Tíminn - 14.03.1940, Page 4

120
TÍMIM, fimmtndaglnn 14. marz 1940
29. blaff
Yfir landamærin
1. Um þessar mundir fara fram
fundir í deildum KRON hér í bænum
og eru þar kosnir fulltrúar á aðalfund
félagsins, sem haldinn verður síðar í
vetur. í einni deildinni gerðust þau
tíðindi, að Brynjólfur Bjarnason og
Sígfús Sigurhjartarson náðu ekki kosn-
ingu, en þeir hafa áður verið fulltrúar
á aðalfundum félagsins. Ástæðan fyrir
þessu var ekki sú, að um væri að ræða
neinn áróður fyrir því að fella þá frá
kosningu, heldur er þetta bein afleið-
ing af þeim almenna óvilja, sem skap-
azt hefir gegn þessum mönnum fyrir
störf þeirra í seinni tíð.
2. Það ætti heldur ekki að þurfa að
undra neinn, þótt þessa óvilja gættl
sérstaklega í KRON. Það er lífsnauð-
syn fyrir hina vaxandi samvinnuhreyf-
ingu í Reykjavík, sem hefir við ýmsa
stórfellda byrjunarörðugleika að etja,
að innan vébanda hennar skapist ekki
pólitískar flokkadeilur. Þessir tveir
menn hafa undanfarið reynt að koma
af stað pólitískum deilum á aðalfund-
rnn félagsins, en allmargir gætnari
flokksbræður þeirra hafa séð hættuna,
er af því gat leitt, og þess vegna snúizt
á móti þeim. Það er því mjög eðlilegt,
að þeir félagsmenn í KRON, sem ekki
vilja láta aðalfundinn verða fyrst og
fremst pólitískan fund, skuli ekki hafa
viljað endurkjósa þá menn, sem gert
hafa tilraun í þá átt á undanfömum
árum.
3. Kommúnistar reyna að nota þetta
tilefni til að koma af stað pólitískri
sundrungu í KRON og hvetja flokks-
menn sina til að gera fulltrúakosning-
amar pólitískar. Ef að líkum lætur,
ættu flokksmennimir ekki að vera
orðnir margir eftir, en ýmsir, sem hafa
fylgt kommúnistaforlngjunum áður
fyrr, hafa lika sýnt þann þroska, að
láta þá ekki fyrirskipa sér að vinna
skaðræðisverk innan hinnar reykvísku
samvinnuhreyfingar. Þess vegna má
vænta þess, að þessi herferð kommún-
istaforingjanna verði ekki áhrifameiri
en annað fimbulfamb þeirra seinustu
vikiunar.
4. Kommúnistablaðið ætti ekki að
reyna að blekkja neinn með því, að
það styðji málefni samvinnufélaganna.
Allt slíkt mun verða árangurslaust.
Blaðið hefir staðið fast við hlið heUd-
salanna í helztu deilumálum miUi
þeirra og kaupfélaganna. Það hefir
haldið því hvað eftir annað fram, að
innflutningshöftunum væri beitt hlut-
drægt kaupfélögunum í vU. Á sama
tíma hafa KEA, KRON og mörg önn-
ur félög orðið að kaupa vörur i talsvert
stórum stU af heildsölunum. Meðan
forsprakkar kommúnistar berjast
þannig með heildsölunum, ættu þeir
ekki að vera með neitt samvinnu-
smjaður á vörunum.
5. Málssókn J. J. á hendur blaöa-
manni við heildsalablaðið er að byrja
að hafa tilætluð áhrif, en því miður
var skrifarinn búinn að gefa nokkuð
meira efni til lögfræðilegrar athugunar
upp úr páskum. Eigendur blaða sýna
góðan vilja að láta gæta meira hófs
um orðbragð heldur en áður tíðkaðist.
