Tíminn - 30.10.1934, Blaðsíða 1

<§>jaíbbagi
6(a6sine et 1. Jónl.
Árgangutinn fosiat 10 ft.
49. blað.
Reykjavík, 80. október 1934.
StjómoálatyndirRlr austantjalls
A sunnudaginn voru haldnir 8 fundir i Arness-
sýslu um mjölkur- og kjötsöiulögin
Fundimir, sem Framsóknar-
í'élag Árnesinga boðaði til d
sunnudaginn, voru yfirleitt vel
sóttir og fóru vel fram.
íhaldsflokkurinn sendi menn
á alla fundina og „Bændaflokk-
urinn“ eftir því, sem liðskost-
ur hans leyfði.
Skal greint nánara frá hverj.
um fundi fyrir sig.
Fundurinn í Gaulverja-
ráðherra mætti þar fyrir hönd
Framsóknarfloklcsins. Fyrir
íhaldið mætti Jón Pálmason, en
fyrir „bændafl." Pálmi Einars-
son og Hannes frá Hvamms-
tanga.
Á fundinum var samþykkt
með öllum greiddum atkvæð-
um, að þakka núverandi ríkis-
stjóm fyrir skjótar og góðar
framkvæmdir í afurðasölumál-
unum.
kvæðagreiðslur, en svo óljósar,
að ekki fékkst skýr atkvæða-
tala, enda var þá búið að bæta
inn í hana viðaukatillögu frá
P. M., um frjálsa sölu á hangi-
keti og andmælum gegn hækk-
un verðjöfnunargjalds.
P. Magnússon andmælti til-
lögunni m. a. með eftirfarandi
rökum: '
„Ég er svo frændmargur hér
í Hrunamannahreppi, að mér
þætti leiðinlegt ef tillagan yrði
samþykkt“.
Og fundarmenn aumkvuðust
yfir „frændann“ með því að
greiða atkv. svo óljóst, að
ekki yrði tölu á þau komið.
Borgarfundurinn.
Hannes Jónsson dýralækxrir ;
og Páll Diðriksson mættu þar j
fyrir Framsóknarflokkinn, en
Garðar Þorsteinsson og Jón i
Stóradal fyrir íhaldið og
„bændaflokkinn“.
Traustsyfirlýsing til stjóm-
arinnar var felld með 12:6 at-
kvæðum.
Fundurinn var mjög illa
sóttur. Garðar Gíslason hefir
þar fjártöku og var fjölskylda,
sem annast viðskiptin fyrir
hann, látin koma á fundinn
rétt fyrir atkvæðagreiðsluna
og tókst íhaldinu þannig, að fó
meirahluta atkvæða.
bæ.
1 Gaulverjabæ mættu fyrir
Framsóknarflokkinn alþingis-
inennimir Jónas Jónsson og
Þorbergur Þorleifsson, en fyrir
íhaldsflokkinn Magnús á Blika-
stöðum.
Á fundinum voru samþykkt-
ar svohljóðandi tillögur með öll-
um greiddum atkvæðum:
„Fundurinn ályktar að þakka
ríkisstjóm þeirri, sem nú sit-
ur, röggsama framkvæmd um
framkvæmd bráðabirgðalaga
um afurðasölu bænda
„Fundurinn mótmælir harð-
lega framkomu þeirra blaða og
stjórnmálamanna, sem hafa
reynt að spilla fyrir bráða-
birgðalögum núverandi ríkis
stjómar um kjöt og mjólkur-
sölu“.
Magnús á Blikastöðum bar
fram tillögu um mótmæli gegn
mjólkurlækkuninni. Henni var
vísað frá með svohljóðandi
dagskrá:
„þar sem þessi tillaga felur
í sér fullkomið vantraust á
tvo beztu menn þessa hérað3,
Sigurgrím í Holti og Egil Thor-
arensen, sem hafa imnið með
alúð og trúmennsku að lausn
mjólkurmálsins fyrir Árnes-
inga, tekur fundurinn fyrir
næsta mál á tlagskrá“.
Á fundi voru um 60—70
manns.
Skeggjastaða fundurinn.
Þar mætti Eysteinn Jónsson
fjármálaráðherra fyrir Fram-
sóknarflokkinn, Thor Thors
fyrir íhaldið og Magnús Torfa-
son fyrir „bændaflokkinn".
