Tíminn - 21.01.1941, Page 2

30
TÍMINK, þriðjiidagiim 21. jaiiuar 1941
8. Mað
Nkattamál
EStir Eystein Jónsson ráðherra
Á s. 1. ári hefir verið mikið
ritað og rætt um skatfc'amál.
Annars vegar hefir verið rætt
um skattfrelsi útgerðarinnar,
og hins végar hefir kveðið við
gamalkunnan tón um það, hve
skattarnir hafi verið gerðir
gífurlegir á undanförnum ár-
um, og að enginn maður hafi
í raun og veru hvöt til þess að
bjarga sér vegna þess, hve mik-
ill hluti teknanna fari í skatta.
Sjaldan hefir meira á því
oltið fyrir þjóðina en einmitt
nú, hvaða úrræði verða höfð í
skattamálunum. Öll þjóðin
fylgist áreiðanlega af vakandi
áhuga með því, sem gerist í
þeim málum.
Ég mun minnast hér stutt-
lega á nokkur höfuðatriði þess-
ara mála, eins og mér virðist
þau horfa við nú.
Tekjuskatthlunnindi
útgerðarinnar.
Á Alþingi 1938 voru sett sér-
stök lög um skatt- og útsvars-
greiðslu togarafélaga, og á Al-
þingi 1939 var ákveðið, að svip-
uð ákvæði skyldu einnig gilda
um skattgreiðslur annarra út-
gerðarfyrirtækja og útgerðar-
manna.
Verður hér gerð að umræðu-
svonefndu hafa engum -breyt-
ingum tekið.
Framsóknarflokkurinn er nú,
eins og þegar stjórnarsam-
vinnan hófst, eini flokkurinn,
sem er óskiptur í stuðningi sín-
um við samstarf flokkanna á
meðan óvissa og erfiðleikar
styrjaldarinnar grúfa yfir þjóð-
inni. Hins vegar sýnir það dæmi,
sem nefnt er hér á undan, að
áhuginn fyrir samstarfinu muni
í hinum herbúðunum sízt meiri
en hann var áður.
Efling Framsóknarflokksins
þýðir því sama og efling stjórn-
arsamvinnunnar. Eftir því, sem
sá flokkur styrkist, er styður
stjórnarsamvinnuna einlæglega
og óskiptur, styrkist hún.
Sundrungaröflin þora þá minna
að láta á sér bera. Eftir því, sem
þeir flokkar styrkjast, sem eru
klofnir og hálfvolgir í stjórnar-
samvinnunni, veikist bún og
sundrungaröflunum verður gef-
in lausari taumurinn.
Þegar Tíminn vinnur fyrir
Framsóknarflokkinn er hann
því jafnframt að stuðla að
traustara samstarfi þjóðarinn-
ar á þessum óvissu og hættu-
legu tímum.
Annað atriði kemur hér einn-
ig til sögunnar.
Þegar forsætisráðherra til-
efni eingöngu sú hlið þessa
máls, sem ríkið snevtir.
í lögum þessum er útgerðar-
fyrirtækjum heimilað að draga
frá tekjum sínum, áður en
skattskyldar tekjur eru fundn-
ar, þau rekstrartöp, sem orðið
hafa undanfarin ár síðan 1931
og færðar verða sönnur á.
Ennfremur er ákveðið, að 90%
af þeim upphæðum, er útgerð-
arfélög leggja í varasjóði, skuli
vera skattfrjáls.
Þegar þessi lagaákvæði voru
sett, hafði togaraútgerðin verið
rekih með tapi mörg ár í röð.
Að óbreyttum skattalögum var
útgerðarmönnum óheimilt að
draga töp frá tekjum, áður en
skattur var reiknaður, nema að
mjög takmörkuðu leyti. Til-
gangurinn með þessari löggjöf
var því fyrst og fremst sá, að
úgerðin skyldi ekki þurfa að
gjalda tekjuskatt af þeim hagn-
aði, sem færi til þess að greiða
gömlu töpin. Var talið sann-
gjarnt, að þannig yrði séð fyrir
því, að útgerðarfyrirtæki, sem
ýmist græddu eða töpuðu,
greiddu ekki þyngri skatt en
þau fyrirtæki og einstaklingar,
er hefðu jafnari tekjur.