Hinn gremjuþrungni blaðamaður velur
sér nú Jón Sigurðsson og Washington
að umtalsefni. Færi vel á, að eigendur
Vísis bæðu menntamálaráð um ókeypis
far handa þessum starfsmanni til Am-
eríku, ef hann vildi endurfæðast og
helgast framan við eteinhvelfinguna
þar sem Washington er jarðsettur.
x+y.
Kaupendur Tímans
Tilkynnið aígr. blaðsins tafar-
Iaust ef vanskil verða á blaðinu.
Mun hún gera allt, sem í hennar
valdi stendur til þess að bæta
úr þvf. Blöð, sem skilvisa kaup-
endur vantar, munu verða send
tafarlaust, séu þau ekki upp-
gengin.
Vinniif ötullega Igrir
Tímann,
ÚR BÆNPM
Um daginn og veginn.
Fyrst Kuusinen var skotinn eftir
kröfu „félagans",
og kölluð voru svik hans góðu ráðin,
þá er það von að Brynjólfur,
undirmaður hans,
óttist nú að bregðlst sovétnáðin.
Z.
Félag ungra Framsóknarmanna
heldur fund í Samvinnuskólanum kl.
8.30 í kvöld. Ólafur Bjömsson hagfræð-
ingur flytur erindi: Vísindin og stjórn-
málin, og Guðbrandur Magnússon tal-
ar um Framsóknarflokkinn og Reykja-
vík. Þess er vænzt, að ungir Fram-
sóknarmenn fjölmenni á fundinn og
mæti stundvislega.
Leikfélagið
sýnir Fjalla-Eyvind i kvöld kl 8.
Fyrstu bækur
Menningarsjóðs og Þjóðvinafélagsins
koma út í aprílmánuði. Ættu menn að
hraða sér að gerast áskrifendur að
bókum útgáfunnar. Skrifstofa hennar
er í Austurstræti 9, sími 4809.
Götunöfn í Rauðarárholti.
Nefnd sú, er fjallar um nöfn á nýj-
um götum í bænum, hefir lagt til við
bygginganefnd Reykjavíkurbæjar, að
öll nöfn á götum i Rauðarárholti endi
á -holt. Leggja þeir til að breytt verði
nafni á Háteigsvegi og heiti hann
Brattholt, Þvergata skuli nefnd Þver-
holt. Gatan samhliða Þvergötu að ofan
er lagt til að nefnd sé Einholt, en Stór-
holt og Meðalholt þar suður af.
Sjálfstæðisvörn
Finna.
(Framh. af 1. siðu.)
nýjan leik. Á þeim vettvangi
munu Finnar heyja hina hetju-
legu sjálfstæðisvörn áfram og
þar munu hinir aðdáunarverðu
eiginleikar finnsku þjóðarinnar
ekki síður bera henni glæsilegan
vitnisburð en á vígstöðvunum
við Suomussalmi eða Summa.
RÆÐA GUNTHERS.
Sænski utanríkisráðherrann
Gunther flutti ræðu um þessa at-
burði í gærkveldi. Hann lýsti yfir
þvi, að aðstaða Svía hefði versn-
að, vegna samningsins.
Annars virtist ræða hans mót-
sagnakennd. Hánn sagði,að Sví-
ar hefðu ekki hvatt Finna til
undanlátssemi, en tók þó jafn-
framt fram, að Svíar hefðu neit-
að að leyfa herflutninga til
Finnlands. /
Hann sagði að Þjóðverjar
hefðu ekki beitt Svía neinum
hótunum, en tók fram litlu síð-
ar, að herflutningar um Svíþjóð
myndi hafa gert landið að víg-
velli stórveldanna.
Hann sagði, að Norðurlönd
hefðu þá lent í styrjöld, þar sem
ekki hefði að neinu leyti verið
barizt um hagsmuni þeirra.
Samkvæmt því virðist hann
samþykkur þeirri skoðun þýzku
valdhafanna, að úrslit styrjar-
innar skipti smáþjóðirnar engu
og Bandamenn berjist eingöngu
vegna sjálfra sín.