Samþykkt var svohljóðandi
tillaga með öllum greiddum at-
kvæðum:
„Almennur fundur, haldinn
að Skeggjastöðum 28/10. 1934,
vegna bráðabirgðalaga um sölu
á kjöti og mjólk, lýsir yfir
fylgi sínu við þessar ráðstaf-
anir og telur, að þar sé lagt
inn á þá einu réttu og færu
leið, til lausnar á þessum miklu
hagsmunamálum bændanna.
Þakkar fundurinn ríkisstjórn-
inni og Framsóknarflokknum
fyrir myndarlegar og skjótar
aðgerðir I þessum málum.
Hinsvegar telur hann vítaverð-
ar og með öllu óverjandi þær
árásir, sem gerðar hafa verið á
þessar aðgerðir, og í mesta
máta ódrengilegar þær tilraun-
ir, sem gerðar hafa verið til
þess, að rægja þá saman, sem
sameiginlegra hagsmuna eiga
að gæta um lausn þessaia
mála“.
Fundurinn á Vatnsleysu.
Hermann Jónasson forsætis-
Fundurinn að Húsatóft-
um.
Þar mætti sr. Sveinbjöm
Ilögnason fyrir Framsóknar-
flokkinn og Gunnar Thorodd-
sen fyrir íhaldið.
Till. sama efnis og þær, or
samþykktar voru á framan-
greindum fundum, var sam-
þykkt þar með öllum greiddum
atkvæðum.
Fundurinn í ölfusinu.
Fyrir Framsóknarflokkinn
mættu þeir Bernharð Stefáns-
son alþm. og Guðbrandur
Magnússon forstjóri. Fyrir í-
haldið Magnús Guðmundsson
og fyrir „bændaflokkinn“ Sig-
urður búnaðarmálastjóri og
Svafar Guðmundsson.
Fundurinn samþykkti svo-
látandi tillögu í einu hljóði:
Fundurinn lítur svo á, að
það sem sparast við fram-
kvæmd mjólkurlaganna eigi að
renna til framleiðenda, þar eð
mjólkurverð er nú mjög lágt í
hlutfalli við verkakaup nú og
fýrir stríð.
Á þessum fundi er ekki sízt
eftirtektarverð þau ummæli
Magnúsar Guðmundssonar, að
fjandskaparummæli Morgun-
blaðsins og Vísis ,út af kjöt-
verðinu, mundu hafa átt sér
stað „áður en vitað var um
verðlagið, sem sett yrði á kjöt-
ið“.
Ennfremur sagði Magnús:
„Nú er engin óánægja í
Reykjavík út af kjötverðinu.
Jafnvel hefir verðið verið sett
of lágt“.
M. G. kvaðst enga ábyrgð
bera á því, sem staðið hefði í
flokksblöðum hans um mjólk-
urlögin og kjötlögin og reyndi
ekki að afsaka framkomu þess-
ara blaða nema með því einu,
að þau mundu hafa fjandskap-
azt gegn kjötverðinu áður en
vitað var hvert ástæða væri til
þess.
Fundurinn á Ásum.
þar mættu fyrir Framsókn-
arflokkinn Jörundur Brynjólfs-
son alþm. og Ingvar Pálmason
alþm. og fyrir íhaldið Eiríkur
Einarsson starfsmaður í Lands-
bankanum.
Á fundinum fór ekki fram
nein atkvæðagreiðsla.
Fundurinn á Flúðum.
Bjami Bjarnason alþm. og
Hallgr. Jónasson ritstj. mættu
þar fyrir Framsóknarflokkinn
og Pétur Magnússon bankastj.
fyrir íhaldsflokkinn.
Á fundinum kom fram
traustsyfirlýsing til stjórnar-
innar. Voru um hana tvær at-
Flótti ihaldsmanna
Þeir afneita stefnu sinni, blöð-
um sínum og sjálfum sérf
Frá fundunum i Árnessýslu
Eins og getið hafði verið um '
hér í blaðinu, boðaði Fram-
sóknarfélag Árnessýslu til 8
funda samtímis í sýslunni s. 1.
sunnudag.
Á fundunum mættu, auk
innanhéraðsmanna, þingmenn
kjördæmisins, ýmsir þing-
menn flokksins og nokkrir
aðrir Framsóknarmenn héðan
úr bænum.
Til umræðu voru hin nýju
bráðabirgðalög stjórnarinnar
um kjöt- og mjólkur-lögin.
Á fundunum mættu,, auk
þeirra, sem áður er getið,
íhaldsmenn, bæði þingmenn og
flokksins og aðrir héðan að
sunnan, og svo vorú fáeinir
menn úr „bændaflokknum“, á'
sumum fundunum.
