Tíminn - 06.05.1939, Blaðsíða 2

206
TÍMIM, laugardaglim 6. mai 1939
52. blað
Hvað er kommúnísmí?
ÍJ tvarpld
Athugasemdir við grein Jóns í Yztafellí
'gtminrt
Laugurdaginn 6. maí.
Skrif Vísís
Þegar samkomulag náðist
milli aðalflokka þingsins um
myndun ríkisstjórnar til að
leysa ýms mikilsverð vandamál,
var yfirleitt talið víst, að meðan
þetta samstarf heldist myndu
blöð þessara flokka gæta meira
hófs í skrifum sínum framvegis
og ræða málin meira af rökum
en í áróðursskyni. Er þess heldur
ekki mikil von, að samvinna
flokkanna geti orðið farsæl, ef
reynt verður að ala á stöðugum
ríg og deilum milli þeirra.
Það skal fúslega viðurkennt,
að tvö aðalblöð andstöðuflokk-
anna, Alþýðublaðið og Mbl.,
virðist hafa skilið þessa eðlilegu
afleiðingu af samstarfi flokk-
anna. Hinsvegar hefir annað
dagblað Sjálfstæðisflokksins,
Vísir, haldið áfram sínum fyrra
hætti og reynt eftir megni að
gera sjálfa stjórnarmyndunina
að blaðadeilum og ágreinings-
efni milli flokkanna.
Aðalefnið í stjórnmálagrein-
um Vísis undanfarna daga hefir
verið á þessa leið: Fyrv. stjórn-
arflokkar hafa siglt öllu í strand.
Þeir hafa eyðilagt fjárhag og
atvinnulíf þjóðarinnar. Nú
treysta þeir sér ekki lengur til
að fara áfram með völdin og
hafa því leitað eftir hjálp Sjálf-
stæðisflokksins. Með því hafa
þeir viðurkennt að þaðan, en
ekki frá þeim, sé hinna réttu úr-
ræða og forystu að vænta.
Það þarf ekki langt mál til
þess að hrinda þessum firrum
Vísis. Til að afsanna ummæli
hans um fjárhagsafkomu og at-
vinnulíf þjóðarinnar nægir að
minna á þessi atriði: Seinasta
árið (1934), sem stjórn Sjálf-
stæðisflofcksins og Ásg. Ásgeirs-
sonar fór með völd, var rekstrar-
haíli ríkissjóðs nálægt tveimur
milj. kr. og verzlunarjöfnuður
óhagsstæður um fjórar milj. kr.
Á síðastliðnu ári var rekstraraf-
gangur ríkissjóðs 1,7 milj. kr. og
verzlunarjöfnuðurinn hagstæð-
ur um 8,6 milj. kr. Landbúnað-
urinn átti þá í miklum erfið-
leikum, en fyrir atbeina fyrv.
stjórnar hefir afkoma hans ver-
ið stórbætt og nýjum framlög-
um varið til býlafjölgunar í
sveitunum. í skjóli innflutnings-
haftanna hefir iðnaðurinn stór-
eflzt og veitt fjölda manna at-
vinnu umfram það, sem var
fyrir tíð fyrv. stjórnar. Sjávar-
útvegurinn hefir fengið marg-
víslega hjálp og seinasta verk
fyrv. stjórnar var að hafa for-
göngu um þá stórfelldustu að-
stoð, sem hann hefir nokkru
sinni fengið. Þrátt fyrir vaxandi
erfiðleika, sökum aflabrests og
markaðshruns, geta stuðnings-
flokkar fyrv. ríkisstjórnar kinn-
roðalaust borið saman afkomu
ríkis og þjóðar árin 1934 og 1938.
Sá samanburður verður öðxum
en þeim í óhag.
Því fer líka fjarri, að Fram-
sóknarflokkuxinn hafi gengizt
fyrir þjóðstjórninni sökum þess
að honum yxi erfiðleikax at-
vinnulífsins svo mjög í augum
eða hann áliti sig skorta úrræði.
