Tíminn - 15.07.1933, Blaðsíða 3

TÍMINN
121
hefði Gísli unnið til brottreksturs úr
„hreyfingunni“. Létu þeir og eigi
sitja við orðin tóm, heldur iétu
liendur standa iram úr ermum og
tóku af honum foringjaeinkenni öll
ásamt hakakrossinum og skiidu
hann eftir óeinkenndan og allri virð-
ingu rúinn. En Gisli sneri sér þegar
til iögreglunnar, og tókst henni að
ná „lieiðursmerkjunum" aftur úr
kióm „rœningjanna". En Gisli er
hinn reiðasti og heimtar hefnd yfir
iiina óstýriiátu flokksmenn sína.
1 ■ '
s
Bændastimpillinn.
Undanfarin ár hefir íhaldið reynt
að breiða yfir sig bændagrímu, en
íyigi jjess hjá bændum hefir þrátt
fyrir það alltaf farið þverrandi. Og
eftir síðustu kosningar hafði það
Ottesen einan úr bændastétt á Al-
þingi. Takist Borgfirðingum nú að
iáta hann velta, er íhaldið búið að
missa síðasta bændastimpilinn á
þingi af sér, sem það hefir reynt að
skreyta sig með til að villa almenn-
ingi sýn. þótt ýmislegt sé gott um
Ottesen sjálfan, vinnur hann sór-
stakt ógagn yfirleitt á meðan ihaldið
getur notað hann til sinna óþrifa-
verka, því hann og aðrir bændur og
alþýðumenn, sem flækjast til að
iylgja íhaldinu, eru aðeins 0 aftan
við „stórlaxana" í Rvík, sem eru
innsti kjarni ihaldsins og öllu ráða
í flokknum. KárL
- -O- ■
Fréttir
Upplýsingar og afgreiðsla fyrir flest helstu
sumargístihúsín
úti á landi hjá
Ferðaskrifstofu Islands
Ingólfshyoli Sími 2939.
Nýjasta ljóðabókin:
Eg læt sem eg sofi
eftir
Jóhannes úr Kötluui
er bezta ljóðabókin sem nú er á markaðnum og fæst nú hjá bók-
sölum aftur, og kostar aðeins kr. 4.50 heft og kr. 6.00 í bandi.
Hér fer á eftir útdráttur úr nokkrum ummælum um. bókina og
látum vér þau lýsa henni.
----Jóhanaes úr Kötlum er eng'inn byrjandi lengur. Þessvegna er komínn timi til
fyrir hann að fara nú að sýna, hvað hann getur, — og ef liann getur litið, hlýtur
hann að fá harðari dóm en þeir, sem eru að byrja og eru enn eins og óráðin gáta.
Eimreiðin XXXIX, 1. — Jak. Jóh. Smári.
----Hér er samí glæsileikinn og áður i rimi, máli og samlikingum, en meiri dýpt,
átök og alvara.----Timinn XVI. 60. — A. Sigm.
----Kvæði þessi leita drjúgum á þann, sem byrjaður er að Jesa þau. Það er þessi
undra hagleikur, sem gerir svo að segja hverja ljóðlínu áfenga, og lesandinn teigar
af nautn hvert kvæðið eftir annað. — — Skinfaxi XXIV, 1. — Gunnar M. Magnússon.
-----Jóhannes hefir iagt á hilluna sin gömlu, draumkenndu yrkisefni og brynjað
sig út á vígvöll hins miskunnarlausa virkileika, gerst „byltingasinnaður0, eins og
þeir kalla það, — — Visir 23, 97. — Jón Magnússon.
— — Hann á til bæði meinfindnar og naprar ádeilur, en honum getur einnig orðíð
heitt um hjartarætur, þegar hann yrkir um örlög og framtið „striðandi lýða“. Þá
dregur arnsúg i flugnum. Þá dynja hanafjaðrir.-Nýjar kvöldv XXVI, 1-3, - B. K.
___— Hún (bókin) ber vott um óvenjulega hreinskilni og dirfsku, hita og áhuga,
en um leíð ríka listainannsg'áfu og listamannslund, sem hefir verið leyst úr iæðingi
gamalla hugsana, skoðana og mál- og kveðskaparvenja.----Skutull AI, 3. - Guð-
mundur Gislason Hagalin.
