Tíminn - 14.01.1941, Side 4

20
TlMIMV, þriðjwdaginn 14. Janúar 1941
5. blað
Yfír landamærln
1. Mbl. er nú komið í þá aðstöðu að
hafa spillandi áhrif á Þjóðviljann. —
Tekur blað Rússa upp hið viðvanings-
lega slor-orðbragð Jóhanns Jósefsson-
ar, eins og ekki væru til gnægtir af
þeirri vöru heima fyrir. Ef ræða ætti
á menntamáli Mbl. og kommúnista,
yrði það á þessa leið: íhaldssprautan
Jóhann Jósefsson grátbað ríkisstjórn-
ina að senda Óðin með 4 íhaldsspraut-
ur til Eyja. Ferðin með sprauturnar
kostaði ríkissjóð 16 þúsund krónur.
Síðar vildi Jóhann íhaldssprauta kom-
ast með varðbát til Eyja, en hætti við
til að geta blásið óhreinum anda inn
í Rússasprautumar ísleif Högnason og
Einar Olgeirsson. x+y.
Þjóðarútgáfan
(Framh. af 3. síðu)
þýðingu. Tolstoy lét söguna
koma út í heftum á þrem ár-
um. Rússar höfðu biðlund til
að þola þessa töf. Bókin er við-
urkennd að vera einhver allra
fullkomnasta skáldsaga, sem
no’kkurntíma hefir verið gerð.
Ef margar slíkar bækur mynd-
uðu í heimilum grundvöll að
bókmenntasmekk fólksins, gæti
svo farið, að kröfurnar um gildi
íslenzkrar sögugerðar yrðu erf-
iðari en nú. Eins og Tolstoy er
í fararbroddi söguskálda í stór-
löndum heimsins er Jónas Hall-
grímsson hið þýðingarmikla
höfuðskáld íslendinga. Það er
hann, sem endurfæddi tung-
una. Ljóð hans eru förunautar
íslendingsins, hvert sem hann
fer, frá vöggu til grafar. Frh.
f svcit eða kaupstað
(Framh. af 3. síöu)
séð þó nokkurn árangur fjár-
hagslegan og þó einnig and-
legan.
Flytji þau að sjónum, er það
einhæf vinnuvonin. Sjálfsagt
er sparsemin þar einnig gagn-
leg eða nauðsynleg, en veruleg
vinnugleði held ég, að varla geti
verið um að ræða. Það eru pen-
ingar og aftur peningar, sem
lífið snýst um, vinna fyrir sem
hæst tímakaup.
Ég tel ekki vanda að velja.
Verst hvað erfitt er að fá býli.
Þó má nú þegar skipta mörgum
jörðum, sem eru það mikið
bættar, að hvor helmingur yrði
eins góður og öll jörðin var
fyrir 30—40 árum. Það er sú
eðlilega býla- og fólksfjölgun í
sveitunum.
Hrein nýbýli, reist á órækt-
uðum landblettum, ætti ríkið að
byggja upp að öllu leyti og
rækta að mestu leyti. Leigja svo
býlið tilbúið, með vægum kjör-
um. Það ýrði eftirsótt og hent-
ugt fyrir eignalitla. Þó þyrfti
að fylgja möguleiki til stækk-
unar, svo að sá, sem væri dug-
legur og atorkusamur, gæti
notið sín, og bætt við bú sitt.
Þannig yrðu nýbýlin ódýrari,
með meiri svipfestu og miklu
aðgengilegri og viðráðanlegri
heldur en með því fyrirkomu-
lagi, sem nú er á styrk þeim, er
til þeirra gengur.
tf R BÆNUM
Kviksaga Vísis.
Vísir birti nýlega þá fregn, að stjórn-
málamenn í Washington fyrirhuguðu
að gera Reykjavík áð miðstöð fyrir
hergagnaflutning milli -Englands og
Bandaríkjanna. Ríkisstjórnin hefir lát-
ið ræðismann sinn i Washington rann-
saka þetta. Segir hann, að þessu hafi
aðeins verið hreyft í ómerkilegum
blöðum, en stjórninni í Washington
væri ekkert um það kunnugt.
Fél. ungra Framsóknarmanna
heldur fund í Sambandshúsinu á
fimmtudagskvöldið kemur. Þar verða
meðai annars kosnir fulltrúar á flokks-
þing Framsóknarmanna. Fundurinn
hefst kl. 8.30. í
Fundurinn í Gamla Bíó.