Hitt taldi hann verulega hættu,
að með verkfallsólátum og öðr-
um glundroða gæti æsinga-
mönnum bæjanna heppnast að
torvelda hinar nauðsynlegu ráð-
stafanir og spilla árangri þeirra.
Þessvegna leit hann svo á, að
æskilegra væri að skapa sem
víðtækasta samvinnu um þessar
ráðstafanir heldur en að stofna
til harðvítugrar baráttu um
þær. Við þetta bættist svo hið
ískyggilega ástand erlendis, sem
meira hvatti til þjóðlegrar ein-
ingar en sundurlyndis.
Um úrræði Sjálfstæðisflokks-
ins eða ráðherra hans í ríkis-
stjórninni mun Tíminn ekki
ræða að svo stöddu. Þau úrræði,
sem flokkurinn hefir bent á und-
anfarin ár, eru nægilega kunn
til þess að menn vita að ekki
hefir verið leitað samvinnu við
hann af þeim ástæðum. En slíkt
stendur vitanlega til bóta og að
jafnaði er ábyrgari tillagna að
vænta af flokki í stjórnarað-
stöðu en stjórnarandstöðu. Að
óreyndu er sjálfsagt að vænta
hins bezta í þessum efnum. Fyr-
ir allra hluta sakir væri það
æskilegt, að ráðherrum Sjálf-
II. Byltingin.
í seinasta kafla var lýst af-
stöðu kommúnista til lýðræðis-
ins með orðum Brynjólfs
Bjarnasonar og Einars Olgeirs-
sonar. Þar kom alveg afdrátt-
arlaust fram, að kommúnist-
ar treysta sér ekki til að
breyta þjóðfélaginu með frið-
samlegum hætti og telja at-
kvæðisréttinn einskis virði í
þeim efnum. Kommúnistar ætla
sér líka að ná völdum á allt
annan hátt.
í Verklýðsblaðinu 21. júní
1932 telur Brynjólfur Bjarna-
son að „líklegasta þróunin“ að
valdatöku kommúnista verði
þessi:
„Auðvaldskreppan magnast og
versnar. Afurðirnar hrúgast
niður, óseljanlegar á heims-
markaðinum. Fyrirtækin stöðv-
ast eitt af öðru. Atvinnuleysi og
neyð vex meðal alþýðunnar.
Sósíaldemókratarnir boða fulla
sanngirni við auðvaldið á þess-
um tímum. En kommúnistar
reyna að fylkja verkalýðnum til
vægðarlausrar baráttu gegn at-
vinnuleysi og kaupkúgun, reyna
þannig að nota kreppuna til að
ráða niðurlögum auðvaldsins.
Þeim tekst að fá verkalýðnum
samfylkt til virkrar baráttu.
Hvert verkfallið, kröfugangan,
deilan — jafnvel skærur við
lögreglu og verkfallsbrjóta —
her auðmanna — rekur aðra.
Öðru hvoru sigrar verkalýður-
inn, öðru hvoru bíður hann ó-
sigur — en af hvorutveggja
lærir hann. Sífellt kemst barátt-
an á hærra og skarpara stig.
Harðvítugri tækjum er beitt af
beggja hálfu. Ríkisvaldið misk-
unnarlaust notað af auðvald-
inu. Fangelsunum, gerðardóm-
um, bönnum rignir yfir verka-
lýðshreyfinguna. En að sama
skapi uppgötvar alþýðan eðli
hins borgaralega ríkisvalds og
sér að ekkert verður aðhafzt að
stæðisflokksins tækist að finna
sem bezt úrræði í þeim málum,
sem þeim hafa verið falin. En
væri það samt ekki heppilegast
fyrir þá, að þessum hólsyrðum
Vísis um úrræði þeirra væri
frestað þangað til þau væru
komin fyrir almenningssjónir?
Það er óneitanlega skemmti-
legast að menn viti hverju sé
verið að hæla. Og sé Sjálfstæðis-
flokknum verulegt áhugamál að
koma þeim í framkvæmd,er það
þá rétt að farið, að fylgja þeim
úr hlaði með ósannindum og
skömmum um samstarfsflokk-
ana í ríkisstjórninni eins og Vís-
ir hefir gert? Heldur Sjálfstæð-
isflokkurinn að farsælt sam-
starf geti lánazt á slíkum grund-
velli?