-----Ýms af kvæðum Jóhannesar fjalla um vandamál samtiðarinnai' og fijúga
þar viða hvassyddar örvar, sem óefað valda sársauka lijá einhverjum. en um það
er ekki að fúst og er þá hezta ráðíð að hera sig karlmannlega. Hitt er meira um
vert, að héðanaf verður Jóhannesi úr Kötlum ekki neitað um sess meðal vorra
fremstu þjóðskálda. — — Dagur XVI, 3.
Dr. porkell Jóhannesson er vænt-
anlegur frá Kaupmannahöfn meö
Gullfossi í kvöld. Grein um hina ný-
útkomnu bók lians og doktorspróf
birtist á öðrum stað hér í blaðinu.
Ljóðabók eftir Jón þorsteinsson
á Arnarvatni í Mývatnssveit kemur á
bókamarkaðinn í næstu viku. En
Jón er eins og margir vita meðal
hinna snjöllustu hagyrðinga í þing-
eyjarsýslu, bráðhagur á mál og rím,
en list hans óþvinguð og látlaus, eins
og gerist lijá þeim, sem „yrkja sér
til hugarhægðar", og ekki búast við
frægð. Ljóðavinum verður þessi bók
kærkomin.
Dánardægur. þann 10. þ. m. and-
aðist að heimili sínu, Efri-Brú í
Grímsnesi, Guðmundur Ögmundsson,
er þar bjó langan aldur, mjög vin-
sæll maður, gistrisinn og prúður.
Síldveiðin ,er nú byrjuð fyrir norð-
an. Ríkisverksmiðjan hafði á mið-
vikudagskvöldið var tekið á móti
12825 málum síldar.
Ragnar Ólafsson lögfræðingur, end-
urskoðandi hjá Sambandi ísl. sam-
vinnufélaga er nýkominn heim úr
nokkurra mánaða dvöl í Svíþjóð,
Finnlandi og Bretlandseyjum. Hefir
hann verið að kynna sér starfsemi
samvinnumanna i þessum löndum. '
íslenzkur stúdent, Magnús Jónsson
úr Heykjavík hefir nýlega lokið
prófi í spönsku og frakknesku við
liáskóla í París.
ítölsku flugmennimir lögðu af stað
liéðan á miðvikudagsmorguninn var
og komust þann dag heilu og höldnu
vestur til Labrodor í Norður-Ameríku.
Var eigi komið við í Grænlandi. Ás-
geir Ásgeirsson forsætisráðh. og Balbo
skiptust á skeytum eftir að flugvél-
arnar voru komnar af stað héðan og
aftur, er þær voru lentar í Vestur-
lieimi.
Lindbergh hinn frægi ameríski
flugmaður er væntanlegur hingað
ásamt konu sinni í flugvél innan
skamms. Er för hans farin til að
gera athuganir viðvíkjandi lending-
arstöðum á norður-flugleiðinni Kona
Lindberghs, sem er dóttir amerísks
miljónamærings, kann sjálf að
stjórna flugvél eins og maður henner.
Brezkir stúdentar allmargir eru
væntanlegir hingað í sumar og ætla
að ferðast hér víða um land.
Gunnlaugur Briem verkfræðingur
útvarpsins er nýkominn heim af al-
þjóðafundi urn útvarpsmál, sem hald-
inn var í vor í Luzern í Sviss.
Stórstúkuþingið var ,liáð í Vest-
mannaeyjum að þessu sinni.
Páfanum var nýlega sýnt banatil-
ræði í Péturskirkjunni í Róm. Urðu
þar af einhverjar skemmdir, en páf-
ann sakaði ekki.
Langferðamaður. íslenzkur stúdent
við liáskólann í Khöfn, Guðmundur
sonur sr. Kjartans sál. í Hruna, ferð-
uðist í vor á hjóli frá Khöín suður
yfir meginland Evrópu til Róm og
var um 7 vikur í ferðinni báðar
leiðir með viðdvölum. Hafði hann
með sér tjald og svaf í því flestar
nætur og matreiddi sjálfur nesti sitt.