Það er nú að fullu ljóst, að
á þessu hausti fá bændur um
23 aura hærra verð fyrir hvert
kg. kjöts en í fyrra. Er þes3i
hækkun talin að nema fyrir
Árnessýslu eina í haust um 60
þús. krónum.
íhaldsmenn á lensinu.
Það sem einkenndi umræður
margra eða flpstra fundanna
var flótti íhaldsmanna frá
sjálfum sér, frá skoðunum sín-
um, eins og þær koma fram
manna á milli heima fyrir, frá
ummælum sjálfs sín og flokks-
bræðra sinna áður og annars-
staðar í sambandi við dag-
skrármálin og síðast en ekki
sízt frá blöðum sínum og mál-
gögnum.
Og sá flótti var átakanlegur
— og skoplegur.
íhaldsmenn hafa gefið út og
gefa enn út sæg af blöðum.
Þeir eiga mörg þessi blöð
j sjálfir, kosta þau og skrifa í
[i þau og nióta algerlega stefnu
þeirra og málafærslu.
!: öll þessi blöð hafa fjand-
1 skapast gegn bráðabirgðalögum
um afurðasöluna, fjandskapast
af þeirri heift og áfergi, sem
mun vera dæmafá.
En þegar fundamönnum var
bent á þessi ummæli íhalds-
blaðanna, þegar níð Mbl. og
Vísis var lesið upp gegn mál-
unum, risu íhaldsmennimir
upp, hver um annan og sóru og
sárt við lögðu, að þessi blöð
kæmu sér ekkert við. Það sem
þau segðu væri þeim hin mesta
raun og hugarkvöL
það varð ekki annað á þeim
skilið en að íhaldsflokkurinn
væri algerlega blaðlaus flokk-
ur, ætti ekkert málgagn, sem
fengist til þess að túlka hug
þeirra og stefnumáL
Afneitun Péturs.
Á einum fundinum, t. d. þar
sem Pétur Magnússon var
mættur, sagði hann að Mbl.
væri ekki blað íhaldsflokks-
ins og að „Mbl. hefði talað
afar óviturlega um bráða-
birgðalögin".
Hann sagði m. a., að „engixm
heilvita maður léti sér detta
til hugar, að hafa á móti því,
áð bændur fengju hækkað verð
fyrir kjötið“.
Þá var honum bent á grein í
hinu útskúfaða málgagni þeirra
MbLeins dags gamla og eftir
flokksbróður hans Magnús
Jónsson, þar sem eftirfarandi
klausa stendur m. a. um kjöt-
lögin og kjötverð:
„Tilgangur laga þessara er
vitanlega sá, að tryggja það, að
kjöt fáist ekki með góðu verði
hér né í öðrum sjávarplássum".
Svo var lýst heift Magnúsar
Jónssonar til verðhækkunar-
innar, eins og hún hefir birzt í
greinum sjálfs hans.
Pétur Magnússon var svo
spurður, hvort hann teldi M. J.
í þeim hópi manna, sem ekld
væri „heilvita“.
Hann svaraði því ekki, en
hélt hinsvegar áfram að af-
neita Mbl. Og hann afneitaði
sínum eigin málgögnum af
stórum meiri uppgerð, beizkju
og hugarangri en sankti Pétur
nafni hans afneitaði sínum
meistara á hættustundinni.
Hvort P. M. iðrast á eftir
eins og nafni hans, skal hér
ósagt látið.
Magnús Guðmundsson
sver af sér Mbl.
Þá var frammistaða Magn-
úsar Guðmundssonar á fundin-
um í Hveragerði ekki síður
aum. Hann afneitaði Mbl. og
Vísi af grátklökkri auðmýkt.
Vildi alls ekkert við þau blöð
kannast né það, sem í þeim
stæði, haxm bæri enga ábyrgð
á því, (og þá náttúrlega ekki
heldur því, sem haim hefir
skrifað í þau ajálfur).
®8 innþelmta á íaugaoeg 10.
6lmi 2353 — Póst&ólf 961 '
xvm. firg.