Svo nefnir norski rithöfund-
urinn Nordahl Grieg sína síð-
ustu bók. Þegar ég sá þetta bók-
arnafn, hugsaði ég ekkert frek-
ar út í það, hvað í þessum orð-
um ætti að felast. En oft er það
svo, að atvik skýra fyrir manni
orð og setningar, sem maður
hefir ekki skilið fyllilega áður.
Það var einn sunnudag, að ég
held þann 5. febrúar, að ég var
á ferð gegn um fremur litla
franska borg. Auxerre heitir
hún, og er ein af Frakklands
elztu borgum. Þar eru margar
kirkjur, og sumar veglegar, og
bera þær þess órækt vitni, að
ekkert hefir verið sparað, þegar
reisa þurfti hús hinum kaþólsku
guðum og dýrlingum.
Borgin Auxerre stendur aust-
an í dálítilli hæð, og eru því
margar götur borgarinnar
brattar. Þessar götur eru allar
steinlagðar. Ef til vill hafa þær
einhverntíma verið sléttar og
greiðar yfirferðar, en eru nú
orðnar holóttar og illar yfirferð-
ar, fyrir aðra en gangandi fólk.
Ég var á leið upp eina gamla
og bratta götu og leiddi hjólið
mitt, því varla var um það að
ræða að hjóla á svo afleitum
vegi sem þessum. En hátt yfir
húsþökunum gnæfðu hinir veg-
gagni fyrir hugsjónir hennar
og hagsmuni fyrr en hún hefir
svift burgeisana þessu volduga
tæki, tekið það sjálf og um-
myndað það í alræði öreiga
lýðsins. Stéttabaráttan kemst á
sitt hæsta stig, úrslitabarátt-
una um ríkisvaldið. Byltingar-
hugur verkalýðsins magnast,
unz hámarki baráttunnar er náð
með áhlaupi verkalýðsins undir
forystu Kommúnistaflokksins á
höfuðvígi auðvaldsins í Reykja-
vík og valdanámi hans. Það á-
hlaup tekst því aðeins* að meiri-
hluti verkalýðsins, að minnsta
kosti í Reykjavík, fylki sér á bak
við flokkinn. Að slík tímamót
muni ekki falla saman við
venjulegar kosningar, þingsetu
eða þessháttar, nema fyrir til-
viljun eina, mun flestum ljóst —
svo það, sem úrslitum ræður,
verður meirihluti handanna —
handaflið.“
Með valdatöku kommúnism-
ans á vissulega ekki að hefjast
nein öld frelsis eða aukins lýð-
ræðis í landinu. Þvert á móti,
segir Brynjólfur að kommúnist-
ar muni beita „ríkisvaldi sínu
vægðarlaust til að kæfa niður
hverja tilraun auðvaldsins (en
svo nefnir hann yfirleitt and-
stæðinga kommúnista) til að
hrifsa völdin í sínar hendur“.
Einar Olgeirsson er heldur
ekkert myrkur í máli um það,
hvernig kommúnistar hugsa sér
að komast til valda. Hann segir
í Rétti 1933 m. a.:
„Og þess vegna á sá verkalýð-
ur, sem ætlar að afnema þetta
auðvaldsskipulag, enga aðra leið
en vægðarlausa dægurbaráttu
fyrir hagsmunum sínum, háða
með verkföllum og hvaða öðrum
ráðum, sem duga, með rótfestu
í þýðingarmestu vinnustöðvum
auðvaldsframleiðslunnar og sú
verkfallsbarátta leiðir til sífellt
skarpari árekstra við burgeisa-
stéttina og ríkisvald hennar —
og nær að lokum hámarki sínu
í vopnaðri uppreisn verkalýðs-
ins gegn hervæddri yfirstétt
fslands".
