síðustu 10 árin fyrir stríð-
ið, en það auðvitað af vaxandi
eftirspurn. Nú má telja víst að hún
hafi minkað sem svarar miklu
meiru.
Réttan samanburð á smjörgerð
og ostagerð er þó ekki hægt að
gera sökum þess að ostagerðin er
of ung tii þess að hægt sé að taka
þær tölur, sem vissa er fyrir að
gildi í framtiðinni, eða í hlutföll-
um við smjörverðið þá.
Jón Á. Guðmundsson.
Smá-grei n ar
úr bréfum frá Jóni Jónssyni frá Sleðbrjót.
III.
Innílutningur gripa.
Eg hef séð það i íslenskum
blöðum, mér til mikillar ánægju,
að allmiklar umræður eru nú orðn-
ar um það heima, hvort ekki
myndi hagkvæmt að flytja til ís-
lands gripi, til kynbóta. Eg hef
fyrir löngu, síðan eg kom hingað
vestur, orðið sannfærður um að það
myndi hagur fyrir ísland að fluttir
væru kynbótagripir inn i landið,
og eg er mjög í efa um, að betra
væri að flytja þá inn annarsstaðar að,
en héðan frá Canada. Tíðarfar og
staðhættir likara hér og á fslandi,
en víða annarsstaðar. Eg hef aldrei
getað skilið að hún væri á rökum
bygð þessi hræðsla um að sjúk-
dómar flyttust inn með gripum.
Mér finnst gripir hér yfirleitt fult
eins hraustir og heima, og gripa-
sjúkdómar geta eins flust heim t.
d. með húðum, í heyrusli o. fl.
eins og með gripum. Mér finst
þessi hræðsla að flytja inn grip-
ina, en leyfa að flytja alt annað
inn, vera líkast því ef einhver
ætlaði að varna öiiu óheilnæmi
inn í hús sin, með þvi að ljúka
aldrei upp dyrunum, en hafa alla
glugga opna. —
í minum augum er það sjáif-
sagður hagur að flytja kyngóöa
gripi heim til íslands. Og geta má
þess i þessu sambandi að hér
vestra er altaf lögð stund á að út-
vega arðmeiri gripi frá öðrum
löndum, og flytja inn bæði til
Canada og Bandaríkjanna, bæði
besta, nautgrípi og sauðfé. Pað
mun enginn unna meira eða sakna
meira islensku hestanna en eg, en
samt er eg sannfærður um það,
að þegar plægingar fara að aukast
heima, og flutningar á vögnum,
þá eru hestar héðan gagnlegri en
íslenskir hestar, vegna þyngdar-
innar. Hestar sem notaðir eru til
hversdagsvinnu við búnað eru
vanalega frá 1200 og upp í 1600
pd. að þyngd, (auðvitað nota sum-
ir stærri hesta) en þessi þyngd tel
eg að væri hæfileg fyrir islenskan
landbúnað. Nautgripir eru hér
miklu þyngri og holdmeiri en heima,
og harðgerðir svo að nxar tvævetr-
ir og eldri mundu ganga úti likt
og hestar heima. Kindur eru hér
líka miklu þyngri en heima. Besta
aðferðin myndi vera að fá t. d.
af nautgripum og kindum fáeina
hreinkynjaða gripi, og blanda þeim
við aðra gripi. Hestakyn ætti ekki
að blanda við íslenska hestakynið.
Eg sá nýlega giskað á í íslensku
blaði, að meðalþyngd á kjöti af
kú, (eg tók svo sem það væri
mjólkurkýr) væri um 270 pd. —
Eg hef því miður ekki eigin reynslu
til að skýra frá um hreinkynjaða
gripi, hef aldrei haft þá, nema það
sem kallað er dálítið »bætta« gripi
hér, og til samanburðar við þetta
sem hér var getið um að ofan, um
þyngd kjötsins af islensku kúnni
ætla eg að geta þess að í des.
síðastl. var lógað hér hjá mér kú,
í meðailagi að stærð, sem hafði
mjólkað í fyrrasumar fram í ágúst.
Kjötið af henni af henni var 485
pd. (ensk) og hún var að eins
fóðruð á heyi. Um kindurnar skal
eg geta þess, að hjá mér var
lógað á (sem varð fyrir áfalli) í
nóvember og kjötið af henni
var 60 pd. — Hún hafði um sum-
arið gengið með tveimur dilkum,
sem seldir voru undan henni í
seplember og þegar henni var
lógað, voru í henni tvö lömb. í
annað skifti hafði eg á með tveim
dilkum (hrútum) þeir voru vigtað-
ir Inn haustið (voru bornir í mars)
og þó vigtaði annar 120 pd. hinn
105. — Þessar ær báðar áttu
kyn sitt að rekja til islenskra
kinda í aðra ætt, voru út af
ánum sem Sigurður Christophers-
son flutti hingað vestur. — Gæti
þetta dæmi því verið sönnun þess
að gott væri að blanda saman
hreinkynjuðu fé hér og íslensku fé.
