Morgunblaðið - 02.02.1984, Blaðsíða 1

48 SÍÐUR
STOFNAÐ 1913
27. tbl. 71. árg.___________________________________FIMMTUDAGUR 2. FEBRÚAR 1984________________________________Prentsmiðja Morgunblaðsins
Fimm sovéskum sendiráðsmönnum vísað frá Noregi:
Róttækustu viðbrögð
við njósnum í landinu
Dimitry S. Polyansky, sendiherra
Sovétríkjanna í Osló, kemur af
fundi með Sven Stray, utanríkisráð-
herra Noregs, í gær, en þar var hon-
um skýrt frá því að fimm starfs-
mönnum sovéska sendiráðsins yrði
vísað úr landi og fjórum fyrrverandi
starfsmönnum þess ekki leyft að
koma til Noregs á ný. í hópi þeirra
sem vísað var brott eru þrír hátt-
settir sendifulltrúar. Akvörðun
þessi var tekin í framhaldi af því að
Arne Treholt var afhjúpaður sem
njósnari Sovétmanna í Noregi.
Simamynd AP.
()sló, 1. feb. frá AP og Per A. Borglund fréttaritara Mbl.
NORSKA ríkisstjórnin hefur vísað fimm starfsmönnum sovéska sendiráðsins í
Osló úr landi og jafnframt tilkynnt að fjórir fyrrverandi starfsmenn sendiráðs-
ins fái ekki að koma til Noregs á ný. Brottvísanir þessar fylgja í kjölfar
uppljóstrana um hinar víðtæku njósnir Arne Treholts, skrifstofustjóra í norska
utanríkisráðuneytinu, í þágu Sovétríkjanna.
Það var Sven Stray utanríkis-
ráðherra sem greindi frá þessu á
blaðamannafundi í Osló í dag.
Hann sagði að eftir brottvísunina
væru starfsmenn sovéska sendi-
ráðsins 89 og fleiri yrðu þeir ekki í
framtíðinni.
„Þetta eru róttækustu viðbrögð
norskrar ríkisstjórnar við njósnum
í landinu fyrr og síðar," sagði ráð-
herrann.
í hópi Sovétmannanna fimm eru
þrír háttsettir embættismenn, einn
ráðunautur og tveir sendiráðsritar-
ar. I hópi hinna fjögurra fyrrver-
andi starfsmanna sem lýstir hafa
verið óæskilegir í landinu er
Evgeni A. Beljayev, en lengi hefur
verið vitað að hann er njósnari
KGB og er nafn hans m.a. að finna
á alþjóðlegum handbókum um sov-
éska njósnara. Hann starfaði í
Simamynd AP.
Helmut Kohl kanslari og Manfred Wörner varnarmálaráðherra heilsast áður
en fundur vestur-þýsku ríkisstjórnarinnar um Kiessling-málið hófst í gær.
sendiráðinu í Osló á árunum 1965-
1971.
Verjandi Arne Treholt hefur
sagt að hann hafi ekki njósnað
vegna peninga. Hann hefur ekki
upplýst hverjar ástæður Treholt
voru, en segir að Treholt muni
segja allt af létta í yfirheyrslum og
fyrir dómstólum. Verjandinn hefur
einnig vísað á bug hugleiðingum
um að Treholt hafi átt norska sam-
starfsmenn í njósnastarfi sínu.
Sven Stray var að því spurður á
blaðamannafundinum hvort ein-
hverjir samningar á milli Noregs
og Sovétríkjanna yrðu teknir til
endurskoðunar í kjölfar afhjúpun-
ar Treholts. Hann sagði að of
snemmt væri um það að segja á
þessu stigi málsins.
Sjá: „Njósnirnar hafa grafið
undan gagnkvæmu trausti þjóð-
anna,“ á bls. 22.
Afganistan:
Frelsissveitirnar
bíða mikið afhroð
Islamahad, Pakistan, 1. febrúar. AP.
Frelsissveitirnar í Afganistan hafa
beðið mikið afhroð að undanförnu
Kiessling fær
uppreisn æru
Ekki búist við að hann taki við embætti á ný vegna heilsubrests
Bonn, I. febrúar. AP.
ÞÝSKI hershöfð-
inginn Giinter
Kiessling hefur
fengið uppreisn
æru og honum
hefur verið boðið
embætti sitt hjá
NATO og vestur-
þýska hernum á
ný. Manfred
Wörner varnarmálaráðherra, sem
vék Kiessling úr embætti vegna
gruns um samband hans við kynvill-
inga, er reynst hefur órökstuddur, til-
kynnti Helmut Kohl kanslara að
hann væri reiðubúinn að segja af sér
vegna þessara mistaka, en Kohl féllst
ekki á afsögn hans.