Ákvæðið um, að 90% þeirrar
fjárhæðar, sem lögð væri í
kynnti stj órnarsamvinnuna lét
hann svo ummælt, að hún
myndi misheppnast, ef einni
stétt tækist að hagnast á kostn-
að annarra. Blöð allra flokka
hafa oftar en einu sinni viður-
kennt, að þetta hefði verið
mjög réttilega mælt.
En nú er unnið að því mjög
markvisst og ákveðið, að þeir,
sem mest hafa grætt á síðastl.
ári, komi mestöllum gróðafeng
sínum undan. Ekkert getur
verið í meira ósamræmi við
ummæli forsætisráðherra eða
fjær þeim megintilgangi, sem
þjóðin hefir ætlað þjóðstjórn-
inni.
Þessu hefir Tíminn mótmælt.
Það er ekki sízt vegna þess, sem
gróðamennirnir hafa fundið
upp þau vígorð, að Tíminn væri
að fjandskapast gegn stjórnar-
samvinnunni.
En þjóðin dæmir. Hún dæmir
um það, hvorir vinna betur og
einlæglegar að heilbrigðu sam-
starfi þjóðarinnar á styrjaldar-
tímanum, — þeir, sem ekki vilja
láta eina eða aðra stétt hagn-
ast á kostnað annarra, eða
hinir, sem vilja gera sérrétt-
indi og ranglæti að skilyrði
fyrir stjórnarsamvinnunni.
varasjóði, skyldi vera skatt-
frjáls í stað 50%, sem ákveðið
er í hinum almennu skattalög-
um, byggðist á því, að félögin
skyldu eiga þess kost, að mynda
sem fyrst sæmilega varasjóði,
til þess að mæta töpum fram-
tíðarinnar.
Þegar lög þessi voru sett, ór-
aði engan fyrir þeim straum-
hvörfum í rekstri útgerðarinn-
ar, sem orðið hafa allt í einu.
Á síðastliðnu ári hefir stórút-
gerðin tvímælalaust gefið meiri
arð en nokkur gerði ráð fyrir
að orðið gæti á því tímabili,
sem löggjafinn áætlaði að þessi
hlunnindi skyldu standa lengst,
án þess að til þyrfti nýja á-
kvörðun Alþingis, og svo fram-
arlega, sem Alþingi ekki gerði
þar á aðra skipan.
Það er engum vafa undirorp-
ið, að á s. 1. ári hefir stórút-
gerðin hagnast sem svarar töp-
um þeim, er löggjafinn vildi
láta koma til frádráttar skatt-
skyldum tekjum. Þar að auki
hafa flest eða öll útgerðarfyrir-
tækin nú þegar möguleika til
þess að koma sér upp álitleg-
um varasjóðum til tryggingar
rekstrinum framvegis, og mörg
þeirra hafa sjálfsagt mjög
verulegan hagnað þar fram yf-
ir.
Þannig hefir útgerðin á einu
ári náð lengra enn menn gerðu
sér vonir um að orðið gæti á
mörgum árum.
Það er því eðlilegt, og í fullu
samræmi við það, sem áður
hefir verið gert í þessu máli,
að lögunum frá 1938 verði
breytt á næsta Alþingi þannig,
að tekjuskattur útgerðarinnar
fyrir árið 1940 verði reiknaður
samkvæmt ákvæðum almennu
skattalaganna, með þeirri und-
antekningu, að heimilaður
verði tapsfrádráttur og að út-
gerðarfyrirtækjum verði að
verulegu leyti heimilaður skatt-
frjáls varasjóðsfrádráttur, til
þess að koma upp hæfilegum
varasjóðum. Þá þarf og að ger-
breyta ákvæðum laganna um
útsvarsgreiðslur, en um það
mun ég eigi ræða nánar í þetta
sinn.
