Tíminn - 18.09.1934, Blaðsíða 1

K V[ I M I
.jsgmBs öí? fjtlæ ujftioaslfiöi r»,a 1 ðsm fjmfiæva ip
-óiv rnnf: liild fifiðv rnea tied i } .uHfÆtfiííí j. íwgf á
fJBíl osfri 'ifiq Jp.í‘/í9v, .smi:
•« I. jl4«jú
'jyaHm
Um mörg undanfarin ár jtief-
ir staðið hörð deila milli leið-
toga íhaldsins og Framsóknar-
manna um réttarfarið í land-
inu. Leiðtogar íhaldsins hafa
haldið því fram, að þeir og
þeirra vinir ættu að vera
hafnir yfir aðhald hegningar-
laganna. „Meiriháttar“ menn
að efnum eða lífsaðstöðu ættu
aldrei að vera dæmdir fyrir af-
brot sín.
Framsóknarmenn héldu fram,
að lögin væru ein og réttarfar-
ið óskift fyrir alla, án tillits
til aðstöðu í þjóðfélaginu.
Samkvæmt þessari kenningu
varði ihaldið fölsunina í
Hnífsdal, sjóðþurð og embætt-
isspillingu Einars Jónassonar,
sjóðþurðina í Brunabótafélag-
inu og vaxtatöku bæjarfóget-
ans í Rvík, svo að nefnd séu
fá dæmi af mörgum.
1 samræmi við þessa skoðun
létu forráðamenn íhaldsins
bæði vanta betrunarhús til að
taka á móti dæmdum mönnum,
og það betrunarhús, sem til
var, höfðu þeir í því ástandi,
að það eyðilagði heilsu fang-
anna og lífsþrek þeirra. Þessi
framkoma er skiljanleg. For-
ráðamenn íhaldsins sögðu:
Okkar fólk er aldrei dæmt til
fangavistar. Þangað fara ein-
göngu smælingjar úr okkar
flokki og svo menn frá „hin-
um“, ef til þeirra verður náð.
Þess vegna má fangelsið vera
eins og kvalastaður frá mið-
öldum.
Baráttan hefir verið löng
og hörð um þessi mál. Síðan
yfirstjórn réttarfarsmálanna
fór ú r höndum íhaldsmanna,
hafa leiðtogar íhaldsins kvein-
að sárt undan því, að „heldri
menn“ úr íhaldsflokknum ættu
ekki að vera dæmdir þó að
þeir brytu hegningarlögin. í
hvert skifti sem fölsun, sjóð-
þurð, eða yfirhilming þesskon-
ar manna hefir verið kærð og
dæmd, hafa Vísir og Mbl.
kvartað sáran um ofsókn og
ranglæti, sem haft væri í
frammi við alsaklausa menn.
Nú kemur nýtt og átakan-
legt dæmi. Einn af leiðtogum
íhaldsmanna verður sekur um
meiriháttar fjársvik. Og af
því M. G. er ekki dómsmála-
íáðherra, verður mál þettavit-
anlega rannsakað, án nokkurr-
ar hlutdrægni eða yfirhilm-
ingar.
Saga þessa máls er rauna-
leg, ekki eingöngu fyrir þann
mann, sem lendir í þungbæru
óláni, heldur fyrir íslenzkt
eyðslustéttalíf, eins og það er
nú.
Gustaf Sveinsson lögfræð-
ingur er af góðu og greindu
fólki kominn, austan úr
Skaftafellssýslu. Hann er efni-
legur til náms, er settur í
menntaskólann, verður að
hætta háskólanámi um stund
fyrir fátækt. Gerist þá skóla-
stjóri á Hvítárbakka um nokk-
urra ára skeið, er þar vel
þokkaður af nemendum og
■yjmhfityrk Uýfcur hann. ,námi, j
sezt að í Rvík, seni praktjser-
andi lögfræðingur, gengur í
íhaldsflokkinn og lætur mikið
á sér bera. Hann verður for-
maður í ílokksfélagi íhalds-
manna. Og þegar Jón Þorl.
brýst í því, að stofna íhalds-
sparisjóð í Rvík, og dró iðnað-
armenn til að taka fé sitt úr
Landsbankanum, og setja það
í þennan sparisjóð, þá velur
Jón þennan unga og áhuga-
sama íhaldsmann til að vera
þar forstjóri.