Framangreind ummæli Bryn-
jólfs Bjarnasonar og Einars Ol-
geirssonar lýsa eins greinilega
og verða má, hvernig kommún-
istar hugsa sér að komast til
valda. Leið lýðræðisins er þeim
ófær. Þess vegna verða þeir að
vopna liðsmenn sína og láta þá
ná völdunum með ofbeldi. Það á
að fylkja þjóðinni í tvær fjand-
samlegar fylkingar, sem berjast
um það blóðugri baráttu hvor
eigi að undiroka hina. — Það
skiptir ekki máli, þó nokkr-
um mannslífum verði tortímt í
þeirri baráttu. Án „vopnaðrar
byltingar" geta kommúnistar
ekki náð völdunum í sínar
legu kirkjuturnar borgarinnar.
Ég var í þungum hugleiðing-
um, og gætti ekki að neinu, sem
vekti athygli mína fremur öðru.
Ég var einmitt að hugsa um það,
hversu mikilla fórna af hendi
alþýðunnar, allar þessar stóru
og skrautlegu kirkjur hafa kraf-
izt. Ég var að leita að því í huga
mínum, hvert gagn væri nú í
raun og veru að þessum stóru
byggingum. En svarið var ekki
auðfundið.
Við næstu gatnamót sagði
sænsk stúlka, sem með mér var,
að hún hefði litið inn um opn-
ar dyr á gömlu húsi, og að þar
inni hefði verið margt af kon-
um og börnum, tötralega
klæddu.
Það var enginn vafi á þvi, að
þetta hlutu að vera spanskir
flóttamenn.
Flóttamenn frá Spáni! Ka-
þólska kirkjan! Var ekki ein-
mitt þarna svarið við spurning-
unni, sem ég var að velta fyrir
mér?
Þetta fólk urðum við að sjá al-
mennilega og tala við það, ef
þess væri kostur, en hvorugt
okkar kunni spönsku, og bæði
stóðum við á hálum velli, ef út
í það fór að ræða alvarleg mál á
frönsku. En við urðum fyrst að
hendur, og þess vegna verður að
fara þá leið, hvað sem hún
kostar.
Hér kemur fram nákvæmlega
sami hugsunarhátturinn og hjá
uppreisnarmönnum á Spáni, er
steyptu þjóð sinni út í nær
þriggja ára blóðbað, þar sem 1 y2
milj. mannlífa hefir verið tor-
tímt. Þá varðaði ekkert um þing
eða kosningar. Þeir töldu bar-
áttu sína vonlausa á þann hátt.
Þeir hófu þvi „vopnaða bylt-
ingu“. Þeim hefir tekizt að sigra
og vinna nú að því að „kæfa
vægðarlaust" niður allan mót-
þróa hinna sigruðu andstæð-
inga.
Eitt skyldu menn alveg sér-
staklega festa sér í minni I þess-
um hugleiðingum Brynjólfs og
Einars. Þeir telja — eða sér-
staklega Brynjólfur — að til þess
að verulegur jarðvegur skapist
fyrir kommúnistiska byltingu
þurfi „auðvaldskreppan að
magnast, fyrirtæki að stöðvast,
atvinnuleysi og neyð að vaxa
meðal verkalýðsins". M. ö. o.
verkamenn fáist ekki til að gera
byltingu, nema þeir séu hungr-
aðiT og marghrjáðir. Og báðir
benda þeir mjög greinilega á
leiðina til að ná því marki, að
koma atvinnulifinu þannig í
kalda kol. „Hvert verkfallið,
kröfugangan, deilan rekur
aðra“, segir Brynjólfur, og
„vægðarlaus barátta háð með
verkföllum“, segir Einar. Með
sífelldum vinnustöðvunum á að
láta fyrirtækin stöðvast, auð-
valdskreppuna magnast, at-
vinnuleysi og neyð vaxa meðal
verkalýðsins. Markmið þeirra er
m. ö. o. að skapa fyrst hungurs-
ástand meðal verkamanna og
nota það til að kveikja slíkt hat-
ur í hugum þeirra, að þeir fáist
til að berjast blóðugri baráttu
við landa sína, ef kommúnista-
foringjarnir æskja þess.