Til jafnaðaf lijólaði hann 100 km. dag-
lega. Ferðakostnaðurinn varð um
liálft þriðja hundrað kr. Á suðurleið
fór Guðmundur yfir Austurríki, en
á norðurleiðinni yfir Sviss. Er þetta
ferðalag merkilegt og til fyrirmynd-
ar ungum mönnum, sem vilja sjá
sig um í heiminum að kostnaðarlitlu.
í stjóm íþróttsambands íslands,
sem skipað er er 5 mönnum, voru
kosnir á síðasta aðalfundi, Benedikt
G. Waage forseti (endurkosinn),
Guðm. Kr. Guðmundsson skrifstofustj.
(endurkosinn) og Erlingur Pálsson
lögreglufulltrúi. Fyrir voru í stjórn-
inni Magnús Stefánsson og Kjartan
þorvarðarson.
NáttúrufræSingarnir, Pálmi Hann-
esson rektor og Steindór Steindórs-
son ménntaskólakennari á Akureyri
eru nýlagðir af stað héðan í rann-
sóknarferð um öræfin á Norðaustur-
landi.
Heimsmet í bifreiðarakstri. Bifreið
frá Citroén verksmiðjunum frönsku
liefir nú í vor sett heimsmet í þol-
akstri á Montlhery hringbrautinni í
París. Hefir hún nú haldið áfram
112 sólarhringa samfleytt nótt og
dag, og eigi verið stöðvuð nema til
að skipta um ökumann og hjólbörð
og taka olíu, bensín og vatn, en það
er gert 5. hverja klukkustund; svo
þarf að þvo vagninn einu sinni á
dag. Á þessum 112 dögum er hún
búin að fara 250 þús. km. eða um
ö21/2 km. til jafnaðar á klukkustund,
þegar með eru taldar tafir við benzín-
töku, ökumannaskipti o. s. frv. og
samsvarar þetta því, að búið væri að
fara 6—7 sinnum kringum jörðina
eða í'úml. ~/a af vegalengdinni tii
tunglsins. Akstrinum verður haldið
áfram þangað til bifreiðin bilar, en
það hefir ekki orðið ennþá. Olíu-
félagið „Yacco", sem býr til smurn-
ingsolíuna, sem bifreiðin notar, stend-
ur fyrir tilrauninni. 9 ökumenn
skiptast á um að stjórna bifreiðinni,
en 6 menn eru til taks með bensín,
olíu, vatn og lijólbörð hvert sinn,
sem hún stansar, og tekur töfin nú
orðið aðeins eina mínútu í hvert
sinn.
Frá pýzkalandi. Hitler hefir nú
leyst upp og bannað alla stjórnmála-
flokka í þýzkalandi nema Nazista-
ilokkinn. Hugenberg foringi gamla
þjóðernisílokksins og hans menn eru
farnir úr ráðuneytinu, Af hálfu
stjórnarinnar er því lýst yfir, að liin
„þjóðlega bylting" sé nú komin í
framkvæmd, og nú verði unnið að
því að „varðveita friðinn" í landinu!
En undir niðri ólgar andúðin gegn
einveldi Nazista. Landflótta jafnaðar-
menn eru farnir að gefa út þýzkt
vikublað í Tékkó-Slóvakiu og dreifa
því með leynd út um þýzkaland. Er
þar tekið kröftuglega ti! orða og
stórninni m. a. með berum orðum
gefin sök á brmia ríkisþinghússins
í vetur, sem af hennar hálfu var á
sínum tíma færður fram sem ástæða
til að banna blöð jafnaðarmanna og
kommúnista.
Skóggræðsla í Bretlandi. Síðan
heimsstyrjöldinni lauk, hafa Bretar
varið miklu fé til skógræktar. Höfðu
þeir meðan stríðið stóð yfir höggvið
upp miklu meira af skógi en áður
hafði verið. Árlega flytja þeir inn
trjávið fyrir 45 milj. sterlingspunda,
en framleiða sjálfir ekki nema 6%
af því, sem þeir þurfa. Eru skóg-
arnir taldir ná yfir 3 milj. ekra eða
5% af flatarmáli landsins, en auðvelt
er talið að auka skóglendið um 4
milj. ekra. Er því áhugi almennur
fyrir skóggræðslunni og hefir síðan
1919 verið varið 10 milj. sterl.punda
af opinberu fé til slíkrar starfsemi.