Hann lýsti yfir því, að Svíar
myndu hljálpa Finnum við end-
urreisnarstaríið.
BANDALAG NORÐURLANDA.
Tanner flutti aðra ræðu í gær-
kveldi og lýsti yfir þvi, að bráð-
lega myndi haldinn fundur af
fulltrúum Norðmanna, Svía og
Bætt innheimta
(Framh. af 1. siðu.)
seinasta þingi og virðist það
sannarlega ekki benda til, að
ríkissjóður sé í neinni fjárþröng,
þegar hann ár eftir ár sleppir
hendinni af allmiklum lögboðn-
um tekjum. Það sjónarmið
sumra þingmanná virðist lika
lítt skiljanlegt, að meiri ívilnun
eigi að veita peningamönnum en
framleiðendum, og frekar eigi að
hvetja menn til að leggja spari-
fé sitt í banka en í framleiðslu-
starfsemi. En sú verður vitan-
lega afleiðingin, ef vaxtafé nýt-
ur meiri skatthlunninda en
áðrar eignir.
Á seinasta þingi var reynt að
fara þá miðlunarleið, að láta
þetta frv. aöeins ná til verðbréfa,
en undanþiggja innstæðurnar.
Eins og skýrt er frá í áliti milli-
þinganefndarinnar eru innstæð-
urnar meginhluti þess vaxtar-
fjár, sem sloppið hefir undan
skattgreiðslu, og væri því aðal-
málið alveg eins óleyst, þó þetta
væri gert.
Finna um hernaðarbandalag
þessara þjóða.
Er talið að Finnar hafi for-
gönguna um þetta og gera þeir
það vafalaust til þess, að halda
sér sem mest frá samskiptum
við Rússland.
KUUSINEN DREPINN.
Brezka útvarpið skýrir frá því,
að formaður leppstjórnarinnar
í Terijoki, Kuusinen, hafi ný-
lega verið dæmdur til dauða og
skotinn. Var honum gefið að
sök að hafa gefið Stalin rangar
upplýsingar um fylgi kommún-
ista í Finnlandi. En Kuusinen
hafði mjög hvatt til styrjaldar-
innar og sagt, að bylting myndi
hefjast í Flnnlandi, jafnskjótt
og innrásin byrjaði.
Kuusinen var yfirmaður kom-
múnistaflokkanna á Norður-
löndum.
Manner, sem var formaður
finnsku byltingarstjórnarinnar
1918, var fyrir nokkrum árum
tekinn af lífi í Rússlandi.
AFSTAÐ BANDAMANNA.
Tanner lýsti yfir því í báðum
ræðum sínum, að Bandamenn
hefðu aldrei reynt að hafa nein
áhrif á ákvarðanir Finna.
Daladier forsætisráðherra
Frakka flutti ræðu á þriðjudag-
inn. Skýrði hann frá því, að
Bandamenn hefðu fyrir hálfum
mánuði lofað Finnum að senda
her til Finnlands, ef þeir bæðu
um það, og hefðu þeir haft 50
þús. manna her tilbúinn til slíkr-
ar farar og myndu þeir hafa sent
hann strax og beiðni Finna hefði
borizt þeim. Hinsvegar hefðu
þeir ekki viljað senda her til
Finnlands, nema slík beiðni
hefði komið, því að Svíþjóð og
Noregur hefðu þá verið skyldug,
sem þjóðabandalagsríki til að
leyfa herflutningana. Finnar
hefðu aldrei sent slíka beiðni og
þessvegna ekkert orðið af þess-
um herflutningum.
190 Margaret Pedler:
að kveðja þig núna,“ sagði hann og bar
ótt á — „núna, þegar þú ert mín af lík-
ama og sál, Elizabet —!“ Aftur urðu þau
á valdi tilfinninganna, hvort um sig,
algerlega óvitandi um allt annað en
nærveru hins.