Um kosningarnar í vor var
Gústaf einna óvingjarnlegast-
ur í orði og ræðu til andstæð-
inga íhaldsmanna, og kunnug-
ir menn sögðu, að íhaldið ætl-
aði sér, að fengnum sigri 24.
júní, að reka Hermann Jónas-
son umsvifalaust og gera
Gústaf Sveinsson áð yfirmanni
lögreglunnar, varalögreglunnar
og réttarfars í bænum.
En úr þessu varð ekki. Og
undanfarna daga barst sú
vitneskja um bæinn, að þessi
maður hefði dregið sér stórfé
af peningum, sem hann hafði
til geymslu fyrir aðra. Pétur
Magnússon kallaði saman stétt.
arbræður hans, hæstaréttar-
málafærslumennina, eins og
vant er, þegar um sjóðþurð
er að ræða. Gustaf vonaðist
eftir, að flokksbræður hans
hlypu undir baggann og borg-
uðu skuld hans. Sennilega
hefir það þótt of erfitt, og
niáske ekki treyst á að hilmað
yrði yfir málið, eins og Pétur
ætlaðist til um Brunabóta-
sjóðþurðina 1927, og ekki varð
framgengt þá.
Frá mínu sjónarmiði er ólán
Gustafs Sveinssonar bæði
sorglegt og þó lærdómsríkt.
Allt sem vitað er um uppruna
mannsins, æsku hans, starf í
Borgarfirði og lok á námi,
benti eingöngu í þá átt, að
maðurinn yrði nýtur og dug-
andi borgari. En ólán hans
byrjar með kynningu hans við
forsprakka íhaldsins. Hann
tekur fyrir að lifa við hina ó-
þörfu atvinnu millimannsins.
Stéttarbræður hans margir
afla mikils fjár og eyða hóf-
laust. Hann dregst mpð í
mikla eyðslu. Félagar hans ýta
að honum mannvirðingum.
Hann sér hylla undir mestu
valdastöður í landinu í skjóli
íhaldsleiðtoganna. Og þar er
ekki farið í felur með, að
meiriháttar menn þess flokks
séu hafnir yfir lögin. Allt sem
þeir gera og þurfa að gera, er
gott.
Þeir, sem hafa fylgst með
þróun Gustafs Sveinssonar
geta ekki varizt þeirri hugsun,
að hann hafi mjög breyst við
það að verða einn af leiðtog-
um íhaldsmennskunnar. Það
er mikill munur á hinum hóg-
láta og prúða skólastjóra á
Hvítárbakka og formanni Varð-
arfélagsins og íhaldsspari-
sjóðsins, eins og hann talaði
\spr’ jp&m-
-hn9¥ 3mt 1
1 iéttarf arskanningar íhaldsins
eru hættulegar þeim sem trúa
íÍWb ILlSW#
þær er’.máSö« sm ieW
hafa komið enn fleiri mönnum
heldur en yj£að~ er nú, út á
an fer hið
8&fe¥ar \
fortölur í blöðum og, ,-^m-
i >á sem taigfeí#
: 1Öð“. að afla Sér3í#
j bezt gengur í hvert ;sinn,, ^n
j þess að spyrja um, hvað s.é
rétt eða rangt, þá er ekki
furða þó að fjársvik magnist
og raun ber nú vitni um.