Á sunnudaginn var fundur haldinn í
Gamla Bíó, er boðað var til af hálfu
þeirra manna, er telja sig óánægða
með veitingu prestsembættanna í Hall-
grímssókn. HúsfyUir var. Fundarstjóri
var Gunnar Benediktsson lögfræðing-
ur, en fundarritarl Sigurður Kristjáns-
áon alþingismaður, er tók við fund-
arritarastarfi, þegar sýnt var, að Sig-
urður Björnsson frá Veðramóti, sem
fyrst var til kvaddur, vildi ekki
gegna því. Tilgangurinn með fundar-
haldinu var að ræða um stofnun nýs
safnaðar. Ræðumenn voru Stefán A.
Pálsson, Sigurður Kristjánsson, Árni
Jónsson frá Múla, Guðrún Jónasson,
bæjarfulltrúi, herra Sigurgeir Sigurðs-
son biskup, séra Þorsteinn L. Jónsson,
Jakob Jónasson kennari, María Maack,
Helgi Kr. Jónsson og séra Jón Auðuns.
Aðeins tveir ræðumenn voru úr Hall-
grímssókn. Biskupinn, sem þó var ekki
boðinn á fund þenna, flutti skörulega
ræðu til andófs þeim æsingupi, sem
reynt væri að hafa í frammi. Kvað
kristindómsáhuga og trúarskoðanir
tæpast aðalatriðið fyrir þeim, er stofna
vildu nýjan söfnuð. Þó liti hann svo á,
að trúameistinn hlyti að vera innsti
kjarni hvers safnaðar, sem vel ætti að
farnast. Skoraði biskup mjög eindregið
á fólk að ganga ekki úr þjóðkirkjunni.
Hlaut hann mikið lófaklapp, er hann
gekk út af sviðinu. Þó fór svo, að sam-
þykktar voru að fundarlokum tillögur
þess efnis, að víta skipunina í prest-
embætti Hallgrímssóknar og stofna
nýjan söfnuð. Þátttaka í atkvæða-
greiðslunni var dræm og er það með
öllu rangt frá því skýrt hjá þeim blöð-
um, er sagt hafa eða gefið í skyn, að
tillögumar hafi verið samþykktar „ein-
róma af svo til öllum fundarmönnum."
Sigvaldi Kaldalóns
(Framh. af 1. síöu.)
landinu. Söngfróðir menn
segja, að lög Kaldalóns séu
eins og andblær úr djúpi þjóð-
arsálarinnar.
íslenzka þjóðin hefir ástæðu
til að þakka hinni ágætu
dönsku frú Sigvalda Kaldalóns
hvílikur verndarandi hún hefir
verið þessum merkilega lista-
manni. Vinir þeirra og aðdá-
endur um allt land munu á
þessum tímamótum óska þeim
hjónum góðra starfsskilyrða og
langra lífdaga.
Á víðavangl.
(Framh. af 1. siðu.)
og ranglæti í þessu máli og séra
Jakob getur þess vegna tekið
rólegur við starfi sínu og borið
höfuðið hátt. Það, sem hefir
skeð, er ekkert annað en það,
að pólitísk klíka, sem ætlaði að
bola honum frá starfi í hefnd-
arskyni við bróður hans, hefir
ekki náð að i^oma fram rang-
læti sínu, sökum röggsemi
kirkj umálaráðherr a.
Vestmannaeyjjaför
„Framsóknar-
sprautanna“
(Framh. af 2. síðu)
gerðarinnar við Jóhann Jós-
efsson.
3. Morgunblaðið fer með
fyllstu ósannindi um viðskipti
póststofunnar og forstjóra
Skipaútgerðarinnar.
4. Morgunblaðið fer með
hreinustu staðleysu, þegar það
reynir að gefa til kynna, að
varðskipin séu aðeins notuð til
að greiða fyrir Framsóknar-
mönnum, en engum öðrum.
Þannig mætti lengi telja.
Hinar þungu og illyrtu ásak-
anir Mbl. í garð forsætisráð-
herra, sem er yfirmaður land-
helgisgæzlunnar, eru þannig al-
gerlega byggðar á ósannindum,
hafa ekki í einu einasta atriði
við rök að styðjast.
