Tíminn - 13.11.1920, Síða 4

yiwiN'N
(Framhald af 1. siðu).
Heimilisblaðið 1921.
Þeir, sem gerast vilja kaupendur aö Heimilisblaðinu næsta ár, 1921,
X. árgangi, geta notið þeirra hlunninda, að fá árganginn 1920 innheftan
fyrir hálfvirði — kr. 2,50 —, ef borgun fylgir pöntun. Blaðið kostar
kr. 5,00 árgangurinn. Þeir sem þessi kaup gera, eignast þá alla söguna
»Láru«, sem nú er að koma í blaðinu, enn fremur hina fögru kafla
eftir Olferi Ricard: »Níu myndir úr lífi meistarans«. Auk þess eru í
árgangi hveijum: kvæði, smásögur, ýrnsar hugleiðingar, alvarlegar bend-
ingar, heilræði, skrítlur o. fl.
Þessum árgangi fylgir einnig Hannyrðablaðið, sem var kaupbætir
til þessa árs skilvísra kaupenda.
Verðlaun í bókum fá þeir, sem gerast úlsölumenn og útvega marga
nýja skilvísa kaupendur.
Þeim kaupendum Timans til glöggvunar, er ekki hafa kynst Heim-
ilisblaðinu, set eg hér ummæli nokkurra mætra manna um blaðið:
Herra vígsluhisknp Valdimar Briem: »Heimilisblaðið, sem prentari
Jón Helgason gefur út, hefii eg haldið frá upphafi þess, og hefir mér
altaf líkað það vel. Það hefir haft að flytja ýmislegt fræðandi og skemt-
andi, og ætíð borið ineð sér heilbrigðar og hollar skoðanir. Álít eg það
því hentugan lestur fyrir unglinga og yfir höfuð gott heimilisb að«.
Síra Árni Björnsson, prófastnr í Görðum: »Blað yðar, Heimilis-
blaðið, fellur mér mæta vel í geð, tel það sériega holt og kristilegt, og
vel þess verðugt að kpma sem ílestum fyrir sjónir. Hefir blað þetla
marga þá kosti, sem hverl blað skyldi piýða. Það er fræðandi og skemt-
andi, en laust við áreitni og illdeilur og styður þó einarðlega hverja góða
og göfuga stefnu, sem uppi er hjá þjóðinni. Get eg þvi ráðið mönnum
til að kaupa og lesa Heimilisblaðið, og veit, að engau myndi þess iðra,
ef blaðið heldur framvegis sötnu stefnu eins og hingað til, sem engi
ástæða er til að draga í efa«.
Bjarni Jónsson, kennari: »Heimilisblaðið hefi eg keypt síðan það
var stofnað og jafnan fallið það vel í geð. Það flytur margan fróðleik
héðan og handan í nlþýðlegum búningi, og sögúr, sem jafnan miða að
þvf, að sýria, hversu hið góða vinnur jafnan sigur. Ágætt blað handa
æskulýðnum, ætti að komast inu á hvert einasta heirrili«.
Síra Bjarni Símonarson, prestnr ú Brjánslæb: »HeiinilisbIaðið hefir
verið, og er, ávalt kærkominn gestur á þessu heimili og hér i bygðarlagi.
Það hefir kostað kapps um að færa lesendum sínum fróðleik og skemt-
un, og ávalt hafa þeir, sem kynnast því, gengið að því visn, að yfir
efni þess sé kristilegur trúarylur og siðgæðisáhugi, og slfkar vonir liafa
ekki brugðist oss«.
Bogi Th. Molsteð, sagnfræðingur: »Eg liefi keypt Heiníilisblaðið,
frá, upphaíl og er því nokkuð kunnur. Mér virðist útgefandi þess, Jón
prentari Helgason, hafa einlægan vilja á að vinna þjóðinni gagn með
blaði sínu, hann vill vekja og styrkja hinar góðu tilíinnirigar lesend-
anna, og efla gott siðferði og sbylduræknt tnanna. Það er holt fyrir al-
menning að lesa þau blöð, sem hafa slíka ste!nu«.
Sírti Óíeigur Vigftísson í Fellsimila: »Eg lield, að Heimilisblaðið
liafi borið riafn sitt með rentu, og víða með góðri rentu, enda veit eg
af ýmsum heimilum, sem telja það besía og. kærkomnasta blaðið sitt.