Hefir land vefið keypt og tekið til
leigu til skógræktar og fandeigend-
um veittur ríflegur styrkur til slíkr-
ar ræktar. Er nú séð fullkomlega fyr-
ir viðhaldi skóganna og ráðgert að
hefja mikla nýgræðslu, þegar fjár-
hagur leyfir.
-----o----
Morgunblaðið ávarp-
ar samvinnumenn.
það ér vísu engin nýjung, þótt
Reykjavíkuríhaldið sendi íslenzkum
samvinnumönnum kuldalegar kveðj-
ur í Morgunbiaðinu. þó mun sjaldan
liafa verið tekið dýpra i árinni en
í „frásögn" Mbl. um dóm þann, er
Hæstjréttur kvað upp seint á s. 1.
ári í máli því, er Ólafur Thors höfð-
aði gegn ritstjóra Tímans.
Eins og vænta mátti gat Mbl. ekki
skýrt frá niðurstöðum réttarins hlut-
drægnislaust, eins venja er til meðal
siðaði'a blaðamanna, er þeir skýra
fiá niðurstöðum dóma, heldur er frá-
sögn þess lieil runa af ókvæðisorð-
u m, um pólitíska andstæðinga.
í ámirinstri grein nefnir Mbl. þá,
er í Tímann skrifa, stigamannahyski,
forherta landsmálaþorpara, pólitískan
skríl, o. fl. álíka vingjarnlegum nöfn-
um. Nú er það vitanlegt, að í Tím-
ann skrifa eingöngu samvinnumenn,
bændur og borgarar um land allt.
Ná því ummæli Mbl. til samvinnu-
flokksins í heild.
þótt Mbl. hafi að vísu iöngu sett
met í óskammfeilnum rithætti, þá
sannast þá á ritstjórum þess hið
fornkveðna, að „mikið vill meira".
])eir eru enn að reyna að „slá" sín
fyrri met. Er ritstjórum Mbl. alveg
sama, hversú þeir gera blað sitt úr
garði? Eða er slík blaðamennska,
Tilkynning.
Esja fer samkv. áætlun í strandferð vest-
ur um land fimtud. 20. #þ. m. Flutningi
veitt móttaka (meðan rúm leyfir) til há-
degis á miðvikudag.
Skipaútg’erð rikisins.
Beztu cigaretturnar i 20 stk. pökkum,
sem kosta kr. 1,10 — eru
Coxnmander
Westminster Virginia
cigarettur
\
Þessi ágæta cigarettutegund fæst ávalt í heildsölu hjá
Tóbakseinkasölu ríkisins
Búnar til af
Kslnttr Tota Cipioy II,
London.
Bruna-
á fasteignum og lausafé í
■ sveitum. — Iðgjöld hvergi
j lægri. — Umboðsmenn í
öllum kaupstöðum og kaup-
túnum. — Aðalskrifstofa í
Reykjavík.
Ferðist alltaf með íslenzkum skip-
uml Grefið góða isl. bók, fallegt ísl.
málverk, eða einhvern góðan hlut
unninn af isl. höndum, í tækifæris-
gjöf. — Ef menn sýna í verkum sín-
um, að þeir vilja styðja það sem
innlent er, þá eru þeir betri íslend-
ingar, en J>eir, sem gala á strætum
og gatnamótum um „ísl. endurreisn“,
en styðja í verki allt útlent og ó-
þjóðlegt.
sem áminnst grein ber með sér, snið-
in eftir smekk og innræti forráða-
manna íhaldsflokksins? Sé svo,
getur vart hjá því farið, að al-
ménningur fái þá skoðun, að þeir
menn, sem gera sig ánægða með
slík sorpskrif, standi á óvenju lágu
menningarstigi.