Öll frásögn Mbl. miðast auð-
sjáanlega við það, að reyna að
gera þennan uppspuna sinn
sem svívirðilegastan fyrir ráð-
herrann. Blaðið segir t. d. enn
meiri ósannindi í fyrirsögn
greinarinnar en í greininni
sjálfri, því að það veit, að fleiri
muni lesa fyrirsögnina en
greinina. í fyrirsögninni segir,
að „vermenn hafi ekki fengið
að fara með“ en í greininni seg-
ir þó, að „sárafáir vermenn hafi
fengið að vera með.“
Annars væri vel til fallið,
þótt því verði sleppt hér, að
ræða um afstöðu Sjálfstæðis-
flokksins til þessara og annarra
skyldra mála fyr og síðar. Fyrir
eina tíð þótti Sjálfstæðismönn-
um það mikil ósvinna, að ráð-
herra hefði sérstaka bifreið til
ferðalaga. Nú eru þeir, eða a. m.
k. atvinnumálaráðþerra, á ann-
arri skoðun.
' V.
Ég legg það ókvíðinn undir
dóm hvers og eins að bera
saman þessa málfærslu blaðs
atvinnumálaráðherrans og
Kveldúlfsgrein mína.
Ég skal viðurkenna, að mig
hefði mátt ásaka um ósvífni og
ódrengskap, ef grein mín hefði
byggst á ósannindum eins og
framangreind grein Mbl.
Ég skal játa, að mér hefði
kannske mátt bregða um órök-
studdar ásakanir, ef ég hefði
dróttað því að forstjórum
Kveldúlfs, að þeir hefðu notað
fé Landsbankans til flokksþarfa
eins og því er í framangreindri
Morgunblaðsgrein dróttað að
ráðamönnum Framsóknar-
flokksins, aö þeir hafi notað fé
ríkisins til flokksþarfa.
Ég skal játa, að mér hefði
mátt bregða um ósæmilegan
rithátt, ef ég hefði verið að
tala um Kveldúlfssprautur eða
Thorssprautur og sagt, að ein-
hverjir andstæðingar Fram-
sóknarflokksins hefðu stund-
um „ekki verið kempulegir á
að líta, heldur gráskitulegir og
aumingjalegir.“
En ekkert slíkt er til staðar í
minni grein.
Þeir munu því vera margir,
sem mun finnast það ærið
furðulegt, ef atvinnumálaráð-
herrann, sem er með dylgjur
u!m samvinnuslit út af hinni
hógværu og rökstuddu grein
minni, lætur blaði sínu haldast
uppi athugasemdalaust og óá-
talið að ásaka samstarfsmann
hans í ríkisstjórninni um mis-
notkun og hlutdrægni, sem hef-
ir ekki við nein rök að styðjast.
Eða finnst atvinnumálaráð-
herranum það gott og gilt, að
blað hans búi til versta óhróð-
ur um samstarfsmann hans og
noti það sem tilefni til að hóta
friðslitum og burtför Sjálf-
stæðisráðherrahna úr ríkis-
stjórninni?
Eða finnst atvinnumálaráð-
herranum eins og Mbl., að það
sé mesta svívirða og hlutdrægni
að lofa Framsóknarmönnum að
ferðast með varðskipunum, þeg-
ar þannig háttar til, en hins-
vegar sé það rétt og sjálfsagt,
að þau séu send langar leiðir
með vildarvini Jóhanns Jósefs-
sonar og atvinnumálaráðherr-
ans?
Ef atvinnumálaráðherrann
lætur ekkert frá sér heyra í
því sambandi, getur það þá
annað en styrkt þann grun, að
forráðamenn Sjálfstæðisflokks-
ins ætli með hótunum um frið-
rof og samvinnuslit að láta
Framsóknarmenn skorða veiga-
mestu röksemdir sínar milli
skjalda meðan þeir halda uppi
sínum gamalkunna ósanninda-
hernaði gegn Framsóknar-
flokknum?
Er ekki einmitt hér á ferðinni
sá „andlegi terror“, sú viðleitni
til skerðingar á málfrelsinu, er
Árni frá Múla lýsir sig svo á-
kaflega mótfallinn í Vísisgrein
fyrir nokkru?
En eitt er bezt að segja strax.
Framsóknarmenn álíta yfirleitt,
að það sé síður en svo brot á
samvinnu flokkanna, að rök-
ræða málin. Þeir myndu bein-
línis álíta samstarf flokkanna
komið inn á óheilbrigða braut,
ef ekki mætti ræða málin. Þá
væri samvinnan áreiðanlega
ekki lengur samstarf um þjóð-
heillamál, heldur um eitthvað
óhugnanlegt og ógeðslegt, sem
þörf væri á að fela. En eftir
slíkri samvinnu óska ekki
Framsóknarmenn og munu
aldrei taka þátt í henni.
Engar hótanir um samvinnu-
slit geta því aftrað Framsókn-
arflokknum frá þvtí, að rök-
ræða málin og að minna á þau
víti, sem eru til varnaðar.