Mér finst að það haíi vel staðið við upphaflega stefnuskrá sína, þá, að
reyna að skemta og uppbyggja á heimilunum, hafa göfgandi áhrif á
hugsana- og tilfinningaliíið, og þar með fegrandi og farsælandi verkun
á ytra lífið. — Eg man ekki eftir neinu í þessu hlaði, frá upphafi þess
til þessa, er mér hefir furidist áhrifailt eða óþarft, heldur þótt ílest í
þaö valið, hugsað og skrifað í þeim augljósa og einlæga tilgangi, að eyða
illu, en efla gott. Mér hefir fundist blaðíð taka málstað hins rétta og
holla, en berjast drengilega gegn hinu, jafnt í trúar- og siðgæðisefnum.
Blaðið hafir verið, og er, fyllilega þess vert, að það sé sem víðast keypt
og lesið. Ekkert heimili getur haft annað en gott af því, en margt
heimili ilt af því að hafa það ekki«.
Magnús Helgason, kennarivskólastjóri: »Mér er vel til Heimilis-
blaösins. Það minnir mig á góðu gömlu hjúin, dagfarsgóð, húsbóndaholl
og barngóð, sem gengu svo götu sína, að aldrei stóð af þeim styr né
hávaði, en ailir kendu af hlýju, er komust í kynni við þau. Það skein
út úr þeim, hvað þau vildu vel. Börnin hændust að þeim, og það var
líka óhætt að trúa þeim fyrir barni, það var aldrei að óttast ljótan
munnsöfnuð, en á relðum höndum holl ráð og leiðbeiningar, og sög-
urnar hjá þeim æfinlega hollar og notalegar. Slík bjú verða jafnan bæjarbót«.
Helgi Lárusson í Kirkjubæjarklaustri: »Eg er ekki í neinum vafa
um, að yður ekki einungis tekst að halda því trausti á blaði yðar er
þér liafið nú þegar náð, heldur hlýtur það að fara stöðugt vaxandi, því
hver maður sein les Heimilisblaðið, hlýtur að lesa það með athyglí og
einlægum huga, þvi það hefir svo göfugt og gott að geyma#að öllu leyti.
Eg vildi óska, að opnuðust augu landa vórra, sem ekki kaupa Heimilis-
blaðið, svo þeir færu að kaupa það, og njóta þeirra góðu greina, er í því
eru, og fögnuðu blaðinu með göfuglyndi og glaðlyndi inn á sitt heimili«.
Pétur Þ. Gnömuiidsson í Vatushlíð: »Mér er það ánægja, hversu
blað yðar lielst í líku horfi frá byrjun, og getur maður eiguast þar
góða bók, sem hefir að geyma bæði fróðleik og nytsamar hugvekjur
fyrir alla hugsandi menn. — Gleðjandi að finna svo mikla hlýju og
góðvild til ails og allra«.
Reynið Heirnilisblaðið eilt ár. Sendiö pöntun til afgreiðslunnar í
Bergstaðastræti 27 í Reykjavík.
Reykjavík, 30. okt. 1920.
Jón Helg’ason.

að tvær ferðir verði á hverj-
uin mánuði.
Fleiri mál voru ekki tekin fyrir.
F’undi slitið.
Hólmgeir Þorsteinsson.
Jón Gauti Pétursson.
Jón Sigurðsson.
Þingmaður kjördæmisins hélt
tvo aðra fundi með kjósendum
sínum í héraðinu, á Húsavík og í
Höfðahverfi. Hér fara á eftir tillög-
ur Húsavíkur-fundarins 16/« 1920:
Um Vatnsorkumátið:
»Fundurinn telur mjög mikils-
vert fyrir framtíðarheill þjóðfélags-
ins, að sem fyrst verði komið upp
rafoikustöð, við að minsta kosti
eitt af stærri fallvötnum landsins.