Með slíkum ráðum hugsa
þessir menn sér að ná völdum
á íslandi. En á sama tíma og
þeir hugsa þannig, reyna þeir
að telja almenningi trú um, að
ekkert sé þeim meira hugðar-
efni en að treysta lýðræði og
vaxandi atvinnulíf í landinu.
Framh. Þ. Þ.
Fréttabréf tll Tímans.
Tímanum er mjög kærkomið
að menn úti á landi skrifi blað-
inu fréttabréf öðru hvoru, þar
sem skilmerkilega er sagt frá
ýmsum nýmælum, íramförum
og umbótum, einkum þvi er
varðar atvlnnulifið. Allar upp-
lýsingar þurfa að vera sem
fyllstar og gleggstar, svo að ó-
kunnugir geti fyllilega áttað sig
á atburðum, fyrirtækjum og
staðháttum, sem lýst er.
kaupa eitthvað gott, til þess að
gefa börnunum. Að öllu jöfnu
er það engum erfiðleikum bund-
ið að verzla í Frakklandi, þótt
sunnudagur sé. En I þetta skipti
fundum við enga ávaxtabúð,
sem var opin, svo að við keypt-
um dálítið af öðru sælgæti, og
svo fórum við að finna Spán-
verjana.
Það var allt annað en ánægju-
legt um að litast inni í þessum
gamla húshjalli. Gráir og rakir
steinveggir blöstu við á alla
vegu. Gólf og loft var líka úr
steini, og það var megn óþefur
af myglu og óhreinindum þarna
inni.
Þegar við komum inn, heyrð-
um við nafnið „Franco“ nefnt
á mörgum stöðum. Allir voru að
tala um Franco. Á miðju gólfi
stóð eitthvað, sem llktist stóru
borði, og á því var stór haugur
af ferðatöskum, fötum og pinkl-
um. Aleiga þess hóps flótta-
manna, sem þarna hýrðist.
Hvað átti þetta fólk annað?
Ekkert. Alls ekkert. Ekkert föð-
urland, ekkert heimili, engan
samastað. Ekkert frelsi. Engan
rétt til þess að lifa lengur.
Sárar endurminningar frá
töpuðu frelsisstríði, óviss fram-
tíð og haugurinn á borðinu, var
aleiga þessa fólks.
„Ung hlýtur veröldin enn að
vera“. Hér og þar sátu konur
með litil börn í fanginu. Sum
yoru stálpuð, en sum voru
brjóstbörn, sem grétu eða sugu
brjóst mæðranna. Þarna var
enginn karlmaður, einungis
konur og börn.
Þrjár ungar stúlkur voru veik-
[Höf. þessarar greinar er Sigríður
Gísladóttir, húsfreyja I Skaftafelli í
Öræfum. Sú jörð er ein hin fegursta
af öllum sveitabýlum hér á landi. Þrí-
býli er á jörðinni, og mikil rausn og
myndarskapur á öllum heimilunum. En
langt er til næsta bæjar í vesturátt,
yfir Skeiðará og Núpsvötn, en það er
Núpsstaður í Fljótshverfi. Öræfingar
unna sveit sinni heitt, en vilja líka
heyra æðaslög samtíðarinnar gegnum
útvarpið].
Mér þótti gaman að lesa grein
Jóns Sigurðssonar um útvarpið,
en ég er um margt á annari
skoðun en hann.
J. S. telur að útvarpið sé hin
mesta blessun, sem nýi tíminn
hefir veitt sveitum landsins og
að hvergi sé meira hlustað né
betur en einmitt í bændabýlum,
og því réttmætt að bæhdur láti
skoðanir sínar í ljós opinber-
lega í fullri vinsemd og fullri al-
vöru um það hvernig útvarpinu
sé stjórnað. Ég er sammála hon-
um um þetta, en ég álít að við
bændakonurnar ættum líka að
láta í ljós okkar skoðun um
þetta mál. Útvarpið er orðið á-
kaflega stór liður í lífi okkar
afdala- og útkjálkafólks. Við
sveitakonurnar erum þó margar
á eitt sáttar um það, að engri
stétt í þjóðfélaginu þykir vænna
um útvarpið en einmitt okkur.