Framsóknarmenn hafa óskað
eftir, að umræðum um landsmál
yrði haldið innan þeirra tak-
marka, að ekki yrði gripið til
ósanninda og persónulegs níðs.
Andstæðingarnir hafa ekki enn-
þá reynzt menn til að full-
nægja þeirri kröfu, eins og
framangreind Morgunblaðs-
grein sýnir. Það eru eins og hver
önnur vonbrigði, sem Fram-
sóknarmenn verða að sætta sig
við. Eg býst líka tæpast við, að
ráðherrar Framsóknarflokksins
muni hafa neinar hótanir í
frammi út af því. Þeir munu
álíta eitthvað annað stærra og
þýðingarmeira þurfi nú til að
rjúfa samstarf flokkanna en
venjulega róggrein í Vísi eða
Mbl. Þeir munu heldur ekki
óttast ósannindi þessara blaða.
Ef þeim finnst ástæða til, munu
þeir hnekkja slíkum ásökunum
með rökum, því að þeir, sem
hafa góðan málstað, þurfa ekki
að beita gífuryrðum og hótun-
um.
Framsóknarmenn treysta því
líka, að þjóðin meti þá meira,
sem flytja málin með rökum, en
hina, sem byggja málflutning
sinn á ósannindum og illyrðum.
Hann lætur fúslega öðrum eft-
ir þá trú, að glamrið og ósann-
indin geti jafnað rrtetin.
Þ. Þ.
Viðbót Morgunbl.
Morgunblaðið hefir komizt
að raun um, að hin gífuryrta
frásögn þess síðastliðinn sunnu-
dag, um för „Framsóknar-
sprautanna" til Vestmanna-
eyja hefir ekki haft við mikil
rök að styðjast. Blaðið býr því
til einskonar viðauka og birtist
hann í því i dag.
Hér skal aðeins bent á nokk-
ur sannleiksblóm í viðbótarfrá-
sögninni:
1. Mbl. segir, að för Óðins
hafi a. m. k. verið ákveðin
mánudaginn 6. janúar, því-að
þá hafi Framsóknarskemmtun-
in í Eyjum fyrst verið auglýst.
Þessu er því að svara, að sam-
Dagur Brynjólfsson.
194 Robert C. Oliver:
minni og minni og hurfu svo alveg að
síðustu, eitt eftir’annað.
Hvernig leið honum í stöðu sinni sem
verkfæri bófanna? Eftir svip hans að
dæma leið honum illa. Þetta var í fyrsta
skipti síðan hann hafði komið í þjónustu
þeirra, sem hann fann að hann var
ekki undir eftirliti — sennilega vegna
þess, að það var ekki talið nauðsynlegt
þarna á skipinu, og ef til vill hafa þeir
nú verið farnir að treysta honum til
fulls.
Hann gekk méðfram borðstokknum,
en stanzaði við og við og var hugsi.
Neðan úr salnum barst hljóðfæraslátt-
urinn, hlátrar og upphrópanir: Hann
hrukkaði ennið og gekk hraðar eftir
þilfarinu.
Á miðju þilfarinu var ofurlítill klefi.
Þar inni settist hann, en gat ekki eirt
þar, og hélt áfram að skoða skipið.
Hann fór niður stiga og inn eftir gangi.
Á gólfinu var rautt teppi. Á aðra hönd
voru tölumerktar dyr — allt var hvít-
gljáandi og spegilfagurt. „Myra‘í var i
sannleika sagt fljótandi höll.
Bob rölti áfram eftir ganginum.
Gleðilætin neðan úr salnum létu í
eyrum Bobs eins og neyðaróp. Og var
það nokkuð undarlegt. Það var þó fyrst
og fremst honum að kenna, að þessar
ungu stúlkur voru nú á leið til glötun-
Æfintýri blaðamannsins 195
arinnar. Nú var hann kominn að stiga,
sem lá lengra niður í skipið. Þegar
niður kom, sá hann nokkra af skips-
höfninni sitjandi við borð. Þeir heils-
uðu honum kæruleysislega. Auðsjáan-
lega litu þeir á hann sem einn af hin-
um mörgu þjónum Grabenhorst. Hvaða
mun gerði það þó einn væri í sam-
kvæmisbúningi en annar í vinnu-
fötum — i augum hins volduga Gra-
benhorst var þetta hvorttveggja vinnu-
búningur og hann borgaði fyrir vinn-
una! Bob gekk fram hjá liáseta-
klefunum, fram hjá birgðageymslunni
og niður í lestina. Þar voru líka nokkur
herbergi, sem voru læst með sterkum
hurðum með járngrindum. Bob gægð-
ist gegnum grindurnar, til þess að kom-
ast eftir til hvers herbergi þessi væru
notuð — en svo stóð hann eins og
negldur við gólfið.