Væntir hann þess, að landsljórnin
og næsta Alþingi semji vatnalög
og sérleyfislög, sem tryggi ríkinu
full umráð allrar vatnsorku i land-
inu. Að því fengnu væntir fundur-
inn þess, að ckkert tækifæri verði
lsitið ónotað til að afla fjár .og
vinnuafls tii að koma upp raf-
orkustóðvum í stærri stil«. —
Um Skattamálið:
»Furiduiinn lýsir megnri óánægju
sinni yfir þeirri stefnu i skatta-
málutn, sem þing og stjórn hefir
fylgt á siðari árum. Væntir hann
þess fastlega, að þegar á næsta
Alþingi verði tekin ný stefna i aliri
skattalöggjöf xíkisins, og horfið frá
hirium óbeinu sköttum og marg-
þættu lollura, til beinna skatta,
sérstaklega af landeign og lóðum,
sem aðaltekna ríkisins. Eu að því
leyti, sem óbeinir skattar reynast
óhjákvæmilegir, fyrst um sinn, þá
sé sérstaklega sneitt hjá tollum af
nauðsynjum og neysluvörum. —
Það er og eindregið álit fundaiins,
að allir tollar eigi að vera verð-
tollar, en ekki vöruniagnstollar«. —
Tillögur þessar voru samþyktar
í einu hljóði.
fiangæingar og ,Yísir\
Seint í haust héldu þingmenn
Rangæinga almenna kjósendafundi
um alla sýsluna. Eitt af aðalmál-
unum sem rælt var á fundunuin,
var tvöfaldi skatlurinn á samvinnu-
félögin. Á öllum fundunum voru
samþyktar mjög áltveðnar tillögur
í málinu þar sem mótmælt var
fastlegarangindumþeim, semfélögin
eiga nú við að búa. Rangæingar
hafa með þessu gefiö öðrum hér-
uðum golt fordæmi, sem víða mun
verða fylgt, þvi aö í flestum hér-
uðnm landsins er allur þorri skyn-
bæra manna einhuga fylgjandi
stefnu Tímans i þéssu máli. Fer
þetta mjög að likum um Rangæinga
þar sem hálf sýslan hefir nú á einu
ári komið verslunarmálum sínum
í hið besla horf: Stofnað myndar-
kaupfélag, sem gengið er í Sam-
bandið. Munu bændur eystra skilja
hvers virði sú framför er og ekki
kunna þeim mönnum þakkir, sem
vilja eyðileggja samtökin með sér-
staklega lævísri skaltalöggjöf.
Dæmi Rangæinga sýnir hvernig
samvinnumenn líta á málið. Fer
þar á sömu leið og erlendis, þar
sem samvinnumenn standa óhikað
móti svipuðum yfirgangi og liér
er beitt. Hina hliðina sýnir »Vísii«,
annað höfuðmálgagn milliliðanna
f höfuðstaðnum. Það blað tekur í
sama streng eins og samskonar
blöð erlendis. Mælir fast með kaup-
mannamálstaðnum. Viðurkennir að
það sé rétt álitið, að samvinnu-
menn greiði nú tvöfaldan skatt.
En svo eigi það líka að vera. —
Blaðið viðurkennir enn fremur, að
erlendis búi samvinnumcnn ekki
við þessi ókjör. En segir að það
sauni ekki neitt. Eftir þessu eiga
íslenskir samvinnumenn að vera
þeir vesalingar að þola með jafn-
aðargeði þann órétt, sem félags-
bræður þeirra í nágrannalöndun-
um rísa á móli með oddi og egg.
ús Guðmundsson, skjólstæðingur
Morgunblaðsius. Hann er nú utan
að sögn vegna vangreiðslu póstá-
visunarinnar.
Formaður bankaráðsins og fjár-
málaráðherrann hafa ekki haft
meiri gætur á hverju fram fór, en
það, að alt sem inn kemur erlendis
fer, að því er virðist, i eina skuld,
til Privatbankans, þess hins sama
sem lét ávísun landsins falla. —
Landið fær ekki neitt í sínar greiðsl-
ur erlendis, og kaupmenn þeir sem
skifta við íslandsbanka, fá heldur
ekki neitt þar. Privatbankinn danski
fær alt.
Það er ekki sýnilegt að það sé
á nokkurn hátt fullnægt íslenskum
hagsinunum með því að láta einn
lánardrottinn fá alt sitt, en aðra
sem landið eða landsmenn skulda
alls ekki neitt.