Það er sorglegt að hugsa til
þeirrar glæpamennsku, sem
stefnt hefir verið að í réttar-
farsmálunum. Undanfarið vor
hefir þessi maður vel vitað um
hegningarvert athæfi sitt. En
hann ætlar að fljóta í skjóli
flokks síns, láta ryðja óvenju-
lega hæfum manni úr yfir-
st j órn réttarf arsmálanna í
Jiafuðstaðpuih' mfið''póliíískri
ofsókn, setjast í sæti hans,
með, ollúm þeiih, afleiðingum
íTTOrOT9Y B 1.0ÍTGTT.BJP. Tf**'-) j
sem leiddi af hinni brotlegu
.aðétöðuj Bbv«r B f.^erou 1
ifTfrro t fCTfí'ÍÍ K'ÍFT íTTfi'ÍCÍV fCfJT, <
orðröj.fyrir bá^inn, .o^ l^ndio, ;
uro,
rrrrj^
ap Kenna jeiðtogúm ihaldsins
ívennír T'ýrst/áo sú, Íeið, sem ■
nfífr?.Pr)'^ mímnl TjTT95V5i íTTTy3 fff9S 1
þeir hafa farið og raælt með,
leiðin um ’týpfalt réttarfar, ér
-vnr?. ffís? r’TorTB rififofí-'/’v !
óroin ofær, og verður, til óláns
, ■r.f.H' 'i’o, ',nrjlo.,j . þrr?
eins, þeim sem þanmg stefna,
. .ajjrs'eni.mBJírjlQs .■unx.'trssv'!.
forlog . 'og' .framtíð þeirrþa
manna, sém fprjótá lögin, og'
'Tffí fjOfff '1 '■ C)’ l'-'
þola hegningu, er beinlínis
stórvítaverð. Lögin eiga að ná
jafnt til allra. Fangelsin eiga
að vera mannúðleg, og þeir
menn, sem afplána brot sitt í
fangelsi, eiga eftir á, að hafa
fullan rétt til að lifa og starfa
í mannfélaginu, eins og skuld
jreirra hafi verið greidd.
J. J.
Bráðabirgðalög um með-
ferð og sölu mjólkur og
rjóma o. fl.
Hin nýju mjólkurlög, sem
landbúnaðarráðherrann, Her-
mann Jónasson, hefir gefið út í
og staðfest voru af konungi 10.
þ. m., eru svohljóðandi:
1. gr.
Við sölu mjólkur og rjóma
skal landinu skipt í svæði, er
nefnist verðjöfnunarsvæði. Að
jafnaði markar sú aðstaða
verðjöfnunarsvæði, að hægt sé
þar að selja daglega góða og
óskemmda mjólk og rjóma frá
mjólkurbúum, einu eða fleir-
um, sem viðurkennd eru til
þess af landbúnaðarráðherra,
enda sé kaupstaður eða kaup-
tún innan þeirra takmarka.
Jafnframt skal mjólkursölu-
nefndinni skylt, er verðjöfnun-
arsvæðin eru ákveðin, að taka
tillit til þess, hvaða mjólkurbú
hafa notið markaðar í hlutað-
eigandi kaupstöðum eða kaup-
túnum.
Er öllum mjólkurframleið-
endum óheimilt að selja mjólk
eða mjólkurafurðir utan þess
verðjöfnunarsvæðis, sem þeir
eru á, sbr. þó 10. gr. Hér er
þó undanskilin sala á osti,
súru skyri, smjöri, niðursoð-
inni mjólk og þurrmjólk.
2. gr.
í öllum þeim kaupstöðum og
kauptúnum, þar sem fram
getur farið dagleg sala á
mjólk og rjóma frá mjólkur-
búum, sem viðurkennd verða
til þess af landbúnaðarráð-
herra, skal gjald, er nefnist
verðjöfnunargjald, lagt á alla
neyzlumjólk og rjóma sem selt
er, hvort heldur frá mjólkur-
búum, félögum eða einstökum
mönnum. Gjald þetta má nema
allt að 5% af útsöluverði
mjólkur og rjóma, en heimilt
er þó að hækka gjaldið, ef sér-
stök þörf krefur, enda komi
samþykki landbúnaðarráðherra
til.
Undanþegin verðjöfnunar-
gjaldi er mjólk, sem framleidd
er á ræktuðu landi innan sama
kaupstaðar og kauptúns, sem
hún er seld í. Undanþágan
gildir fyrir eina kú fyrir hvern
lullræktaðan hektara af túni,
sem framleiðandi notar til fóð-
urframleiðslu innan kaupstað-
arins eða kauptúnsins.