Meginástæðan er, að við höfum
margar hverjar engan tíma af-
gangs til lesturs, því öll hin
löngu vetrarkvöld verða að tak-
ast í þjónustubrögð og allskon-
ar handavinnu, þó við þráum
ekkert heitara en að lesa það,
sem er fagurt og hressandi, og
þá kemur útvarpið, sem les og
syngur og við sitjum og vinnum
og hlustum með opnum huga,
hlustum jafnvel eftir að allir
eru sofnaðir í baðstofunni, vök-
um og hlustum. Fyrir okkur
sveitakonurnar er útvarpið dá-
samlegt. Það er hreinasta æfin-
týri að fá að njóta þess og þess-
vegna er ég þakklát Jóni í Yzta-
felli fyrir þá tillögu,að rafhlöðu-
tæki og rafhlöður verði hér eft-
ir selt með innkaupsverði og
vona ég að hlutaðeigendur láti
ekki uppástungu þá sem vind
um eyra þjóta.
Að því er snertir hljómlist-
ina, tek ég fallegar karlmanns-
raddir með píanóundirleik fram
yfir kvenraddir, sem ekki virð-
ast alveg njóta sín í einsöng
eins og í kór, t. d. útvarpskórinn.
Okkur þykir afar gaman að
læra ný lög eftir útvarpinu og
rétta meðferð á gömlu lögunum.
Við raulum þau við störfin á
daginn og það gefur manni nýtt
líf og gildi. Ég er sammála J. S.
um, að Sigurður Einarsson og
Þorsteinn Stephensen lesa mjög
vel upp og ég er þakklát út-
ar og lágu á dýnum á gólfinu,
og sýndust hafa lítið að sér.
Margt af þessu spanska flótta-
fólki er sjúkt af útbrotaveiki,
sem geysað hefir á Spáni nú á
seinni hluta stríðsáranna, eins
og alls staðar þar, sem langvar-
andi stríð geisar. Svo hefir
margt af fólkinu veikzt síðan
það kom til Frakklands. Það, er
lengst var búið að svelta, hefir
veikzt af því að fá aftur mat.
Annars er flest fólk, sem mikið
er veikt, sett á sjúkrahús, þegar
það kemur til Frakklands, en að
minnsta kosti ein af þessum
stúlkum virtist ekki eiga langt
ólifað.
Flest var fólkið berfætt í skón-
um, og með fleiðraða fætur, og
margt var fleiðrað á andlitinu
lika. Ég stóð og starði, þegar inn
kom, en félagi minn, sænska
stúlkan, fór að útbýta góðgæt-
inu, sem við höfðum keypt. Og
allir störðu á okkur með stórum
augum, þessi einkennilegu, ljós-
hærðu fyrirbrigði. „Gracias,
gracias muchas,“ og smábarna-
grátur var nú eina hljóðið, sem
heyrðist í salnum.
Ég sneri mér að gamalli konu,
og spurði hana á minni slæmu
frönsku, hversu margir hefðust
við þarna, en hún skildi ekki
hvað ég sagði, og fór að tala eitt-
hvað, sem ég ekki skildi, um
Franco, Barcelona og fasista.
Þá kom önnur öldruð kona
henni og mér til hjálpar, og með
því að rétta fjórum sinnum upp
alla fingurna og einu sinni fimm
fingur, gerði hún mér skiljan-
legt, að í salnum hefðust við 45
manneskjur.
varpsstjóra fyrir að hafá fengið
Stephensen fyrir fastan starfs-
mann. Við vildum gjarnah
hlusta oftar á Vilhjálm Gísla-
son, Jón Sigurðsson, Jón Ey-
þórsson og Helga Hjörvar.
Höfundakvöldin eru afar vin-
sæl hjá okkur, hvort sem það
eru skáld eða hljómlistarmenn.
Sýslumótin eru líka ágæt.
Stærsti kostur þeirra er sam-
eining allra, sem annars eru
flokkaðir í einstrengingslegustu
pólitíska flokka, og aðra flokka.
Þá eTu þeir allir vinir og hvað
það hefir mikið betri áhrif á
hlustendurna.