Að lokum lét hann hana lausa, hægt
og seinlega og hún vék sér úr faðmi
hans, en ríðaði við, því að ákefðin í at-
lotum hans hafði stigið henni til höfuðs.
Maitland greip hana aftur og vafði
henni fastar að sér en nokkru sinni fyr.
„Kona! — Þú ert dýrmætari en allt
annað í veröldinni. Framar skal ekkert,
enginn megna að taka þig frá mér, ég
sver það!“
Hún hristi höfuðið og hann fann
silkimjúkt hárið strjúkast við vanga
sinn.
„Það gæti heldur enginn, svaraði hún,
„vegna þess, Blair minn, að ég færi
ekki.“
XIV.
„Farlama vesalingur —
Útidyrahurðinni á Brownleaves var
skellt aftur, hvatlega og heyranlega af
kátínu. Colin hafði staðið í setustof-
unni og starað í eldinn. Þegar hann
heyrði hurðarskellinn hreyfði hann sig
ósjálfrátt, að vísu mjög lítið. Það var
Laun þess liöna 191
samskonar hreyfing og verður, þegar
maður stælir alla vöðva til þess að búa
sig undir væntanlegan og vanalegan
sársauka. Svo haltraði hann hægt út að
glugganum, eins og hann væri knúinn
gegn vilja sínum, og horfði á eftir þeim
Maitland og Elizabet. Þau gengu brott,
hlið við hlið, masandi og hlæjandi. Jane
var að koma frá hænsnunum og veifuðu
þau glaðlega til hennar áður en þau
hurfu fyrir bugðu á veginum.
Þegar Jane nálgaðist húsið, sá hún
hið einmana andlit innan við setu-
stofugluggann. Henni hnykkti við og
hún greip andann á lofti. Þetta andlit
sýndi henni svo greinilega, að það, sem
hún hafði mest óttast, var þegar komið
fram. Morgunsólin skein á gluggann og
skær birtan sýndi ljóslega og miskunn-
arlaust hvem einasta svipdrátt í and-
liti Colins. Jane fannst hjartað hætta að
slá í brjósti séx, þegar hún sá kvala-
drættina um munninn og hyldjúpa
þjáninguna i augunum.
Hún hafði stöðugt verið að spyrja
sjálfa sig hverjar tilfinningar Colins
væru í raun og veru, síðan Elizabet kom
frá Lane Edge svo geislandi af ham-
ingju, að leyndarmál hennar var sýni-
legt, áður en hún sagði það með orðum.
En Colin hafði þá tekizt að sýna svo
mikið jafnvægi, að það varð ekki á
Leihfélag ttegkjjavíhur
„Fjalla-Eyvíndur"
Sýning í kvöld kl. 8.
Aðgöngumiðar seldir eftir kl.
1 í dag.
Kopar,
aluminium og fleiri málmar
keyptir í LANDSSMIÐJUNNI.
* * V Eignist, meðan þess er
kostur, stærsta og
skemmtUegasta safnið,
sem til er á islenzku af úrvalsskáld-
sögum.— Eignist Dvöll
".".•"..•GAMLiA BÍÓ—T*—'—'*
Leynilega giftnr
(Say it in French!)
Bráðskemmtileg amerísk
gamanmynd, gexð eftir
leikriti hins fræga franska
leikritahöfundar Jacques
Deval.
Aðalhlutyerkið leikur hin
fagra, franska leikkona
OLYMPE BRADNA
og
RAY MILLAND.
Sýnd kl. 9.
Alþýðusýning kl. 7:
HOTEL IMPERIAL
Síðasta sinn.
~~ NÝJA BtÓ
Heföarkonan
oj* kúrekinn
(TheCowboy and theLady)
Fyrstaflokks skemmtimynd
frá United Artists full af
fjöri og fyndni — þax að
auki prýðilega rómantisk.
Aðalhlutverkin leika:
Merle Oberon og
Gary Cooper.
Hver er Karkur?
(Framh. af 2. síðu.)