3. gr.
Verðjöfnunargjaldið skal
lagt í sérstakan sjóð fyrir
hvert verðjöfnunarsvæði. —
Nefnast sjóðir þessir verðjöfn-
unars j óðir. V erð j öf nunarg j ald-
ið skal greitt eftir á í byrjun
hvers mánaðar, og má inn-
heimta það með lögtaki hjá
seljendum mjólkurinnar. Verð-
jöfnunargjaldið skal vera til
verðuppbótar á þá mjólk, sem
notuð er til vinnslu í viður-
kenndum mjólkurbúum, sem
starfa á verðjöfnunarsvæðinu.
Stjórn eða stjórnir mjólkurbú-
anna ákveða verðuppbætur og
geta þær verið misháar eftir
því hverjar afurðir hafa verið
unnar úr mjólkinni.
4. gr.
Utsöluverð á mjólk og
mjólkurafurðum á hverjum
sölustað innan verðjöfnunar-
svæðis skal ákveðið af 5 mönn-
um. Tveir þeirra skulu vera
úr stjórn hlutaðeigandi mjólk-
urbús eða sölusamlags, tveir
tilnefndir með hlutfallskosn-
ingu af hlutaðeigandi bæjar-
stjóm eða hreppsnefnd, en
oddamann skipar landbúnaðar-
íáðherra.
Utsöluverð skal á hverjum
tima reiknað út, eftir því sem
við verður komið, eftir vísitöl-
um. Nánari ákvæði um þetta
skulu sett með reglugerð.
Framh. á 2. síþp.
.!íJí%' ,yfl?;stanpft|idi lapdbúpaþaníireppa
. Mfstí;#iflr<,|jpí\rrpi ágjpiphaffi flpgtftí' Jjjiéðir
-ffiyí ýi®§ahiPMft%9ir’. !®eðtlaðs4eðrMg£jftf-
löPhJdsm^, flj, Ri' yapjtujMlfi®íttr-
, smm. iM ta&
(VRVAÍfiH Mhdfciðslmpiai', n\aJ yrir..
Um þessi mál hefir tpjgy.eia J(ypxið; ii§ett
íb Wi9a eijj-eg/rpan> gkki
..«Í9 A » tep’fl ^tiiþsgö að^þipitíeggja
i. ,iÉÉ aði fesfft, -gmi
i skjóli þess skipujag§<rtah hafejhOhliUL áhHf
-áfiííertei& í.hfeá?1 tes.M lá.ta „flawbfið og
-Mfeþhhhhji. Jflflð ifi^urp^or^^, flJyAJjpn
ofiíflá. ifSá^ .
Jig94iMWl«#,J$M» ^fiííVjM^ÍíWnV^rní j§Jð-
•æjflihiWffi '.hPthhWáði, h.qi,nu, flapi jáþygðfiar
tiliögur,.
kjöts og jar^pJa.;1TilÍ9áW Jw.jfifiíh ttfnd-
urinn samþykkti héiyMiljátahdi,
sendar þáveranda atviiuyUjnjfilfiráðbfirra tjl
fyrirgreiðslu. Hann afhenti tillögur þesáar
milliþinganefnd, sem, skipuð var til ajð a,t-
huga afurðasölu landbúnaðarins. í neljphipni
voru: Hannes Jónsson alþingisipaÖRr, fprpi.,
tilnefndur af atvinnuníálaráðþgy.rfi, flfilgi
Bergs, tilnefndur af Sláturfélagi, ÍSRhyflands,
Guðm. Jónsson tilnefndur af,, iKaupJiélagi
Borgfirðinga, Ingimar Jónsson, jftjneflidur ,al'
Alþýðusambandi íslands, J\lagítús ÞprjLákasoii
tilnefndur af Búnaðarfélagi íslands pg J.ón
Árnason, tilnefndur af Sambandi ísj. sam-
vinnufélaga. Nefndin hefir skilað áliti um
kjötsöluna og mjólkursöluna, og byggði í
öllum aðalatriðum á tillögum aukafundar
S. í. S.
Strax að loknum aukafundi S.Í.S. síðast-
liðinn vetur voru tillögurnar birtai' í blöð-
unum. Var það gert í því ákveðna augna-
miði, að almenningur gagfi^ynþ, spr ..flllQg-
urnar og gert við þær ,,fitlivtgasemdir>. fiða
komið fram með aðrar uppástpngui';, ,f>em
betur kynnu að vera íallnar til að leysa, þau
viðfangsefni, sem úrlfiusfiarbiðu.