Tekjuskattslögin.
Mörg undanfarin ár hefir
staðið þrálát deila um beinu
skattana. Þlir, sem hafa stað-
ið fyrir ádeilu á þá skattalög-
gjöf, sem nú gildir, hafa lagt
megináherzlu á það, áð skatt-
álagning á hinar hærri tekjur,
væri komin út í hreinar öfgar.
Hefir í því sambandi verið bent
á, að þegar saman væri lagður
skattstigi ríkisins samkvæmt
skattalögunum og útsvarsstigi
sumra niðurjöfnunarnefnda, þá
gæti svo farið, að jafnvel allar
tekjur yfir ákveðið hámark
færu í skatt og útsvar.
Flest slík dæmi hafa verið
Þ. Þ.
Guðmundur Ingfi Kristjánsson:
-mr • T -m T gm
Ljoð ©g lif
Svar til Stefáns Jónssonar
Hímtrot
Þriðjudayinn 21. jan.
Um samstarfið
í blöðum Sjálfstæðismanna
eru Framsóknarflokknum og
starfsmönnum hans sendar
kaldar kveðjur.
Tilefnið er það, að hér l blað-
inu hafa undanfarið birzt all-
margar hógværar og rökstudd-
ar greinar um landsmál, eink-
um fjármál og útgerðarmál.
Greinar þessar hafa verið laus-
ar við allar persónulegar ýfing-
ar. Þeim hefir verið ætlað að
glöggva skilning kjósendanna
á þessum málum svo að þeir
ættu auðveldara með, að taka
afstöðu til þeirra.
Hjá því hefir ekki verið kom-
izt að greina frá viðhorfi Sjálf-
stæöisflokksins til þessara
mála. Ef ranglega hefði verið
skýrt frá málum, var það í
lófa lagi fyrir hann að láta
leiðrétta það. Hann ræður yfir
helmingi meiri blaðakosti en
andstæðingarnir samanlagt.
En Sjálfstæðisblöðin hafa
sýnt, að frásögn Tímans um
þessi mál hefir verið rétt. Þau
hafa ekki reynt að gera eina
einustu leiðréttingu. Þannig
hafa þau staðfest það, sem Tím-
inn sagði um málin.
Blöð Sjálfstæðisflokksins
bera jafnframt vitni um ann-
að. Þau sýna, að frásögn Tím-
ans um þessi mál hafa komið
þeim og flokki þeirra óþægilega.
Þau telja bersýnilega, að af-
staða þeirra og flokksins í þess-
um málum, sé ekki vel fallin
til umræðna. Þess vegna snú-
ast þau gegn þeim mönnum, er
ritað hafa um þessi mál í Tím-
ann, með persónulegu níði í
stað þess að hefja rökræður
um málin og reyna að hnekkja
frásögn þeirra.
Seinasta dæmið um þetta er
í Reykjávíkurbréfi Mbl. síðastl.
sunnudag. Þar er annar sá maö-
ur, sem ritað hefir um þessi
mál í Tímann, kallaður „upp-
tökutæki", „grammofón“ og
„tilberi", en hinum er brígslað
um, að hann hafi verið lélegur
ráðherra, en langi þó í stöðuna
aftur. Því er ennfremur bætt
við, að Tíminn blási nú af mikl-
um krafti í „lúðra lyginnar".
Almenningur getur áreiðan-
lega aðstoðarlaust lagt dóm
sinn á það, hvort slík blaða-
mennska ber merkt um góðan
málstað. Hann er áreiðanlega
einfær um að fella þann úr-
skurð, hvort það lýsi góðum
málstað eða sé sómasamlegur
málflutningur, að svara rök-
studdum og persónulega áreitn-
islausum greinum um landsmál
með órökstuddum fullyrðing-
um, strákslegum uppnefnum og
illkvitnislegum dylgjum.