Ég er á máli J. S., að það
verður ekki með sanngirni
heimtað að veðurspáin reynist
alltaf rétt, miðað við hvern bæ,
úr því heilir landshlutar eru
teknir í eina lýsingu, því meira
að segja í sömu sveit viðrar oft
mjög ólíkt, hvað þá í heilum
landshlutum, en oft hefir veð-
urspáin mikið gildi.
Ég er alveg hissa á því, hve
dánartilkynningar meiða feg-
urðarsmekk J. S. Ég fyrir mitt
leyti hlusta á þær full samúð-
ar til þeirra, sem misst hafa ást-
vini sína.
Ég gléymdi að taka fram við-
víkjandi tónlistinni, að hún
talar meira til tilfinninganna
en vitsmunanna. Fegurð söngs
og hljóðfæraleiks heillar mann
þótt maður þekki enga nótu,
líkt og stjörnurnar, þótt maður
sé ekki stjörnufræðingur og
blómin, þótt maður sé ekki
grasafræðingur.
En messurnar eru það, sem ég
tel mig knúða til að tala um. J.
S. fellir nokkuð þungan dóm um
prestana í höfuðstaðnum, sem
flytja mest af útvarpsmessun-
um, og að minni skoðun hefir
hvorki hann eða aðrir menn get-
að rökstutt þá skoðun, sem þar
kemur fram. Um mörg undan-
farin ár hafa útvarpsmessurnar
verið mér óblandið fagnaðar-
efni. Mér finnst að stærsta
spursmálið með alla presta sé
það, hvort þeim er alvara að
vilja leiða og laða mennina til
Krists, til hans, sem hreinustu
straumarnir berast frá inn í
mannlífið, straumar kærleika,
sannleika, fegurðar, þrótts og
gleði. Ekki bara einhverjir nýir
straumar, máske bara gruggaðir
straumar, heldur þessir gömlu
en þó alltaf nýju straumar, sem
berast inn í mannssálina frá
orðum og persónu Jesú Krists,
og sem fegrar líf einstaklinga og
þjóða og lyfta því á hærra stig,
ef vér mennirnir aðeins opnum
sálir okkar fyrir þeim. Og vissu-
(Framh. á 3. siðu)
Með erfiðismunum tókst mér
að komast að því, að hún væri
frá Barcelona, ásamt fleirum af
þeim, sem þarna voru.
Þarna voru nokkrar aldraðar
og hrumar konur, bæði bognar
og haltar, og undrast ég það
þrek, og það úthald, sem þessar
konur hafa sýnt, með því að
ganga hungraðar og án hvíldar,
mörg hundruð kílómetra veg.
Sérstaklega veitti ég einni
gamalli konu eftirtekt. Hún var
hvít fyrir hærum og gekk mikið
álút, en augun voru hvöss og
tindrandi, og báru vitni um
sterkan vilja og dugnað, þótt
líkamskraftarnir væru að þrot-
um komnir. Sennilega hefir
þessi gamla, þreytulega mann-
eskja unnið til annars og betra
en að lifa æfikvöld sitt sem
flóttamaður, og deyja í útlegð.
Og þessi litlu börn, sem tilveran
dæmir í útlegð áður en þau
skynja sína eigin tilveru. Kann-
ske verður glæpabrautin það
eina, sem þau eiga völ á, þegar
þau stálpast, og kannske verða
skuggahverfi og fangelsi stór-
borganna þeirra fóstur- og
þroskalönd. Þetta er harður
dómur til þess að lesa upp yfir
ómálga barns, en víst réttlátur
að dómi þeirra manna, sem
byggja vilja upp nýja veröld með
eldi og fallbyssum.
Seinna var mér sagt, að um
4 þúsund flóttamenn frá Spáni
hefðust við í Auxerre, svo það
er ekki að undra, þó ekki fari
sem allra bezt um þá alla, því
það þarf töluvert rúm fyrir 4
þúsund manns.
í litlum bæ hér í nágrenninu,
Gunnar Guðmundssoni
„Ung hlýtur verðldin
enn að vera“