Kohl kanslari greindi frá því á
blaðamannafundi í dag, að Wörner
hefðu orðið á mistök og Kiessling
mundi hljóta embætti sitt á ný.
Hann sagðist hins vegar bera virð-
ingu fyrir því sjónarmiði varnar-
málaráðherrans að tefla ekki
öryggi ríkisins í tvísýnu.
Kanslarinn las bréf sem fóru á
milli Kiesslings og Wörners. í bréfi
Wörners segir að hann hafi óskað
eftir því við Carstens forseta að
skipa Kiessling í embætti á ný.
Ákvörðunin um brottvikninguna
31. des. sl. hafi verið tekin á
grundvelli upplýsinga frá gagn-
njósnaþjónustu hersins, en síðan
hafi komið í ljós að í þeim hafi
verið „ósannaðar fullyrðingar".
Forsendur brottrekstrarins séu því
ekki lengur fyrir hendi. „Ég hef
aldrei dregið heiður þinn i efa,“
segir Wörner ennfremur í bréfinu
til Kiessling. Hann nefnir kynvillu-
áburðinn hins vegar ekki berum
orðum í bréfinu.
Kohl sagðist ekki hafa fallist á
afsögn Wörners vegna þess að
hann væri sannfærður um að
Wörner ætti eftir að sýna það og
sanna að hann væri góður varn-
armálaráðherra.
í bréfi Kiesslings til Wörners
segist hershöfðinginn óska eftir því
að komast á eftirlaun 31. mars nk.
eins og upphaflega hafði verið
áformað, en hann vilji þó fyrst ná
heilsu á ný. Kiessling fór á sjúkra-
hús í fyrri viku, en fór þaðan á
þriðjudag. Ekki er vitað hvað amar
að honum, en talið er að veikindin
hindri hann í að taka við starfi
sínu á ný.
Kiessling hefur fallið frá því að
höfða mál á hendur varnarmála-
ráðherranum. Hans-Jochen Vogel,
leiðtogi stjórnarandstöðunnar,
lýsti því yfir að loknum
blaðamannafundi Kohls að ákvörð-
un hans um að láta Wörner sitja
áfram í ráðherrastól væri landi og
þjóð til skaða og vitnisburður um
pólitískt ábyrgðarleysi hans.
og 322 liósmenn þeirra fallið á síð-
ustu tólf dögum, ef marka má fréttir
í útvarpi stjórnarinnar í Kabúl í dag.
Ef rétt reynist er þetta mesta
mannfall stjórnarandstæðinga
síðan marxistar rændu völdum í
landinu árið 1978.
Útvarpið í Kabúl, sem er hin
opinbera rödd sovésku leppstjórn-
arinnar í Afganistan, hefur á und-
anförnum dögum gefið nákvæmar
upplýsingar um mannfall and-
stæðinganna. Fram hefur komið
að frelsissveitirnar biðu mikinn
ósigur í Kandahar-héraði, sem er
suðvestur af höfuðborginni og
misstu þar 240 manns.
Fréttirnar frá Kandahar stang-
ast á við upplýsingar frá vestræn-
um sendifulltrúum sem segja að
frelsissveitirnar séu að ná hérað-
inu á sitt vald.
í útvarpinu hefur enn fremur
komið fram að 20 frelsishermenn
hafi fallið í Shindand, nálægt
landamærum 1rans, en þar er
stærsta herstöð Sovétmanna í
landinu; 45 hafi fallið í Faryab-
héraði og nokkrir í héruðunum
Balk og Badgis, sem eru nálægt
landamærum Sovétríkjanna.
Erlendir fréttamenn geta ekki
sannreynt hvort upplýsingar út-
varpsins í Kabúl eru réttar því
þeim er ekki leyft að koma til
landsins.
SAYED Hassan Aadpal, fyrrum varnarmálaráðherra og yfirmaður hersins í
Afganistan, greinir blaðamönnum í Nýju Delhí frá því að hann hyggist
aðstoða við að stofna „byltingarher" til að berjast gegn sovéska hernámslið-
inu í hcimalandi sínu. Sonur hans og 13 ára dóttir, sem nýlega flúði frá
Kabúl, eru með honum á þessari símamynd frá AP.