Auk hins persónulega niðs,
sem íhaldsblöðin nota til and-
svara gegn rökum andstæðing-
anna, reyna þau að telja les-
endum sínum trú um, að það
lýsi fjandskap við stjórnarsam-
vinnuna, að Tíminn skuli rök-
ræða málin og halda fram mál-
stað Framsóknarflokksins.
Það er vissulega hlægilegt, að
sjá slíkum fullyrðingum hamp-
að í blöðum, sem svara rökum
með persónulegu níði. Þetta
væri heldur ekki svaravert, ef
íhaldsblöðin vektu hér ekki
athygli á máli, sem vissulega er
þess vert að þjóðin geri sér
það fullkomlega Ijóst.
Framsóknarflokkurinn átti
forgöngu að stjórnarsamvinn-
unni. Um það er ekki deilt leng-
ur. Hinir flokkarnir voru klofn-
ir í málinu. Átta af seytján
þingmönnum Sjálfstæðisflokks-
ins voru á móti stjórnarsam-
vinnunni.
Síðan stj órnarsamvinnan
komst á laggirnar hefir margt
breytzt. Útgerðarmenn bjuggu
þá við örðug skilyrði og voru
samstarfsins fýsandi. Nú eru
þeir farnir að rétta úr kútnum.
Ein málpípa þeirra, Jón Pálma-
son, hefir líka nýlega rætt um
samstarf flokkanna í öðrum tón
en áður. Hann hefir t.d. fullyrt,
án minnsta rökstuðnings, að
ekki væri hægt að koma lagi á
fjármálin meðan Framsóknar-
menn væru í ríkisstjórninni.
Það er ennfremur vitanlegt, að
skoðanir „áttmenninganna“
I.
Með jólapóstinum fékk ég
Tímann með svari Stefáns
Jónssonar við athugasemdum
þeim, er ég gerði við fyrri grein
hans í Tímanum. Mér finnst
raunar, að allar athugasemdir
mínar standi óhraktar, þrátt
fyrir þessa nýju grein. Eg hefði
því ekki séð ástæðu til að eyðá
rúmi Tímans undir annað svar
til St. J., ef hann hefði ekki
tekið þann kost að bera grein
mína í Tímanum saman við
Ijóð mín um íslenzkt sveitalíf.
Svo er að sjá, að honum hafi
þótt röksemdir sínar heldur
veigalitlar, meðan hann hélt sér
við umræðuefnið, og þess vegna
skrifað þennan útúrdúr, til
þess að fá áhrifameira vopn í
hendur. Virðist honum, að í
grein minni í Tímanum sé „allt
annar áhrifaþráður“ en í
kvæðunum. Honum finnst þetta
svo mikið aðalatriði, að öll
greinin fær nafn af þessu og
heitir: „Jákvæð eru ljóðin, en
neikvætt hið óbundna mál.“
Eg er Stefáni Jónssyni þakk-
látur fyrir það, að vekja svona
vel athygli á ljóðum mínum.
En mér finnst, að hann hafi
ekki lesið Sólstafi svo rækilega
sem búast mætti við af manni,
sem hefir hendingar úr þeim í
huga, þegar hann semur áætl-
un um lífsþarfir bóndans og
launamannsins, en St. J. hefir
sjálfur skýrt frá því, að svo
hafi verið, þegar hann skrifaði
samanburð sinn.
Það er rétt, *að ég hefi ort
allmörg kvæði um unað og holl-
ustu sveitalífsins. Úar er minna
talað um arð og ábata og alls
ekki sleppt að minnast á erfiði
og örðugleika. Eg skal aðeins
nefna tvö dæmi. í kvæðinu Vor-
nótt eru þessar Ijóðlínur:
„Ég er öreiginn Guðmundur Ingi.
Ég er önfirzkur bóndason.
Nú sái ég höfrum í mjúka mold
í margfaldraj uppskeru von.
Þó vinn ég ei arðsins vegna,
þá veldi ég aðra leið.