Alþingi
23.-29. október
Kjötlögin eru nú komin gegnum efri
deild og búið að taka þau á dagskrá til 1.
umr. í neðri deild. Eftirfarandi breytingar
voru samþykktar á lögunum, samkv. tillög-
um landbúnaðarnefndar og í samráði við
ríkisstjómina: 1. Undanþága til að selja
reykt kjöt frá heimilum, enda sé greitt af
því verðjöfnunargjald. 2. Um slátrunarleyfi
handa einstaklingum, sem illfært eiga með
rekstur á fé sínu til sláturhúss. 3. Aó
verðjöfnunargjald megi vera allt að 10 aura
pr. kg., í stað 8 aura í lögunum. 4. Heim-
ild til að undanþiggja kjöt af mylkum ám
verð j öfnunarg j aldi.
Málþófið á Alþingi keyrði úr öllu hófi
fram í neðri deild sl. miðvikudag. Hafði þá
mikill meirihluti íhaldsmanna í deildinni
tekið til máls við sömu umræðu um eitt af
stjómai'fnimvörpunum og mai-gir búnir að
tala sig dauða, enda var málið búið að þvæl-
ast fyrir deildinni dögum saman. Nokkrir
þingmenn úr stjóraai'flokknum tóku sig þá
saman og ki'öfðust þess samlivæmt þing-
sköpum, að gengið yrði til atkvæða um, að
umræðum um málið yrði slitið tafariaust.
Fékkst að vísu ekki nægilegt atkvæðamagn
í deildiniii, til að skei'a umræður niður, en
þessi alvarlega áminning varð þó til þess,
að heldur sljákkaði í íhaldsmönnum, og
tókst að afgreiða frumvarpið næsta dag.
Ýms ný mál komu fram í þinginu í vik-
unni, sem leið. Skulu nokkui’ þeirra nefnd.
Ríkisstjórnin flytur frv. um útflutnings-
bann á síldarmjöli. Er þar um að ræða
staðfesting bráðabirgðalaganna, sem; land-
búnaðarráðherra gaf út í haust vegna yfir-
vofandi skorts á fóðurbæti.
Þingmenn Eyfirðinga flytja frv. um lög-
reglustjóra í ólafsfirði.
Sjávarútvegsnefnd neðri deildar flytur
frv. um að framlengja til þi'iggja ára breyt-
ingarákvæði þau um rýmkun á banni gegn
dragnótaveiði, er samþykkt voru á þingi
1933 og ná til dragnótaveiðanna við Suður-
og Vesturland, að Látrabjargi.
Bergur Jónsson og Finnur Jónsson flytja
frv. um síldarverksmiðjur rikisins. Er þar
gömlu lögunum um síldarverksmiðjuna á
Siglufirði breytt með tilliti til þess, að ríkið
hefir nú eignazt fleiri verksmiðjur og lögin
að öðru leyti færð til samræmis við
reynslu undanfarinna ára. Gert er ráð fyrir,
að í stjóm verksmiðjanna seu þrír meim
.skipaðir af ríkisstjórninni, og falli urhboð
núverandi verksmiðjustjórnar niður um
leið og lögin ganga í gildi.
Ýmsar tillögur eru fram komnar um
breytingar á fátækralöggjöfinni. Páll Zop-
lióníasson og Þorbergur Þorleifsson flytja
frv. um, að framfærsluskyldan hvíli á dval-
ai-sveit, en sveitfestitíminn sé afnuminn,
og fátækraflutningurinn hverfi. Atvinnu-
málaráðherra hefir flutt sérstakt frv. um
afnám fátækraflutnings. þá hafa þeir Jónas
Guðmundsson og Emil Jónsson flutt frum-
varp til nýrra framfærslulaga, þar sem á-
kveðið er, að landið skuli vera eitt fram-
færsluhérað. Framfærslukostnaður greiðist
í upphafi af heimilissveit. Síðan reiknist út
meðaltalsframfærslukostnaður á mann í
landinu. Er ríkissjóði ætlað að endurgreiða
það, sem er fram yfir meðaltalskostnað,
þannig að Reykjavík fái x/3 af því endur-
greitt en önnur bæja. og sveitafélög 2/8
endurgreitt. ^
Enginn vafi er á því, að framfærsla
þurfamanna er nú að verða ýmsum fátæk-
ari sveitafélögum algerlega um megn, og
sér í lagi það, að verða að framfæra þurfa-
menn í dýrtíð kaupstaðanna. Breytinga ei’
Íiví brýn þörf, en vafamál, að hægt sé að
láta þær ganga fram á þessu þingi. En
Framsóknarflokkurinn mun beita sér fyrir
eðlilegri lausn þess máls hið allra fyrsta.
Hallgrímur Jónasson ritstjóri Nýja dag-
blaðsins er fertugur í dag.