Hluthafarnir eru tæplega áfellis-
verðir. Þeir skulda liklega engum
meir en þessum danska banka. En
úr því að yfirráðherrann er æðsti
maður bankans, þá var Iiann
skyldur að láta hendur standa
frain úr ermuin. En hann hefir
ekki gert það. Fjármálaráðherrann
ekki heldur. Þessvegna er nú kom-
ið sem komið er.
Það var vitanlega eitt ráð, og
að eins eitt að fullnægja bagsmun-
um landsins: Að láta alla sölu er-
lendis, oy greiðslur þar, fara fram
i samráði við og undir e/tirliti við-
ski/tanefndar, þannig að hún
en ekki eigendur afurðanna réðu
yfir hversu skuldi væru greiddar
erlendis. Ef viðskiítanefnd var ekki
vaxin starfinu, var hægurinn hjá
fyrir landsstjórnina að bæta við
starfskröftum, eða gefa lausn í
náð, eftir því sem við átti.
Þetta ráð er svo einfalt og sjáif-
sagt að um það hefir verið talað
manna milli síðan snemma í sum-
ar. En þeir sem mest höfðu þess
þörf, kaupmannastéltin og fjár-
málastjórn iandsins hafa vist ekki
komið auga á það. Framkvæmd
hefir engin orðið hvorki að til-
hlutan formanns bankaráðsins, né
fjármálaráöherra, sem þetta mál
kom mest við. Og blöð kaupmanna,
t. d. Morgunblaðið hafa ekki sagt
eitt orð til að knýja fram þessa
sjálfsögðu framkvæmd.
Þó var til stuðnings fordæmi frá
ráðherratíð Sig. Jónssonar, þegar
hann með atfylgi Framsóknar-
flokksins og Tímans efndi til hinn-
ar miklu landsverslunar, meðan
striðshættan var sem mest.
Þessu máli er ekki hreyft hér af
umhyggju fyrir milliliðastéttinni
eða hinum iangsumlitaða meiri
hlula landsstjórnarinnar, heldur af
því að þetta er orðið að ógæfu-
máli sem snertir alla islensku
þjóðina. Vanrækslan að »kontro-
lera« peningaverslunina er að lama
alt landið, alt viðskiftalíf, alla at-
vinnu, og traust landsins erlendis.
Og þegar afieiðingar þeirrar van-
rækslu eru fyllilega komnar í Ijós,
munu flestir fremur finna til með-
aumkvunar, fremur en löngunar
lii að ásaka, gagnvart þeim mönn-
um, sem gátu afstýrt þessum
óíarnaði, en báru ekki gæfu til þess.
JE^réttir.
Síra Matthías Jochumsson varð
hálfníræður 11. þ. m. Hefir guð-
fræðisdeild háskólans gert hann
að heiðursdoktor í guðfræði og
Akureyrarbær kaus hann heiðurs-
borgara sinn. Mjög voru farnir
likamskraftar skáldsins í sumar
þá er ritstjóri þessa blaðs sótti hann
heim, en »andinn lifir æ hinn
sami«.
Bæjarstjórnarkosningin á laug-
ardaginn var fór þannig að »Sjálf-
stjórn« beið hinn mesta ósigur.
Var Þórður læknir Sveinsson kosinn
bæjarfulltrúi með 1467 atkvæuðm,
en Georg Ólafsson frambjóðandi
Sjálfstjórnar fékk 1148; Niðurjöfn-
unarnefndarkosning fór fram sam-
hliða og hlaut verkmannalistin 1253
atkvæði en listj Sjálfstjórnar 1233
atkvæði.
„Jólagjöfln“ er komin út í fjórða
á forlag Steindórs Gunnarssonar
prensmiðjustjóra, 7 arka bók. Efnið
cr mjög fjölbreytt og margt vel
valið.
Minningarrit um Benedikt pró-
fast Kristjánsson frá Grenjaðarstað
er nýútkomið — bæði óbundið
mál og bundið, frá flestum þing-
eysku skáldunum.
Rottueitrnnin er rekin af mesta
krafti í bænum. Hafntirðingar hafa
ákveðið að fara að dæmi höfuð-
staðarins.
Matthías Ólafsson fyrverandi ai-
þingismaður hefir sagt lausu er-
endrekastarfi sínu fyrir Fiskifélag-
ið og veilir nú forstöðu seðlaskrif-
slofu landsverslunariunar.