En óræktin hefir hrópað
svo hátt, að mér sveið.
Ég gleðst við alls konar gróður,
við gluggablóm, töðu og lyng. ...“
Hér kemur það greinilega
fram, að önnur atvinna hefði
verið valin, ef fyrst og fremst
hefði verið hugsað um að ná
sem mestum tekjum. Þetta
kvæði er ort við næturvinnu
vorið 1931, áður en ég stundaði
nám í Samvinnuskólanum. Eg
held, að það sé skrumlaust, þó
að ég segi, að eftir þá skóla-
göngu hefði mér verið auðið að
fá þá atvinnu, sem bæði var
léttari og tekjumeiri en land-
búnaðurinn hér í Önundarfirði
hefir verið siðastliðinn áratug.
En ég hafði mætur á sveitalífi
og mér fannst, að þeir væru of-
margir, sem hyrfu frá því.
Eitt kvæðið í Sólstöfum heit-
ir Bónorð. í því kvæði er þessi
vísuhelmingur:
„Sveitafólk á löngum langa daga,
litlar hvíldir, nema brugðizt sé.
Þó er víst, að þyngst er konu saga,
þreyta, vökur, smátt um vinnuhlé."
Þetta er nú í bónorðskvæðinu,
sem á að laða unga stúlku til
þess að bindast æfilöngu sveita-
lífi. Þar eru lífskjörin ekki gerð
álitlegri en svona, því að ætl-
unin var, að halda sér við sann-
leikann, en hvorki að ginna
með glæsivonum né teygja með
tylliboðum. í kvæðinu er ekkert
talað um arðsvon né ábata af
þessu striti og vökum. En þar
er sagt, að til þess að ráðast í
að lifa þessu lífi, þurfi
„ást á vinnu, ást á dýri og blómi,
ást á því, sem grær í kringum oss.“
Þeim, sem býr í sveit, á að
vera nautn að því að umgang-
ast dýr og gróður jarðar, og
hann má alls ekki hafa óbeit á
erfiðisvinnu. Þess hefir stund-
um verið getið til, að sumir
unglingar hafi horfið frá
sveitavinnu og valið sér önnur
lífsstörf, til þess að losna við
líkamserfiði og langa vinnu-
daga.
Fleiri dæmi gæti ég tilfært
þessu lík úr ljóðum mínum, en
þessi munu nægja til að sýna
öfgafull og ósönn og ætíð ver-
ið gengið framhjá þeirri stað-
reynd, enda þótt bæði ég og
aðrir hafi þráfaldlega á hana
bent, að skattarnir og útsvörin
eru samkvæmt því fyrirkomu-
lagi, sem nú gildir, lögð á tekj-
ur manna, að frádregnum
sköttum og útsvörum fyrra árs,
ef þau gjöld hafa verið greidd.
Veldur þetta því, að skatt-
stiginn kemur allt að því helm-
ingi léttara niður á tekjurnar
en í fljótu bragði virðist, ef
hann er borinn saman við
skattskyldar tekjur, svo fram-
arlega sem tekjurnar eru svip-
aðar frá ári til árs.
Hins vegar hefir það fyrir-
komulag, sem nú tíðkast, þann
galla, að ef einstaklingar eða
fyrirtæki hafa mjög ójafnar
tekjur frá ári til árs, eða jafn-
vel engar tekjur annað árið en
mikinn gróða hitt, þá getur
skattstiginn í hinum almennu
skatalögum komið þyngra nið-
ur en almennt á sér stað og til
er ætlazt. Stafar þetta af því,
að skattstiginn er miðaður við
að skattar fyrra árs séu greidd-
ir og frádregnir, eins og áður
segir.