Það er nú víst litið um svina-
rækt heima, enda hef eg ekki heyrt
um þyngd á svínum heima. Min
reynsla er þessi (og eg hef þó ekki
haft hreinkynjuð svín). Ef vel er
gert við svín þá gerir 6 mánaða
gamalt svin 175 pd. af kjöti. Eg
held það mætti hafa meiri svina-
rækt heima. Á flestum heimilum
fellur til ýmislegt, sem litt er not-
að, sem væri ágætt svínafóður (t.
d. sýrugutl og ýmiskonar matar-
úrgangur).
Turkey (Kalkúnsk hæns) heid
eg væri gott að hafa heima, þau
Vestan um haf.
Kaflar úr bréfi frá frk. Hólmfriði Árnadóttur.
Kvennfólkið hérna er ekki að-
gerðalaust þó það sé svo efnum
búið að það þurfi ekki að vinna
fyrir sér. Það virðist einnig vera
búið að læra það, að wmargar hend-
ur vinna létt verk«, því félags-
skapur er mjög öflugur meðal
þeirra. Margar konur ofl'ra öllu
sínu starfi fyrir meðbræður sína
og systur, án þess að láta sér
detta i hug endurgjald. Þær eru
öfundsverðar sem geta það. Kvenn-
félögin eru á ýmsan hátt góðgerða-
félög, sum til að bæta úr böli,
önnur til að grafast fyrir rætur
eymdar og syndar og lækna þær.
Fiest eru þau að meira eða minna-
leyti uppeldisstofnanir fyrir félaga
sina, og það engu siður þau félög,
sem eru fyrir fullorðið kvennfólk
en hin, sem eru fyrir yngra fólk.
Það verk er unnið með ræðum og
ritgerðum, samlestri bóka í bundnu
og óbundnu máli og söng, ýmist
samsöng eða einsöng. Mestmegnis
er starfið unnið af félagskonum
sjálfum, þó eru stundum fengnir
fyrirlesarar eða söngmenn til að
skemta á fundunum.
Oft og tiðum er bæði söngur og
ræður það sem við myndum kalla
audlegs efnis. Tilvitningar í guðsorð,
andlegar hugleiðingar, og guðleg
ljóð þykja eiga víðar við en í
kirkjunum. t*ó er enginn »pietista«
blær á samkomum þessum, heldur
ríkir þar heilbrigður kærleikans
bróðurandi, sem fyrirverður sig
ekki fyrir að bera vitni um Hann,
sem er undirstaða og viðhalds alls
í heiminum og á að vera í öllum
okkar athöfunum.
Eg hefi fundið svo sárt til þess,
hvað félagsskap okkar heima er
ábótavant, við það að kynnast
ýmsum kvennfélögum hér. Þar er,
þvi miður, svo oft unnið í því
skyni að hljóta lof fyrir, og sýni
einhver sig öðrum hæfari til þess
að hafa forustu á hendi í fyrir-
tækjum og félagsskap, eiga systur
hennar svo undur bágt með að
þola það og láta hana njóta sín.
En þetta batnar með vaxandi
menning, það er að segja, sé sú
menning á réttum grundvelli bygð.
Kvennfélögin hérna í borginni
(New-York) eru í bandaiagi, eins
og Reykjavíkur kvennfélögin. Pau
höfðu ársfund sinn 7. febrúar. ís-
landi var sá sómi sýndur að einni
af dætrum þess var boðið sem
heiðursgesti á þetta kvennaþing,
sem var það 48. í röðinni. '
Á fimta þúsund konur voru
þarna samankomnar frá hinum
ýmsu kvenfélögum. Fundurinn
var haldinn á hótei Astor, sem er
talið eitt helsta hótel borgarinnar.
Salurinn var allur skreyttur fán-
um. Þar vantaði illa flaggið okkar,
en engin tök voru að bæta úr þvi,
þar er það er hér ófáanlegt. Á
palli inst í salnum sat forstöðu-
kona bandalagsins ásamt með-
stjórnendum hennar, gestum fund-
arins og ræðumönnum og konum.
Forstöðukonan heitir frú Reta A.
Yawger og er hún merkur lög-
fræðingur.
Tima vantar mig til að lýsa ná-
kvæmlega fundi þessum, sem fór
fram með hinni mestu reglu og
siðprýði. Þess vil eg þó geta, að
ekki var sparað lófaklappið þegar
þess var getið, að% ísland væri nú
fullvalda ríki með eigin flaggi, þó
þjóðin væri smá. Sem við er að
búast vita New-York-búar ekkert
um okkur og það er hreinasta
uhdantekning hafi þeir séð ís-
lending, þeim er það jafn nýstár-
legt eins og að sjá veru frá öðrum
heimi, eins og einn Ameríkumaður
komst að orði við mig. En það er
engin hætta á að ekki sé hlustað
með athygli á, ef frá íslandi er
sagt, hvort heldur er á samkomum
eða einstaklingum, og væri nokkuð
til þess gert, væri líklegt að skernti-
ferðir yrðu tiðar héðan til íslands
þegar timar liðu og.menn væru
búnir að svala forvitni sinni í
löndura þeim, sem ófriðurinn stóð
í; þangað virðist nú ferðamanna-
straumurinn beinast.