En það er fullvist, að þótt íhaldið
telji sjálfsagt, ekkert of illt handa
samvinnumönnum, þá eru þó gætn-
ari menn flolcksins slíkri sorpblaða-
mennsku ósamþykkir. þeir vita sem
er, að það er til hins mesta tjóns
fyrir flokkinn. það er og staðreynd,
að öll áhlaup íhaldsins á handur
bændum og samvinnumönnum hafa
misheppnast. Stærstu skammademb-
urnar liafa einmitt orðið hreinustu
gróðrarskúrir fyrir hinn pólitíska
jarðveg í landinu. Fjöldi manna,
sem áður voru æstir íhaldsmenn,
hafa gengið yfir 1* stjórnmálaflokk
samvinnumanna, Framsóknarflokk-
inn, er þeir sáu, hve ólíkan málstað
flokkarnir hafa að verja, og hve ó-
líkar bardagaaðferðir þeirra eru.
þeir tímar nálgast líka óðum, að
þingmenn íhaldsflokksins ve.rða þess
áskynja, er þeir um kosningar koma
fram á hinn pólitíska vígvöll, að
þeirra eigið málgagn hefir borið
klæði á vopn þeirra.
Við samvinnumenn kippum okkur
þvi ekki upþ við það, þótt Morgun-
blaðið kasti að okkur auri. Við er-
um þess fullvissir, að sá flokkur,
sem berst gegn umbótaviðleitni
landsmanna, berst gegn því, að allar
stéttir þjóðfélagsins hafi jafna að-
stöðu til laga og róttar, og sem á
Reykjavik. Sími 1249 (3 línur).
Símnefni: Sláturfélag.
Áskurður (á brauö) ávalt fyrir-
liggjandi:
Salami-pylaur.
Hangibjúgu (Spegap.) nr. 1, gild
Do. — 2, —
Do. — 2, mjó
Suuða-Hangibjúgu, gild
Do. mjó,
Soðnar Svína-rullupylsur,
Do. Kálfa-rullupylsur,
Do. Sauða-rullupylsur,
Do. Mosaikpylsur,
Do. Malacoffpylsur,
Do. Mortadelpylsur,
Do. Skinkupylsur,
Do. Hamborgarpylsur,
Do. Kjötpylsur,
Do. Lífr&rpylaur,
Do. Lyonpylsur,
Do. Cervelatpylsur.
Vörur þessar eru allar búnar
til á eigin vinnustofu, og atand-
ast — að dómi neytenda — s&m-
anburð við samskonar erlendar.
Verðskrár sendar, og pantanir
afgreiddar um allt land.
alvarlegustu augnablikum þjóðarinn-
ar getur skammsýnum æsingamönn-
um æskilegt tækifæri til villimann-
legra athafna, og reynir siðan að
lama starf þeirra manna, sem með
ráðum og dáð vilja stilla til friðar,
er að að undirbúa sína pólitisku
jarðarför.
Einar Einarsson.
ATH. Höf. þessarar greinar á
heima í Skaftafellssýslu. Hefir grein-
in beðið alllengi birtingar sökum
rúmleysis.
----O----
Vidbótartekjusk&tturinn.
Hvað átti hann að vera hár hjá
skattgreiðanda með 5 manna fjöl-
skyldufrádrátt i Reykjavík?
Af 100 þús. kr. árstekjum kr. 11.349,00
— 30 — —
— 15 — —
— 10 — . —
— 5 -• —
— '2.048,00
— 449,00
— 127.80
12,00
Er liægt að kalla slíkan skatt
„eignarán"?
Er líklegt að þennan skatt hefði
þurft að taka lögtaki eins og Jón
þorláksson var að tala um í útvarp-
inu?
Er þessi skattur ranglátari bráða-
birgðaráðstöfun en hækkun á kaffi-
og sykurtolli?
Ætli það séu ekki nokkuð margir
menn í landinu, sem vildu vinna
það til t. d. að greiða kr. 127,80 i
viðbótarskatt, ef þeir fengju 10 þús.
kr. árstekjur eða 2048 kr., ef þeir
fengju 30 þús. kr. árstekjur?