þessu héraði, og hann reynir að
verja tekjur sínar eftir beztu
föngum fyrir álögum, sbr. bréf
hans til hreppsnefnda héraðsins
s. 1. vetur.
Þessi skrif manns eins og
Kolka læknis, ættu einmitt sér-
staklega að sýna okkur, hvers-
kyns menn það eru, sem fyrst
og fremst berja sér á brjóst og
segja: Við viljum enga stétta-
flokka og matarpólitík. Við vilj-
um, að hver uni glaður við sitt.
Við viljum ekki hefta einstakl-
ingsframtakið. Bóndinn á að lifa
við ilminn úr dalagrundinni, og
una glaður við sitt, en ekki að
mynda neitt varnarvandalag
fyrir sína stétt.
Svona tala mennirnir, sem
hafa hreiðrað um sig á kostnað
annarra, og leiguþjónar þeirra.
Ég leyfi mér aftur á móti, að
líta á þessa menn, er með
þessu hjali vilja halda okkur
bændum sem tvístruðum sauð-
um og atkvæðafénaði, sér til
framdráttar á einn eða annan
hátt, sem andlega jafninga
Karks þræls. — Ekki sízt þegar
þessir menn eru fæddir og upp-
aldir í sveit, og þykjast af ein-
skærri ást til sveitar sinnar, hafa
látið hana njóta sinna miklu
hæfileika. Náttúrlega fyrir ekki
neitt.
Þeir félagarnir Kolka og þing-
maðurinn er hræddur um, að ég
sé orðinn Framsóknarmaður.
Afstaða min til Framsóknar-
flokksins er þessi: Ég er gamall
Framsóknarmaður og gekk úr
þeim flokki vegna trausts á Jóni
sál. í Stóradal, og af því að ég
hélt á tímabili, að Framsóknar-
flokurinn væri að hætta að vera
milliflokkur, bakhjallur land-
búnaðarins.
Mér er Ijóst af síðustu tímum,
að Framsóknarflokkurinn vill
vera milliflokkur, sem ber klæði
á vopn. Mér er ljóst, að, að
Bændaflokknum slepptum, þá er
Framsóknarflokkurinn sá flokk-
ur, er við bændur getum bezt
treyst, og mér er ljóst, að sú
stjórnarsamvinna, sem við
Bændaflokksmenn teljum heil-
brigða, er til orðin fyrir for-
göngu Framsóknarflokksins, og
svo bezt að Sjálfstæðisflokkur-
inn komist ekki í hreinan meiri-
hluta.
Okkur Bændaflokksmönnum,
sem erum einlægir samvinnu-
menn, og það erum við flestir,
er ljóst, að við getum aldrei
starfað innan vébanda flokks
eins og Sjálfstæðisflokksins, er
fær allt sitt fé til flokksstarf-
semi sinnar frá okkar harðvít-
ugu keppinautum. Fáir láta fé
sitt fyrir ekki neitt.
Hag okkar samvinnubænda
virðist óneitanlega betur borgið
með forsjá Framsóknarflokks-
ins en Sjálfstæðisflokksins, ef
ekki er um annað að velja, og
má benda á afstöðu blaða þeirra
flokka til afurðaverðs okkar
bænda og verzlunarmálanna, nú
á síðustu tímum.
Þrátt fyrir þetta er ég einn af
þeim, sem mun stuðla að því, að
við höldum flokk okkar saman
fyrst um sinn a. m. k., hvað sem
öllum bónorðsbréfum líður, og
við næstu kosningar munum við
leggjast þar á sveifina, sem við
teljum hugsjónum okkar og
hagsmunum bezt borgið.
Ég þakka nú Tímanum fyrir
að hafa léð mér rúm í dálkum
sínum, og vona, að mitt flokks-
blað líti ekki á það sem móðgun
við sig, þótt ég hafi ekki leitað
til þess, af ástæðum, sem ég hefi
áður greint.
Læt svo mál þessi útrædd á
þessum vettvangi.