Látin ’. Aðfaranótt 6. þ. m. and
aðist síra Ólafur Finnsson í Kálf-
holti á Landakotsspítalanum hér í
bænum. Haíði verið gerður á honum
uppskuiður. Síra Ólafur var fædd-
ur á Meðallelli í Kjós 16. nóv.
1846, sonur Finns bónda Einars-
sonar á Meðalfelli og Krfstinar
konu hans, er var systir síra Stef-
áns Stephensens sterka á Mosfelli.
Hafði sira Ólafur verið prestur í
Kálfbolti í rúm 30 ár við hina
mestu ást sóknarbarna sinna, enda
var bann þjóðkunnur maður fyrir
snyrtimensku og háttprýði. Kona
síra ólafs, frú Þórunn Olafsdóttir
frá Mýrarhúsum, er dáin fyrir
skömmu. Meðal barna þeirra er
frú Halldóra kona Siguröar Guð-
mundssonar magisters. Lik síra
ólafs hefir verið flutt austur.
Olympíuleikarnir. Mikil ánægja
er Tímanum að geta flult lesend-
um sinum hina skemtilegu frásögn
Björns leikflmiskennara Jakobsson-
ar um Olympiuleikina í Anlwerpen.
Stórbruni í Borgarnesi. Eill af
stærstu húsunum í Borgarnesi
brann til kaldra kola á skammri
stundu síðari hluta dag í gær. —
Húsið var eign Jóns Björnssonar
kaupmanns frá Svarfhóli og bjó
hann í því sjálfur ásamt bróður
sinum, Guðmundi sýslum. Björns-
syni. Skrifstofa sýslunnar var í
húsinu og sömuleiðis póstafgreiðsl-
an í Borgarnesi. Mikill póstur var
á póstafgreiðslunni, þar eð norð-
an- og vestanpóstur var nýlega
kominn og ekki farinn suður. —
Magnaðist eldurinn svo fljótt að
talið er að mjög litlu hafi verið
bjargað af póstinum og bókum
sýslunnar.
Sóleyjav útsprungnar fundust hér
á túnum um síðustu lielgi.
Sigurðnr Sigfásson kaupfélags-
stjóri frá Húsavík kom til bæjar-
ins með Sterling um síðustu belgi
og stóð ekki lengur við en þangað
til Sterling fór aftur í strandferð.
Þórólfnr Signrðsson frá Bald-
ursheimi er staddur í bænum.
Reykjavíknrhöfn ber sig vel,
sem ekki er að undra, því að hún
leggur báan skatt á hvert tangur
og tetur sem inn í hana kemur.
Er reikningur hafnarsjóðsins fyrir
árið 1919 nýlega prentaður og er
tekjuafgangurinn rúmlega 200 þús.
krónur. Eignir hafnarinnar eru
metnar á 38/i milj. kr. en skuld-
irnar 28/< milj.
Gjöf. Norðlenskur maður ónefnd-
ur, hefir gefið 3000 kr. til Sálar-
rannsóknarfélags íslands.
Okurkæra. Eina heildsöluversl-
unina í bænum, Höepfnersverslun,
hefir verðlagsnefnd kært fyrir lög-
reglustjóra fyrir það að verslunin
hafi selt vörutegund hærra verði
en hámarksverði.
Ný ljóðabók eftir Þorstein Gísla-
son ritsljóra er nýkomin út.
Leikfélagið er nú að leika gam-
anleik sem heitir: Kúgaður með
tárum.
Siglufjarðarkaupatnður hefir
keypt jörðina Saurbæ fyrir 11500
krónur.
Látiim er, suður i Bueuos Aores
í Suður-Ameríku, Guðmundur Odd-
geirsson prests í Vestmannaeyjum
Guðmundssens. Var Guðm. um
hríð við vevslunar- og bankastörf
JESwetro.r’ og r'itföng’
kaupa lueiiíi í
Bókaverslun
Sigfúsar Eymundssonar
-á Eyrarbakka og hér í bæ. Fluít-
ist á stríðsárunum til Þýskalands,
en rak nú stórkaupaverslun með
tengdaföður sínum dönskum.
Ritstjóri:
I’óriiatíHHOri
Laufási. Sími 91,
Prcntsroiðjaö Gutenberg,