Blöð Framsóknarfloksins voru ejnu jolöð-
in, sem létu sig þessj. rnáheinhyprjUi.yRpða-
Mbl. hreytti úr sér fþkyrðuh1 1 ^Urð- þfiÍFh
manna, sem að tillpggggprij^jt^óðfij u^n0þagði
síðan. Alþingisko^nipgar ,, fpjrju í hönd , ,pg
rnunu flestir framhjgðepdui' flfihhfi
hafa gefið loforð umjað.gjrRÍða fy\-ir(jaÍRrðh-
sölumálinu. Það lpjiþ>yíajífr|fyrir, að t hé\j, fptj-
uðu allir að leggj^þ ÁfijflmíflkiþfiSÍ3
fyrir landbúnaðinuyn. Eug{\r Rppéhfþhg;ur
komu fram, aðrar en þær, sem að framUh er
getið, og milljþingRpefpdíflíi J#}^ ga-
voru gefin úþiþr^þhirgð^JögjjURijjhjp^þliiRa
þann 9. ágúst og um pyplkRrsöiliina 10.
sePf- 10/1 iHöd-ihx'i ilfrUim Ö9m
Af því sem' á undan.ygr.gengið.jhefðijhláþt
ætla að beðið hefði jyprjj&i efjflhóí'Vhjflh i §Ía
hvernig lpgip ^fiýhdjusþjí
en kveðnii'jy^rpjipp^jölplli^Úflharjíýflrjþpjpi.
i5etta fófj þpilþð|ji}g4sij.^n^vhp^ggisý,j.„ffppf-
sókn“, blhJð/;i,fl^hdhí1fihhsÍ11r“>n,y(f,r,J hijihi#
státa af því, gð. tvpjr helstu .pippn, flpkíf^hs,
Jón í Stóradal og Þ. Briem, hefðu verið
aðalhvatamenn og brautryðj endur í þess-
um íphihh1- ■ Un . hfigar nýbúið fir að setj a
bráðabjiJgðajpgin ,uin hjötsclupa, segir þefla
samflijblfSnöSftjiþeípr fifih, rh)!hr
óþajfpii fSýfii hðtiífifi-
k;hdisn#i eMíá #hfi#u;,hfi4'ði. þwft. með!
fiður er gptið þagði ,^þl.((!pf
ípfilið jjjaþþ.^pfjfi.g.sumaf'ri Ep,/jflífih|im.h5i^jr
hðn h^áhifigðflögiil; gpf jpj úþ,
dÍflhm'itfeiJnÍMÍi Yifiiflst h)aðjjð9hlýfigifi#'§4ak-
ifiíácfaðiiíflfifl, ogírfiöflhj^nhríyi’hiíösahptpdi
m .nm fihivfishfiaóhphhhhhivfiú. &W1 1
rgfilt,, fiá^hhgHU;, flfihfllfiðið.jfyiriflj pigdjf)?pæli
úii iJ'fi)figfiyiflI(,S)átRrtéip!g31..^uðfiflapdsUó fig
-rfítrts—70—ts ..ntrrs'i ’i
Rit þetta hafði ég aldrei séð fvr en éftir að
ib<1 Bia öb lÍRvð h ivcf rrítuL 'iðM -ui
aminnst grein birtist í Mbl. Ritið er ekkí til soln
í!{bI iö in'4 BMlnBði9lé ijiöa itæmmu isríi iii' ,
og mun aðeins sent félagsmönnum Sláturfélags-
. rí'j'j'.i