Aðalvandkvæðin, í sambandi
við skattgreiðslur þeirra, sem
hafa misjafnar tekjur, liggja þó
ekki í skattstiga ríkisins, held-
ur hinu, að bæjarstjórnir og
niðurjöfnunarnefndir víðsvegar
um land, hafa samið útsvars-
stiga sína nánast án tillits til
skattstiga ríkisins og þannig
hafa skatt- og útsvarsgreiðslur
samtals stundum lent út í öfg-
ar á háum tekjum þeirra, sem
misjafnar hafa haft tekjurnar
frá ári til árs.
Málflutningur andstæðinga
beinu skattanna hefir venju-
lega verið þannig, að skatta-
en ekki útsvarslöggjöfinni hef-
ir verið kennt um slíka á-
rekstra, enda þótt staðreyndin
sé sú, að hækkun á skattstiga
ríkissjóðs hefir á undanförnum
árum verið miklum mun minni
en hækkun útsvarsstiganna hjá
bæjarstjórnum.
Við athugun þessara mála
kemur það hins vegar í ljós, að
auðvelt er að finna leið til þess
að koma í veg fyrir, að skatt-
arnir komi jafn þungt niður á
þeim, sem hafa misjafnar tekj-
ur frá ári til árs, og þeir hafa
óneitanlega gert undanfarið og
það án þess að lækka beinu
skattana til ríkissjóðs í heild.
Leiðin er sú, að draga ekki frá
greidd útsvör og skatta áður en
skattskyldar tekjur eru fundn-
ar, en lækka um leið skattstiga
laganna þannig, að skattgreiðsl-
ur þeirra, sem hafa svipaðar
tekjur frá ári til árs, verði sem
líkastar samkvæmt þessari nýju
reglu og eftir ákvæðum gild-
andi laga.
Það vinnst með þessu, að
það, að sveitakvæði min eru í
sama anda og grein mín í Tím-
anum, enda var hún byggð á
reynslu minni og annarra
sveitamanna. Hvorttveggja er í
fullu samræmi við skoðun mína
á landbúnaði og sveitalífi. Það
er hollt líf og ríkt af unaði og
fegurð, en það er erfitt og arð-
minna en mörg önnur störf.
Það er þroskavænlegt öllum
unglingum, og við það er líf-
vænlegt öllum dugandi mönn-
um. Eg benti á það í grein
minni, alveg eins og í kvæðun-
um, að bændur þurfa að eign-
ast slétt ræktarlönd og stórar
og góðar votheyshlöður, til þess
að þeir geti bjargazt vel. Eg
talaði sérstaklega um erfiði
sveitakonunnar, á sama hátt og
í ljóðlínum þeim, sem ég vitn-
aði til.
St. J. tekur til stuðnings máli
sínu þessi orð úr kvæðinu:
„Moldin kallar“:
„Hér er sú röddin, sem kveður og kallar,
keppir við malir og sjó.“
Moldin á enn i þessari keppni.
Henni hefir ekki vegnað vel til
þessa, en við trúum, að hún fái
sterkari aðstöðu í framtíðinni.
Þess vegna segir svo í þessu
sama kvæði:
„Tímarnir koma, þá tún verða melri,
trúin á moldina grær,
ræktuðu blettirnir frjórri og fleiri,
fegurri, sælli hver bær.“
Þetta er álit mitt á framtíð-
inni. Jafnframt því, að rækt-
aða landið vex og batnar, verða
sveitabýlin fegurri og sælli og
þeir, sem misjafnar tekjur
hafa, eru settir við sama borð
og aðrir en á það hefir skort
fram að þessu.
Jafnframt þarf að taka til
gaumgæfilegrar íhugunar, hvort
ekki er framkvæmanlegt
og réttmætt að hafa ákveðið
með lögum, hve langt megi
ganga við álagningu útsvara á
tekjur og þá ekki síður á eignir
manna. —
Stríffsgróðinn og skattarnir.
Það mun óhætt að segja, að
á s. 1. ári hafi þjóðartekjurnar
verið óvenju miklar og að tekj-
ur mjög margra hafi farið
vaxandi jafnvel þótt tekið sé
tillit til hækkándi verðlags. Þó
ekki þeirra, sem föst laun taka,
þeirra laun hafa tvímælalaust
farið mjög lækkandi miðað við
hækkun framfærslukostnaðar.