Hvaða mannvera sat þarna á bekk og
beit í vasaklútinn sinn? Það var kona —
kona sem hann þekkti.
Nú kom hann líka auga á mann,
sem gekk fram og til baka í þröngum
klefanum. Bob hrópaði ósjálfrátt upp
yfir sig.
Maðurinn nam staðar og sneri sér
fram að grindunum. Stúlkan starði
einnig þangað.
Bob skauzt til hliðar. Hann vildi ekki
“—“GJiMLA bÍÓ—~
Barátta
lífs o«' clauða
(Disputed Passage)
Amerísk kvikmynd, gerð
eftir skáldsögu læknisins
og rithöfundarins
Lloyd C. Douglas.
Aðalhlutv. leika:
DOROTHY LAMOUR,
AKIM TAMIROFF Og
JOHN HOWARD.
Sýnd kl. 7 og 9.
------NÝjA bíó ———-
„Oklaboma
Kid«
Amerísk kvikmynd frá
Warner Bros.
Aðalhlutv. leika:
JAMES CAGNEY,
ROSEMARY LANE og
HUMPHREY BOGART.
Sýnd kl. 7 og 9
Aukamynd:
BRITISH MOVIETONE
NEWS.
Sjafnar tannkrem gerír
tennurnar mjallhvítar
Eyðir tannsteini og himnu-
myndun. Hindrar skaðlega
sýrumyndun í munninum og
varðveitir með því tennurn-
ar. Inniheldur alls engin
skaðleg efni fyrir tennurnar
eða fægiefni, sem rispa tann-
glerunginn. Hefir þægilegt
og hressandi bragð.
XOTIÐ SJAFIVAR TAVNKltEM
KVÖLDS OG MORGUNS.
Sápuverksmiðjan Sjöfn,
Akureyrí

U'UJ.ykHTUI
1:11:
Petsamofarar
Þeir, sem ekki hafa ennþá
greitt fargjald og fæði með m.
s. Esja frá Petsamo til Reykja-
víkur, eru vinsamlega beðnir að
snúa sér sem fyrst til skrifstofu
Skipaútgerðar ríkisins.
kvæmt viðtali Guðbrands
Magnússonar við framkvæmd-
arstjóra Laxfoss, átti Laxfoss
að fara héðan til Eyja 8. janú-
ar og í trausti þess var það aug-
lýst, að Reykvíkingar myndu
mæta á skemmtuninni. För Lax-
foss seinkaði, vegna verkfalls-
ins. Það er hreirin tilbúningur
hjá Mbl., að það hafi verið
vitað í Eyjum, þegar skemmt-
unin var auglýst, að Laxfoss
myndi ekki koma þangað fyr en
12. janúar.
2. Mbl. hverfur nú frá þeirri
sögu sinni, að póststofan hafi
hringt 5—6 sinnum á föstudag
Kandís 1.90 kgr. ;
Sítrónur 0.25 stk.
Fjalla-
grös 5.50 kgr. ;
(0^kaupíélaqið :
Email. vörur
NÝKOMNAR:
Skolpfötur með loki.
Uppþvottabalar.
Ungbarnabaðbalar.
Hræriföt.
Kartöfluföt.
Austur. Mál.
Þvottaföt.
Náttpottar.
Einnig blikkbiara og fötur.
K.Einarsson & Björnss.
Bankastræti 11.
\
til Pálma Loftssonar og spurt
um ferðina. Samkvæmt viðtali,
sem Tíminn hefir átt við Svein
Björnsson póstfulltrúa, hringdi
hann til Pálma snemma í vik-
unni, eða áður en ferðin var á-
kveðin, og svo aftur á föstudags-
kvöld, eftir að skipið var farið.
Allt það, sem Mbl. segir um
póstinn, er því ýmist ósannindi
eða útúrsnúningur.
Fleira mætti telja. Þeim mun
meira, sem Mbl. segir um þetta
mál, þeim mun augljósari og
naktari verða ósannindi þess.
Það fer mjög vel á því, að
blað kommúnista er komið í
kapphlaup við Mbl. í þessu máli.
Segir kommúnistablaðið, að
ritstjóri Tímans hafi verið með
í förinni, en það er fullkominn
uppspuni.
Anglýslð í Tímaimm!