Ritað 1. marz 1940.
Bændaflokksmaður
í Austur-Húnavatnssýslu.
T ílkynnín
Ráðimeytið vill hér með vekja athygli inn-
flytjenda og annarra hlutaðeigandi á því, að
það hefir látið þýða á nokknr erlend tungumál
fyrirmæli tollskrárlaganna um innkaupsreikn-
inga og önnur skjöl um vörur innfluttar hingað
til lands, en eftir tollskrárlögunum liggja við-
urlög við því, ef ekki er fullnsegt þessum fyrir-
mælum.
Hlutaðeigendur geta snúið sér tU tollskrif-
stofanna til að fá þýðingarnar af umræddum
fyrirmælum.
Fjármálaráðuneytið, 12. marz 1940.
F. h. r.
Magnús Gíslason
(sign.)
Einar Bjarnason
(Sign.)
Yordagar
III. bindið í ritgerðasafni Jónasar Jónssonar, kom út i
vetur. Bókina er enn hægt að fá með áskriftarverði, 5
krónur óbundna, en 7,50 í bandi. Pöntun má senda til
Bókaútgáfu S.U. F„ pósthólf 961, Reykjavík, eða hringja
í sima 2353. — Fylgi greiðsla pöntun, verður bókin send
burðargjaldsfrítt, en ella gegn póstkröfu. Hafi einhverjir
af umboðsmönnum bókaútgáfunnar enn eigi sent á-
skriftarlista sína, eru þeir áminnir um að gera það, sem
allra bráðast. — Tilgangslaust er að biðja um Merka
samtíðaTmenn, þar eð upplag þeirrar bókar er með öllu
þrotið. Sennilega verða Vordagar einnig á þrotum um
þetta leyti næsta ár.
Skömmtunarskrífstofa
ríkísins
er flutt í Tryggvagötu 28 (IIL hæð)
Brezka víöskípta-
striðsráöuneytiö
(Framh. af 3. síOu.)
slettzt gæti upp á vináttuna
milli Breta og Bandaríkja-
manna. Brezka utanríkismála-
ráðuneytið, sem er fullkunnugt
um hinar viðkvæmu tilfinning-
ar almennings í Bandaríkjun-
um, hefir lagt ríkt á við við-
skiptastríðsráðuneytið að sýna
mestu varfærni í viðskiptum
sínum við amerísk skip. Samt
sem áður var búið að taka 62
amerísk skip til skoðunar í eft-
irlitshöfnum Bandamanna þann
25. nóv. síðastl. Sum þeirra voru
höfð í haldi í meira en 3 vikur
og voru ekki látin laus fyrr en
utanríkismálaráðuneyti Banda-
ríkjanna hafði sent kröftug
mótmæli. Póstur og vörur, er
sendast skyldi til Þýzkalands
um hlutlaus lönd, hefir verið
gert upptækt. Síðan amerísku
hlutleysislögin gengu í gildi,
snemma í nóvember síðastl.,
hefir slíkum atburðum fækkað
mjög. Skip BandaTíkjanna
koma nú aðeins við í Gibraltar,
Haifa og Aden.
„Guð hegni Englendingum og
fjármagni þeirra. Þeir ætla að
svelta okkur aftur, eins og í
stríðinu síðasta. Ef vér töpum
styrjöldinni gegn Bretlandi, þá
er orsökin sú, að enn sem fyrr
verða hermennirnir að fá í sig
og á, og ennþá er það England,
sem hefir aðgang að forðabúr-
um Evrópu.“ Þetta sagði yfir-
maður í fjármáladeild þýzka
herforingjaráðsins við mig fyr-
ir ári síðan. Þýzku foringjarnir
hafa lítið álit á baráttuafli
brezka hersins, en þeir óttast
mjög hið ógurlega vald á sviði
fjármála og viðskipta, sem Eng-
land hefir öðlast af reynslu
margra undangenginna manns-
aldra. Þessi ótti er nú að verða
að veruleika.