Ennþá er og alveg óséð um af-
komu bændanna.
Tekjur manna hér á landi
munu aldrei hafa verið eins
misjafnar og á s. 1. ári. í raun
og veru mun ekki unnt að tala
um stríðsgróða nema hjá til-
tölulega fáum aðilum, en hjá
ýmsum þeirra verður hann að
teljast mjög stórkostlegur á
okkar mælikvarða.
Samhliða þessu ríkir nú al-
veg óvenjulegt öryggisleysi um
framtíðina. Fiskimiðum hefir
verið lokað austan lands og
vestan sökum hernaðaraðgerða
og engin veit, hvert atvinnu-
tjón getur orðið í sambandi við
hernaðaraðgerðir áður en lýk-
ur, þótt allir voni hið bezta í
lengstu lög. — Allt er á huldu
um afurðasölu landsmanna —
jafnvel ekki enn séð, hvernig
afkoma verður endanlega á s.
1. ári hjá talsvert miklum hluta
þjóðarinnar. Hér við bætist svo
það, að um fjölmörg ár hefir
ekki verið unnið jafnlítið að
nauðsynlegum framkvæmdum
í landinu og einmitt á árinu
1940.
Það er æskilegt fyrir þjóðar-
heildina, að þau fyrirtæki og
einstaklingar, sem stunda á-
hættusaman atvinnurekstur,
geti myndað varasjóði til þess
að standast skakkaföll ókomna
tímans og að sem flestir lands-
'ins þegnar verði efnalega
sjálfstæðir menn og vel það.
Aftur á móti er ekki æskilegt
fyrir þjóðarheildina, að fáir
einstaklingar safni að sér mikl-
um auðæfum. Gæti auðveld-
lega svo farið, fyr en varði, að
einstakir menn hefðu ráð al-
mennings meir í höndum sér en
æskilegt væri, svo sem tíðkast
hefir með öðrum þjóðum, en
sem við íslendingar höfum fram
að þessu verið tiltölulega lausir
við.
Sú hætta liggur og beinlínis
fyrir, að stríðsgróðinn verði
(Framh. á 4. siðu.)
lífskjörin betri. Þá verður sveit-
in færari til samkeppni við sjó-
inn.
Síðan þetta kvæði var kveðið,
hefir Framsóknarflokkurinn
komið á margháttaðri löggjöf
til þess að styðja sveitirnar í
keppninni. Þær aðgerðir hafa
bætt aðstöðuna og aukið trúna
á framtíð sveitanna. Þess vegna
vonum við, að moldin hafi að
lokum í fullu tré við malir og
sjó, þrátt fyrir allar truflanir
af verðsveiflum og styrjöldum.
Af tilvitnunum okkar St. J.
hlýtur öllum að verða ljóst, að
grein mín í Tímanum er í
fyllsta samræmi við kvæðin.
Öll áðalatriðin í greininni
höfðu áður orðið mér að yrkis-
efni og standa í Sólstöfum.
Þetta er hægt að sjá enn betur
með því að fletta bókinni, en
þá mega menn ekki hlaupa yf-
ir jafn mikið og Stefán Jónsson.
II.
Úr því ég er farinn að svara
St. J., er rétt að víkja nokkrum
orðum að fleiri atriðum í grein
hans. Um búreikningana þýðir
ekki að tala frekar, því að hann
segist ekki hafa átt kost á að
sjá þá. Mér finnst að vísu
æskilegra að byggja á reikn-
ingum, sem eiga, sér stað í
veruleikanum, heldur en að
leika mér með tilbúnar tölur
og mun því ekki fara langt út
í þá sálma. Þó skal ég víkja að
húsaleigunni, sem St. J. hefir
jafnháa hjá bóndanum og
launamanninum. Við því hefi
ég ekki amazt, því að bóndinn
í dæminu sat á vel hýstri jörð.